Cechowanie, pakowanie i magazynowanie skór wyprawionych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Paweł Mroczek

Cechowanie, pakowanie i magazynowanie skór
wyprawionych 744[03].Z2.06

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

dr inż. Marian Grabkowski

inż. Stanisław Pietryka

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Paweł Mroczek

Konsultacja:

mgr inż. Zdzisław Feldo

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[03].Z2.06
„Cechowanie, pakowanie i magazynowanie skór wyprawionych” zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu garbarz skór.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Rozliczanie ilościowe produkcji skór. Mierzenie powierzchni skór miękkich,
ustalenie masy skór twardych

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Zastosowanie norm czynnościowych do badań odbioru i przechowywania skór
wyprawionych. Symbolika cech. Cechowanie skór wyprawionych

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Przechowywanie skór wyprawionych. Sposoby pakowania i składania skór.

Warunki i wyposażenie pomieszczeń magazynowych. Kontrola

przechowywania skór wyprawionych

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik, będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o cechowaniu, pakowaniu oraz

magazynowaniu skór gotowych, a także ułatwi Ci prowadzenie wszelkich działań związanych
z prowadzeniem gospodarki magazynowej.

W poradniku umieszczono:

1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś

mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.

2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania (rozdział 4) zawiera informacje o rozliczaniu ilościowym produkcji

skór, oraz o sposobie zastosowania norm czynnościowych przy odbiorze skór
wyprawionych. Ponadto przedstawia sposoby cechowania, pakowania a także metody
i warunki magazynowania skór gotowych. Zawarte w tym rozdziale treści umożliwią Ci
samodzielne przygotowanie się do prawidłowego wykonania ćwiczeń. Wykorzystaj do
poszerzenia wiedzy wskazaną literaturę oraz inne źródła informacji. Materiał nauczania
obejmuje również ćwiczenia, które zawierają:
–

wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczenia,

–

pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczenia,

–

sprawdzian teoretyczny,

–

sprawdzian umiejętności praktycznych.

4. Przykład zadania/ćwiczenia oraz zestaw pytań sprawdzających Twoje opanowanie

wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki. Zaliczenie tego ćwiczenia jest dowodem
osiągnięcia umiejętności praktycznych określonych w tej jednostce modułowej.
Wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co
oznacza, że opanowałeś materiał albo nie.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, poproś nauczyciela lub

instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.
Po przerobieniu materiału przystąp do sprawdzianu z zakresu jednostki modułowej.
Jednostka modułowa:

Cechowanie, pakowanie i magazynowanie skór wyprawionych,

której treści teraz poznasz jest jednym z elementów koniecznych do zapoznania się
z procesem

wykończania i uszlachetniania skór bez włosa (schemat na str.4)

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W czasie pobytu w magazynie (pracowni) musisz przestrzegać regulaminów, przepisów

bhp i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

744[03].Z2

Technologia wykończania i uszlachetniania

skór bez włosa

744[03].Z2.01

Wykończanie kąpielowe skór o różnym

przeznaczeniu

744[03].Z2.02

Organizowanie i prowadzenie procesu suszenia

skór

744[03].Z2.03

Przygotowanie skór do wykończania

właściwego

744[03].Z2.04

Wykończanie właściwe skór

744[03].Z2.05

Rozróżnianie, charakteryzowanie oraz
określanie jakości skór wyprawionych

744[03].Z2.06

Cechowanie, pakowanie i magazynowanie skór

wyprawionych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej „Cechowanie, pakowanie

i magazynowanie skór wyprawionych”

powinieneś umieć:

−

rozróżniać różne gatunki skór gotowych,

−

wiedzieć co to są wady skóry,

−

rozróżniać wady w zależności od przyczyn ich powstania,

−

rozróżniać sposoby wykończenia skór,

−

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

−

korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

odczytać i zastosować normy czynnościowe dla skór wyprawionych dotyczące
cechowania, przechowywania i transportu,

−

dokonać pomiaru powierzchni skór „miękkich” (wierzchy obuwiowe, rękawiczkowe,
odzieżowe, meblowe, galanteryjne) z zastosowaniem przyrządów i maszyn
specjalistycznych,

−

ustalić masę skór wyprawionych „twardych” (obuwiowe spodowe, ciężkie techniczne),

−

dokonać pakowania skór gotowych zgodnie z norma czynnościową dla danego
asortymentu,

−

określić warunki magazynowania skór wyprawionych,

−

skontrolować przechowywanie skór w magazynie towaru gotowego, zgodnie
z obowiązującymi przepisami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Rozliczanie

ilościowe

produkcji

skór.

Mierzenie

powierzchni skór miękkich, ustalenie masy skór twardych

4.1.1. Materiał nauczania

Rozliczanie ilościowe produkcji skór

Skóry naturalne to towar o wysokich walorach użytkowych i estetycznych, a także

o dużej wartości materialnej. Mówiąc wprost naturalne skóry są drogie. Z tego względu
właściciel zakładu bądź dyrekcja przywiązuje dużą wagę do prawidłowego rozliczenia
ilościowego skór. Problem wbrew pozorom jest dość skomplikowany. W praktyce istnieje
wiele różnorodnych rozwiązań pozwalających na prawidłowe rozliczenie ilościowe skór.

W małych zakładach garbarskich, które obecnie przeważają w naszym kraju surowiec

przeważnie pochodzi z różnych źródeł lokalnych. Niepoddany był wstępnemu sortowaniu
a co zatem idzie wykazuje się dużym zróżnicowaniem wielkości powierzchni i wagi. Tak
skompletowana partia surowca zostaje poddana rozkrojowi (przeważnie na dwie połówki –
w przypadku skór bydlęcych) oraz ważeniu. W następnych etapach produkcji operuje się
pojęciem „połówki”. Dla ułatwienia prowadzenia dokumentacji wszystkie partie składają się
z jednakowej ilości „połówek” Ten sposób powoduje, że właściciel bez prowadzenia
dokumentacji jest w stanie zachować kontrole nad rozliczeniem ilościowym skór. Po
zakończeniu procesów następuje mierzenie powierzchni gotowego wyrobu. Mierzenie
odbywa się różnymi metodami zależnymi od możliwości technicznych zakładu. Podczas
pomiaru ze szczególną uwagą obserwuje się profil mierzonej skóry. Obserwacja budowy
topograficznej skóry (kark, łapy, bok, grzbiet) pozwala na określenie strat powierzchni
wynikłych w trakcie prowadzenia procesów technologicznych (na przykład dwojenie,
cyplowanie, struganie) w związku z tym że skóry surowe kupujemy na kilogramy a gotowy
wyrób sprzedajemy w metrach kwadratowych. Dzieląc te wielkości przez siebie właściciel
zakładu w łatwy sposób może orientacyjnie oszacować wydajność przerabianego surowca.
Podobnie choć bardziej szczegółowo rozliczenie ilościowe odbywa się w dużych zakładach
garbarskich.

