protetyk sluchu 322[17] o1 03 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Marlena Jarota
Krystyna Skwarska

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
udzielanie pierwszej pomocy 322[17].O1.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
dr n. med. Anna Kabacińska
prof. dr hab. med. Czesław Stankiewicz

Opracowanie redakcyjne:
mgr Joanna Gręda

Konsultacja:
mgr Lidia Liro

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[17].01.03
„Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz udzielanie pierwszej pomocy”,
zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu protetyk słuchu.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy oraz ochrona przeciwpożarowa

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Zagrożenia zdrowia i życia pracownika

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Środki ochrony indywidualnej oraz wypadki przy pracy

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Udzielanie pierwszej pomocy w nagłych stanach urazowych

5.5.1. Ćwiczenia

14
18
18
22
22
26
26

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie protetyk słuchu.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemu mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy

organizacyjne

pracy

uczniów

mogą

być

zróżnicowane,

począwszy

od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Schemat układu jednostek modułowych

322[17].O1

Świadczenie usług

medycznych

322[17].O1.01
Nawi

ązywanie

i utrzymywanie kontaktów

interpersonalnych

322[17].O1.02

Prowadzenie dzia

łań

profilaktycznych

i promowanie zdrowia

322[17].O1.03

Stosowanie przepisów

bezpiecze

ństwa i higieny

pracy oraz udzielanie

pierwszej pomocy

322[17].O1.04

Wykorzystywanie technik

informacyjnych

świadczeniu usług

medycznych

322[17].O1.05

Stosowanie przepisów

prawa i zasad ekonomiki

w ochronie zdrowia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posługiwać się komputerem,

−

korzystać z internetu,

−

współpracować w zespole,

−

stosować przepisy prawa,

−

porządkować, selekcjonować i dokumentować informacje.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

zastosować obowiązujące przepisy prawa dotyczące obowiązków pracownika
i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

określić wymagania nadzoru państwowego nad warunkami pracy w Polsce,

−

zastosować podstawowe zasady ergonomii, higieny i fizjologii pracy,

−

rozpoznać źródła i czynniki niebezpieczne w środowisku pracy,

−

określić skutki działania negatywnych czynników w środowisku pracy,

−

przewidzieć i zapobiec zagrożeniom życia i zdrowia pracowników,

−

dobrać środki ochrony indywidualnej,

−

wyeliminować czynniki szkodliwe działające na zdrowie w środowisku pracy,

−

zinterpretować przepisy, regulaminy, zasady i procedury związane z bezpieczeństwem
poza pracą,

−

zareagować w przypadku zagrożenia pożarowego zgodnie z instrukcją przeciw pożarową,

−

rozpoznawać stany zagrożenia życia,

−

ustalić rodzaj natychmiastowej pomocy,

−

wykonać zabiegi resuscytacyjne zgodnie z procedurami udzielania pierwszej pomocy,

−

udzielić pierwszej pomocy w przypadkach nagłych, urazowych i nie urazowych,
zagrażających życiu poszkodowanego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Protetyk słuchu 322[17]

Moduł:

Świadczenie usług medycznych 322[17].O1

Jednostka modułowa:

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
udzielanie pierwszej pomocy 322[17].O1.03

Temat: Dobór środków ochrony indywidualnej w zależności od działania niebezpiecznych

i szkodliwych czynników w środowisku pracy

Cel ogólny: Przygotowanie ucznia do samodzielnego doboru środków ochrony indywidualnej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać niebezpieczne i szkodliwe czynniki działające w środowisku pracy,

−

dobrać odpowiednie środki ochrony indywidualnej w zależności od niebezpiecznego lub
szkodliwego czynnika,

−

posługiwać się tymi środkami,

−

określić pojęcia: przechowywanie, pranie i konserwacja,

−

sprawdzić właściwości ochronne i użytkowe środków ochrony indywidualnej.

Metody nauczania–uczenia się:

−

prezentacja,

−

ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w zespołach dwuosobowych.

Czas: 2 godziny dydaktyczne

Środki dydaktyczne:

−

poradnik dla ucznia,

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela,

−

rzutnik multimedialny,

−

ekran do pokazu slajdów,

−

arkusze papieru, pisaki.

Zadanie dla ucznia:

Na podstawie otrzymanego zadania rozpoznaj niebezpieczne i szkodliwe czynniki oraz

dobierz odpowiednie środki ochrony indywidualnej. Przedstaw zasady posługiwania się tymi
środkami oraz sposoby ich przechowywania.

Przebieg zajęć:
Faza wstępna:
1. określenie tematu zajęć,
2. wyjaśnienie szczegółowych celów kształcenia,
3. podział uczniów na dwuosobowe zespoły,
4. przydział zadań do wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Faza właściwa
1. Instruktaż wstępny w formie prezentacji multimedialnej,
2. ćwiczenia mające na celu dobór środków ochrony indywidualnej w zależności od zadania,
3. uczniowie podczas ćwiczeń pracują w zespołach samodzielnie, nauczyciel udziela

instruktażu bieżącego w przypadku trudności oraz stwierdzanych błędów.

Faza końcowa
1. zaprezentowanie przez uczniów zaproponowanych rozwiązań,
2. omówienie poprawności wykonania zadań,
3. wskazanie błędów i sposobów ich unikania,
4. podsumowanie zajęć,
5. ustalenie wniosków do dalszej pracy.

Praca domowa
Na podstawie literatury i przepisów prawnych ustal jakie cechy powinny posiadać środki
ochrony indywidualnej.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

test dydaktyczny,

−

praca domowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Protetyk słuchu 322[17]

Moduł:

Świadczenie usług medycznych 322[17].O1

Jednostka modułowa:

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
udzielanie pierwszej pomocy 322[17].O1.03

Temat: Nagłe zatrzymanie krążenia i oddechu – reanimacja.

