71.Ustrój samorządu terytorialnego (1921-1939)

Ustawa z 17 marca 1921 Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej
- dla celów administracyjnych Państwo Polskie zostało
podzielone na województwa, powiaty i gminy miejskie i
wiejskie, które zostały równocześnie jednostkami samorządy
terytorialnego. Jednostki mogą łączyć się w związki dla
przeprowadzenia zadań, wchodzących w zakres samorządu.
Prawo stanowienia w sprawach, należących do zakresu
działania samorządu, przysługuje radom obieralnym.
Na czele województwa stoi wojewoda mianowany prze
Prezydenta RZ na wniosek RM jest na obszarze województwa
przedstawicielem rządu, jest szefem administracji ogólnej,
wykonuje

swoje

obowiązki

przy

pomocy

urzędu

wojewódzkiego, do współdziałania z wojewodą powołuje się
czynnik obywatelski –Radę wojewódzka która jest organem
opiniodawczym
Na czele powiatu stoi starosta powiatowy mianowany prze
Ministra Spraw Wewnętrznych należą do niego wszystkie
sprawy administracji ogólnej na obszarze powiatu wykonuje
swoje obowiązki przy pomocy starostwa. Miasta liczące
więcej niż 75 tyś. Mieszkańców tworzą odrębne powiaty
miejskie dla celów administracji państwowej
Ustawa z 23 marca 1933 o częściowej zmianie ustroju
samorządu terytorialnego
Organem stanowiącym i kontrolującym w gminach wiejskich
jest rada gminna, w miastach –rada miejska, w powiatowych
związkach samorządowych – rada powiatowa
Organem zarządzającym i wykonawczym w gminach wiejskich
jest zarząd gminny, w miastach – zarząd miejski w
powiatowych związkach samorządowych –wydział powiatowy
Na czele zarządu gminnego stoi wójt na czele zarządu
miejskiego – burmistrz, w miastach wydzielonych z
powiatowych związków samorządowych- prezydent miasta.
Zastępca wójta jest podwójci,, burmistrza –wiceburmistrz,
prezydenta –wiceprezydent. Członkowie rad (gminnych,
miejskich i powiatowych - noszą nazwę radnych Władze
nadzorcze dla gmin wiejskich i miast nie wydzielonych z
powiatowych

związków

samorządowych

–

wydział

powiatowy, dla miast pozostałych i powiatowych związków
samorządowych – wojewoda
Do obszaru gminy wiejskiej wchodzi jedna lub więcej
miejscowości (osad, miasteczek, wsi, siół, osiedli przysiółków,
kolonii, zaścianków) Zarząd gminy składa się z wójta,
pdwójciego oraz dwóch lub trzech ławników

Obszar gminy wiejskiej jeżeli nie stanowi jednej miejscowości
dzieli się na gromady. Organem uchwalającym w gromadzie
jest rada gromadzka albo zebranie gromadzkie (członami są
sołtys,

podsołtys

oraz

radni

gromadzcy)

organem

wykonawczym gromady jest sołtys lub jego zastępca
(podsołtys).