1

Bożena Alejziak

DOKUMENTY APLIKACYJNE

MATERIAŁY SFINANSOWANE PRZEZ

MINISTERSTWO GOSPODARKI,

PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ

KRAKÓW 2003

2

ZASADY READOWANIA ŻYCIORYSU

CURRICULUM VITAE - C.V. -CV- resume - dossier

Curriculum vitae i inne pisma aplikacyjne stanowią pierwszy kontakt z przyszłym
pracodawcą. Dlatego ich zawartość merytoryczna, sposób redagowania i wygląd zewnętrzny
powinny być dokładnie przemyślane. Na ich podstawie pracodawca podejmuje decyzję o
odrzuceniu lub zaproszeniu kandydata na rozmowę kwalifikacyjną. Często zdarza się tak, że
czas na przeczytanie wszystkich nadesłanych dokumentów oraz podjęcie decyzji, kto ma
zostać zaproszony na rozmowę kwalifikacyjną, jest bardzo krótki. Tak więc, napisanie
życiorysu w ciekawy sposób, który zainteresuje przyszłego pracodawcę, jest dużym
wyzwaniem dla absolwenta, stającego po raz pierwszy do walki o swoje miejsce na trudnym
rynku pracy.

Ogólne zasady pisania dokumentów aplikacyjnych

1

1. Przed przystąpieniem do redagowania dokumentów aplikacyjnych należy dokładnie

przestudiować ofertę i określone w niej wymagania. W przypadku kierowania dokumentów
do firmy, która nie określa przyjęć na konkretne stanowisko, należy zapoznać się z branżą
firmy, jej strukturą organizacyjną, działami.

2. Dokumenty aplikacyjne, napisane na komputerze niezbyt wymyślną czcionką, na białym i

czystym papierze, powinny charakteryzować się jasnym i klarownym językiem i właściwie
rozplanowanym tekstem. Nie należy odbiegać od przyjętych norm pisania, a stosować się
do odgórnie stosowanych standardów (właściwe rozmieszczenie danych, nadawcy,
odbiorcy). Wyjątek stanowią dokumenty (w tym życiorys niekonwencjonalny), w
przypadku niektórych zawodów (artystycznych, agentów reklamowych), które mogą
posiadać nietypową szatę graficzną, być dodatkowo ilustrowane i wyposażone w
załączniki typu portfolio, kaseta z nagraniem, taśma video.

3. Najistotniejsze elementy należy dobitnie zaakcentować (wytłuścić, podkreślić). W ten

sposób daje się sposobność zwrócenia uwagi na te umiejętności, które są najbardziej przez
pracodawcę oczekiwane, ponieważ przeciętny pracownik działu personalnego lub
doradztwa zawodowego na wstępne przeczytanie aplikacji poświęca od 20 do 30 sekund.

4. Nie należy używać skrótów, nie zawsze są czytelne dla osób niezwiązanych z daną

dziedziną.

5. Przy konstruowaniu dokumentów należy pamiętać o prawdziwym podawaniu faktów,

dotyczy to w szczególności stopnia znajomości języków. Weryfikacja może nastąpić już
podczas pierwszej rozmowy telefonicznej.

6. Jeżeli oferta napisana jest w języku obcym, bądź folder emisyjny firmy też jest wydany w

języku obcym, w takim samym języku należy przygotować dokumenty aplikacyjne.

7. Do dokumentów aplikacyjnych nie dołączamy żadnych kopii dyplomów, rekomendacji i

innych dokumentów. To pozostawiamy na rozmowę kwalifikacyjną, na którą nie zaszkodzi
zabrać również indeks.

8. Do różnych pracodawców nie rozsyła się tych samych dokumentów aplikacyjnych

1

Czop-Śliwińska G., Poradnik pisania dokumentów aplikacyjnych, Absolwent 2002, s.12.

3

RODZAJE ŻYCIORYSÓW

Chronologiczny.

Jedyną zasadą, którą przestrzega się w trakcie redagowania tego rodzaju

życiorysu jest czas. Wszystkie zaistniałe fakty następują po sobie w logicznym porządku
czasowym. Jest to najłatwiejszy do opracowania typ życiorysu, ale nie zawsze najlepszy.
Życiorys ten zawiera:



chronologiczny opis przebiegu kształcenia i pracy zawodowej,



zainteresowania pozazawodowe.

Jego dużą wadą jest brak informacji o tym, jak kandydat zamierza wykorzystać swoją wiedzę,
doświadczenie i umiejętności oraz jakie korzyści odniesie pracodawca zatrudniając właśnie
jego. Ten typ życiorysu, stosowany jest coraz rzadziej i wydaje się być mało skuteczny.

Funkcjonalny. Ten rodzaj życiorysu podkreśla znaczenie kwalifikacji, doświadczenia
zawodowego oraz umiejętności zdobytych w kolejnych miejscach pracy. Podkreśla chęć do
podnoszenia swoich kwalifikacji. Kładzie szczególny nacisk na:



wykształcenie, umiejętności i osiągnięcia w karierze zawodowej, odnoszące się do
wymagań stawianych przez pracodawcę na konkretne stanowisko,



pomija te elementy, które mogą zaszkodzić.

Polecany jest szczególnie dla absolwentów o małym doświadczeniu zawodowym, dla osób
pragnących diametralnie zmienić swoje życie oraz dla osób, które miały długą przerwę w
pracy lub często ją zmieniają.

Życiorys zawodowy. Jest mieszanką poprzednich dwóch typów życiorysów. Daje on
najbardziej dokładny portret kandydata przedstawiając historię zatrudnienia oraz akcentując
jego umiejętności.

4

INFORMACJE, KTÓRE POWINNY ZNALEŹĆ SIĘ W ŻYCIORYSIE

1.

Dane personalne
Imię i nazwisko, dokładny adres, numer telefonu (wraz z numerem kierunkowym np.
(0 52) 812 34 56). Jeśli list kierowany jest do firmy, która ma siedzibę w innym kraju
należy podać numer kierunkowy

tego kraju, (np. do Polski ([phone]) lub adres

poczty elektronicznej. najlepiej w formie: imie.nazwisko@........

2. Dane o wykształceniu

Daty ich ukończenia pisze się w kolejności odwrotnie chronologicznej, tzn. jako pierwszą
należy podać szkołę ukończoną ostatnio, i tak cofając się w czasie, dojść do szkoły
średniej. Należy wymienić tylko szkoły ponadgimnazjalne. Ukończenie szkoły średniej jest
obligatoryjne. Jeśli edukacja została ukończona na tym etapie zalecane jest aby dane o
wykształceniu umieścić po akapicie dotyczącym doświadczenia zawodowego.

Należy kierować się zawsze wymaganiami pracodawcy i pisać tylko o tym co jest
przydatne w kontekście wykonywanej pracy. Osoby, które ukończyły studia wyższe
wpisują nazwę uczelni, jej siedzibę (miasto, województwo) oraz główny kierunek studiów
(można podać ocenę z jaką ukończono studia). Zdobyty tytuł zawsze wpisuje się w całości,
zbyt długo pracuje się na niego, aby stosować skróty.

W tym miejscu można umieścić również informacje o przebytych studiach
podyplomowych, szkoleniach, dodatkowych kursach, (rok, miejsce, czas trwania i temat).

3. Zatrudnienie / doświadczenie zawodowe lub zainteresowania zawodowe

Jest to bardzo ważny element życiorysu, który wymaga największej staranności. Miejsca
pracy podaje się stosując kolejność odwrotnie chronologiczną.

Wybierając wzór życiorysu chronologicznego, przy każdym pełnionym stanowisku
umieszcza się informację dotyczącą „Zakresu obowiązków” oraz zdobytych kwalifikacji i
umiejętności.

W przypadku życiorysu funkcjonalnego szczególny nacisk kładzie się na zdobyte
umiejętności oraz osiągnięcia, które to zamieszcza się w jednym bloku pod nagłówkiem
„Profil zawodowy”. Natomiast opis zakresu obowiązków podawany jest w skrócie.

Wszystkie informacje powinny być napisane przejrzyście w przekonującej, prostej formie.
Zawarte w jednym akapicie i pisane jednym ciągiem są trudne do czytania, nawet dla osoby
do tego przeszkolonej.

