Choroby układu moczowego psów i kotów- ćwiczenia

gr. 8

Przyczyny bezmoczu:

-przednerkowe - spadek filtracji

• spadek ciśnienia krwi (hipowolemia), np. wstrząs- zwierzęta po wypadkach nawodnić i kontrolować oddawanie moczu

• odwodnienie (ostre wymioty, biegunka)

• ostra niewydolność nadnerczy- przełom nadnerczowy (wstrząs jak każdy inny, ale jest bradykardia z powodu hiperkaliemi)

-nerkowe - ostre uszkodzenie nerek lub końcowa faza przewlekłej niewydolności nerek

-zanerkowe- uszkodzenie mechaniczne lub czynnościowe dróg wyprowadzających

• np. dyskopatia- porażenie spastyczne* skurcz zwieracza

BADANIE OGÓLNE

1. błony śłuzowe

• lepkie błony śluzowe, bladość (brak erytropoetyny), nadżerki nad kłami

• choroby autoimmunologiczne- przejście skóry w błonę śluzową

• ostra mocznica- martwica końcówki ogona

• powiększenie migdałków (symetryczne- chłoniaki, asymetryczne- leptospiroza)

• nieświeży zapach z pyska - bakterie z płytki nazębnej trafiaja do nerek = mocznica

2. węzły chłonne

• przedłopatkowe są duże u psów ras dużych i olbrzymich

3. temperatura

• podwyższona - właściwie tylko przy ostrym odmiedniczkowym zapaleniu nerek

• przy okazji mierzenia badamy:

1. odruch odbytowy (ew. porażenie),

2. okolice odbytu (przejście skóry w błonę śluzową),

3. gruczoły okołoodbytowe - gruczolakoraki odbytu, chłoniaki * hiperkalcemia * PU/PD (zbadać stężenie Ca we krwi)

4. oddechy

• duszność

1. mocznica * kwasica

2. płuco mocznicowe- mocznicowe zapalenie płuc spowodowane drażnieniem przez amoniak (d. mieszana, a potem przy obrzęku wydechowa)

3. restrykcyjna - gdy jest przesięk w jamie opłucnej (spadek ciśnienia onkotycznego, utrata białka przy przewlekłym zapaleniu nerek: krytyczne stężenie albumin 15g/l) - badanie przez opukiwanie

5. tętno i czas wypełnienia kapilar

• badamy symetrycznie! u kotów może być porażenie, wtedy na jednej kończynie jest słabsze tętno

6. Badanie zwieracza odbytu - tak jak pęcherz moczowy unerwiany przez nerw sromowy zewnętrzny

7. Temperatura - bardzo podwyższona przy odmiedniczkowym zapaleniu nerek

BADANIE SZCZEGÓŁOWE

1. pęcherz moczowy- czuć, gdy jest wypełniony i niezbyt duży

2. gruczoł krokowy- zakażenia

3. bolesność okolicy nerek

• nerki

• mięśnie- zapalenie wielomięśniowe- omacać inne mięśnie szczególnie duże partie np. uda

• dyskopatia- ból, skurcz mięśni

• wątroba, trzustka- zwierzę zwykle się nie da omacać

• zatorowość- zator włókniso-chęstny (siodłowy) i przy kardiomiopatii

4. mała nerka- niedorozwinięta/ atrofia

5. duża nerka- torbiel (koty perskie)

POLIURIA/ POLIDYPSJA

1. polidypsja

• pies >100 ml/kg m.c./dobę

• kot >50 ml/kg m.c./ dobę

• najlepiej średnia z 2-3 dni (ale przecież jak przyjdzie do nas facet i powie, że jego pies dużo pije to nie odeślemy go do domu, żeby sobie mierzył przez 3 dni)

2. przyczyny PU/PD

• cukrzyca

• ch. Cushinga

• moczówka Cw= 1,002 - 1,006(1,008)

• nadczynność tarczycy (koty >5 lat)

• nadczynność przytarczyc (Ca)

• ropomacicze * intoksykacja (powikłanie- kłębuszkowe zapalenie nerek)