Duże zakłady garbarskie pozyskują przeważnie surowiec posortowany i odpowiednio

oznakowany, co ułatwia dobór w partie namokowe. Skóry na wstępie są ważone a następnie
zostają poddane rozkrojowi oraz odpowiedniemu ostemplowaniu. Poszczególne partie
produkcyjne zostają opatrzone stosownymi dokumentami, które wędrują wraz ze skórami
poprzez wszystkie działy. W przypadku częściowego bądź całkowitego uszkodzenia skóry
sporządzane są stosowne protokóły, które stanowią uzupełnienie dokumentacji. Po zmierzeniu
gotowych skór możemy dokonać szczegółowego rozliczenia produkcji skór. Na przykład
możemy obliczyć wydajność powierzchniową z kg skór wagi zielonej. Oznaczenia te pozwolą
na porównanie różnego rodzaju surowców, oraz na optymalne dobranie surowca pod kątem
uzyskania konkretnego wyrobu.

Mierzenie powierzchni skór miękkich
Powierzchnię miękkich skór gotowych można mierzyć różnymi metodami. Najprostszy

sposób polega na przemnożeniu długości i szerokości skóry. Przy czym za długość uważa się
wymiar od nasady uszu do nasady ogona, a szerokość mierzy się między pachwinami
przednich łap.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie planimetru. Jest to prosty przyrząd składający

się z dwóch podstawowych części: licznika ramienia. Urządzenie to zwane jest w gwarze
garbarskiej „bociankiem”. Pomiar powierzchni polega na oprowadzaniu końcem ramienia
konturu skóry. Licznik automatycznie poda wielkość powierzchni(Rys.1).

Rys. 1. Planimetr a) układ w czasie pomiaru, b) przyrząd [4, s.188]

Większe garbarnie korzystają z bardziej skomplikowanych i nowocześniejszych

urządzeń. Dość znanym urządzeniem jest maszyna miernicza działająca na zasadzie
sumowania powierzchni wydłużonych prostokątów wyliczonych na podstawie liczby
uniesionych bolców(Rys.2).Maszyna ta jest tak skonstruowana, że mierzona skóra
Wprowadzona do maszyny podnosi na odcinku roboczym pewną liczbę bolców. Na
podstawie liczby uniesionych bolców i czasu trwania ich uniesienia strzałka tarczy maszyny
wskazuje powierzchnie skóry w decymetrach kwadratowych.

Rys. 2. Maszyna do mierzenia powierzchni skór [4, s.189]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Obecnie w dobie tak intensywnego rozwoju elektroniki powierzchnię skóry można mierzyć
różnymi nowoczesnymi urządzeniami. Jednym z nich jest planimetr. Zasada działania tego
urządzenia polega na pomiarze powierzchni skóry przez fotokomórkę. Mierzoną skórę
rozkłada się na podświetlonym stole. Skóra przesłania część światła odbieranego przez
fotoelement zamontowany nad stołem. Elektroniczne urządzenie pomiarowe analizuje
odbierane światło podając wynik w jednostkach powierzchni (Rys 3).

Rys. 3. Planimetr ( urządzenie do elektronicznego pomiaru powierzchni skór) [9]

Ustalenie masy skór twardych
Ustalenie masy skór twardych jest zajęciem dość prostym gdyż polega jedynie na ich

zważeniu. Kiedyś do tego celu używane były jedynie różnej wielkości wagi dziesiętne.
Obecnie różnorodność nowoczesnych urządzeń wagowych pozwala na dokonywanie pomiaru
ciężaru w najróżniejszych warunkach. Przy ważeniu należy jednak pamiętać o klimatyzacji
ważonych skór oraz o pomiarze grubości Grubość skór jest bardzo istotnym parametrem skór
twardych (także miękkich) decyduje o wydajności surowca. To samo dotyczy wilgotności.
Skóry bardziej wilgotne są o wiele cięższe niż skóry suche, co także ma duży wpływ na
wydajność

surowca.

mierzenia

grubości

skór

używa

się

grubościomierza

z automatycznym dociskiem (Rys 4). Ruchoma i stała stopka czujnika stosowane do pomiaru
skór twardych mają kształt półkolisty. Do pomiaru grubości skór miękkich stosuje się stopki
płaskie. Miejsce pomiaru zależy od rodzaju asortymentu. Zasadą pomiaru grubości jest
oznaczenie punktu standardowego skóry. Pomiar w miejscu standardowym pozwoli na
porównanie wyników. Grubościomierz mierzy grubość skór z dokładnością do 0,1 mm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 4. Grubościomierz [9]

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Skąd pochodzi surowiec wykorzystywany w małych garbarniach?
2. W jaki prosty sposób możemy wyliczyć wydajność surowca?
3. Jakie znasz sposoby pomiaru powierzchni skór miękkich?
4. Jak dokonujemy pomiaru powierzchni skóry przy pomocy planimetru ( bocianka)?
5. Jak dokonujemy pomiaru powierzchni skóry przy pomocy maszyny mierniczej

(kołkowej)?