Redagując blok dotyczący doświadczenia zawodowego warto wiedzieć, że pracodawca
szukający młodych ludzi z doświadczeniem bardzo często nie myśli o stałej pracy na
etacie, ale po prostu to, co młody człowiek podczas studiów robił. Bardzo często owo
doświadczenie zawodowe, o którym myśli pracodawca, można zdobyć podejmując różnego
rodzaju działalność, np. pracując podczas wakacji w kraju lub za granicą, działając w
organizacjach

studenckich,

współpracując

z

uczelnianymi

wydawnictwami,

miesięcznikami itp.
Jeżeli dotychczasowe doświadczenie zawodowe jest niewielkie, a prace wykonywane do
chwili obecnej nie mają związku z przyszłą pracą, zamiast akapitu doświadczenie
zawodowe, wpisać: „Zainteresowania zawodowe”.

5

Warto podkreślić, że podczas rekrutacji pracodawcy zwracają uwagę na wszelkiego
rodzaju aktywność przejawianą przez kandydatów, również działalność charytatywną, czy
społeczną, która świadczy o aktywnej postawie i pomaga wykształcić pewne cechy oraz
umiejętności, takie jak praca w zespole, przewodzenie innym, czy zarządzanie projektami.

JAK ZDOBYĆ DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE?

Praktyki i staże zawodowe
Najczęściej tematycznie związane ze studiami i/lub przyszłą pracą zawodową. Pozwalają w
praktyce sprawdzić to, czego uczysz się na studiach, najczęściej są to praktyki śródroczne lub
praktyki wakacyjne.

www.pracuj.pl
W portalu internetowym, w sekcji „Programy praktyk”, znajdziesz wiele ciekawych
informacji, linki do firm oraz portali oferujących praktyki. Opisane profile programów
praktyk - zgodnie z aktualnymi potrzebami formy - przekonują cię, że warto zgłosić się na
praktykę do pracodawcy, który się do tego przygotował.

Termin zgłoszenia się na praktyki wakacyjne - w różnych firmach wypada pomiędzy końcem
marca a końcem maja. W MSP czy Administracji Publicznej można poszukiwać staże za
pośrednictwem Biur Karier lub samodzielnie. Należy przygotować się, że nie zawsze za pracę
otrzyma się wynagrodzenie. Po odbyciu praktyki należy zadbać o to aby pracodawca wystawił
zaświadczenie uwzględniające opis wykonywanych prac lub projektu.

Pracodawcy, szczególnie międzynarodowe koncerny, oprócz opanowania komunikatywnej
znajomości języka, cenią u osób mających doświadczenie pracy za granicą odwagę oraz
zetkniecie się z inną kulturą i mentalnością. Krótko- lub długoterminowe wyjazdy zagraniczne
możesz również realizować w ramach programów pracy ochotniczej, czyli wolontariatu.
Pracodawca na pewno doceni twoją bezinteresowność i odpowiedzialność, które są konieczne
w podejmowaniu pracy.

Firmy komercyjne mające możliwość wyboru, chętniej zatrudniają osoby, które w
przeszłości angażowały się w prace wolontariackie. W oczach potencjalnych pracodawców
osoba taka jawi się jako człowiek otwarty, posiadające szerokie zainteresowania i wrażliwy na
otaczającego rzeczywistość. Coraz częściej poszukiwani są pracownicy - automaty
pozbawieni osobowości i bezgranicznie poddający się unifikacji w zakładzie pracy.

Organizacje studenckie



Samorząd Studencki



Parlament Studentów Rzeczpospolitej Polskiej



Niezależne Zrzeszenie Studentów



Zrzeszenie Studentów Polski



AIESEC - zrzesza studentów ekonomii, zarządzania, marketingu



BEST i IAESTE - organizacje na uczelniach technicznych



ELSA - zrzesza prawników



Koła naukowe



Akademicki Związek Sportowy



Studenckie Radio

6



Redakcje Studenckie



Chór Akademicki



Duszpasterstwo Akademickie

Dzięki uczestnictwie różnych działaniach zdobywa się doświadczenie, umiejętności
społeczne, można dać ciekawsze przykłady dotyczące własnej osobowości, bez problemu
można uzupełnić wszystkie rubryki w formularzach aplikacyjnych, również takie:



„Jak starasz się przekonać innych do własnych pomysłów i wywierasz na nich wpływ.
Opisz sytuację, w której tego dokonałeś” (Master Foods Polska).

Człowiek uczy się przez całe życie; doświadczenie zawodowe jest jedynym sposobem
zdobycia kompetencji, których nie dają dyplomy.

Sokrates-erazums
Student, który chce kształcić się na zagranicznej uczelni, ma do dyspozycji ofertę stypendiów
rządowych, nadzorowanych przez Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany
Międzynarodowej oraz organizacji pozarządowych, stypendiów Unii Europejskiej, a także
wyjazdy dwustronnych umów uczelni rodzimych z zagranicznymi. Może też starać się
poprzez osobisty kontakt z wybraną szkołą.

Najłatwiej wyjechać na stypendium w ramach europejskiego programu Socrates-Erazmus.
Rocznie korzysta z niego około 3 tys. Polaków na takich samych zasadach jak koledzy z
Zachodu. Polega ona na wymianie studentów miedzy uczelniami. Do Erazmusa przystąpiło
już ponad 100 polskich uczelni, które mają w ofercie miejsca w dwóch tysiącach publicznych
szkół i szkół prywatnych w Europie.

Warunkiem otrzymania stypendium Erazmusa jest ukończenie pierwszego roku studiów,
dobre wyniki w nauce (choć średnią ocen każda uczelnia określa sama), oraz potwierdzoną
znajomość języka obcego. Stypendium trwa od trzech miesięcy do jednego roku
akademickiego. Czas ten wlicza się w tok polskich studiów. Student może wybrać kraj, do
którego zamierza wyjechać. Przydziału konkretnej uczelni dokonuje komisja rekrutacyjna.
Informacji na ten temat udzielają działy współpracy z zagranicą. Termin zgłaszania się
studentów szkoły wyznaczają samodzielnie, ale w większości selekcja odbywa się w lutym i
marcu.

Zdobycie stypendium to ważny punkt w karierze studenta. Pokazuje że jest samodzielny, umie
radzić sobie w niecodziennych warunkach, w obcej kulturze, stara się rozwijać i zna bardzo
dobrze przynajmniej jeden język obcy.

Stypendysta Erazmusa otrzymuje średnio od 120 do 250 euro na miesiąc. Student sam musi
opłacić sobie akademik, wyżywienie, ubezpieczenie. Ponieważ z tej sumy trudno się utrzymać
student musi również podjąć pracę.

Rządowe i pozarządowe pośrednictwo
Listę krajów proponowanych przez MENiS można znaleźć pod adresem

www.buwiwm.edu.pl

Do wyboru jest ponad 40 krajów Europy, Azji, Afryki, obu Ameryk, które co roku fundują od
kilku do kilkudziesięciu miejsc na tamtejszych uczelniach.

7

Pomoc w znalezieniu uczelni w USA może służyć Centrum Doradztwa Edukacyjnego przy
Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta, który ma informacje o ponad 600 kierunkach
studiów w ok.340 uczelniach.
Cennym źródłem jest także Centrum Informacji przy Ambasadzie USA.

4. Kwalifikacje i umiejętności

Można tutaj zamieścić swoje cechy osobowe, umiejętności praktyczne, kwalifikacje istotne

dla stanowiska. Wymieniając cechy osobowe należy unikać standardów, nie należy
wpisywać ich zbyt dużo wystarczy około 10. Mają to być takie cechy, które wyróżniają
kandydata. Wymienioną cechę należy poprzeć działaniem. Akapit ten ma szczególne
znaczenie w przypadku życiorysu funkcjonalnego. Można tutaj wymienić znajomość
języków obcych, obsługi komputera (wymienić znajomość programów), prawo jazdy.
Znajomość języków obcych można wymienić też w oddzielnym punkcie.

5. Znajomość języków obcych.

Należy pamiętać o tym, że jest to część informacji, którą można bardzo łatwo
zweryfikować. Wymagana jest znajomość umożliwiająca swobodną komunikację w
środowisku zawodowym. Rzadziej pojawia się wymóg dotyczący znajomości
specjalistycznego słownictwa biznesowego. Na pierwszym miejscu znajduje się znajomość
języka angielskiego, na drugiej pozycji wśród najbardziej przydatnych języków znajduje
się niemiecki, a na trzecim - francuski. Często znajomość języka angielskiego jest
wymagana, a drugiego języka „mile widziana”. Znajomość języka jest weryfikowana
podczas rozmowy kwalifikacyjnej, podczas której osoba prowadząca rozmowę nagle
przechodzi na język obcy. Szansę na pracę ma ten, kto mówi biegle, ma bogaty zasób
słownictwa i opanował w wystarczającym stopniu gramatykę. Sporadyczne błędy
gramatyczne nie dyskwalifikują kandydata do pracy na niższym stanowisku.