• ćmiący ból- np. OA (psy duże i olbrzymie >7 lat, poprawa po podaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych)

• leki (sterydy, benzodwuazepiny, furosemid, fenytoina, primidon)

• choroby wątroby (zapalenie, marskość)

• zatrucie solą

• po udrożnieniu dróg moczowych 24-48h (płukanie rdzenia nerki)

• nowotwory - chłoniak, gruczolakorak odbytu produkują czynnik parathprmonopodobny , nadmiar Ca uszkadza kłębuszki nerkowe - nefropatia hiperkalcemiczna

Prostata

- przerost- zachowana struktura

- nowotwór- zatarta, lub asymetryczna

- przewlekłe zapalenie- krwawienie z cewki moczowej poza okresami mikcji (kolor popłuczyn mięsnych)

• zakaźne

• fluorochinolony/ sulfonamin+ trimetoprim - same nieskuteczne

• najlepsza kastracja, potem antybiotyki przez 6-8tyg (biseptol 30mg/kg 2xdz, enrofloksacyna 2-5mg/kg 1xdz, marbofloksacyna 2mg/kg 1xdz)

- u kastratów ma 20% normalnej wielkości

(teriery szkockie- duża- 2-3x większa niż u innych)

* jak u kastrata jest normalna- podejrzenie nowotworu

Badanie moczu

„dać gościowi nerkę i wysłać z psem przed lecznicę”

1. cukier - test paskowy, trzeba wykluczyć cukrzycę

- próg nerkowy 180 u psa, 250-270 u kota

- glukozuria cewkowa - normalny poziom cukru we krwi, podwyższony w moczu, uszkodzenie nerek

2. ciężar właściwy- refraktometr

poniżej 1,008 niedobór ADH/ to nie nerki

1,008 - 1,012 nerki utraciły zdolność rozcieńczania i zagęszczania moczu/ przewlekła niewydolność nerek (u kota 1,008-1,015)

>1,025 i brak cukru - czy pije?

im więcej moczu tym niższy ciężar właściwy/ wyjątki:

-cukromocz- dużo moczu i duży c. wł.

-ostra niewydolność nerk- faza skąpomoczu

-mało moczu, mały c. wł.- nerki

-mało moczu, duży c. wł. - niewydolność przednerkowa (odwodnienie, zaburzenia krążenia, utrata płynów, wstrząs, przełom nadnerczowy)

3. wynik badania moczu daje informacje o:

- układzie wydalniczym

- układzie wydzielania wewnętrznego (cukrzyca, ciała ketonowe - kwasica ketonowa)

- wątrobie

• bilirubina,

• barwa piany: żółtopomarańczowa- barwniki żółciowe

• psy - jeśli ciężar właściwy w normie, a obecność barwników żółciowych (+) lub(+/-) to wszystko ok bo są produkowane też w nerkach

• koty - obecność barwników to zawsze patologia

• stłuszczenie wątroby

• zapalenie wątroby i dróg żółciowych ( poprawa po 2 tyg, po 6-8 tyg leczenia czuje się dobrze, ale trzeba badać mocz co 10 dni i leczyć dopóki są w nim barwniki)

• urobilinogen

• ocena półilościowa:

• wzrost- wzrost barwników żółciowych

• brak- cholestaza

• u kota nie powinno być, u psa śladowe ilości

• kryształy tyrozyny, cystyny, moczanów amonowych

• toksyczne uszkodzenie wątroby (uszkodzenie hepatocytów)- kryształy tyrozyny i ew. cystyny

• ukrwienie wrotne oboczne- moczany amonowe

• sama cystyna- to nie wątroba tylko np. wrodzona cystynuria (u jamników); tworzą się kamienie cystynowe (leczenie tylko przez usuwanie, pies ma silne parcie na mocz, a oddaje nie wiele moczu)

4. pH moczu -kwaśne

• pies- zmiana na zasadowe- zakażenie bakteriami ureazododatnimi (powstaje amoniak) kryształy struwitowe (amonowo-magnezowe)