Cel ogólny: Przygotowanie ucznia do samodzielnego wykonywania reanimacji.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozpoznać stan zagrożenia życia – zatrzymanie oddechu i zatrzymanie pracy serca,

−

wykonać pomiar tętna i oddechu,

−

ustalić rodzaj natychmiastowej pomocy,

−

wykonać sztuczne oddychanie metodą usta- usta i usta- nos,

−

wykonać masaż pośredni serca.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

inscenizacja,

−

ćwiczenia praktyczne na fantomie.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

Podczas inscenizacji uczniowie wykonują ćwiczenia w grupach 2–osobowych.

−

Podczas ćwiczeń na fantomie uczniowie powinni być podzieleni na zespoły 4–6 osobowe,
tak aby mogli równolegle wykonywać ćwiczenia na 2 lub więcej fantomach.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

Poradnik dla ucznia,

−

podręcznik do nauki pierwszej pomocy,

−

tablice poglądowe,

−

fantom do ćwiczeń pierwszej pomocy.

Przebieg zajęć:
1. uczniowie zapoznają się z tematem zajęć,
2. dzielą się na 2–osobowe zespoły,
3. na podstawie literatury i tablic określają sposób i miejsce sprawdzania czynności

życiowych u poszkodowanego,

4. obserwują pokaz oceny i pomiaru tętna i oddechu,
5. w 2–osobowych zespołach przeprowadzają ćwiczenie zamiennie na sobie,
6. wartości pomiarów notują w zeszycie,
7. następuje zmiana grup, tak aby każdy uczeń mógł dokonać kilku pomiarów tętna

i oddechu,

8. nauczyciel ustala zespoły 4–6 osobowe,
9. uczniowie wykonują na fantomie czynności rozpoznawania stanu poszkodowanego

(przytomność, tętno, oddech),

10. obserwują pokaz reanimacji wykonywany przez nauczyciela,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. wykonują ćwiczenie w zespołach (podczas wykonywania ćwiczenia przez jednego ucznia

pozostali uczniowie czuwają nad prawidłowością przebiegu reanimacji). Każdy uczeń
wykonuje ćwiczenie przynajmniej 2 razy,

12. uczniowie w zespołach podejmują analizę czynności reanimacyjnych do wykonania przez 2

ratowników,

13. uczniowie wykonują ćwiczenie w parach – reanimację w dwóch ratowników.

Zakończenie zajęć
Uczniowie oceniają wzajemnie prawidłowość i sprawność wykonywania reanimacji. Następnie
nauczyciel ocenia stopień opanowania tej umiejętności.

Praca domowa
Na podstawie literatury i własnego doświadczenia zdobytego podczas wykonywania ćwiczenia
określ jakich błędów nie można popełniać podczas reanimacji.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

test dydaktyczny,

−

obserwacja uczniów podczas ćwiczeń,

−

praca domowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Bezpieczeństwo

higiena

pracy

oraz

ochrona

przeciwpożarowa

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na terenie zakładu pracy wybuchł pożar. W pomieszczeniach było duże zadymienie

i słaba widoczność. Wybuchła panika, każdy próbował jak najszybciej opuścić budynek. Jeden
z mężczyzn próbował opanować sytuację. Wskaż jakie kroki twoim zdaniem powinien
poczynić, w jaki sposób i w jakiej odległości od siebie w obiektach rozmieszczone są gaśnice,
jaką drogą powinni opuścić budynek przebywający tam ludzie: jakie kryteria powinny spełniać
drogi ewakuacyjne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad rozmieszczania gaśnic w obiektach
i wyznaczania dróg ewakuacyjnych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać, jakie zasady i odległości obowiązują przy rozmieszczaniu gaśnic,
4) zwrócić uwagę jakie warunki powinny spełniać drogi ewakuacyjne,
5) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
6) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

przepisy przeciwpożarowe,

−

poradnik dla ucznia,

−

zeszyt,

−

flamastry.

Ćwiczenie 2

Znajomy poprosił cię o radę, ponieważ ma wątpliwości, czy nowy pracodawca może

przed podjęciem przez niego pracy umówić go na szkolenie z inspektorem bhp i skierować na
profilaktyczne badania lekarskie? Czy pracodawca działa zgodnie z prawem? Ustal, jakim
badaniom profilaktycznym oraz jakim szkoleniom podlegają pracownicy?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów dotyczących profilaktycznych
badań lekarskich.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić, jakie badania i szkolenia obowiązują pracowników,
4) zwrócić uwagę jakie zasady są uwzględniane przy szkoleniach i badaniach wstępnych,
5) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
6) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

Kodeks pracy,

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Korzystając z Kodeksu pracy przedstaw obowiązki pracownika w zakresie bhp.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów dotyczących praw i obowiązków
pracownika.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z poleceniem,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić, jakie obowiązki ma pracownik w zakresie bhp,
4) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
5) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytanie podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

Kodeks pracy,

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Korzystając z Kodeksu pracy przedstaw obowiązki osoby kierującej pracownikami

w zakresie bhp.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów dotyczących praw i obowiązków
osoby kierującej pracownikami w zakresie bhp.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisanym przypadkiem,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić, jakie obowiązki ma osoba kierująca pracownikami w zakresie bhp,
4) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
5) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

Kodeks pracy,

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 5

Znajomy poprosił Cię o pomoc w poszukiwaniu lokalu na gabinet protetyczny. Pomóż mu

odszukać odpowiednie przepisy dotyczące obiektów budowlanych i pomieszczeń pracy.
Wskaż, jakie warunki muszą spełniać pomieszczenia pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić przepisy

dotyczące obiektów budowlanych i pomieszczeń pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić, jakie kryteria powinny spełniać obiekty budowlane i pomieszczenia

pracy,

4) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
5) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