Ważne jest by kandydat znał tzw. social English, ułatwiający komunikację w firmie, a
ponadto potrafił sporządzić pisemny raport dla szefa czy napisać oficjalne pismo w języku
obcym. Taka znajomość jest np. wystarczająca dla asystentki szefa. Natomiast w sytuacji
gdy wymagana jest doskonała znajomość języka, dotyczy to stanowisk menażerskich,
wymagających stałych kontaktów z kluczowymi klientami z zagranicy, przeprowadzane są
dodatkowe testy pisemne. Są one uzupełnieniem rozmowy - zdarza się bowiem, że
kandydaci mają opanowane reguły gramatyczne, ale nie potrafią płynnie mówić.
teoretyczna wiedza jednak nie wystarcza.

W niektórych przypadkach wymaga się znajomości Business English, czyli angielskiego w
biznesie. Natomiast w sytuacji, gdy praca wymaga dodatkowego opanowania
specyficznego słownictwa, np. lekarskiego czy prawniczego zapewniają podwładnym
dodatkowy kurs językowy.

Gdy kandydaci poddawani są assessment center (czyli metodzie oceny podobnej do
stosowanej przy naborze pracowników, kandydat jest oceniany w różnych sytuacjach, które
mogą przydarzyć się na stanowisku pracy, wówczas wykonują oni zadania w obcym
języku. Przykładowo otrzymują dokumenty w języku angielskim, na podstawie których
mają wydać odpowiednie decyzje, czy też przeprowadzi symulowaną rozmowę biznesową
na podany temat. Niekiedy uczestniczą w dyskusji w języku obcym.

Niektórzy pracodawcy ulegli modzie na języki - wymóg ich znajomości pojawia się bardzo
często w ogłoszeniach, nawet wówczas gdy nie ma to żadnego uzasadnienia (np. właściciel

8

apteki poszukujący sprzątaczki, władającej biegle łaciną, lub właściciel myjni
samochodowej, poszukujący osoby władającej biegle angielskim, co motywował
koniecznością obsługi turystów zagranicznych (źródło Grodzki Urząd Pracy w Krakowie)

2

.

6. Osiągnięcia.
Tutaj można wpisać swoje osiągnięcia naukowe (np. publikacje, stypendia naukowe), oraz

sportowe, społeczne (np. funkcje w organizacjach studenckich i innych).

7. Zainteresowania.
Należy napisać o rzeczywistych zainteresowaniach. Szablonowa informacja (np. sport,

muzyka) nie wzbudza szczególnego zainteresowania. Natomiast podanie jakiejś rzadkiej
lub wąskiej dziedziny może wywołać ciekawą dyskusję. Należy wykazać tutaj duże
wyczucie i wskazać jedynie te zainteresowania, które będą miały korzystny wpływ na
dalszy przebieg pracy (co jest przecież głównym zamierzeniem pracodawcy).

Dobre hobby może pomóc zdobyć zatrudnienie. Natomiast zainteresowania pozostające w

sprzeczności z rodzajem pracy, o którą stara się kandydat mogą zaprzepaścić wszelkie na
nią szanse. Opinie doradców personalnych na ten temat są różne. Niektórzy wręcz radzą -
aby dla własnego bezpieczeństwa pominąć ten punkt w curriculum vitae.

Czy zainteresowania kandydata mogą być zagrożeniem dla firmy? - Dotyczy to zwłaszcza

osób, które nie interesują się niczym dogłębnie. Jeśli ktoś napisze, że pasjonuje go
fotografowanie, a tylko pstryka zdjęcia i podczas rozmowy kwalifikacyjnej trafi na
konsultanta-zapalonego fotografika, to po kilku zdaniach rozmowy na ten temat
skompromituje się.. Zostanie uznany za osobę podającą nieprawdziwe fakty., a więc
nieszczerą i mało wiarygodną.

Kandydat, który decyduje się napisać w życiorysie o swoim hobby, powinien zastanowić się,

czy jest ono zgodne z kulturą organizacyjną firmy, w której chce pracować oraz czy nie ma
ryzyka, że pracodawca dostrzeże, iż może ono być przeszkodą w solidnym wykonywaniu
obowiązków.

Zazwyczaj pracodawcy zależy aby pracownik oddawał się pracy. Tak więc jeżeli kandydat ma

mnóstwo zainteresowań, które rzeczywiście go pochłaniają, a praca wymaga od niego
dyspozycyjności, bo np. związane są z nią częste wyjazdy, albo musi on pracować na
zmiany, to niestety nie jest on najlepszym kandydatem do tej pracy i najprawdopodobniej
zostanie zdyskwalifikowany podczas rekrutacji.

Hobby liderów. Są jednak firmy, których kultura organizacyjna oparta jest na innowacyjności.

Zatrudniają one wyłącznie ludzi nietuzinkowych, którzy nie tylko są bardzo aktywni
pozazawodowo, ale również odnoszą na polu swych zainteresowań liczne sukcesy. I
potrafią tak zorganizować sobie pracę i czas wolny, że godzą ze sobą te dwa obszary
aktywności. Są to osoby zazwyczaj bardzo kreatywne, które zapewniają firmie rozwój.
Mówi się nawet w związku z tym zjawiskiem o specyficznej kulturze liderów. Osoba
nijaka, banalna, nieciekawa, bez zainteresowań nie ma w tych organizacjach racji bytu.

2

Nowak A., Służbowe konwersacje, Dziennik Polski, Dodatek Giełda Pracy i Edukacja, 10.09.2002, Nr 211.

9

W zgodzie z predyspozycjami. Niektórzy konsultanci twierdzą, że temat hobby stanowi

zwykle ostatni, żelazny punkt przeprowadzanej przez nich rozmowy kwalifikacyjnej.
Często poruszają ten temat także w sytuacji, gdy kandydat jest bardzo spięty i rozmowa się
nie klei. Na tego typu konsultantach złe wrażenie robi brak hobby, zwłaszcza w przypadku
pracy, w której konieczna jest erudycja i twórcze podejście (np. dyrektor kreatywny agencji
reklamowej, menedżer). Podkreślają oni, że najlepiej byłoby gdyby hobby wymagało tych
samych predyspozycji co praca. Przykładowo handlowiec albo lektor języka obcego, który
lubi grać w piłkę (lub uprawiać inne sporty zespołowe), najprawdopodobniej nie będzie
miał problemów z pracą w grupie i komunikacją z ludźmi. Pracownik banku ma być
odpowiedzialny, precyzyjny, skupiony. Do wykonywania takiej pracy nadaje się więc
osoba, która z upodobaniem godzinami ćwiczy strzelanie do tarczy. Menadżer musi w
ciągu dnia znaleźć czas dla siebie, by się wyciszyć, przemyśleć pewne sprawy, a więc
dobre wrażenie na konsultancie zrobi kandydat na szefa, który np. lubi wieczorem
posłuchać ulubionej muzyki albo wybrać się na samotny spacer.

Samobójczy gol. Lekkomyślni kandydaci, (którzy chcą zaimponować wątpliwym poczuciem

humoru) wyjawiają, że ich hobby to leniuchowanie, wykonują coś na kształt
samobójczego kroku. Równie złe wrażenie robi pasjonowanie się serialami
południowoamerykańskimi, programami typu reality show (chociaż jak twierdzą
konsultanci tego typu wyznania nie należą do rzadkości). Tego typu zainteresowania
świadczą o bierności kandydata. Niektórzy (np. psychologowie) nie dyskwalifikują
całkowicie tego rodzaju hobby, ale próbują dociec jaką wartość odnalazł kandydatów
danym programie lub filmie. Być może dostrzegł on coś, czego nikt inny nie zauważył?

Wielu kandydatów w tej rubryce wpisuje „dobra książka”. Powinni być jednak przygotowani,

że podczas rozmowy kwalifikacyjnej, padnie pytanie o to, co dla kandydata oznacza to
sformułowanie. Ten kto odpowie, że pasjonują go np. kryminały, na pewno nie
zaimponuje. Jeżeli zależy na aby odnieść sukces należy zastanowić się, czy nie mamy lub
w przeszłości nie mieliśmy jakiegoś bardziej rozwijającego i ambitniejszego hobby,
którym moglibyśmy się pochwalić.

