Niektóre chwile aż się proszą o uwiecznienie na zdjęciu. Najczęściej zdarzają się podczas
zagranicznych wojaży, kiedy odwiedzamy fotogeniczne miejsca – trudno powstrzymać się przed
wyciągnięciem aparatu pod wieżą Eiffla albo na dziedzińcu Luwru. Dotyczy to zwłaszcza

momentów, w których efektowne otoczenie jest jeszcze bardziej efektownie oświetlone. Krótko mówiąc, fotograficzni
bogowie się do nas uśmiechają, zapewniając idealne warunki oświetleniowe, które sprawiają, że niebo nad fotografowanym
obiektem przestaje być „zapełniaczem” górnej części klatki i zyskuje na znaczeniu, a czasem wręcz staje się głównym
tematem zdjęcia. Najlepiej nadają się ciemne chmury, przez które przebijają promienie słońca. Szkoda by było zmarnować tak
„piękne okoliczności przyrody” przez nieumiejętność odpowiedniego ich wykorzystania. O wpadkę nietrudno, ale wystarczy
chwila namysłu i odpowiednie przygotowanie (choć to nic kosztownego i wymyślnego) – i efektowne zdjęcie gotowe.

TekstŁukasz Kacperczyk

O autorze

ZdjęciaKrystian Bielatowicz

O autorze

Zobacz dyskusję o tym temacie

Efektowne chmury to zjawisko ulotne - warto być zawsze przygotowanym.

Sprzęt potrzebny do skutecznego sfotografowania efektownych chmur z równie efektownym dołem
kadru nie jest skomplikowany i w pewnym sensie zależy od techniki, na jaką się zdecydujemy.

Oczywiście niezbędny będzie aparat, i to najlepiej taki, który pozwala skorzystać z punktowego pomiaru światła,
a przynajmniej ma funkcję kompensacji ekspozycji (na szczęście to drugie kryterium spełnia dziś większość nawet
najprostszych cyfrówek).

Zaawansowani użytkownicy, którzy zdecydują się spróbować swoich sił w technice HDR (patrz niżej), z pewnością docenią
funkcję histogramu na żywo. W tym samym wypadku przyda się autobracketing ułatwiający automatyczne wykonanie kilku
ujęć z różnymi parametrami ekspozycji. Nieoceniony jest podgląd na żywo (dostępny od niedawna również w lustrzankach
cyfrowych), który oferuje użytkownikowi symulację tego, jak będzie wyglądało zdjęcie przy wybranych parametrach jeszcze
przed wyzwoleniem migawki.

Czasem
zachmurzone
niebo na tyle
wyrównuje
poziom
oświetlenia,
że nietrudno
wykonać
zdjęcie, które
odpowiednio
pokaże
i niebo,
i ziemię.
Jednak takie
sytuacje
zdarzają się
dość rzadko.

Szeroki Kadr – Poradnik – Dramatyczne niebo nad krajobrazem

http://www.szerokikadr.pl/poradnik/artykul/jak_zrobic_takie_zdjecie_...

2009-03-31 09:33

1 z 4

Zdjęcia stanowiące punkt wyjścia niniejszego artykułu powstają zarówno jako efekt żmudnego planowania i bycia w pełnej
gotowości, jak i zupełnie przy okazji. Jest tak, gdyż zazwyczaj efektowny układ chmur to zjawisko krótkotrwałe i ulotne.
Najlepiej sprawdza się moment zmiany pogody, któremu często towarzyszy mocny wiatr, gnający po niebie chmury tworzące
efektowne kompozycje. Jeśli dołożymy do tego promienie słońca przebijające się od czasu do czasu przez grubą warstwę
chmur, otrzymamy prawdziwie olśniewającą kombinację.

Równie efektowne, choć w pewnych sytuacjach niebezpieczne (przynajmniej dla sprzętu), są ostatnie chwile przed burzą.
Gęste, ciemne chmury kłębiące się na niebie, zwiastujące nadchodzące wyładowania atmosferyczne i ulewę, stanowią
znakomity temat fotograficzny. Pamiętajmy tylko, że trudno o coś bardziej zabójczego dla elektroniki aparatu niż woda, więc
warto się odpowiednio zabezpieczyć i zmykać pod dach, kiedy ulewa rozpęta się na dobre. Jednak wstrzymajmy się z ucieczką
do ostatniej chwili, ponieważ często najlepsze ujęcia powstają tuż przed burzą. Zazwyczaj najbardziej czarujące momenty
związane są z szybką zmianą warunków pogodowych, z ich dynamiką. Dlatego tak kluczowe jest odpowiednie przygotowanie
i szybka reakcja na zastaną sytuację. Tym większego znaczenia nabiera świadomość rezultatów, jakie chcemy osiągnąć,
i technik, które zapewnią szczęśliwe zakończenie.

