2013-01-16

1

Wykład II

Ewa Magier-Łakomy

WSB

2012/2013

2013-01-16

1

SEU zwykle można by było stosować, gdy:

1.

Sytuacja decyzyjna jest prosta

2.

Wyniki można scharakteryzować ilościowo

3.

Ryzyko jest niewielkie

4.

Zbiór analizowanych konsekwencji jest mały

2013-01-16

2

2013-01-16

3

1.

Założenie, że decydent posiada pełną

wiedzę o wszystkich dostępnych

opcjach.



A niepewność?



Decyzja o ubezpieczeniu

auta:

Na jakiej podstawie sądzę, że

jestem dobrym kierowcą?

Bo od 20 lat kierowca jeździ

bezkolizyjnie?

Czy zdarzyły się sytuacje

„kolizyjne”?



Decyzja o ubezpieczeniu

auta:

W firmach ubezpieczeniowych

podejmowanie decyzji w

oparciu o przyjęte

jednoznaczne wskaźniki (do

tego procedury).

Człowiek w sytuacji decyzyjnej

nie podejmuje tak decyzji

2.

Założenie, że decydent dokładnie i pod

każdym względem dokonuje analizy

dostępnych opcji.

2013-01-16

4



A różnice indywidualne?: osoby różnią się

wytrwałością ?



A ograniczenie czasowe?

Analiza wszystkich opcji zabiera czas



A ograniczenia zasobów? Analiza wszystkich opcji

„pożera” wszystkie zasoby (ograniczenie PAMIĘCI

ROBOCZEJ : pojemność 7 +/-2 bity informacji)

Co wybrać?:

36-calowyTV Panasonic cena 2050 zł
42-calowy TV Toshiba

….

cena 2600 zł

50-calowy TV Philips

……

cena 4300 zł

A zwykle opcji jest jeszcze więcej…………

3.

Założenie, że decydent posługuje się

rachunkiem prawdopodobieństwa.

2013-01-16

5



A intuicyjność?



A irracjonalność?



A decyzje impulsywne?

3. Założenie, że decydent posługuje się

rachunkiem prawdopodobieństwa.

2013-01-16

6



Przykład1: Intuicja.



Experiment.



Film (czas trwania 1 sec): rozwijająca się /powstająca emocja

na twarzy



Wykonanie kilkunastu zdjęć z tego filmu



Zadanie: ułożenie według kolejności



Efekt: wysoka trafność kolejności zdjęć

2013-01-16

2

2013-01-16

7



Przykład 2: Intuicja

Czas prezentacji uniemożliwiający

świadomą percepcję ! Nawet

poniżej

10 ms

Positive

Negative

Negative

Positive

?

3. Założenie, że decydent posługuje się

rachunkiem prawdopodobieństwa, cd.

Czas prezentacji uniemożliwiający

świadomą percepcję ! Nawet

poniżej

10 ms

2013-01-16

8



Przykład 2: Intuicja cd.



Badania urządzeniem eye-tracking



Urządzenie



Efekt

3.

Założenie, że decydent posługuje się rachunkiem prawdopodobieństwa cd.

2013-01-16

9



Irracjonalność: przykład 1

Economist.com

Prenumerata

OPINIE

Ś

WIAT

Witaj w centrum prenumeraty „The Economist”

BIZNES

Wybierz typ prenumeraty, która chcesz wykupić lub odnowić
Prenumerata Economist.com- 59$
Roczna prenumerata Economist.com
W tym: dostęp online do wszystkich artykułów z „The Economist”
od roku 1997

Prenumerata wydania papierowego – 125$
Roczna prenumerata wydania papierowego „The Economist”

Prenumerata wydania papierowego i elektornicznego – 125$
Roczna prenumerata wydania papierowego „The Economist”
I dostęp online do wszystkich artykułów z „The Economist” od
roku 1997

Nieuwzględnianie irracjonalności
Dan Ariely wykonał eksperyment

2013-01-16

10

Economist.com

Prenumerata

OPINIE

Ś

WIAT

Witaj w centrum prenumeraty „The Economist”

BIZNES

Wybierz typ prenumeraty, która chcesz wykupić lub odnowić
Prenumerata Economist.com- 59$
Roczna prenumerata Economist.com
W tym: dostęp online do wszystkich artykułów z „The Economist”
od roku 1997
Prenumerata wydania papierowego – 125$
Roczna prenumerata wydania papierowego „The Economist”
Prenumerata wydania papierowego i elektornicznego – 125$
Roczna prenumerata wydania papierowego „The Economist”
I dostęp online do wszystkich artykułów z „The Economist” od
roku 1997

16

0

84

Zachowanie racjonalne

2013-01-16

11

Economist.com

Prenumerata

OPINIE

Ś

WIAT

Witaj w centrum prenumeraty „The Economist”

BIZNES

Wybierz typ prenumeraty, która chcesz wykupić lub odnowić
Prenumerata Economist.com- 59$
Roczna prenumerata Economist.com
W tym: dostęp online do wszystkich artykułów z „The Economist”
od roku 1997
Prenumerata wydania papierowego i elektornicznego – 125$
Roczna prenumerata wydania papierowego „The Economist”
I dostęp online do wszystkich artykułów z „The Economist” od
roku 1997

68

32

Dlaczego część osób zmieniła zdanie???
Brak wabika!

Nieuwzględnianie irracjonalności

4.

Błędne założenie, że poszczególne kryteria

oceny opcji są równoważne.

2013-01-16

12



A preferencje niektórych kryteriów?



Kryteria ceny



Kryterium marki itp

Teoria ograniczonej racjonalności:

Odwołuje się do podejmowania decyzji w oparciu o strategię

zadowolenia.

-jesteśmy racjonalni ale z pewnymi ograniczeniami

-Strategia „na podorędziu” w przypadku niepewności

Nie rozważamy wszystkich opcji, raczej rozważamy opcję jedną po

drugiej aż do odnalezienia opcji „wystarczająco dobrej” która

spełnia minimum kryterialne.

Czyli:

Osoba podejmująca decyzję poszukuje raczej opcji

zadowalającej niż optymalnej

2013-01-16

3

5.

Założenie, że na podejmowanie decyzji nie wpływają czynniki

zewnętrzne

.

Tymczasem:

2013-01-16

13

 zaobserwowano zjawisko: w terminie poniżej jednego roku zachodzi
zjawisko autokorelacji między zmianami cen akcji X. to znaczy: wzrost
cen akcji prowadzi do ich dalszego wzrostu.

 stopy zwrotu w styczniu są statystycznie znacznie wyższe niż w innych
miesiącach (zwłaszcza akcje małych firm).

Efekt kalendarza1: ceny akcji spadają w okolicy weekendu znacznie
silniej niż spadki przypadkowe

 Efekt kalendarza2: ceny akcji spadają w okolicy weekendu znacznie
silniej niż spadki przypadkowe

 Efekt konsekwentnego wyboru akcji spadkowych: średnio ceny akcji
drobnych inwestorów , które sa przez nich sprzedawane , idą do góry, a
ceny akcji nabywanych spadają