Konsultanci zwracają też uwagę, że bardzo wielu kandydatów do pracy, ubiegających się o

bardzo różne stanowiska, bezmyślnie kopiuje wzory curriculum viate. oraz listów
motywacyjnych z licznych poradników, będących zwykle przedrukami z anglojęzycznych
wydawnictw albo z Internetu. Bez zastanowienia przepisywane są także dane z rubryki
„hobby”. Wiele osób ulega także różnym „modom” na hobby. Aktualnie na topie jest
psychologia i kino. Ale kandydat, który nie potrafi powiedzieć np. czyje teorie
psychologiczne są mu najbliższe albo na jakim filmie był ostatnio naraża się na
śmieszność. Należy zatem, idąc na rozmowę kwalifikacyjna przygotować się również na
ten, wydawałoby się, tak mało istotny punkt w naszym życiorysie

3

.

8. Na końcu CV należy zamieścić regułkę, bez której życiorys nie byłby rozpatrzony:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie zawartych danych osobowych dla potrzeb niezbędnych
do realizacji procesu rekrutacji zgodnie z Ustawą z dn 29.08.97 o ochronie danych
osobowych Dz. U. Nr 133, poz. 833 (odręczny podpis).

9. Wszystko to, co ponadto było według Ciebie istotne.

3

Obosieczna broń, Dziennik Polski, Dodatek Giełda Pracy i Edukacji, 10.12.2002, Nr 287.

10

INFORMACJE, KTÓRE MOGĄ, ALE NIE MUSZĄ BYĆ UMIESZCZONE
W ŻYCIORYSIE

1. Data i miejsce urodzenia
Zamiast dokładnej daty urodzenia, można podać wiek, np. „28 lat”. Jest to praktyczne dla

osoby czytającej.

2. Narodowość
Niekoniecznie w przypadku polskich firm.
3. Stan cywilny
Nie ma obowiązku podawania informacji na ten temat. W praktyce jednak pracodawcy chcą

wiedzieć jaki jest stan cywilny i rodzinny kandydata, gdyż wpływa to na jego
dyspozycyjność oraz motywację do pracy.

4. Liczba i wiek dzieci
Niekoniecznie, chociaż w wypadku kobiet fakt posiadania dwójki dzieci może stanowić

gwarancję ustabilizowanego macierzyństwa.

5. Referencje

Jeśli są wymagane, jest to wyraźnie zaznaczone w ofercie. W innych przypadkach nie jest
to konieczne. Referencje mogą być pisemne lub ustne. Należy podać imiona, nazwiska,
stanowiska służbowe i telefony osób, które mogą referencji udzielić. Dobrze jest przy
każdym nazwisku podać najdogodniejszą formę i porę kontaktów. Nie należy powoływać
się na instytucje, ale na konkretne osoby.

Sprawdzenie referencji jest żelaznym punktem rekrutacji. Dotyczy to jednak tych
kandydatów, którzy zostali wyłonieni z setek innych. Zdaniem łowców głów zawsze należy
sprawdzić referencje kandydatów, aby wyeliminować nieuczciwych kandydatów.
Pracodawca ma prawo wiedzieć jakim pracownikiem jest osoba, której zamierza
zaproponować stanowisko w swojej firmie. Dlatego sprawdzenie referencji jest stałym,
choć nie najważniejszym punktem przeprowadzonej rekrutacji. Jest sprawą oczywistą, że
kandydat starający się o pracę, chce zaprezentować się pracodawcy w jak najlepszym
świetle, dlatego na rynku pracy nie brakuje osób skłonnych oszukać potencjalnego
pracodawcę. Część osób pomija więc w życiorysie niechlubne fakty lub przypisuje sobie
cudze sukcesy.

Zazwyczaj kandydaci poszukujący pracy proszeni są o przedstawienie tzw. listów
poręczających. Są to tzw. referencje formalne. Każdy pracownik odchodzący z firmy ma
prawo je uzyskać na własne życzenie. Zazwyczaj są one ogólnikowe i pochlebne.
Zawierają informacje dotyczące solidności, sumienności, rzetelności pracownika, a także
wzmiankę o tym, że umowa o pracę została rozwiązana za porozumieniem stron.
Profesjonalne firmy konsultingowe nie przywiązują jednak do nich zbyt dużej wagi i
starają się o uzyskanie tzw. referencji nieformalnych. Czerpią informacje z różnych
źródeł: od kolegów, znajomych, byłych szefów ale z poprzedniej pracy (chroniąc w ten
sposób kandydata przed ujawnieniem zamiaru zmiany miejsca pracy)

4

. Kandydat ma prawo

odmówić konsultantom sprawdzenia referencji, ale traci on wówczas punkty, na korzyść
innych.

Pracodawca sprawdzając referencje może zapytać między innymi:

–

Jakie są powody odejścia z poprzedniego miejsca pracy?

4

Nowak A., Cenzurka od eks-szefa, Dz. P. Dodatek, 17.12.2002, Nr 293.

11

–

W jakim czasie i na jakim stanowisku zatrudniony był kandydat. Jaki był zakres jego
obowiązków?

–

Jakie są jego słabe i mocne strony (pytanie często zadawane w rozmowie kwalifikacyjnej)?

–

Jakie są największe osiągnięcia kandydata?

–

Czy potrafił porozumiewać się ze współpracownikami i z klientami firmy?

–

Jaka była jego postawa wobec obowiązków? Wobec kolegów?

–

Czy radziłby pan go zatrudnić (czy zatrudniłby go pan jeszcze raz)?

Pytania nie powinny być nachalne i mają charakter otwarty, nigdy nic nie powinny sugerować.
Pracodawcy powinni wiedzieć, że żadne jednak referencje nie są w 100 procentach
obiektywne. Są jedynie jedną z wielu metod zbierania informacji nt. kandydata, nie
najważniejszą i nie najbardziej efektywną. Referencje aby były w miarę obiektywne powinny
być zbierane w wielu miejscach.

ZASADY ESTETYKI W REDAGOWANIU ŻYCIORYSÓW

Równie ważna jak zawartość merytoryczna, jest forma i wygląd życiorysu. Nigdy nie należy
pisać go zwartym tekstem na całej stronie. Obowiązuje obecnie forma, gdzie po jednej stronie
znajdują się hasła tematyczne, a po drugiej odnosząca się do nich treść. Taki sposób
redagowania życiorysu pozwala na szybkie wyszukiwanie istotnych informacji.

Czcionka powinna być czytelna, oryginalna, ale niezbyt ozdobna. Jeśli jest to konieczne -
najważniejsze informacje można wyróżnić, stosując kursywę lub pogrubienie. Unikać
wprowadzania do tekstu zbyt dużej różnorodności. Życiorys należy wydrukować na drukarce
dobrej jakości, używając białego, wysokiej jakości papieru, formatu A4, bez żadnych
nadruków i ozdobników. C.V. pisze się tylko po jednej stronie kartki. Nie dołącza się również
żadnych dodatkowych dokumentów, co świadczyłoby o niekompetencji kandydata. Życiorysu
nie podpisuje się ani nie datuje.

JĘZYK I SPOSÓB REDAGOWANIA

Dobrze zredagowany życiorys powinien zmieścić się na jednej stronie (wyjątkowo mogą być
dwie, ale nie więcej). Przystępując do pisania należy zwrócić uwagę na jego jednolity styl.
Zdania powinny być krótkie, o charakterze teleksowym, a język precyzyjny. Zamiast więc
napisać „mam wieloletnie doświadczenie”, dobrze jest wpisać „mam pięcioletnie
doświadczenie”. Słowa „wiele, długo” należy zastąpić konkretnymi określeniami. W miarę
możliwości unikać zaimka JA.

Redagując życiorys używa się zwrotów, wyrażających aktywność. Tak więc, zamiast „byłem
zaangażowany w zorganizowanie”, „zlecono mi przeprowadzenie” (bierność), należy napisać
„zorganizowałem”, „przeprowadziłem”.

Jeśli ogłoszenie zostało zredagowane w języku obcym, dokumenty aplikacyjne również należy
zredagować w tym języku. Po napisaniu C.V. dobrze jest dać go znajomemu do przeczytania.
Jeżeli w ogłoszeniu zamieszczono prośbę o dołączenie fotografii, jej miejscem jest prawy
górny róg życiorysu.