Dzięki punktowemu pomiarowi światła udało się zachować szczegóły w ośnieżonym stoku góry oświetlonym
przez przebijające przez chmury promienie słońca.

Lustrzanka Nikon D90 została wyposażona w funkcję multiekspozycji, która może się przydać przy
fotografowaniu tematu omawianego w niniejszym artykule. Pozwala ona nałożyć na siebie bezpośrednio

Szeroki Kadr – Poradnik – Dramatyczne niebo nad krajobrazem

http://www.szerokikadr.pl/poradnik/artykul/jak_zrobic_takie_zdjecie_...

2009-03-31 09:33

2 z 4

w aparacie dwa lub trzy zdjęcia. Obraz będący rezultatem powstaje na podstawie łączenia surowych danych
RAW prosto z matrycy, co dodatkowo zwiększa zakres tonalny, który możemy zmieścić na jednym ujęciu.

Technika, jaką wybierzemy, zależy m.in. od rezultatów, które chcemy osiągnąć. Inaczej się fotografuje,
kiedy zależy nam na tonalnym „zmieszczeniu” na zdjęciu zarówno nieba, jak i „ziemskiej części”

kompozycji, a inaczej, gdy dolna część kadru ma być jedynie niedoświetloną sylwetą podkreślającą efektowne chmury. Do
tego dochodzi jeszcze drugi podział, tym razem zależny właśnie od wybranej techniki, a właściwie od decyzji, czy zdajemy się
na automatyczne systemy ułatwiające zrównoważenie oświetlenia kontrastowych scen, czy też bierzemy sprawę we własne
ręce.

Najłatwiej wykonać zdjęcia, na których dominuje dramatyczne niebo stanowiące najważniejszą część kadru. W takim
wypadku wystarczy odpowiednio zmierzyć światło, i gotowe. Do tego celu używamy pomiaru punktowego: punktem
pomiarowym celujemy w tę część chmur, którą chcemy oddać jako średniociemną szarość. Jeśli nasz aparat nie ma pomiaru
punktowego, skierujmy aparat na niebo i zablokujmy parametry ekspozycji (naciskając do połowy spust migawki). Dopiero
potem przekomponowujemy do kadru docelowego i dociskamy spust migawki do końca, robiąc zdjęcie. Inną, równie
skuteczną, metodą dostępną w każdej, najprostszej nawet cyfrówce, jest skorzystanie z funkcji kompensacji ekspozycji.
Obserwując histogram na żywo lub po prostu fotografowaną scenę na monitorze aparatu (w aparatach z podglądem na LCD),
wprowadzamy taką wartość korekty, żeby obraz wyglądał tak, jak sobie założyliśmy.

Przyjmując powyższą taktykę, rezygnujemy z zachowania szczegółów w dolnej części obrazu. Warto wziąć to pod uwagę
w trakcie komponowania kadru i albo zostawić na dole jak najmniej miejsca (choćby po to, żeby zapewnić kontekst dla
fotografii – czy została wykonana w górach, w mieście itp.), albo zdecydować się na efektowną sylwetę, czyli zupełne
pozbawienie szczegółów i nacisk na czerń podkreślającą interesujący zarys np. wieży zamkowej lub górskiego stoku.

Trochę inaczej należy podejść do tematu, jeśli zależy nam na zachowaniu szczegółów zarówno w dolnej, jak i górnej części
kompozycji. Mimo że efektowne chmury są zazwyczaj ciemne, to i tak różnica w jasności między nimi a ziemią jest zbyt duża,
by całość zmieściła się na zdjęciu. Najłatwiej zrobić zdjęcie przy uśrednionych parametrach ekspozycji i potem na komputerze
próbować przyciemnić górę i rozjaśnić dół (najlepiej przy użyciu plików RAW, które zawierają – jak wiemy – znacznie więcej
informacji od JPEG-ów). Można też skorzystać z coraz powszechniej stosowanych systemów rozjaśniania cieni,
wbudowanych w aparaty (np. nikonowego systemu D-Lighting, patrz: ramka), ale w naprawdę kontrastowych scenach efekty
nie będą nawet zadowalające – pewnych rzeczy nie da się przeskoczyć.