Kodeks pracy,

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 6

Pani Anna jest zatrudniona jako protetyk słuchu w małym zakładzie. Od 54 dni przebywa

na zwolnieniu lekarskim, w tym była hospitalizowana przez 12 dni (zwolnienie szpitalne).
Zadzwoniła do firmy z informacją, że jest już zdrowa i wraca do pracy. Ma ważne badania
okresowe jeszcze przez rok. Pomimo to pracodawca skierował ją na badania kontrolne
do lekarza medycyny pracy. Wskaż, jakie kroki powinien podjąć pracodawca, przyjmując
do pracy pracownika po tak długim zwolnieniu lekarskim.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów dotyczących profilaktycznych
badań lekarskich.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić, jakie badania obowiązują pracowników po długim zwolnieniu

lekarskim,

4) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
5) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

przepisy dotyczące badań lekarskich,

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Zagrożenia zdrowia i życia pracownika

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyobraź sobie, że pracujesz w gabinecie protetycznym. Przychodzi klient do firmy

w celu doboru aparatu słuchowego. W okolicach twarzy i uszu ma liczne ropne wykwity. Jest
osobą 80–letnią ,zaniedbaną, brudną i samotną. Wskaż, jakie znasz środki ochrony
indywidualnej i na jakie czynniki ryzyka jesteś narażony. Zastanów się jakie środki ochrony
zastosujesz w tej sytuacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem stosowania środków ochrony indywidualnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić, na jakie czynniki narażony jest pracownik,
4) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
5) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne

−

przepisy dotyczące środków ochrony indywidualnej,

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Pracując w gabinecie protetycznym masz do czynienia z różnymi substancjami

chemicznymi, które są dostarczane do zakładu w dużych pojemnikach. Wskaż, jakie zasady
obowiązują przy pracy z substancjami chemicznymi i czy wolno przelewać w mniejsze
naczynia, jeśli tak, jakich wytycznych należy przestrzegać?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów dotyczących pracy
z substancjami chemicznymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić, jakie przepisy obowiązują przy stosowaniu środków chemicznych,
4) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
5) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Wskaż, w jakich przypadkach należy ocenić ryzyko zawodowe w zakładzie pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów dotyczących przeprowadzania
ryzyka zawodowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z pytaniem,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić w jakich sytuacjach przeprowadza się ocenę ryzyka zawodowego,
4) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
5) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 4

Określ jakie działanie na pracownika mogą mieć czynniki szkodliwe i uciążliwe i jakie mogą

być konsekwencje długotrwałego oddziaływania ww. czynników na człowieka.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów dotyczących czynników
szkodliwych i uciążliwych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić, jakie czynniki są szkodliwe, a jakie uciążliwe,
4) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
5) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 5

Wskaż jakie czynniki niebezpieczne działając na człowieka, mogą spowodować wypadek

przy pracy?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów dotyczących czynników
szkodliwych i uciążliwych

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić, jakie czynniki niebezpieczne działają na człowieka w środowisku pracy,
4) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
5) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 6

Pani Marta M. pracuje w firmie, w której ma ciągły kontakt z substancjami chemicznymi.

Od jakiegoś czasu gorzej się czuje. Ma bóle głowy, często pojawia się u niej wysypka na
skórze. Określ jakie skutki dla organizmu ludzkiego mogą powodować substancje chemiczne
stosowane w miejscu pracy i co pracownik powinien zrobić w takiej sytuacji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad objawów działania czynników
szkodliwych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić, jakie skutki dla organizmu mogą występować przy pracy

z substancjami chemicznymi,

4) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
5) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Środki ochrony indywidualnej oraz wypadki przy pracy

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

W poradni lekarskiej powstał spór między pracownikami, a pracodawcą o pranie

i konserwację odzieży oraz obuwia roboczego. Pracownicy zażądali od pracodawcy
ekwiwalentu za pranie i konserwację ww. odzieży, uważając iż taki sposób jest dla nich

wygodny (każdy pracownik pierze swoje rzeczy w domu). Pracodawca nie zgadza

się na takie

rozwiązanie, tłumacząc, że odzież ma kontakt z materiałem biologicznie zakaźnym (chory
pacjent), może być zabrudzona. Pranie i konserwację powierzył firmie piorącej. Wskaż, która
ze stron ma rację i w jakich sytuacjach dopuszczalne jest pranie odzieży przez pracownika.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad stosowania środków ochrony
indywidualnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić, w jakich sytuacjach zabronione jest powierzenie prania i konserwacji

odzieży roboczej pracownikowi,

4) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
5) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

Kodeks pracy,

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

W firmie B podczas pracy w nocy zdarzył się wypadek Jeden z dwóch pracowników

mających dyżur wyszedł do narzędziowni na zewnątrz budynku po potrzebne narzędzia, na
podwórzu poślizgnął się, przewrócił uderzając głową o podłoże i stracił przytomność. Wskaż,
jak w takiej sytuacji zobowiązany jest postąpić drugi z pracowników i czy zdarzenie to można
uznać za wypadek przy pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad postępowania w razie wypadku przy
pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić, jakie obowiązki ma świadek wypadku przy pracy,
4) zwrócić szczególną uwagę na definicję wypadku przy pracy,
5) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
6) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

przepisy dotyczące wypadków przy pracy,

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Wskaż, w jakich przypadkach należy traktować wypadek na równi z wypadkiem przy

pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów dotyczących wypadków.

Uczeń powinien:

1) odszukać i ustalić w jakich sytuacjach traktuje się wypadki na równi z wypadkami przy

pracy,

2) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
3) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

przepisy dotyczące wypadków przy pracy,

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Wskaż, jakie są procedury postępowania powypadkowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów dotyczących postępowania
powypadkowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
4) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

przepisy dotyczące wypadków przy pracy,

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 5

Pan X uległ wypadkowi na terenie zakładu pracy, będąc po spożyciu jednego piwa.