Celem życiorysu jest przedstawienie siebie, w jak najlepszym świetle. Cała sztuka polega na
umiejętnym wyborze i wyeksponowaniu faktów, które zgodne są z oczekiwaniami
pracodawcy, oraz przydatne w podjęciu stanowiska, o które stara się kandydat.

12

Rady pracodawcy

5

Na ogłoszenie w prasie o poszukiwaniu asystenta wpłynęło do firmy 500 podań. Wszystkie były
prawie identyczne, jakby napisane według szablonu. Krótkie dane biograficzne: co kto skończył lub
kończy, gdzie pracował, zakres obowiązków, języki obce, kontakt. Wszyscy wyglądali prawie
identycznie - jak klony. Równie sklonowane wydawały się listy motywacyjne. Nie wybrano nikogo.
Zastosowane wzorce okazały się bezużyteczne. Dlaczego? Ponieważ nie pozwoliły pracodawcy na
dokonanie jakiegokolwiek wyboru.

Jednak przy odrobinie wysiłku i zdrowego rozsądku niektóre osoby poszukujące pracy powinny
znaleźć zatrudnienie. Jak?

Kandydat winien przyjąć postawę marketingową i zanim napisze lit do pracodawcy, powinien zdobyć
podstawową wiedzę z marketingu. Coś na ten temat poczytać.
Co jest ważne. Po pierwsze przygotowując dokumenty, należy przyjąć punkt widzenia pracodawcy. Po
drugie należy zastosować zasadę marketingu „unikaj oferty sprzedaży” (unique sellig proposition).
Polega ona na sprzedawaniu się tak, by twoja aplikacja: CV i lit motywacyjny bardzo różniła się od
innych ofert. W przeciwnym razie, dla pracodawcy wszyscy wyglądają tak samo (wszyscy skończyli te
same szkoły, mają podobne doświadczenie, znają te same języki). Pracodawcy radzą: Kandydacie
rusz głową i powiedz mi dlaczego mam ciebie zatrudnić, a nie osobę obok.. Czym różnisz się od
innych, co unikalnego możesz wnieść do mojej firmy, dlaczego jesteś lepszy od setki konkurujących z
tobą osób. Wyróżnij się..

Jeżeli przeczytałeś gdzieś, że CV ma być krótkie to bzdura. To prawda, że nie może być ono zbyt
długie. Bądź jednak oryginalny. Napisz dwie wersje, tzw. skróconą (abbreviated CV) oraz pełną.
Należy dać szansę pracodawcy poczytać o sobie. Jeśli nie potrafisz tego zrobić będziesz szukać pracy
dotąd, aż nie spadnie bezrobocie. Nie należy jednak liczyć na los. Najlepiej jest wyróżnić się spośród
tłumu innych kandydatów, wyraźnie zakomunikować unikalną ofertę sprzedaży: oto jestem, co mnie
cechuje, jakie mam doświadczenie zawodowe i życiowe, co mogę wnieść do firmy. Z tym mi dobrze a
z tym źle. Tak pasowałbym do waszej firmy.

Oczywiście aby taką ofertę przygotować trzeba się trochę wysilić, dowiedzieć czegoś o firmie,
poszperać, pomyśleć, a nie przygotować CV według internetowego wzorca i wysłać do 200 firm.
Zamiast uprawiać masówkę zadziw pracodawcę, zwróć jego uwagę a przede wszystkim odpowiedz na
pytania, dlaczego chcesz pracować właśnie w tej firmie. Takie podejście bardzo się opłaca

5

Sankowski T., Rady pracodawcy. Jak starać się o prace. Wyróżnij się, nie bądź klonem, Rzeczpospolita,

3.04.2002, nr 76(6155). Autor jest dyrektorem Kanadyjskiego Instytutu Zarządzania.

13

Przykład 1. Wzór CV (wersja polska z odpowiednikami w języku angielskim

DANE PERSONALNE
(Personal Details)
Nazwisko:
Imię:
Data urodzenia:
Adres (stały i tymczasowy):
Telefon komórkowy:

WYKSZTAŁCENIE
(Education)
data (od roku ........... do roku)
data (od roku ........... do roku)
Należy podać pełną nazwę szkoły lub/i uczelni, wraz z wydziałem, kierunkiem oraz ewentualną specjalizacją. Istotne jest
określenie miejsca, gdzie ta nauka się odbyła (szczególnie przy edukacji zagranicznej). Kolejne uczelnie/szkoły należy
wpisać w porządku odwrotnie chronologicznym, tzn. zaczynamy od ostatniej uczelni, a kończymy na szkole średniej.
Dodatkowo można zamieścić nazwy głównych przedmiotów w całym toku nauki.

DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE
(Work Experience)
data (od miesiąc, rok ........... do miesiąc, rok ...........)
data (od miesiąc, rok ........... do miesiąc, rok ...........)
Informacje, które należy umieścić, to:



pełna nazwa firmy,



określenie rodzaju oraz miejsca działalności firmy,



zajmowane stanowisko,



zakres obowiązków,



można podać też nazwy ważniejszych projektów, w których przygotowanie kandydat był zaangażowany.

Kolejne, zajmowane stanowiska należy wpisać w porządku odwrotnie chronologicznym, tak aby po przeczytaniu C.V.
pracodawca uzyskał wszelkie informacje dotyczące tego, gdzie kandydat pracował, jakie stanowisko pełnił, za co był
odpowiedzialny, co osiągnął itp.).

OSIĄGNIĘCIA
(Achievements)
Wpisywanie dat nie jest konieczne. Celem tej części jest zaprezentowanie osiągnięć kandydata wraz z bardzo krótkim
opisem. Należy przedstawić wszystkie istotne fakty, z których kandydat jest dumny i uważa, że zwiększają jego wartość jako
potencjalnego pracownika.

JĘZYKI
(Languages)
język ............
język ............
Należy określić stopień, w jakim kandydat zna dany język: podstawowy, średnio zaawansowany, konwersacyjny, biegle w
mowie i piśmie. Należy również napisać informacje o wszelkich zdanych egzaminach.

UMIEJĘTNOŚCI
(Skills)
Na przykład:



obsługa komputera - należy wymienić programy jakie kandydat potrafi obsługiwać



prawo jazdy

ZAINTERESOWANIA
(Interestes and Activities)
Przykładowo: sport, firm. podróże, architektura.
Zdania redagować w ten sposób aby zwierały jak najwięcej informacji. Zainteresowania kandydata dla pracodawcy mają
dużą wartość i są źródłem informacji o nim.

REFERENCJE
(Referees)

Wyrażam zgodę na przetwarzanie zawartych danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu
rekrutacji zgodnie z Ustawą z dn 29.08.97 o ochronie danych osobowych Dz. U. Nr 133, poz. 833 (odręczny
podpis).

miejsce

na

zdjęcie

14

Przykład 2. Wzór życiorysu funkcjonalnego

CURRICULUM VITAE

DANE PERSONALNE:
Nazwisko:

Kowalski

Imię:

Jan

Data urodzenia:

21.03.1972 r.

Adres:

ul. Grochowska 14, 03-345 Warszawa

Telefon:

(022) 678 98 33

DANE O WYKSZTAŁCENIU
1992 - (...)

Politechnika Warszawska

Wydział Inżynierii Produkcji
Specjalizacja: Marketing i Zarządzanie

Przedmioty Bazowe: Prywatyzacja i Restrukturyzacja, Organizacja Produkcji, Zarządzanie
Majątkiem Trwałym, Ekonomika Przedsiębiorstw, Marketing

1995-1996

University College Galway

Irlandia Wydziału Handlu

Przedmioty bazowe: Promotion Management, Management of Organisational Change, Management
of Human Resources, Strategic Management in Human Resources

1988-1992

Liceum Ogólnokształcące

im. Lotnictwa Polskiego

(profil matematyczno-fizyczny)

DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE
Marzec 1997 - (...) Ministerstwo Skarbu, Departament Współpracy z Zagranicą, Polska
Odpowiedzialny za przygotowanie analiz i wycenę majątku przedsiębiorstw znajdujących się w stanie
likwidacji
Marzec 1997 - (...) Asystent Dyrektora, EL-IN, Firma Elektroniczna
Odpowiedzialny za strukturę organizacyjną/zatrudnienia w firmie oraz za kontakty i negocjacje
handlowe z partnerami zagranicznymi
Czerwiec 1996 - Wrzesień 1996 - Asystent ds. Marketingu, Departament Marketingu i Komunikacji.
Odpowiedzialny za wykonanie badań marketingowych w zakresie produktów informatycznych
Czerwiec 1995 - Październik 1995 - Pracownik w Firmie Elektronicznej OCE.
Instalacja systemów alarmowych

OSIĄGNIĘCIA
1996 Studia Podyplomowe Zarządzanie Zasobami Ludzkimi organizowane przez Akademię

Ekonomiczną w Krakowie

JĘZYKI
Zaawansowany angielski, konwersacyjny rosyjski

UMIEJĘTNOŚCI
Znajomość: Word, Excel, PowerPoint

ZAINTERESOWANIA
Sport: Rugby, Judo. Podróże: europejskie i azjatyckie

15

Przykład 3. Wzór życiorysu chronologicznego

C U R R I C U L U M V I T A E

Jan Kowalski

ul. Nałkowskiej 1820

30-251 KRAKÓW

Data i miejsce urodzenia:

25 grudnia 1952 r., Kraków

Narodowość:

polska

Znajomość języków obcych:

angielski - biegła w mowie i piśmie

niemiecki - biegła w mowie

PRZEBIEG PRACY ZAWODOWEJ

1991 - (...)