6. Jak dokonujemy pomiaru powierzchni skóry przy pomocy planimetru z fotokomórką?
7. O czym należy pamiętać przy ustalaniu masy skór twardych?
8. Jak się nazywa i jak działa urządzenie do pomiaru grubości skór?
9. Jakie końcówki grubościomierza są używane do pomiaru grubości skór twardych a jakie

do skór miękkich?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz wydajność partii skór.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przedstawić plan działania,
4) dokonać pomiaru masy badanego surowca,
5) oznaczyć zważone skóry,
6) zmierzyć powierzchnię skór gotowych badanej partii,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7) wykonać odpowiednie obliczenia,
8) zaprezentować wyniki wykonanego ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

– waga dziesiętna,
– przybory do pisania,
– kalkulator,
– planimetr,
– literatura z rozdziału 6

Ćwiczenie 2

Mierzenie powierzchni skór przy użyciu różnych urządzeń pomiarowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) wykonać pomiar powierzchni skóry przy użyciu „bocianka”,
4) wykonać pomiar powierzchni tej samej skóry przy użyciu maszyny mierniczej

(kołkowej),

5) wykonać pomiar powierzchni mierzonej skóry przy użyciu planimetru z fotokomórką,
6) zapisać wszystkie otrzymane wyniki,
7) dokonać analizy otrzymanych wyników,
8) zaprezentować wyniki i przedstawić wnioski.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

mierzona skóra

−

planimetr (bocianek),

−

maszyna do mierzenia powierzchni ( kołkowa),

−

planimetr z fotokomórka,

−

przybory do pisania,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Przygotować 100 kilogramową partię skór twardych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zapoznać się z materiałem nauczania,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zaproponować schemat działania,
4) dokonać pomiaru grubości,
5) wykonać ważenie,
6) zaprezentować i omówić wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

waga dziesiętna,

–

partia skór twardych,

–

grubościomierz,

–

przybory do pisania,

–

kalkulator,

–

literatura z rozdziału 6.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić wydajność danej partii surowca?

2) zmierzyć powierzchnie skór przy pomocy planimetru („bocianka”)?

zmierzyć powierzchnie skór przy pomocy maszyny mierniczej
(kołkowej)?

4) zmierzyć powierzchnie skóry przy pomocy planimetru z fotokomórką?

5) ustalić masę skór twardych?

6) zmierzyć grubość skóry przy pomocy grubościomierza?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Zastosowanie norm czynnościowych do badań odbioru

i przechowywania skór wyprawionych. Symbolika cech.
Cechowanie skór wyprawionych

4.2.1. Materiał nauczania

Skóry po zakończeniu procesów technologicznych kierowane są do magazynu wyrobów

gotowych. Zanim jednak trafią na półkę poddawane są klasyfikacji. Klasyfikację
przeprowadza się na podstawie obowiązujących norm ustalających klasy użytkowe skóry.
Skóry wyprawione twarde i miękkie dzieli się na trzy gatunki jakościowe. Podstawą podziału
jest wielkość powierzchni użytkowej P

którą oblicza się w procentach wg wzoru

= ∙ 100 %

gdzie:
P

– powierzchnia wad ustalona zgodnie z tabelą nr1

– powierzchnia całkowita na podstawie cechowania skór miękkich lub określona dla skór

twardych

Tabela 1 Podział wad skór wyprawionych [1, s.109]

Kategoria

wad

Charakterystyka wad

Pomiar wad

lne

Mogą być określone wielkością powierzchni
nakreślonego kwadratu, prostokąta, trójkąta
lub koła opisanego; linie tych figur należy
tak poprowadzić, aby przebiegały
w odległości nie większej niż 5 mm od
krawędzi wady.

1) jednostką pomiaru jest cm

2) określa się na stronie użytkowej

2 cm od brzegu skóry

3) wady w odległości mniejszej niż 6

cm jedna od drugiej w skórach
większych niż 30 dm

oraz wady

w odległości mniejszej niż 3 cm
jedna od drugiej w skórach
mniejszych niż 30 dm

należy liczyć

jako jedną wadę

4) wady występujące na stronie

nieużytkowej należy określać na
stronie użytkowej, jeżeli wpływają na
zmniejszenie tej powierzchni

lne

Nie dają się wymierzyć jednostkami
powierzchni.

1) ocenia się organoleptycznie
2) ocenia się według postanowień norm

przedmiotowych dotyczących
podziału skór na gatunki

3) dopuszcza się oceny wady przez

porównanie z wzorcem

O nadaniu odpowiedniego gatunku decyduje wielkość powierzchni użytkowej skóry,

która wynosi dla:
Gatunku I – 80 %
Gatunku II – 60 %
Gatunku III – 40 %

–

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Skóra wykazująca powyżej 60 % wad powierzchni jest traktowana jako skóra

pozagatunkowa. Podziałowi na gatunki podlegają tylko skóry odpowiadające wymaganiom
według normy przedmiotowej dla danego rodzaju skóry wyprawionej. Jeśli skóra choćby
w jednym wskaźniku nie jest zgodna z wymaganiami fizycznymi lub chemicznymi
odpowiedniej normy przedmiotowej, to zalicza się ją do skór niestandardowych. Na skórze
zaliczonej do danego gatunku nie mogą występować na powierzchni użytkowej wady
niemierzalne, niedopuszczalne w tym gatunku i asortymencie.

Wszystkie skóry wyprawione przed przekazaniem do magazynu cechuje się

odpowiednimi znakami od strony nieużytkowej w ustalonym normami miejscu. Cechuje się
nie tylko pojedyncze skóry, lecz także całe paczki, wiązki lub rulony skór wyprawionych.

Do cech skóry wyprawionej zalicza się:

− cechę producenta, która jest znakiem fabrycznym zakładu lub przedsiębiorstwa

− cechę okresu produkcji wyrażoną cyframi określającymi miesiąc i rok oddzielonymi

ukośną kreską,

− cecha kontroli jakości, którą oznacza się pozostającą w dyspozycji kontrolera

kwalifikującego skórę do odpowiedniego gatunku

− cechę wielkości powierzchni wyrażoną cyframi arabskimi,

− cechę oznaczenia skóry określoną wyróżnikiem cyfrowym zgodnie z norma

przedmiotową.

Wyróżnik cyfrowy musi być zgodny z Kodem Towarowo – Materiałowym (KTM), który

jest zbiorem cyfr identyfikujących towar występujący w obrocie handlowym. KTM składa się
w części klasyfikacyjnej z siedmiu wyróżników odpowiadających Systematycznemu
Wykazowi Wyrobów ( SWW) oraz w części identyfikującej z 5 ÷ 6 wyróżników. Kolejne
wyróżniki części klasyfikacyjnej oznaczają: resort, gałąź, branżę i podbranżę. W przemyśle
skórzanym oznacza się: ministerstwo przemysłu lekkiego (2), przemysł skórzany (2),
garbarstwo (1), a więc dla wyrobów garbarskich trzy pierwsze cyfry to 221 (dla obuwia 222);
czwartą cyfrą oznacza się rodzaj skór:
2211 – skóry gotowe twarde,
2212 – skóry gotowe miękkie,
2215 – skóry wyprawione futerkowe.
Przykładowe oznaczenie wg KTM skór gotowych miękkich przedstawia rysunek nr 4.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 4. Przykład oznaczenia wg KTM skór gotowych miękkich. [3, s.101]