Potknął się o próg między pomieszczeniami, upadł i złamał nogę. Był 6 tygodni na zwolnieniu
lekarskim. Zespół powypadkowy uznał, że wypadek zdarzył się z winy pracownika, który był
pod wpływem alkoholu. W związku z tym nie przysługują mu świadczenia wypadkowe.
Wskaż, czy słusznie i w jakich sytuacjach nie przysługują świadczenia z ubezpieczenia
wypadkowego?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zakresu świadczeń z ubezpieczenia
wypadkowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić, kiedy nie przysługują świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego,
4) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
5) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 6

Pani M. wracając z pracy zawsze po drodze odbiera syna z przedszkola. Pewnego dnia

wracając z dzieckiem do domu została potrącona przez samochód. Określ, czy zdarzenie to
można uznać za wypadek w drodze z pracy i jakie świadczenia przysługują poszkodowanej
kobiecie?

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów dotyczących wypadków
w drodze do pracy i z pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z opisem przypadku,
2) przeczytać treść rozdziału,
3) odszukać i ustalić, co rozumiemy przez wypadek w drodze do pracy i z pracy,
4) zwrócić szczególną uwagę na świadczenia przysługujące z tytułu wypadku w drodze do

pracy i z pracy,

5) porównać treści zapisów i ustalić wnioski,
6) zapisać w zeszycie odpowiedzi na pytania podane w ćwiczeniu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie z objaśnieniem.

Środki dydaktyczne:

−

przepisy dotyczące wypadków w drodze do pracy i z pracy,

−

zeszyt do notowania,

−

długopis,

−

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na spacerze w parku spotykasz młodego człowieka, który leży bezwładnie na trawniku,

jest nieprzytomny. Udziel mu niezbędnej pierwszej pomocy. Założenie: poszkodowany ma
zachowane funkcje życiowe.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad oceny stanu poszkodowanego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść rozdziału zwracając szczególną uwagę na wiadomości dotyczące osoby

nieprzytomnej,

2) określić cechy charakterystyczne dla nieprzytomnego,
3) określić zagrożenia wynikające ze stanu nieprzytomności,
4) zaplanować kolejność czynności przy udzielaniu pierwszej pomocy,
5) wykonać czynności ratownicze.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne

–

fantom do ćwiczeń z pierwszej pomocy,

−

zeszyt do notowania,

–

długopis,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

W autobusie, którym jedziesz do szkoły jeden z pasażerów nagle przewraca się.

Podejmujesz działanie i stwierdzasz, że nie ma ani tętna, ani oddechu. Decydujesz
o rozpoczęciu reanimacji. Zastanów się jak ją wykonasz (opisz czynności krok po kroku).

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad reanimacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść rozdziału zwracając szczególną uwagę na kolejność czynności

reanimacyjnych,

2) pamiętać o zastosowaniu właściwej techniki reanimacji,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) pamiętać o okresowym sprawdzaniu funkcji życiowych,
4) wykonać ćwiczenie na fantomie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

–

manekin do ćwiczeń z pierwszej pomocy,

−

zeszyt do notowania,

–

długopis,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Sąsiadka na działce rekreacyjnej nie pokazała się od rana na podwórku. Decydujesz się

sprawdzić czy nie potrzebuje pomocy. Drzwi nie były zamknięte na klucz, więc wchodzisz
i zastajesz następującą sytuację: starsza pani leży na fotelu, jest nieprzytomna, jej twarz ma
barwę różową. W kominku tli się jeszcze żar nie spalonego do końca węgla. Opisz wykonanie
w kolejności właściwych czynności ratowniczych. Pamiętaj o własnym bezpieczeństwie.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad pierwszej pomocy w przypadku
zatrucia tlenkiem węgla.

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące zatruć drogą

oddechową,

2) znaleźć informacje różnicujące zatrucie CO i CO

3) odszukać informacje o zasadach udzielania pierwszej pomocy przy zatruciu CO i CO

4) rozpoznać rodzaj zatrucia w opisanym przypadku,
5) opisać kolejność właściwych czynności ratowniczych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne

–

podręcznik,

−

zeszyt do notowania,

–

długopis,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 4

W barze mlecznym mała dziewczynka wylała na siebie talerz gorącej zupy. Poparzeniu

uległy obie ręce i brzuszek. Matka dziewczynki wpadła w panikę i nie wie co ma zrobić. Udziel
właściwej pierwszej pomocy uwzględniając kolejność działań.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad pierwszej pomocy w przypadku
oparzenia termicznego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące oparzeń

termicznych,

2) znaleźć informacje dotyczące postępowania w przypadku oparzeń,
3) opisać kolejność właściwych czynności ratowniczych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

–

podręcznik,

−

zeszyt do notowania,

–

długopis,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 5

Pracownica ekipy sprzątającej Przychodnię Zdrowia oblała się środkiem do dezynfekcji

urządzeń sanitarnych. Wylała go sobie na stopy. Jakie zagrożenie wystąpiło u tej kobiety?
Wskaż właściwe postępowanie w zakresie pomocy przed medycznej.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad pierwszej pomocy w przypadku
oparzenia chemicznego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące właściwości

środków chemicznych,

2) odnaleźć informacje opisujące skutki kontaktu środka chemicznego ze skórą,
3) odnaleźć informacje dotyczące pierwszej pomocy w tym wypadku,
4) opisać kolejność czynności ratowniczych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenia,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

–

podręcznik,

−

zeszyt do notowania,

–

długopis,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 6

Opisz jaki wpływ na człowieka może mieć porażenie go prądem zmiennym o napięciu 230

V. Na czym powinna polegać pierwsza pomoc?

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad pierwszej pomocy w przypadku
porażenia prądem niskonapięciowym.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odnaleźć informacje dotyczące porażenia prądem,
2) zwrócić uwagę na skutki porażenia,
3) odszukać informacje dotyczące udzielania pierwszej pomocy,
4) opisać kolejność czynności ratowniczych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

–

podręcznik,

−

zeszyt do notowania,

–

długopis,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5 Udzielanie pierwszej pomocy w nagłych stanach urazowych

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na trawniku w ogrodzie bawi się 4-letnie dziecko. Nagle przybiega z płaczem do matki.