Biuro Turystyczne KRAKUS, Kraków,
starszy referent ds. turystyki

1980 - 1991

Biuro Obsługi Kongresów ORBIS S.A., Warszawa,
starszy referent ds. turystyki

1978 - 1980

Polskie Biuro Podróży ORBIS, Warszawa,
referent ds. turystyki krajowej

WYKSZTAŁCENIE

1974 - 1978

Akademia Wychowania Fizycznego, Poznań, Kierunek Turystyka i
Rekreacja, Magister Turystyki

1972 - 1974

Policealne Studium Zawodowe, kierunek: Obsługa Ruchu Turystycznego,

Technik Obsługi Ruchu Turystycznego w Krakowie

INFORMACJE DODATKOWE



licencja sternika , 1980 r.



prawo jazdy kat. B, 1985 r.



chętnie podróżuję

REFERENCJE

Referencje będą dostarczone na życzenie

16

Przykład 4. Wzór życiorysu funkcjonalnego

CURRICULUM VITAE

Jan Kowalski

ul. Niezapominajek 28

00-911 WARSZAWA

Data urodzenia:

28 maja 1960 r.

Znajomość języków obcych:

angielski - biegła w mowie i piśmie

Narodowość:

polska

Wykształcenie

1993

Akademia Ekonomiczna, Kraków,

doktorat: Marketing i Analiza Rynku

1985 - 1989

Politechnika Warszawska, Wydział Elektroniki

Magister inżynier Elektronik (1991)

Dodatkowe kursy i szkolenia

1990

ukończony 3-miesięczny kurs informatyczny

1992

Kurs: Nowe regulacje w zakresie kredytów, Ministerstwo Finansów (5dni)

Umiejętności



doświadczenie w zakresie negocjacji warunków leasingu



umiejętność obsługi komputera



umiejętność sprawnej pracy w stresie



praktyczne doświadczenie w zakresie bankowości

Osiągnięcia



doprowadzenie do zawarcia 10 umów leasingowych



zaprojektowanie i wprowadzenie w życie strategii mającej na celu zwiększenie ilości
klientów, a przez to osiągnięcie zwiększenia obrotów o 10%

Zainteresowania

narciarstwo, tenis i teatr

Działalność społeczna

praca w charakterze przedstawiciela Samorządu Studenckiego do Senatu Uczelni

Referencje i inne dane przedstawione będą na życzenie

17

ZASADY REDAGOWANIA LISTU MOTYWACYJNEGO

List motywacyjny jest drugim, obok życiorysu, najczęściej wymaganym dokumentem
aplikacyjnym. Różnica między życiorysem a listem polega - w dużym uproszczeniu na tym,
że w życiorysie podaje się fakty, w liście zaś ich interpretację (tzn. co z tego wynika).
Oznacza to, że nie powtarza się tutaj charakterystyki kariery zawodowej, ale umieszcza się ją
w kontekście własnych cech, kwalifikacji, umiejętności, motywacji w sposób dający wrażenie
przemyślanej i konsekwentnej ścieżki rozwoju zawodowego. To właśnie tutaj rozgrywa się
handel z pracodawcą. Stosując przebiegłą argumentację i sztukę automarketingu należy
przekonać pracodawcę, że nikt inny nie nadaje się na to stanowisko, tak bardzo jak my!

Do pisania listu motywacyjnego należy przystąpić po zredagowaniu życiorysu, gdyż dopiero
wtedy wiadomo, jak może wykorzystać i uzupełnić fakty zamieszczone w C.V.

INFORMACJE, KTÓRE POWINIEN ZAWIERAĆ LIST MOTYWACYJNY

Redagując list motywacyjnego należy kierować się ogólnie przyjętymi zasadami w tym
zakresie

6

. Tak więc, pismo to powinno zawierać następujące informacje:



dane personalne nadawcy: imię, nazwisko, dokładny adres (ulica, kod, miejscowość),
numer telefonu z podanym kierunkiem, adres poczty elektronicznej,



dane adresata: imię nazwisko, pełnioną funkcję, pełną nazwę instytucji, oraz adres (ulica,
kod, miejscowość), należy znać dokładnie nazwę komórki do której kieruje się list,



w lewym górnym rogu pisma należy umieścić miejscowość oraz datę,



po słowie dotyczy należy wpisać numer referencyjny ogłoszenia oraz rodzaj stanowiska o
jakie ubiega się kandydat,



zwroty grzecznościowe,



podpis.

List motywacyjny pisze się w pierwszej osobie, powinien on zmieścić się na stronie A4, oraz
składać się z kilku niżej podanych części.

część I.



źródło informacji o danej ofercie

7

. Jeżeli jest to czasopismo, podaje się jego tytuł, numer,

datę.



na jakie stanowisko. Należy napisać w kilku słowach, na jakim stanowisku chce pracować

kandydat, w jakim dziale, co chce osiągnąć podejmując pracę w danej firmie, (np.
kierownik działu kadr).



wskazane jest aby na początku wytworzyć miłą atmosferę. Jeśli oferta składana jest do
firmy znanej, o ustalonej renomie i z tradycjami, warto podkreślić to w swoim liście
wyrażając radość ze złożenia oferty w tym właśnie przedsiębiorstwie.

część II.



krótki opis obecnej sytuacji (czy kandydat studiuje, czy pracuje)

część III.



uzasadnienie oraz cechy osobowe

6

Należy zapoznać się z zasadami redagowania pism w języku polskim (angielskim, niemieckim) w zależności od

tego, do jakiego pracodawcy kierowany jest list.

7

Np.: W odpowiedzi na ofertę (skąd) pragnę zgłosić (lub: zgłaszam) swoją kandydaturę na stanowisko.......

18

W tej części należy uzasadnić fakt ubiegania się o pracę i określić swoje motywy, w tym:

1.

krótki opis wykształcenia, ukończonych szkoleń oraz znajomości języków obcych
wyłącznie w kontekście stanowiska, o które stara się kandydat, ale tylko wtedy jeżeli
wymaga to dodatkowych wyjaśnień, gdyż te informacje powinny znaleźć się w CV,

2.

szczegóły dotyczące kwalifikacji i umiejętności, a także sytuacji, w których kandydat
odniósł sukces, zbieżne z oczekiwaniami pracodawcy. Mało przekonującym jest
przedstawienie siebie jako osoby o wybitnych zdolnościach przywódczych lub
organizacyjnych, jeśli nie ma to potwierdzenia w faktach,

3.

podkreślenie cech osobowych, zalet i umiejętności pod kątem przydatności do nowej pracy,

4.

motywy dążenia do zmiany pracy (np. chęć dalszego samodoskonalenia się, poznanie
nowych metod pracy, poszerzenie praktycznej wiedzy poprzez pracę w dobrej firmie),

5.

podkreślenie swojego zaangażowania i gotowości podjęcia pracy w tym przedsiębiorstwie.

Jeżeli list jest adresowany do firmy doradztwa personalnego, inaczej formułuje się wstępny
akapit. Należy go odpowiednio dostosować, określić cele zawodowe i oczekiwania wobec
pracodawców, zaakcentować swoją przydatność pod kątem profilu zawodowego lub branży.
Do listu nie należy dołączać żadnych załączników, a wymagane dokumenty przynieść na
rozmowę z pracodawcą.

część IV.
Na zakończenie należy podać informację dotyczącą sposobu skontaktowania się, podkreślając
chęć osobistego kontaktu, a także gotowość dostosowania się do terminu, jak i miejsca
ewentualnego spotkania.