Wszystkie skóry gotowe przed ich zdaniem do magazynu podlegają klasyfikacji kontrolera
technicznego oraz cechowaniu. Skóry wykończone od strony lica cechuje się od strony
mizdry, gdy zaś stroną użytkową jest mizdra, cechuje się je od strony lica. Cechuje się nie
tylko pojedyncze, lecz także paczki, wiązki i rulony.
Na skórze powinny być umieszczone następujące cechy:
a) cecha producenta

Cecha ta obowiązuje dla każdej skóry wyprawionej znajdującej się w obrocie handlowym.
Znaki fabryczne mogą mieć dowolny kształt, który będzie charakterystyczny dla danego
zakładu. Znak ten powinien być prawnie zastrzeżony w drodze rejestracji.
b) cecha okresu produkcji wyrażona dwiema cyframi arabskimi oznaczającymi miesiąc
i rok produkcji. Te dwie cyfry są oddzielone kreską ukośną, na przykład. 5/1999 oznacza
produkcję miesiąca maja 1999 r.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

−

11 12 13

X X X X

−

X X X

−

X X X

−

X X X

K T M

S W W

Skóry gotowe miękkie
Na wierzchy obuwia

przeznaczenie użytkowe

rodzaj skór

wygląd zewnętrzny lica

rodzaj wykończenia

rozkrój

typ wykończenia

kolor skóry

miejsce do uzupełnienia

liczba kontrolna

( 2 2 1 2 )

Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowe
SOGAR

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

c) cecha kontroli jakości – jest to pieczątka, która pozostaje w dyspozycji jednego kontrolera
jakości kwalifikującego skórę do odpowiedniego gatunku lub braku. Istotą cechy jest numer
związany z osobą kontrolera oraz cyfra arabska gatunku skóry lub słowo „brak”, albo znak
„X” kasujący poprzednio nadany gatunek skóry. Cecha kontroli jakości jest wyrażona
skrótem „KJ” oraz numerem ewidencyjnym kontrolera zarejestrowanym w zakładzie.
Gatunek skóry może być podany w nadbudowie lub oddzielnie, na przykład.

co oznacza, że jest to skóra gatunku drugiego. Cyfra 5 oznacz nr ewidencyjny kontrolera
jakości.
d) cecha oznaczenia skóry, która jest określona wynikiem liczbowym zgodnie z normą
przedmiotowa pozwalającą na identyfikacje i sprawdzenie zgodności z wymaganiami normy
przedmiotowej. Wyróżnik liczbowy musi być zgodny z obowiązującymi obecnie w

Polsce

Systematycznym Wykazem Wyrobów (SWW) opracowanym przez Główny Urząd
Statystyczny oraz Systematycznym Wykazem Asortymentów (SWA). Na przykład symbol
początkowy 2212-4 wg SWW określa, że jest to skóra odzieżowa (2212 oznacza skóry
gotowe, 4 – skóry odzieżowe). Jeżeli są to skóry odzieżowe kozie z licem naturalnym
gładkim, to oznacza się je symbolem 2212-461, dodatkowo zgodnie z SWA określa się, ż są
to skóry całe wykończone kazeinowo, wówczas symbolika tych skór wyraża się: 2212-
461÷11 Po oddzieleniu kreską skośna uzupełnia się powyższą symbolikę wzorem tłoczenia
wg katalogu płyt deseniowych, symbolem koloru skóry wg katalogu koloru oraz grubością
podaną w nawiasie i symbolem obowiązującej normy. Całość oznaczenia wyraża się w tym
przypadku następująco:
2212-461÷11÷0012/0,8-1,0/BN-70/7724-01
kolejne symbole odczytuje się następująco: skóra odzieżowa (2212-4). kozia (6), z licem
naturalnym gładkim (1 ), kazeinowa (÷1 ), cała (1), niedeseniowana (00), w kolorze nr12 (12),
o grubości 0,8 – 1,0 mm (0,8-1,0), zgodnie z warunkami technicznymi dla skór odzieżowych
wg BN-70/7724-01
e) cechy wielkości powierzchni skóry wyraża się cyframi arabskimi z dodatkiem skrótu dm

na przykład 145 dm

oznacza skórę o powierzchni 145 dm

Umiejscowienie cech. Skóry cechuje się stemplami płaskimi lub dla skór podeszwowych
stemplami rolkowymi. Wysokość cyfr jest ustalona normą. Do pieczęci należy stosować tusz
szybko schnący. Zaleca się stosować tusz biały lub żółty do skór w kolorach ciemnych oraz
czarny do skór w kolorach jasnych. Cechowanie wykonuje się w określonym miejscu skóry
tak, aby cechy były czytelne, wyraźne i nie zajmowały zbyt dużo miejsca. Na rys.5
przedstawiono miejsca cechowania skór miękkich oraz skór twardych ( krupony, półkrupony,

K J

GAT.2

K J

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

boki, karki oraz szczupaki) Cechy nanoszone stemplami płaskimi powinny być umieszczone
w odległości około 30 mm od krawędzi skóry w miejscu wskazanym w tabeli nr 2

Rys. 5. Miejsce cechowania skór. [3, s.159]

Znakowanie skór paczkowanych – na jednostkowych oraz zbiorczych opakowaniach powinno
być podane:
− nazwa zakładu produkcyjnego lub znak firmowy,

− oznaczenie skór wg obowiązującego układu oznaczenia zgodnie z SWW i SWA,

− liczba sztuk skór
Na opakowaniach zbiorczych podaje się dodatkowo powierzchnię w m

oraz jednostkową

powierzchnię każdej opakowanej skóry. Cechy te powinny być umieszczone w sposób
widoczny, trwały i czytelny.