Okazało się, że użądliła je pszczoła. Jak należy udzielić pomocy temu dziecku? Jakie
zagrożenie może wystąpić w tej sytuacji ? Opisz niezbędne czynności ratownika.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad pierwszej pomocy w przypadku
użądlenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące ukąszeń i użądleń,
2) odnaleźć informacje opisujące skutki użądlenia,
3) odnaleźć informacje dotyczące pierwszej pomocy w tym wypadku,
4) opisać kolejność czynności ratowniczych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

–

podręcznik,

−

zeszyt do notowania,

–

długopis,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 2

Podczas twojej wizyty u fryzjera jesteś świadkiem nagłego zdarzenia. Fryzjerka

w pośpiechu porządkująca przybory fryzjerskie głęboko skaleczyła się na przedramieniu.
Wystąpiło obfite krwawienie. Opisz czynności ratownicze w tej sytuacji. Wykonaj opatrunek.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad pierwszej pomocy w przypadku
krwawienia

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące krwotoków,
2) odnaleźć informacje dotyczące pierwszej pomocy w tym wypadku,
3) odnaleźć informacje dotyczące techniki zakładania opatrunku uciskowego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) opisać kolejność czynności ratowniczych,
5) wykonać opatrunek uciskowy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

–

materiały opatrunkowe,

–

manekin do ćwiczeń,

−

zeszyt do notowania,

–

długopis,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Uczeń wracający ze szkoły potknął się i upadł. Na lewym przedramieniu wystąpił silny ból

i obrzęk. Dziecko nie mogło utrzymać w dłoni nawet worka z kapciami. Wskaż, o czym mogą
świadczyć powyższe objawy i jak należy udzielić pierwszej pomocy.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad pierwszej pomocy w przypadku
złamania kończyny górnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące złamań,
2) odnaleźć informacje dotyczące pierwszej pomocy w tym wypadku,
3) odnaleźć informacje dotyczące techniki zakładania unieruchomienia,
4) opisać kolejność czynności ratowniczych,
5) wykonać unieruchomienie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

–

sprzęt do unieruchomienia kończyn,

–

manekin do ćwiczeń,

−

zeszyt do notowania,

–

długopis,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 4

Pasażer w tramwaju został napadnięty przez grupę chuliganów. W wyniku agresji

napastników doznał urazu brzucha. Wskaż, co należy zrobić, aby udzielić pomocy
poszkodowanemu jeszcze przed przyjazdem karetki pogotowia.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad pierwszej pomocy w przypadku urazu
brzucha.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące urazów brzucha,
2) odnaleźć informacje dotyczące pierwszej pomocy w takiej sytuacji,
3) opisać kolejność czynności ratowniczych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

–

podręcznik,

−

zeszyt do notowania,

−

długopis, zeszyt do notowania,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 5

Na poboczu drogi którą idziesz siedzi dziewczyna. Dłonie trzyma na twarzy, widać, że

cierpi. Obok leży rower. Zapytana odpowiada, że coś wpadło jej do oka. Co możesz zrobić
w tej sytuacji. Opisz czynności ratownicze.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad pierwszej pomocy w przypadku
obecności ciała obcego w oku.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące ciał obcych,
3) odnaleźć informacje dotyczące udzielania pierwszej pomocy w sytuacji obecności ciała

obcego w oku,

4) opisać kolejność czynności ratowniczych,
6) opisać sposób zabezpieczenia oka.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt do notowania,

–

długopis,

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 6

Klient siedzący przy stoliku w barze szybkiej obsługi nagle zrywa się, macha rękami.

Widać, że nie może złapać powietrza. Zastanów się o czym świadczy powyższe zachowanie
i jak należy udzielić mu pierwszej pomocy?

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i metodę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem zasad pierwszej pomocy w przypadku
zadławienia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać treść rozdziału zwracając uwagę na zagadnienia dotyczące ciał obcych,
2) odnaleźć informacje dotyczące udzielania pierwszej pomocy w sytuacji obecności ciała

obcego w drogach oddechowych,

3) opisać kolejność czynności ratowniczych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

metoda projektów.

Środki dydaktyczne:

−

długopis,

−

zeszyt do notowania,

–

poradnik dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Stosowanie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz udzielanie pierwszej pomocy”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 11, 12, 15, 17, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 2, 6, 7, 13, 14, 16, 18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 7 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. b, 3. b, 4. a, 5. d, 6. c, 7. a, 8. c, 9. d, 10. a, 11. a,
12. c, 13. c, 14. c, 15. b, 16. a, 17. c, 18. a, 19. b, 20 d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zastosować wiadomości dotyczące obowiązków
osoby kierującej pracownikami i pracownika

Rozpoznać rodzaj wypadku

Zastosować procedury dotyczące wypadków

Określić świadczenia jakie przysługują
pracownikowi z tytułu wypadku

Rozróżnić rodzaje badań profilaktycznych

Rozpoznać stany zagrożenia zdrowia i życia na
stanowisku pracy

Zastosować przepisy dotyczące ryzyka
zawodowego

Wykazać umiejętność postępowania w razie
ciężkiego wypadku przy pracy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić świadczenia jakie przysługują
pracownikowi, który uległ wypadkowi w drodze
do pracy

Zastosować wiedzę na temat badań kontrolnych

Zastosować wiadomości dotyczące tamowania
krwawienia z nosa w sytuacji typowej

Wykazać się umiejętnością rozumienia pojęcia
nieprzytomności

Wykazać umiejętność analizy postępowania
podczas tamowania krwotoku

Dobrać właściwe miejsce pomiaru tętna u osób
z wypadku

Zastosować wiedzę na temat urazów klatki
piersiowej

Przeanalizować sytuację wypadku z osobą zatrutą
CO

Zastosować wiedzę w typowej sytuacji zagrożenia
porażeniem prądem

18 Zastosować wiedzę na temat zatruć pokarmowych

Określić czas podjęcia czynności ratowniczych od
momentu zatrzymania czynności życiowych

Zastosować wiedzę na temat udzielania pierwszej
pomocy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią ilość testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
3. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi.
4. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz mieć satysfakcje z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Za zorganizowanie stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp

odpowiedzialny jest
a) inspektor bhp.
b) inspektor sanitarny.
c) pracownik.
d) osoba kierująca pracownikami.

2. Wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy to

a) wypadek ciężki lub śmiertelny.
b) wypadek, do którego doszło podczas podróży służbowej pracownika.
c) wypadek w czasie działania na rzecz pracodawcy bez polecenia przełożonego.
d) wypadek komunikacyjny w trakcie przemieszczania się pracownika między zakładem

pracy a miejscem wykonywania pracy.

3. Pracodawca ma obowiązek sporządzić protokół powypadkowy od uzyskania

zawiadomienia o wypadku w ciągu
a) 7 dni.
b) 14 dni.
c) 21 dni.
d) 30 dni.

4. Jednorazowe odszkodowanie przysługuje pracownikowi, który stał się niezdolny do pracy

i doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku
a) przy pracy.
b) w drodze do pracy.
c) w drodze z pracy.
d) każdego.

5. Pracownik, który nie wykonał badań okresowych

a) może pracować.
b) może pracować, jeżeli wykona badania w ciągu 5 dni.
c) może pracować, jeśli wykona badania w ciągu miesiąca.
d) nie może być dopuszczony do pracy bez aktualnych badań.

6. Praca w warunkach narażenia na hałas nie powoduje

a) chorób układu krążenia.
b) stresu.
c) efektu termicznego.
d) osłabienia odporności organizmu.

7. Ocenę ryzyka zawodowego wykonujemy

a) zawsze przed oddaniem nowego stanowiska do eksploatacji.
b) w każdej sytuacji.
c) wyłącznie w razie wypadku.
d) wyłącznie w razie występowania czynników niebezpiecznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. O wypadku ciężkim, śmiertelnym, zbiorowym pracodawca ma obowiązek zawiadomić

a) inspekcję pracy oraz inspekcję sanitarną.
b) policję.
c) właściwego inspektora pracy i prokuratora.
d) właściwego terenowego inspektora pracy.

9. Pracownikowi, który uległ wypadkowi w drodze do pracy należy się

a) odszkodowanie.
b) zasiłek chorobowy w wysokości 70 % wynagrodzenia.
c) zasiłek chorobowy w wysokości 80 % wynagrodzenia.
d) wynagrodzenie za czas choroby w wysokości 100% wynagrodzenia.

10. Pracownik podlega kontrolnym badaniom, w przypadku

a) zwolnienia lekarskiego trwającego dłużej niż 30 dni.
b) zwolnienia lekarskiego trwającego dłużej niż 60 dni.
c) zwolnienia lekarskiego trwającego dłużej niż 90 dni.
d) wypadku przy pracy.

11. Udzielając pomocy poszkodowanemu, który ma krwotok z nosa wykonasz następujące

czynności
a) posadzisz poszkodowanego na krześle, polecisz pochylenie głowy do przodu, na

potylicę przyłożysz zimny okład.

b) posadzisz go na krześle, polecisz uciśniecie skrzydełek nosa i odgięcie głowy do tyłu.
c) położysz go na wznak, a na potylicę położysz worek z lodem.
d) do nosa włożysz gaziki i podasz zimny napój do picia.

12. Kiedy poszkodowany jest nieprzytomny, to

a) nie reaguje na polecenia.
b) ma zamknięte oczy.
c) nie reaguje na bodźce zewnętrzne.
d) mówi „ od rzeczy”.

13. Tamując prawidłowo krwotok na kończynie górnej nie wykonasz

a) uniesienia kończyny.
b) założenia rękawiczek.
c) założenia opaski uciskowej.
d) założenia opatrunku uciskowego.

14. Tętno u osoby poszkodowanej w wypadku sprawdzisz na

a) tętnicy promieniowej.
b) tętnicy łokciowej.
c) tętnicy szyjnej.
d) tętnicy udowej.

15. Wystąpienie bólu w klatce piersiowej podczas oddychania u osoby z wypadku

samochodowego może świadczyć o
a) zawale serca.
b) obrażeniach klatki piersiowej.
c) silnym zdenerwowaniu.
d) nie ma związku z wypadkiem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Przy podejrzeniu, że poszkodowany zatruł się tlenkiem węgla wykonasz następujące

czynności ratownicze
a) ewakuacja poszkodowanego, zapewnienie dopływu świeżego powietrza, kontrola

funkcji życiowych, reanimacja, wezwanie pomocy.

b) zamknięcie dopływu gazu, zadzwonienie po pomoc, kontrola funkcji życiowych,

reanimacja.

c) ocena funkcji życiowych, reanimacja, wezwanie pomocy.
d) ewakuacja poszkodowanego, zamknięcie dopływu gazu, wezwanie pomocy.

17. Jeśli podczas pracy z urządzeniem elektrycznym zauważysz nieszczelność pokrywy, to

przerwiesz pracę ponieważ obawiasz się
a) uszkodzenia urządzenia.
b) zniszczenia wykonywanego produktu.
c) porażenia prądem.
d) obniżenia jakości wykonywanego produktu.

