2014-01-10 

1 

Wykład II 

Ewa Magier-Łakomy 

WSB 

2013/2014 

 

2014-01-10 

1 

Klasyczne 

teorie  

Model 1. 

Oczekiwana 

wartość 

Model 2. 

oczekiwana 

użyteczność 

Model 3. SEU 

Zarzuty wobec 

modeli 

klasycznych 

Teoria 

perspektywy 

Efekt 

obramowania 

Punkt 

odniesienia 

Wartość. 

Asymetria  

poz.-neg. 

Wagi 

decyzyjne 

Wybór 

Prospektu 

(wzór) 

Heurystyki 

Heurystyki 

jako 

obciążenie  

Heurystyki 

jako działanie 

„inteligentne” 

Racjonalność 

ekologiczna  

2014-01-10 

2 

Model SEU starał się uwzględniać psychiczne 

aspekty podejmowania decyzji (subiektywne) 

ale jego stosowanie ogranicza się zwykle do:  

1.

Sytuacji decyzyjnie prostych 

2.

Gdy wyniki można scharakteryzować ilościowo 

3.

Gdy ryzyko jest niewielkie (konsekwencje) 

4.

Zbiór analizowanych konsekwencji jest mały 

2014-01-10 

3 

2014-01-10 

2 

Założenie, że decydent dokładnie i pod 

każdym względem dokonuje analizy 

dostępnych opcji.

  

2014-01-10 

4 



Niepewność 



Ograniczenie czasowe 



Zasoby pamięci (pjemnośc pamięci 

roboczej)  



Różnice indywidualne: osoby różnią się 

wytrwałością 



Intuicja 



Irracjonalność 



Decyzje impulsywne 
 

   
  



Ograniczenia pamięci roboczej  

Krótki czas utrzymywania informacji  

 

2014-01-10 

5 

1. Aby informacja była utrzymana musi być powtarzana 

2. Ograniczenia pamięci krótkotrwałej 

(7+/- 2 bity informacji) 

Przy ograniczonych zasobach kontroli- uruchamia się  przetwarzanie 
schematycznego opierające się na powierzchownych cechach  
To skutkuje stereotypizacją osób i sytuacji decyzyjnej  

2014-01-10 

6 

Eksperyment z osobami na diecie:  
wytrwałość + sytuacyjne ograniczenie zasobów  
 
 

Ograniczenie zasobów uwagowych  obniża kontrolę, obniża 
hamowanie reakcji niepożądanych  

2014-01-10 

3 

 



Zdolności do odroczenia natychmiastowej gratyfikacji.  

Odroczenie gratyfikacji

:  



pewna forma wytrwałości,  



zdolność nieulegania pokusie w celu uzyskania większej 

wartości w przyszłości (bardziej lub mniej dookreślonej) 

Z badań wynika: 



występują istotne różnice indywidualne w zakresie 

umiejętności odraczania gratyfikacji i różnice te wykazują 

wysoka stabilność w czasie i stałość w różnych sytuacjach  



Umiejętności odroczenia gratyfikacji dodatnio koreluje z: 



Wynikami szkolnymi  



Poziom przyszłego poziomu kompetencji 
 

 
 

2014-01-10 

7 

 

Założenie, że decydent posługuje się 

rachunkiem prawdopodobieństwa. 

 

2014-01-10 

8 



Intuicja  

 



Irracjonalność 

 



Decyzje impulsywne 

 

2014-01-10 

9 



Przykład 2: Intuicja 

 

Czas prezentacji poniżej progu 

świadomości! 

 

Pozytywne  

Negatywne  

Negatywne  

Pozytywne  

? 

3. cd. Założenie, że decydent posługuje się rachunkiem 

prawdopodobieństwa 

 

Czas prezentacji poniżej progu 

świadomości 

2014-01-10 

4 

Nieuwzględnianie irracjonalności 
Dan Ariely wykonał eksperyment 

2014-01-10 

10 

Economist.com 

Prenumerata  

OPINIE  

Ś

WIAT 

Witaj w centrum prenumeraty „The Economist” 

BIZNES 

Wybierz typ prenumeraty, która chcesz wykupić lub odnowić 
Prenumerata Economist.com- 59$ 
Roczna prenumerata Economist.com 
W tym: dostęp online do wszystkich artykułów z „The Economist” 
od roku 1997 
Prenumerata wydania papierowego – 125$ 
Roczna prenumerata wydania papierowego „The Economist” 
Prenumerata wydania papierowego i elektornicznego  – 125$ 
Roczna prenumerata wydania papierowego „The Economist” 
I dostęp online do wszystkich artykułów z „The Economist” od 
roku 1997 

16 

0 

84 

Zachowanie racjonalne  

2014-01-10 

11 

Economist.com 

Prenumerata  

OPINIE  

Ś

WIAT 

Witaj w centrum prenumeraty „The Economist” 

BIZNES 

Wybierz typ prenumeraty, która chcesz wykupić lub odnowić 
Prenumerata Economist.com- 59$ 
Roczna prenumerata Economist.com 
W tym: dostęp online do wszystkich artykułów z „The Economist” 
od roku 1997 
Prenumerata wydania papierowego i elektronicznego  – 125$ 
Roczna prenumerata wydania papierowego „The Economist” 
I dostęp online do wszystkich artykułów z „The Economist” od 
roku 1997 

68 

32 

Dlaczego część osób  zmieniła zdanie???  
Brak wabika! 

Nieuwzględnianie irracjonalności 

3. 

Błędne  założenie, że poszczególne kryteria 

oceny opcji są równoważne.  

 

 

2014-01-10 

12 



Preferencje niektórych kryteriów? 



Kryteria ceny 



Kryterium marki itp. 

 

Teoria ograniczonej racjonalności (!):  

Odwołuje się do podejmowania decyzji w oparciu o strategię  

zadowolenia. 

-jesteśmy racjonalni, ale z pewnymi ograniczeniami 

-Strategia „na podorędziu” w przypadku niepewności 

Nie rozważamy wszystkich opcji, raczej rozważamy opcję jedną po 

drugiej aż do odnalezienia opcji „wystarczająco dobrej” która 

spełnia minimum kryterialne.  

Czyli:  

Osoba podejmująca decyzję poszukuje raczej opcji 

zadowalającej niż optymalnej