Tabela 2 Miejsce cechowania skór gotowych [3, s.160]

Grupa i rodzaje skór

Miejsce cechowania

( od strony nieużytkowej)

Bydlęce, cielęce, kozie, owcze, całe i połówki

po prawej stronie na połowie skóry prawej
lub lewej u nasady tylnej łapy

Szczupaki, krupony i półkrupony

w zadniej części u nasady ogona

Boki całe

u nasady tylniej łapy

Boki połowione

u nasady łapy

Karki całe i połowione

po prawej stronie na prawej lub lewej części
skóry w pobliżu linii rozkroju

Końskie
– przody i półprzody
– zady całe
– zady okrojone
– łby i łapy

po prawej stronie u nasady łapy na połowie
skóry prawej lub lewej
po prawej stronie u nasady łapy
po prawej stronie przy linii odcięcia łapy
w pobliżu linii rozkroju

Świńskie
– krupony zwykłe i poszerzone
– obrzeża

po prawej stronie w narożu części karkowej
w części zadniej

Dwoiny i skóry inne

w dowolnej części w pobliżu krawędzi

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Przy pomocy jakiego wzoru obliczamy pole powierzchni użytkowej skóry?
2. Jaki jest podział gatunkowy skór?
3. Jakie cechy zalicza się do cech skóry wyprawionej?
4. Czy potrafisz rozszyfrować znaczenie poszczególnych elementów kodu KTM?
5. Czy potrafisz opisać znaczenie poszczególnych cech naniesionych na skórę?
6. Czy wiesz w których miejscach skóry należy nanieść cechy?
7. Jak należy oznaczyć opakowanie zbiorcze skór?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj rozsortowania partii 10 skór na gatunki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z zasadami nadania gatunku,
3) rozsortować skóry na poszczególne gatunki,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

10 skór przeznaczonych do sortowania,

–

stół do sortowania,

–

normy przedmiotowe,

–

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Poddaj cechowaniu skóry rozsortowanie w ćwiczeniu nr.1.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z zasadami cechowania skór,
3) nanieść cechy przy użyciu pisaka na poszczególne skóry,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

10 skór przeznaczonych do cechowania (po sortowaniu),

–

mazak,

–

normy przedmiotowe,

–

stół do sortowania,

–

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 3

Poddaj cechowaniu paczkę skór złożonych z uprzednio ocechowanych skór z ćwiczenia 2

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z zasadami cechowania opakowań zbiorczych,
3) nanieść cechy przy użyciu pisaka na opakowaniu zbiorczym,.
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

paczka 10 ocechowanych skór,

–

mazak,

–

normy przedmiotowe,

–

stół do sortowania,

–

literatura z rozdziału 6.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) zaklasyfikować skóry do poszczególnych gatunków?

2) poddać cechowaniu skóry gotowe?

3) rozszyfrować oznaczenia cech umieszczonych na skórze?

4) określić miejsca, na których umieszczamy cechy?

5) ocechować paczkę skór gotowych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3. Przechowywanie skór wyprawionych. Sposoby pakowania

i składania skór. Warunki i wyposażenie pomieszczeń

magazynowych. Kontrola przechowywania skór
wyprawionych

4.3.1. Materiał nauczania

Pakowanie i transport

Zaleca się dwustopniowe pakowanie skór najpierw w rulon, paczkę lub wiązkę,

a następnie w opakowania transportowe. Dopuszcza się pakowanie jednostopniowe po
uzgodnieniu pomiędzy producentem i odbiorcą. Każda skóra przed zapakowaniem powinna
być sprawdzona czy została ocechowana zgodnie z normą. Skóry mogą być łączone
w opakowania jednostkowe tylko pod warunkiem, że będą:
–

tego samego rodzaju i asortymentu,

–

tej samej barwy, w przypadku skór barwionych lub krytych,

–

tego samego gatunku,

–

określonego przedziału grubościowego,

–

zbliżonej wielkości powierzchni.
Na opakowania zbiorcze można użyć: worki z włókien łykowych, worki foliowe oraz

skrzynie drewniane. Należy przy tym pamiętać, że muszą one spełniać odpowiednie normy.
Do pakowania jednostkowego skór miękkich używamy rolki z tektury bądź tworzyw
o następujących wymiarach:
–

grubość ścianki 3

4 mm,

–

średnica wewnętrzna 45

50 mm,

–

długość co najmniej o 50 mm większa od szerokości najszerszej skóry nawiniętej ma tę
rolkę.
Dopuszcza się stosowanie rolek o innych wymiarach na podstawie porozumienia między

producentem a odbiorcą. Pomocnicze materiały (sznurek, taśmy klejące) powinny zapewnić
trwałe połączenia opakowań.
Sposoby pakowania skór:

1. Pakowanie skór w rulon polega na tym, że skóry o zbliżonej wielkości i powierzchni

układa się stroną karkową w jednym kierunku schodkowo jedna na drugiej, stroną użytkową
do siebie tak, aby zewnętrzna skóra w rulonie była ułożona stroną nieużytkową na zewnątrz.
Zaleca się przekładanie skór papierem. Skóry lakierowane oraz skóry bardzo miękkie należy
nawijać na rolkę pojedynczo albo po dwie lub trzy sztuki, w celu uniknięcia załamań
i zgnieceń w czasie pakowania. Skóry ułożone w określonej ilości nawija się na rolkę,
zaczynając od części karkowych, rozprostowując jednocześnie ewentualne załamania
i zagniecenia. Zrolowane paczki skór owija się papierem pakowym, zabezpiecza taśmą
klejącą i opieczętowuje pieczątką dostawcy w miejscach łączenia taśmy. Niezależnie od tego
opakowany rulon skór, dla wzmocnienia, przewiązuje się w dwóch miejscach tasiemką.

2. Pakowanie skór w stanie rozpostartym w wiązki polega na tym, że skóry układa się

jedna na drugiej, licem do mizdry. Skóry zewnętrzne układa się stroną nieużytkową na
zewnątrz. Wszystkie skóry w wiązce układa się strona karkową lub stroną odcięcia w jednym
kierunku. Ułożone skóry przewiązuje się sznurkiem na krzyż trzy razy a końce sznurka wiąże
się i plombuje znakiem fabrycznym dostawcy.

3. Pakowanie w wiązki skór w stanie złożonym. Skóry układa się jedna na drugiej, licem

do mizdry, z tym że skóry znajdujące się na zewnątrz układa się strona nieużytkową na
zewnątrz, a następnie wiązkę składa się na pół. Złożone skóry przewija się sznurkiem na

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

krzyż tak, aby część sznurka przebiegała wewnątrz po linii zgięcia, a skrzyżowanie było na
zewnątrz paczki. Plombowanie wiązek jak w punkcie 2

4. Pakowanie skór jednokrotnie złożonych ( wzdłuż grzbietu) w paczki. Skóry układa się

jedną na drugiej strona użytkową do siebie lub licem do mizdry tak, aby linie grzbietów, jak
również obrzeża części zadnich pokrywały się ze sobą. Skóry zewnętrzne w paczkach układa
się strona nieużytkową na zewnątrz. W zadniej łapie wykonuje się otwory i przez otwory
przewleka się sznurek. Końce sznurka przewiązuje się i plombuje znakiem fabrycznym
producenta. Paczkę formuje się przez złożenie skór na pół i przewiązuje sznurkiem na krzyż
w taki sposób, aby sznurek przebiegł wewnątrz paczki tuż przy linii grzbietowej
i skrzyżowany był następnie na zewnątrz paczki.