Oto kilka przykładów kończących list:

Z przyjemnością zgłoszę się na rozmowę w dogodnym dla Pani terminie.

Jeśli uzna Pan za interesującą moją ofertę, z przyjemnością zgłoszę się na rozmowę, w trakcie, której
mogę przedstawić szczegółowo moją kandydaturę.

Byłbym szczęśliwy mogąc porozmawiać z Państwem osobiście.

Jeżeli moje kwalifikacje okażą się zgodne z Państwa oczekiwaniami, proszę o kontakt listowny bądź
telefoniczny pod numerem ......... codziennie po godz. .........

List motywacyjny jest bardzo indywidualnym dokumentem, który powinien być dostosowany
do charakteru firmy i wymagań pracodawcy. Jeżeli list motywacyjny zredagowany jest w taki
sposób, że można go wysłać do kilku firm, oznacza to, że przy jego pisaniu został popełniony
błąd. Wysyłając list pocztą, na kopercie można umieścić numer referencyjny.

Podpis elektroniczny
Coraz częściej wysyłanie dokumentów aplikacyjnych do firm odbywa się za pośrednictwem
internetu. Jest to tani i szybki sposób dostarczania dokumentów. Problem tylko w tym, że
aplikacje wysyłane pocztą elektroniczną powinny być sygnowane kwalifikowaną formą
podpisu elektronicznego, który jest równorzędny z własnoręcznym. Podpis elektroniczny nie
jest jeszcze powszechny, przeciętni kandydaci go nie posiadają. Dlatego większość firm
rekrutacyjnych przyjmuje aplikacje bez podpisu. Jednakże w dokumentach aplikacyjnych
musi znaleźć się formuła wyrażająca zgodę na przetwarzanie danych osobowych oraz podpis
zawierający imię i nazwisko wpisane na komputerze pod tekstem. Specjaliści od rekrutacji
twierdzą, że jest to niepotrzebne ponieważ żaden podpis oprócz własnoręcznego, nie jest dla
nich ważny. Zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych aplikacje bez własnoręcznego

19

podpisu naruszają prawo. Firmy rekrutacyjne przyjęły więc zasadę, że dokumenty wysyłane
przez interent wyrażają zgodę na umieszczenie ich w bazie danych. Dopiero w chwili
zaproszenia kandydata na rozmowę kwalifikacyjną do konkretnego pracodawcy istnieje
konieczność własnoręcznego ich podpisu.

Przy przesyłaniu aplikacji przez internet należy pamiętać również by w tytule wiadomości
umieścić stanowisko, o które stara się kandydat, co ułatwia klasyfikowanie dokumentów.
Osoby zajmujące się rekrutacją zwracają również uwagę na adres, z którego dokumenty
zostały wysłane. Wiele osób woli nie korzystać z firmowych adresów i tworzy sobie
komercyjne konta na potrzeby rekrutacji. Aby adres sprawiał wrażenie profesjonalnego należy
wpisać imię.nazwisko@..... (unikać adresów typu, np. świnka@...).

Podpis elektroniczny musi spełniać te same warunki, co podpis zwykły, tzn. powinien być
trudny do podrobienia, stwarzać możliwość weryfikacji i na trwale łączyć się z dokumentem.
Za tożsamość osoby posługującej się takim podpisem ręczy dodatkowo strona trzecia, czyli
niezależna instytucja wydająca certyfikaty wiarygodności podpisu. Dzięki temu podpis
elektroniczny ma charakter równorzędny z podpisem własnoręcznym. Dzięki ustawie o
podpisie elektronicznym można wysyłać drogą elektroniczną wszelkie dokumenty o pełnej
mocy prawnej, jaką daje im nasz podpis, m.in. dokumenty bankowe, rozliczenia z fiskusem,
czy formularze do urzędów administracji publicznej.

BŁĘDY W PISANIU LISTÓW MOTYWACYJNYCH

8

1. Listy motywacyjne sprawiające wrażenie pisanych według tego samego wzoru, tzn.

kandydaci opisują siebie, używają zwykle tych samych epitetów: ambitny, dyspozycyjny,
przedsiębiorczy, kolejne słowo klucz to „rozwój”,

2. cechy osobowości nie poparte żadnymi dokonaniami zawodowymi,
3. listy sprawiające wrażenie kalk, zawierające zdania z podręczników,
4. brak uzasadnienia w aplikacjach dlaczego firma powinna zatrudnić właśnie tego

kandydata,

5. brak umiejętności zaciekawienia czytającego własną osobą, kandydaci nie potrafią

pochwalić się tym czego dokonali, co zdążyli zrobić, np. wygranymi konkursami (w
szkole, na studiach), osiągnięciami sportowymi, jeżeli ma to jakiś związek ze
stanowiskiem, o które się ubiegają.

6. brak w listach informacji dlaczego kandydat chciałby pracować właśnie w danej firmie i na

danym stanowisku,

7. brak podania cech osobowościowych przydatnych w pełnieniu danego stanowiska,
8. brak wskazania dlaczego są lepsi od innych,
9. powtarzanie w listach faktów z CV - to jest nudne i źle się czyta,
10. dyskwalifikujące jest kserowanie listów motywacyjnych,

8

W pierwszych słowach mego listu... Gazeta Wyborcza, Dodatek Praca, 3.01.2002, Nr 1.

Fragmenty autentycznych listów motywacyjnych:
„Jestem młody, przystojny, otwarty na propozycje”, lub
„Dyspozycyjny 24 godziny na dobę”
„Jestem młody, przystojny i czekam na propozycje...”
„Jeżeli czekacie państwo na kogoś o wspominanych cechach, możecie spać spokojnie”.
„Znajomość komputera na poziomie gier”.
„Chociaż skromność nie jest cechą dobrego listu motywacyjnego, kończę, mając nadzieję, że moja oferta wyda
się Państwu interesująca i z czasem stanę się cennym nabytkiem w Państwa firmie”.
„Wiele wymagam od siebie, ale również od pracodawcy”.

20

11. agresywna autopromocja,
12. koloryzowanie swoich osiągnięć,
13. podawanie zbyt wielu informacji,
14. pomyłka w nazwie stanowiska o jakie ubiega się kandydat,
15. błędy literowe oraz ortograficzne,
16. dołączanie do listów rysunków,
17. pisanie listu w trzeciej osobie,
18. list jest zbyt długi (nie może przekroczyć jednej strony, można napisać pół strony jeżeli

kandydat potrafi napisać wszystko co jest dla niego najważniejsze).

19. pisanie informacji w jednym bloku (list jest nieczytelny, nieprzejrzysty),


INNE

9

najczęściej popełniane błędy w CV i listach motywacyjnych

1. Niedostosowanie do specyfiki konkretnej firmy, stanowiska i innych wymagań zawartych

w ofercie.

2. Błędy w nazwach, błędy literowe, pomyłki w datach, itp.
3. Mało przejrzysta forma graficzna.
4. Brak klauzuli o ochronie danych osobowych.
5. Zbytnia skromność w opisywaniu swojej kandydatury lub przesadzony opis zalet nie

poparty faktami.

6. Kopiowanie CV i listu motywacyjnego, brak inwencji i indywidualnego podejścia do

pracodawcy.

9

Czop-Śliwińska G., Poradnik pisania dokumentów aplikacyjnych, Absolwent 2002, s.14.

21

EUROPEAN CURRICULUM VITAE

(folie dostępne u prowadzącego)

Biuro Koordynacji I Kształcenia Kadr

www.bkkk-cofund.org.pl

www.europass.cedefop.eu.int

-

Europejskie Centrum Rozwoju Szkolenia Zawodowego

–

Cedefop (Agencja Komisji Europejskiej)

http://www.menis.gov.pl/oswiata/istotne/europass.php

Europass może być wykorzystany:

- do przygotowania kompletnego portfolio dokumentów związanych z karierą zawodową,

- w celu udokumentowania kwalifikacji zdobytych w różnej formie (kształcenie formalne,

szkolenia, staże i praktyki zagraniczne),

- do samooceny i prezentacji kompetencji językowych,

- przy poszukiwaniu pracy w kraju i za granicą,

- przy wyjeździe na staż lub praktykę,

- w przypadku kontynuacji nauki za granicą,

- przy przekwalifikowaniu się.