18. Pracownik z którym pracujesz źle się poczuł. Ma mdłości, bóle brzucha, ból głowy,

wymiotuje. Dolegliwości pojawiły się po drugim śniadaniu, które jedliście w stołówce.
Masz podstawy podejrzewać u niego
a) zatrucie pokarmowe.
b) infekcję grypową.
c) przemęczenie.
d) bulimię.

19. Pacjent w gabinecie protetycznym nagle osunął się na podłogę. Stwierdziłeś, że nie

oddycha i nie ma tętna. Podejmujesz decyzję o reanimacji. Reanimacje musisz podjąć
w ciągu
a) 2 minut.
b) 3 minut.
c) 4 minut.
d) 5 minut.

20. Wylałeś koleżance na rękę szklankę gorącej herbaty. W tej sytuacji powinieneś

a) przynieść nową herbatę.
b) wytrzeć szybko dłonie serwetą.
c) założyć jałowy opatrunek.
d) schłodzić rękę pod strumieniem zimnej wody.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.........................................................................................................................

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz udzielanie
pierwszej pomocy

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Stosowanie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz udzielanie pierwszej pomocy”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 3, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 17, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 2, 4, 5, 6, 12, 14, 15, 16, 18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14. zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 7 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3 d, 4. c , 5. d, 6 a, 7. d, 8. a, 9. a, 10. b, 11. b,
12. c, 13. c, 14. c, 15. a, 16. d, 17. a, 18. c, 19. c, 20 b.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zastosować wiadomości dotyczące obowiązków
osoby kierującej pracownikami

Zastosować wiedzę na temat badań
profilaktycznych

Określić przepisy dotyczące wykonywania pracy
w narażeniu na czynniki szkodliwe

Określić w jakiej sytuacji pracownik może
powstrzymać się od wykonywania pracy

Zastosować wiedzę na temat wstępnych badań
profilaktycznych

Określić rodzaj wypadku

Określić rodzaje środków ochrony indywidualnej

Wykazać umiejętność prawidłowego
postępowania w razie pożaru

Zastosować wiedzę dotyczącą obowiązków osoby
kierującej pracownikami i pracownika

10 Zastosować wiedzę na temat badań okresowych

Zastosować wiadomości dotyczące postępowania
z osobą która zemdlała w sytuacji typowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zastosować umiejętność analizy sytuacji
i odpowiedniego zachowania się w sytuacji
typowej

Wykazać umiejętność postępowania podczas
napadu padaczkowego

14 Dobrać właściwą technikę opatrunku

Zastosować wiedzę na temat zatruć pokarmowych
w sytuacji typowej

Umiejętność zastosowania wiedzy na temat
ukąszeń przez owady i zastosowania w sytuacji
typowej.

17 Zróżnicować objawy krwotoków

Wykorzystać wiedzę na temat postępowania
w miejscu wypadku

Określić występowanie objawów zatruć drogą
oddechową

Zastosować wiedzę na temat zasad
bezpieczeństwa podczas udzielania pierwszej
pomocy w sytuacji typowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku. Tylko wskazanie odpowiedzi nawet poprawnej bez uzasadnienia, nie
będzie uznane.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz mieć satysfakcje z wykonanego zadania.
8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Za sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie

z przeznaczeniem jest odpowiedzialny
a) inspektor bhp.
b) inspektor sanitarny.
c) pracownik.
d) osoba kierująca pracownikami.

2. Pracownik przed przystąpieniem do pracy u nowego pracodawcy powinien mieć

wykonane badania lekarskie
a) wstępne.
b) okresowe.
c) kontrolne.
d) nie musi mieć badań, jeśli miał wykonane u poprzedniego pracodawcy.

3. W przypadku zatrudnienia pracowników w narażeniu na czynniki szkodliwe środowiska

pracy, pracodawca ma obowiązek
a) wydawać pracownikom wyłącznie środki ochrony indywidualnej.
b) wypłacać pracownikom dodatek za pracę w warunkach szkodliwych.
c) wydawać pracownikom wyłącznie odzież i obuwie robocze.
d) przeprowadzać pomiary czynników szkodliwych z częstotliwością wskazaną

w odpowiednich przepisach.

4. Pracownik może powstrzymać się od wykonywania pracy powiadamiając o tym

przełożonego w razie gdy
a) nie odbył instruktażu ogólnego bhp.
b) nie odbył szkolenia okresowego.
c) warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp oraz stwarzają bezpośrednie

zagrożenie dla życia lub zdrowia pracownika.

d) źle się czuje.

5. Pracownik, który nie wykonał badań wstępnych

a) może pracować.
b) może pracować, jeżeli wykona badania w ciągu 5 dni.
c) może pracować, jeśli wykona badania w ciągu miesiąca od rozpoczęcia pracy.
d) nie może być dopuszczony do pracy.

6. Ciężki wypadek przy pracy, to wypadek

a) w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała.
b) w wyniku którego pracownik doznał przynajmniej 5% uszczerbku na zdrowiu.
c) który spowodował pobyt pracownika w szpitalu.
d) który spowodował co najmniej 9 dni niezdolności do pracy.

7. Środki ochrony indywidualnej są to

a) urządzenia służące ochronie grup pracowników.
b) osłony na urządzeniach technicznych.
c) zainstalowane na stałe na stanowisku pracy.
d) noszone lub trzymane przez pracownika chroniące go przed zagrożeniami

w środowisku pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. W razie pożaru na terenie zakładu pracy, należy zachować spokój i opuścić obiekt

a) drogami ewakuacyjnymi.
b) drogą, którą udają się inni pracownicy.
c) zjechać windą.
d) nie ma znaczenia jaką drogą.

9. Pracodawca wynajmujący lokal, jest obowiązany

a) utrzymywać pomieszczenia pracy w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne

warunki pracy.

b) utrzymywać pomieszczenia pracy w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne

warunki pracy, tylko tam, gdzie przebywają klienci.

c) musi tylko zapewnić pomieszczenia socjalne.
d) za obiekt odpowiedzialny jest właściciel.