5. Pakowanie skór dwukrotnie złożonych w paczki.
5.1. Pakowanie skór całych o dużej powierzchni. Skóry składa się na pół, wzdłuż

grzbietu, stroną nieużytkową na zewnątrz. W zadniej łapie wykonuje się, w odległości 2 cm
od brzegu, otwory o średnicy 5 ÷ 10 mm i przewleka przez nie sznurek. Końce sznurka
przewiązuje się i plombuje znakiem fabrycznym producenta. Skóry zaplombowane zgina się
częściami karkowymi i zadnimi do środka, a następnie ponownie zginana w połowie długości
złożenia, prostopadle do grzbietów tak, aby części karkowe i zadnie znalazły się na zewnątrz
paczki. Paczkę przewiązuje się trzy razy sznurkiem na krzyż lub zupełne pominięcie
przewiązywania, po uzgodnieniu z odbiorcą skór.

5.2. pakowanie dużych skór w połówkach, szczupakach oraz boków i całych skór

z małych zwierząt. Skóry układa się warstwowo, jedną na drugiej, strona użytkową do siebie
tak, aby linie grzbietów pokrywały się ze sobą, w przypadku skór juchtowych licem do
mizdry. Sztuki umieszczone na zewnątrz paczki układa się stroną nieużytkowa na zewnątrz.
Skóry formuje się w paczkę, bez plombowania. W skórze zamykającej paczkę wykonuje się
dwa otwory o średnicy 5÷10 mm, w tym jeden otwór należy wykonać na krawędzi grzbietu,
a drugi na krawędzi boku w odległości około 2 cm od brzegu. Przez otwory należy
przeciągnąć sznurek, którym jednocześnie należy przewinąć paczkę na krzyż. Końce sznurka
wiąże się w węzeł plombuje znakiem fabrycznym.

Zalecane sposoby pakowania poszczególnych rodzajów skór przedstawia tabela 3.

Tabela 3 Sposoby pakowania różnych rodzajów skór [7]

Rodzaj skór

Rodzaj połączenia

Liczba sztuk

w opakowaniu
jednostkowym

Skóry miękkie na wierzchy obuwia,
z wyjątkiem skór juchtowych oraz
skór odzieżowych

– bydlęce – szczupaki, połówki,

karki, krupony, półkrupony oraz
połówki bezkarkowe

– końskie – przody w połówkach

– cielęce, świńskie, kozie, owcze,

psie i skóry zwierząt dzikich

– boki bydlęce

dwoiny wszelkie

Rulony według punktu 1.

Skóry juchtowe
– całe
– polówki i szczupaki
– karki

Paczki według punktu
5.1.

5
5

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Pozostałe skóry miękkie

– całe skóry bydlęce i przody

końskie

Paczki wg. pkt. 5.1.

– polówki i szczupaki bydlęce i

końskie oraz dwoiny wszelkie

Paczki wg. pkt. 5.2.

– cielęce, kozie owcze, świńskie,

psie i z dzikich zwierząt

Paczki wg. pkt. 5.2.

– boki bydlęce i zady końskie z

łapami

Paczki wg. pkt. 5.2.

– karki bydlęce i zady końskie bez

łap

Paczki wg. pkt. 4.

– skóry rękawiczkowe całe i

krupony świńskie

Paczki wg. pkt. 4.

– boki sandałowe

Paczki wg. pkt. 4.

– obrzeża świńskie

Paczki wg. pkt. 5.2.

Skóry twarde, z wyjątkiem skór
pergaminowych

Wiązki wg

– krupony, szczupaki i połówki

pkt.2.

– karki

pkt.3

– boki i zady końskie

pkt.3

– łby, łapy i kawałki

nieprofilowane

pkt.2

– dwoiny

pkt.2

– skóry pergaminowe

Nie podlegają pojedynczemu łączeniu

Skóry miękkie
– kawałki nieprofilowane

Wiązki wg pkt.2. lub

Pakowanie skór w opakowania transportowe odbywa się według uzgodnień producenta i

odbiorcy. W przypadku stosowania paletyzacji. Jednostka ładunkowa powinna być
formowana na paletach o wymiarach 600 x 1200 mm. Ładunek na palecie należy
zabezpieczyć przed przesuwaniem się.

Na opakowaniach należy podać dane konieczne dla organizacji produkcji, obrotu i

statystyki, w następujący sposób:
a) znak producenta,
b) gatunek,
c) oznaczenie wg SWW i SWA,
d) czas produkcji,
e) liczba sztuk skór zapakowanych,
f) powierzchnia poszczególnych sztuk i łączna skór zapakowanych,
g) pozostałe konieczne cechy.
Rozmieszczenie znaków na opakowaniach jednostkowych i transportowych przedstawia
tabela 4.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tabela 4 Rozmieszczenie znaków na opakowaniach [5]

Znaki

Nazwa znaków

na opakowaniu

jednostkowym

na opakowaniu
transportowym

Znaki producenta

Gatunek

Oznaczenie wg SWW i SWA

Czas produkcji

Liczba sztuk skór zapakowanych

Powierzchnia poszczególnych sztuk skór
zapakowanych

Powierzchnia łączna skór zapakowanych

Dopuszcza się zwiększenie lub zmniejszenie liczby znaków według
postanowień norm przedmiotowych lub porozumienia między producentem i
odbiorcą

Magazynowanie

Skóry gotowe są bardzo wrażliwe na warunki atmosferyczne, z tego względu można je

magazynować jedynie w pomieszczeniach zamkniętych. Pomieszczenie przeznaczone na
magazyn musi:
–

zabezpieczyć skóry przed wilgocią, zbyt wysoką temperaturą i bezpośrednim działaniem
promieni słonecznych,

–

chronić skóry przed niebezpieczeństwem pożaru.