Wspólna nazwa EUROPASS obejmuje następujące dokumenty:

- Europejskie CV – jednolity format CV

- MobillPass – dokument potwierdzający okresy nauki, staże odbyte za granicą

- Suplement do dyplomu – wydawany razem z dyplomem, określający poziom

wykształcenia oraz program nauczania

Portfolio językowe – zawierające informacje na temat znajomości języków obcych

22

EUROPEJSKIE

curriculum vitae
formularz

DANE PERSONALNE

Imię i nazwisko

Adres

Telefon

Fax

E-mail

Narodowość

Data urodzenia (dzień, miesiąc, rok)

Płeć

DOŚWIADCZENIE ZAWODOWE



daty (od – do)



nazwa i adres pracodawcy



zawód, zajmowane stanowisko



opis wykonywanych zadań i

czynności

Proszę rozpocząć od najbardziej
aktualnego okresu pracy

Opisać oddzielnie każde stanowisko

WYKSZTAŁCENIE



daty (od – do)



nazwa jednostki lub instytucji

organizującej kształcenie



Kierunek specjalizacja



nazwa i tytuł uzyskanych kwalifikacji



podstawowe dziedziny kształcenia/ nabyte umiejętności

zawodowe (zaliczone przedmioty, nabyta wiedza ,
umiejętności)



uzyskany tytuł/stopień/ rodzaj dyplomu

(proszę zacząć od ostatniego ukończonych
studiów/kursów)

KURSY, WARSZTATY, SZKOLENIA



data (od – do)



Nazwa jednostki organizacyjnej



Tematyka



Dokument potwierdzający kwalifikacje

KOMPETENCJE I UMIEJĘTNOŚCI

Wiedza, umiejętności, doświadczenie
nabyte w toku uczenia się, pracy
zawodowej - niekoniecznie poparte
odpowiednimi
dokumentami i zaświadczeniami

Język ojczysty

Inne języki



rozumienie tekstu



pisanie



słownictwo, mówienie

(proszę określić poziom: biegle,
dobrze,
w stopniu podstawowym)

23

KOMPETENCJE SPOŁECZNE



umiejętności współżycia społecznego



doświadczenie w zakresie pracy zespołowej



posługiwanie się komunikacją społeczną



udział w wydarzeniach kulturalnych



i sportowych etc.

(proszę opisać swoje doświadczenie na tym polu oraz
określić, kiedy i gdzie zostały nabyte)

UMIEJĘTNOŚCI ORGANIZACYJNE



zdolności organizacyjne



koordynowanie i zarządzanie pracą zespołów



praca w zespołach nad projektami,



doświadczenia w zakresie



wolontariatu etc.

(proszę opisać swoje doświadczenia na tym polu oraz
określić, kiedy i gdzie zostały
nabyte)

UMIEJĘTNOŚCI TECHNICZNE

zdolności manualne
obsługa komputera, obsługa sprzętu biurowego, inne

(proszę je opisać oraz określić, kiedy i gdzie zostały
nabyte)

UMIEJĘTNOŚCI ARTYSTYCZNE

muzyka, sztuka, literatura

INNE ZDOLNOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI
(nie opisane powyżej)

(proszę je opisać oraz określić kiedy i gdzie zostały
nabyte)
np. kompetencje i umiejętności będące Twoim atutem
(zainteresowania, sport, sprawowanie
odpowiedzialnych funkcji w organizacjach
społecznych)
np. piesze wędrówki

PRAWO JAZDY

należy podać również kategorię

INFORMACJE DODATKOWE
proszę umieścić wszystkie informacje, które mogą
być przydatne do właściwej oceny kandydata – np.
referencje, telefony, adresy osób mogących udzielić

Wszystkie informacje, które są istotne, np. publikacje,
badania; informacje dot. służby wojskowej, stan
cywilny, referencje („referencje na życzenie”)

Załączniki

Wymienić wszystkie załączniki
-

kopie dyplomów i innych dokumentów,

poświadczających kwalifikacje

-

certyfikaty ukończenia szkoleń nieprowadzących

do uzyskania oficjalnych kwalifikacji
zawodowych

-

referencje od poprzednich pracodawców

-

publikacje lub badania

24

Przykład 5. Wzór listu motywacyjnego

Jacek Nowak

Warszawa, 15.01.2003 r.

ul. Marszałkowska 23
00-123 Warszawa
tel. [phone] 34 56 78
e-mail:[e-mail].

Pani
Janina Kowalska
Dyrektor
Agencji Doradztwa
Personalnego PERSONEL
ul. Długa 18
30-379 Kraków

Szanowna Pani Dyrektor

W odpowiedzi na Państwa ogłoszenie zamieszczone w „Gazecie Wyborczej” z dnia
10.01.2001r. pragnę złożyć swoją aplikację jako kandydat na stanowisko asystenta dyrektora
marketingu. Mam nadzieję, że spełnię Państwa wymagania i będę miał szansę pracować w
Waszej firmie.

Za moją osobą przemawia zarówno moje wykształcenie bezpośrednio związane z
marketingiem i zarządzaniem oraz krótkie doświadczenie, jakie zdobyłem, odbywając staż
w dziale marketingu firmy ABC. Podczas tego stażu przygotowałem projekt badania
marketingowego, ale też obserwowałem pracę innych osób w dziale. Znam więc zakres
obowiązków asystenta dyrektora marketingu i jestem przekonany, że podołam obowiązkom
stawianym na tym stanowisku.

Moim atutem jest łatwość nawiązywania kontaktów z ludźmi i umiejętność współpracy z
nimi. Jestem człowiekiem, który wyznacza sobie konkretne cele zawodowe, potrafi je
dostosować do celów zespołu. Myślę, że ważną cechą będzie również umiejętność
analitycznego myślenia, która potrzebna jest w wykonywaniu analiz marketingowych.

Cechuje mnie konsekwencja w działaniu i odpowiedzialność w podchodzeniu do
wykonywanej pracy. Moją zaletą jest także zdolność szybkiego uczenia się.

Mam nadzieję, że zainteresowałem Państwa swoją osobą i będę miał przyjemność spotkać się
z Państwem na rozmowie kwalifikacyjnej, by pełniej zaprezentować swoje umiejętności.

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zawartych w ofercie pracy w
zakresie niezbędnym do przeprowadzenie rekrutacji (zgodnie z Ustawą o ochronie danych
osobowych Dz. Ust. nr 133 poz.833 z d. 29.08.97).

Z poważaniem

Jacek Nowak

25

FORMULARZ OSOBOWY

10

W dużych międzynarodowych koncernach, w których o pracę ubiega się znaczna liczba
absolwentów, selekcja zwykle odbywa się na podstawie formularza aplikacyjnego. Formularz
aplikacyjny ułatwia poznanie kandydata od tej strony, od której życzy sobie pracodawca. Stąd
też formularz zawiera usystematyzowany zbiór pytań najistotniejszych pod kątem przyszłej
pracy Formularz osobowy to zestaw pytań zamkniętych i otwartych. Pytania zamknięte
dotyczą danych osobowych, wykształcenia, znajomości języków obcych, dyspozycyjności,
mobilności kandydata i innych. Jeżeli tego typu pytania znajdą się w formularzu
aplikacyjnym tzn. że pracodawcy zależy właśnie na tego rodzaju kandydatach.

Pytania otwarte wymagają z kolei bardzo przemyślanych odpowiedzi. Warto więc przed
wpisaniem ich do zasadniczego formularza, sporządzić jego kserokopie i wypełnić „na
brudno”, należy bowiem podkreślić, że pracodawca dużą wagę przywiązuje do estetyki.
Najlepiej nie używać gumki, pisać takimi literami aby mieściły się w przeznaczonej na tekst
rubryce, zadbać o czytelne i wyraźne pismo. Naczelną zasadą przed przystąpieniem do
wypełnienia formularza jest zapoznanie się z instrukcją, a także z broszurą rekrutacyjną, aby
maksymalnie podporządkować się do formie jaką narzuca pracodawca.

W wielu firmach stosuje się komputerową selekcję formularzy za pomocą specjalnej
przystawki skanującej. Najczęściej można to rozpoznać po informacji, że tekst należy
wypełnić ołówkiem i drukowanymi literami, a na brzegu kartki znajduje się komputerowy kod
kreskowy. Ważne jest wówczas spełnienie wszystkich stawianych wymogów na formularzu.

10

Czop-Śliwińska G., Poradnik pisania dokumentów aplikacyjnych, Absolwent 2002, s.14.