ZAKAŻENIE KAMICA

• kot- sposób karmienia jest główną przyczyną powstawania zasadowego moczu (jak zje dużą porcję wzrasta ilość soku żołądkowego, alkalizacja moczu przez 6 godzin, większe wytrącanie struwitów, zakażenie

KAMICA ZAKAŻENIE

• szczawiany wytrącają się w różnym pH i się nie rozpuszczają

• kryształy trójfosforanowo-amonowo-magnezowe - zakwaszenie moczu je rozpuszcza, ale wtedy wytrącają się szczawiany

5. Nabłonki

7. flora bakteryjna

• wynik dodatni nie ma znaczenia, jeśli mocz nie był pobrany przez cystocentezę

8. Zmiana barwy moczu - przyczyny zewnętrzne;

- tetracykliny

- błękit metylenowy (mocz niebiesko-zielony)

- buraki

CEWNIKOWANIE

Wskazania bezwzględne:

1. sprawdzenie drożności dróg wyprowadzających (gdy nie oddaje moczu) może być kamień, czop śluzowy, powiększona prostata, przepuklina przepony miednicy.

2. podanie kontrastu/ pneumocystografia

• przewlekłe idiopatyczne śródmiąższowe zapalenie pęcherza u kota (epizody częstomoczu i krwiomoczu)- zaburzenia psychiki; zmniesza się grubość warstwy mukopolisacharydu drażnienie. Podaje się amitryptylinę 0,5-5mg/kg

• leczy się podając GAG p.o. (cystoid) i dopęcherzowo heparynę 1-3x, a przy krwawieniu- roztwór azotanu srebra 1:10000 (działania koagulujące)

3. monitorowanie diurezy (po podaniu mannitolu 0,5-2g/kg, furosemindu)

4. przy pęcherzu atonicznym, gdy nie można dopuścić do jego nadmiernego wypełnienia (np. uraz kręgosłupa)

• biofilm powstaje w kilkanaście godzin, więc lepiej cewnikować 2x dziennie, niż założyć cewnik i go zostawić)

5. kot- czop śluzowy, wypłukanie gruzu

• ciepły RF (z Rivanolem)

• palec w odbyt- nacisnąć do dołu

• kilkanaście razy podać płyn pod dużym ciśnieniem

6. Zabiegi chirurgiczne na cewce

BIAŁKOMOCZ

- drogi wyprowadzające

- nerkowy

- Normalnie nie powinno być białka w moczu

• stosunek białka do kreatyniny w moczu (tylko jeśli nie ma aktywnego osadu) muszą być te same jednostki

• 
  
  pies 0,5

• kot 0,4

• do 1 - podejrzenie nerkowego bałkomoczu

• > 1 - nerkowy

• > 3 , gdy brak aktywnego osadu - nerkowy, z kłębuszków (immunologiczne np. toczeń)

• postępowanie- przeciwdziałanie włóknieniu i bliznowaceniu: inhibitory konwertazy angiotensyny II (nie przy odwodnieniu!), np. Fortekor,

aspiryna 2-3mg/kg m.c./ dobę u kota raz na 3 dni

dieta niskobiałkowa

NNKT n-3 działają przeciwzapalnie w nerkach, kontrola po tygodniu

po 2 tygodniach białkomocz się zmniejsza, jeśli nie ma efektu to podaje się steryd, po 3 tygodniach azatioptynę, jeśli to nie dziala można dać cyklosporynę ale jest droga ma opóźniony efekt i działanie wymiotne.

• >9 - amyloidoza nerek

• białko może być pochodzenia wysiękowego np. zap. prostaty, dróg rodnych

KRWINKI W MOCZU

• erytrocyty - do 4 w polu widzenia to norma, jeśli niezmienione to z dróg wyprowadzających, jeśli wyługowane lub cienie to z nerek

• leukocyty >150 w polu widzenia to ropomacicze

• Krwiomocz >100 erytrocytów w polu widzenia, czerwona barwa moczu

• Krwinkomocz > 100 erytrocytów w polu widzenia, brak czerwonej barwy




Choroby układu moczowego psów i kotów- ćwiczenia

5

norma

---