10. Pracownik podlega okresowym badaniom, w przypadku

a) zwolnienia lekarskiego trwającego dłużej niż 30 dni.
b) końca ważności poprzedniego badania.
c) wypadku traktowanego na równi z wypadkiem przy pracy.
d) wypadku przy pracy.

11. Osobę, która zemdlała

a) posadzisz opierając o ścianę.
b) ułożysz płasko, a nogi uniesiesz powyżej poziomu.
c) ułożysz wygodnie na podłodze.
d) podasz coś do picia.

12. Jesteś świadkiem pożaru. Z płomieni wybiega człowiek. Pomagając temu człowiekowi

powinieneś
a) ugasić pożar, podać poszkodowanemu wodę, wezwać pomoc.
b) ugasić tlące się ubranie, schłodzić poszkodowanego wodą, wezwać pomoc.
c) ugasić i zdjąć ubranie z poszkodowanego, schłodzić go wodą, założyć opatrunki,

wezwać pomoc.

d) zdjąć spalone ubranie, schłodzić poszkodowanego wodą, wezwać pomoc.

13. Na ulicy jesteś świadkiem trwającego napadu padaczkowego u dorosłego człowieka.

Udzielając pierwszej pomocy zaczynasz działania od
a) wezwania pogotowia.
b) ułożenia chorego w pozycji bezpiecznej.
c) zabezpieczenia głowy choremu.
d) okrycia chorego.

14. Podczas rozbijania obozu jeden z harcerzy skaleczył się w dłoń głęboko wbijając sobie

gwóźdź w rękę. Zabezpieczając ranę należy
a) przemyć ranę wodą utlenioną, założyć jałowy opatrunek.
b) usunąć gwóźdź, przemyć ranę, założyć jałowy opatrunek.
c) założyć opatrunek zabezpieczający gwóźdź w ranie.
d) ranę z gwoździem osłonić opatrunkiem, a powyżej założyć opatrunek uciskowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15. Do twoich drzwi zadzwoniła sąsiadka podając, że bardzo źle się czuje. Ma nudności i bóle

brzucha. Mówi , że 2 godziny wcześniej jadła potrawę z grzybami. W tej sytuacji
powinieneś
a) wywołać wymioty, wezwać pogotowie.
b) podać lek p/bólowy, wodę do picia, wezwać pogotowie.
c) podać lek rozkurczowy, ciepłą herbatę, wezwać pomoc.
d) zastosować ciepły okład na brzuch, wezwać pomoc.

16. W miejscu ukąszenia przez owada pozostało żądło, jest obrzęk, ból, zaczerwienienie.

Udzielając pierwszej pomocy należy
a) chwycić mocno żądło, wyciągnąć, na ranę założyć opatrunek.
b) chwycić mocno żądło, wyciągnąć, na ranę przyłożyć zimny okład.
c) chwycić żądło u podstawy, usunąć, miejsce użądlenia zdezynfekować.
d) chwycić żądło u podstawy, usunąć, na ranę przyłożyć okład z lodu.

17. Objawy pośrednie świadczące o znacznym ubytku krwi to

a) przyspieszone tętno, obniżone ciśnienie krwi, bladość skóry, zaburzenia świadomości.
b) zwolnione tętno, obniżone ciśnienie krwi, potliwość, pobudzenie ogólne.
c) przyspieszone tętno, podwyższone ciśnienie, bladość skóry, pobudzenie ogólne.
d) przyspieszone tętno, obniżone ciśnienie krwi, sinica obwodowa, zaburzenie

świadomości.

18. Zastosowanie okrycia poszkodowanego w miejscu wypadku wykonuje się w celu

a) poprawienia samopoczucia poszkodowanego.
b) ochrony przed deszczem.
c) ochrony przed wstrząsem.
d) ochrony przed widokiem ran i uszkodzeń.

19. U robotnika pracującego na fermie drobiu przy produkcji paszy wystąpiły gwałtowne

objawy takie jak: ból i zawroty głowy, zaburzenia widzenia, szum w uszach, duszności,
kołatanie serca. Powyższe objawy mogą świadczyć o
a) zatruciu pokarmowym.
b) zatruciu tlenkiem węgla.
c) zatruciu dwutlenkiem węgla.
d) zatruciu pestycydami.

20. Podczas zabezpieczania rany poszkodowanemu w celu ochrony nie tylko rannego lecz

także ratownika stosuje się
a) uniesienie zranionej kończyny do góry podczas zakładania opatrunku.
b) założenie rękawiczek.
c) zastosowanie jałowego opatrunku.
d) wygodne ułożenie poszkodowanego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.........................................................................................................................

Stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz udzielanie
pierwszej pomocy

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Buchfelder M. Buchfelder A.: Podręcznik pierwszej pomocy, Wydawnictwo Lekarskie

PZWL, Warszawa 1995, wyd. III

2. Stępińska J.Szajewski T. Pierwsza pomoc, Studio Marka Lebkowskiego, Warszawa 2006
3. Ustawa – Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. z późn. zm.
4. Ustawa z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków

przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z dnia 28 listopada 2002 r. Nr 199, poz.1673)

5. Ustawa z dnia 17 grudnia1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń

Społecznych – Dz. U. nr 162, poz.1118 z późn. zm.

6. Rozporządzenie MPiPS z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad oraz

trybu uznawania zdarzenia za wypadek w drodze do pracy lub z pracy, sposobu jego
dokumentowania, wzoru karty wypadku w drodze do pracy lub z pracy oraz terminu jej
sporządzenia – Dz.U. Nr 237, poz. 2015)

7. Rozporządzenie MSWiA z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej

budynków, innych obiektów budowlanych i terenów- (Dz. U. z dnia 11 maja 2006 r.)

Literatura metodyczna
1. Drętkiewicz-Więch .J: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Kornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000