Najodpowiedniejszą podłogą w magazynie skór gotowych byłaby podłoga asfaltowa. Cechuje
ją dostateczna trwałość, ponadto źle przewodzi ciepło jest odporna na wilgoć oraz daje się
łatwo czyścić i naprawiać.

Skóry wyprawione nie mogą być składowane bezpośrednio na podłodze.

Najodpowiedniejszymi urządzeniami magazynowymi do składowania skór są podkłady
i regały. Podkłady służą do magazynowania skór twardych i wykonane są z drewna. Poziom
podkładów powinien być na wysokości, co najmniej 25 cm od podłogi. Regały służą do
magazynowania skór miękkich. Wykonane są z drewna wygładzonego o zaokrąglonych
krawędziach. Budowa musi być mocna ze względu na znaczny ciężar składowanych
materiałów.
Rozplanowanie wnętrza magazynu powinno opierać się na następujących zasadach:
–

od drzwi, przez które odbywa się załadunek lub wyładunek, powinny przebiegać szerokie
przejścia

–

pomiędzy regałami i podkładami powinny być pozostawione przejścia w kierunku
prostopadłym do okien

–

regały dla skór miękkich oraz podkłady dla skór twardych powinny być zgrupowane
w oddzielnych częściach magazynu

–

powierzchnia zajmowana przez regały i podkłady nie powinna przekraczać 50%
powierzchni całkowitej magazynu

Schemat przykładowego rozplanowania magazynu przedstawia rys 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 6. Schematyczny przekrój magazynu skór gotowych [9]

Do przyjmowania i ekspedycji towaru gotowego służą stoły kontrolne, które powinny

być wykonane z mocnego drewna bez ostrych krawędzi. Wymiary stołów zwykle wynoszą
100 cm szarości 200 cm długości i 90 cm wysokości.

Do transportu wewnętrznego poziomego mają zastosowanie przede wszystkim wózki

podnośnikowe o napędzie elektrycznym ( podnośniki widłowe ). Mogą być wykorzystywane
także inne środki transportu jak na przykład. wózki platformowe bądź wózki ręczne.

Bardzo ważne jest odpowiednie oświetlenie. Dotyczy to zwłaszcza magazynów,

w których dokonuje się manipulacji skórami kolorowymi W magazynach o szerokości
powyżej 25m oświetlenie naturalne jest niewystarczające; stosuje się wtedy oświetlenie
sztuczne rozproszone. Zaleca się oświetlenie magazynów skór miękkich światłem o natężeniu
25÷30 luksów, a magazynów skór twardych 10÷15 luksów.

Do ogrzewania magazynów skór gotowych należy stosować system centralnego

ogrzewania. Wentylacja pomieszczeń magazynowych powinna być tak obliczona, aby
w ciągu godziny następowała całkowita wymiana powietrza w magazynie. Urządzenia
wentylacyjne zwykle umieszcza się w górnej części magazynu na wysokości od 2,5 do 3,0 m
od podłogi. Powierzchnia przekrojów wszystkich otworów wentylacyjnych powinna stanowić
około 3% powierzchni magazynu.
Przyrządy miernicze w magazynie

Magazyn skór gotowych powinien być wyposażony w przyrządy do mierzenia:

powierzchni, ciężaru i grubości skór, oraz przyrządy do pomiaru warunków magazynowania
(temperatury i wilgotności ). Pierwszy rodzaj urządzeń został już opisany w punkcie 4.1.1.

Do stałej kontroli temperatury w magazynie służą termometry. Najprostszy termometr to

termometr rtęciowy. Wykorzystuje on zasadę rozszerzalności termicznej rtęci. Temperatura
w magazynie powinna utrzymywać się w granicach od 5 do 24°C.

Utrzymanie w magazynie odpowiedniej wilgotności jest szczególnie ważne ze względu

na wrażliwość skóry na wilgoć. Przepisowa wilgotność względna powinna mieścić się

okno

drzwi

RAMPA

KANTOR

PODKŁAD

ODK

STÓŁ
KONTR
OLNY

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

w granicach 50–70%. Do określenia wilgotności względnej służą różnego rodzaje higrometry
i psychrometry. Obecnie na rynku dostępna jest szeroka gama nowoczesnych urządzeń do
pomiaru temperatury i wilgotności. W niniejszym opracowaniu przedstawię najprostsze
urządzenie do pomiaru wilgotności – psychrometr Assmana. Takie urządzenie można
zbudować samodzielnie w przypadku braku dostępu do innych urządzeń.
Psychrometr składa się z dwu termometrów umieszczonych na deseczce, z których jeden ma
zbiorniczek z rtęcią owinięty gazą. Dolny koniec gazy jest zanurzony w wodzie znajdującej
się w naczyniu umieszczonym pod termometrem. Woda zwilża gazę i stopniowo parując
pobiera ciepło z otoczenia. Ponieważ gaza otacza zbiorniczek rtęciowy termometru, wskazuje
on obniżenie temperatury wskutek utraty ciepła. Im suchsze jest powietrze tym intensywniej
paruje woda i tym większa jest różnica temperatur na dwu termometrach psychrometru.
Wilgotność względna oblicza się przy użyciu tabeli nr 4

Tabela 4 Obliczanie wilgotności względnej przy użyciu psychrometru. [2]

Wskazania suchego termometru w stopniach Celsjusza

Różni-

ca °C

100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100

- liczby w zacienionych polach określają wilgotność względną w procentach

Rozmieszczenie skór w magazynie
Skóry w magazynie powinny być tak rozmieszczone, aby:
–

pozwalały na swobodny dostęp do nich,

–

umożliwiały łatwe znalezienie potrzebnego asortymentu,

–

najczęściej wydawane znajdowały się w pobliżu miejsca wydawania,

–

nie powodowały zatoru lub zahamowań w transporcie.