Najlepsze rezultaty uzyskamy, łącząc podejście sprzętowe z programowym, czyli stosując technikę HDR (z ang. High
Dynamic Range). Polega ona na łączeniu w komputerze (za pomocą odpowiedniego oprogramowania) kilku lub nawet
kilkunastu zdjęć wykonanych przy różnych parametrach ekspozycji. Część zdjęć naświetlamy na cienie, zupełnie nie
przejmując się prześwietlonymi światłami, część naświetlamy na światła, zapominając na chwilę o nieprzeniknionej czerni
w cieniach.

Poszczególne fotografie naświetlamy po kolei np. w odstępach 1 EV (czyli jednego podwojenia czasu otwarcia migawki lub
pełnego skoku przysłony). Następnie w odpowiedniej aplikacji

System D-Lighting to nikonowe rozwiązanie pomagające
łatwo uzyskać poprawne technicznie zdjęcia
w kontrastowych warunkach. Działa w różny sposób
w zależności od tego, czy stosujemy go w trakcie

Szeroki Kadr – Poradnik – Dramatyczne niebo nad krajobrazem

http://www.szerokikadr.pl/poradnik/artykul/jak_zrobic_takie_zdjecie_...

2009-03-31 09:33

3 z 4

robienia zdjęć, czy już po. Funkcja D-Lighting, aktywna w trakcie fotografowania, modyfikuje krzywą charakterystyczną
(czyli sposób interpretacji danych z matrycy) selektywnie dla różnych partii obrazu w taki sposób, żeby zmniejszyć różnice
między światłami i cieniami. Czasem dodaje do tego kompensację ekspozycji o 1/2 lub 1/3 EV. Krótko mówiąc – przyciemnia
za jasne i rozjaśnia za ciemne partie obrazu.

D-Lighting można też zastosować już po wykonaniu zdjęcia. Działa on wtedy na zasadzie cyfrowej korekty, podobnej do tej,
której możemy dokonać w komputerze, i sprowadza się przede wszystkim do rozjaśniania cieni w zdjęciach wykonanych pod
światło. Użytkownik ma wpływ na stopień korekty.

W obu przypadkach D-Lighting łączy się z matrycowym pomiarem światła, ponieważ system musi mieć informację na temat
natężenia światła w różnych częściach kadru. Użytkownik nie może wtedy zmieniać wartości parametrów jasności i kontrastu.

łączymy zdjęcia w komputerze, otrzymując obraz niemożliwy do osiągnięcia na jednej ekspozycji – pełen szczegółów zarówno
w cieniach, jak i światłach. Technika HDR to temat na osobny artykuł i dziś jedynie sygnalizuję jej istnienie, odsyłając
zainteresowanych na strony poświęcone w całości temu rozwiązaniu. Ze względu na łączenie ekspozycji niezbędnym
akcesorium będzie statyw, który umożliwi wykonanie kilku zdjęć o dokładnie tym samym kadrowaniu.

Tradycyjnie w podsumowaniu czuję się zmuszony napisać, że tak jak większość tematów fotograficznych,
również dzisiejszy nie wymaga specjalnych nakładów finansowych. I znów wystarczy odrobina pomyślunku
i szczypta samozaparcia. No i oczywiście trochę szczęścia, które łaskawie pozwoli znaleźć się w odpowiednich
warunkach pogodowych z aparatem w ręku. Pamiętajmy tylko, że szczęściu można (i należy) pomagać.

Przy odpowiedniej pogodzie (czyli przy dramatycznym, efektownym niebie) zrób trzy zdjęcia z tym samym kadrowaniem.
Przy pierwszym skieruj punkt pomiarowy na chmury, przy drugim zmierz światło w dolnej część kadru, przy trzecim zdaj się
na pomiar matrycowy i pozwól aparatowi wybrać zestaw „czas/przysłona” dla kadru docelowego. Porównaj wykonane
zdjęcia. Które bardziej pasuje do sytuacji? Które lepiej oddaje nastrój chwili? Jak duże są różnice w parametrach zdjęciowych
i jasności między zdjęciami?

Jeżeli zapoznałeś się z tym tematem oznacz go jako

poznany

Twoje postępy możesz monitorować

tutaj

[Przyklejony] Jak zrobić takie zdjęcie? - Dramatyczne niebo nad krajobrazem

Brak wiadomości w tym wątku

Rozpocznij nową dyskusję

Created by

Endorfine

Zobacz

regulamin serwisu

Szeroki Kadr – Poradnik – Dramatyczne niebo nad krajobrazem

http://www.szerokikadr.pl/poradnik/artykul/jak_zrobic_takie_zdjecie_...

2009-03-31 09:33

4 z 4