Konserwacja skór

Skóry wyprawione można magazynować przez dłuższy czas bez ujemnego wpływu na

jakość, jeśli zostaną zachowane odpowiednie warunki składowania i jeśli będzie prowadzona
okresowa kontrola warunków magazynowania oraz stanu skór.
W tym celu należy:
–

przestrzegać zachowania właściwej wilgotności powietrza w magazynie,

–

utrzymywać właściwą temperaturę,

–

zabezpieczyć przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych,

–

chronić skóry przed zamoczeniem,

–

systematycznie wentylować magazyn,

–

przekładać skóry co kilka miesięcy,

–

wydawać z magazynu w pierwszej kolejności skóry dłużej magazynowane.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wady i uszkodzenia skór spowodowane nieodpowiednim magazynowaniem

Magazynowanie skór w nieodpowiednich warunkach powoduje powstanie wad

i uszkodzeń. Niektóre z nich można usunąć środkami dostępnymi służbie magazynowej.
Poniżej podaje się wady i sposoby ich usunięcia.
–

Pękanie lica skór twardych następuje wskutek nadmiernego wysuszenia; wadę tę można
usunąć poprzez nawilżenie skór mokrą tkaniną lub podniesienie wilgotności powietrza
w magazynie.

–

Zaparzenie skór intensywnie natłuszczonych ma miejsce przy składowaniu ich w zbyt
wysokich stosach i nie przekładaniu w ustalonych terminach. Skóry takie należy
rozwiesić w suchych i chłodnych miejscach oraz oczyścić tkaniną.

–

Utrata barwy skór kolorowych występuje w wyniku działania promieni słonecznych.
Wadę daje się usunąć jedynie przez ponowne wykończenie w zakładzie produkcyjnym.

–

Zadrapania i zabrudzenia skór wszystkich rodzajów powstają w wyniku nieostrożnego
manipulowania. Tego typu uszkodzenia można jedynie usunąć przez dodatkowe
wykończenie w garbarni.

–

Złuszczenia powłoki kryjącej następuje wskutek zbyt niskiej temperatury
magazynowania. Wada ta jest możliwa do usunięcia jedynie prze ponowne wykończenie
skór w garbarni.

–

Zmoczenie skór gotowych na skutek zalania wodą; pozostawia trwałe plamy na ich
powierzchni. Zwilżone skóry należy bardzo powoli suszyć

–

Osłabienie skór występuje na skutek przechowywania w zbyt niskiej lub zbyt wysokiej
temperaturze. Tego typu wad nie można się usunąć.

–

Zdeformowanie skór twardych powstaje na skutek układania w zbyt wysokie stosy na
podkładach o szerokich kratach. Nie można usunąć tej wady w magazynie.

Pozostałe wady takie jak: utrata tłuszczu, ciemnienie barwy, naloty lub wykwity tłuszczowe,
naloty białe oraz wykwity siarki spowodowane są wadami ukrytymi skór i nie zależą od
warunków magazynowania.

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie skóry mogą zostać spakowane w jedną paczkę?
2. Jakie znasz sposoby pakowania skór?
3. Czy wiesz ile skór może znajdować się w jednej paczce?
4. Jak należy oznakować opakowania zbiorcze?
5. W jakie urządzenia musi być wyposażony magazyn skór gotowych?
6. Jakie przyrządy pomiarowe muszą znajdować się w magazynie?
7. Jak działa psychrometr Assmana.?
8. Czy umiesz oznaczyć wilgotność przy użyciu psychrometru?
9. Jak powinny być rozmieszczone skóry w magazynie?
10. Na czym polega konserwacja skór w magazynie?
11. Jakie uszkodzenia mogą powstać w trakcie magazynowania skór?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Spakuj 20 sztuk połówek bydlęcych oraz dokonaj prawidłowego oznaczenia paczki.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się wiadomościami dotyczącymi pakowania skór,
3) zapoznać się wiadomościami dotyczącymi cechowania paczek skór,
4) dokonać spakowania skór,
5) oznaczyć paczki,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

20 sztuk połówek bydlęcych,

–

mazak, nożyczki,

–

normy przedmiotowe,

–

stół do sortowania,

–

literatura z rozdziału 6,

–

tasiemka, taśma klejąca, papier pakowy,

–

rulon tekturowy.

Ćwiczenie 2

Rozplanuj ustawienie wyposażenia magazynu skór gotowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się wiadomościami dotyczącymi zasad rozmieszczenia urządzeń w magazynie,
3) przemyśl sposób rozstawienia urządzeń,
4) wykonaj rysunek szkicowy,
5) wkleić sporządzony schemat do zeszytu,
6) zaprezentować efekty swojej pracy.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

arkusz papieru A4,

–

mazak,

–

gumka, ołówek,

–

zeszyt przedmiotowy,

–

literatura z rozdziału 6,

–

linijka.

Ćwiczenie 3

Dokonaj pomiaru wilgotności w magazynie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z wiadomościami dotyczącymi pomiaru wilgotności,
3) przemyśleć sposób realizacji,
4) wykonać psychrometr Assmana,
5) odczytać wskazania termometrów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6) posłużyć się tabelą zamieszczoną w materiale nauczania,
7) zaprezentować efekty swojej pracy,
8) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

dwa termometry rtęciowe,

–

gaza,

–

naczynie z wodą,

–

deseczka,

–

literatura z rozdziału 6,

–

tabela do odczytu wilgotności,

–

przybory do pisania.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) dobrać sposób pakowania poszczególnych gatunków skór?

2) praktycznie spakować daną partie skór?

3) prawidłowo oznaczyć opakowanie transportowe?

4) określić niezbędne wyposażenie magazynu?

5) rozplanować rozmieszczenie urządzeń magazynowych?

6) określić niezbędne wyposażenie magazynu w przyrządy miernicze?

7) odczytać wskazania urządzeń mierniczych?

8) utrzymać prawidłowe parametry przechowywania skór?

9) określić jakim uszkodzeniom mogą ulec magazynowane skóry?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test

zawiera

pytań

różnym

stopniu

trudności.

Są

pytania

wielokrotnego wyboru.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X lub wpisując prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki należy
błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź
prawidłową.

6. Test składa się z pytań o różnym stopniu trudności. Pytania:13,14,17,18,20 to pytania

z poziomu ponadpodstawowego natomiast pozostałe z poziomu podstawowego.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

9. Na rozwiązanie testu masz 90 min.

Powodzenia

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. W jakich jednostkach miary dokonujemy zakupu skór surowych?

a) w metrach kwadratowych,
b) w kilogramach,
c) w decymetrach kwadratowych,
d) w metrach.

2. W jakich jednostkach miary dokonujemy sprzedaży skór gotowych?

a) w metrach kwadratowych,
b) w kilogramach,
c) w decymetrach,
d) w metrach.

3. Planimetr służy do pomiaru:

a) wilgotności,
b) temperatury,
c) zwartości skóry,
d) powierzchni skóry.

4. W jakich jednostkach podaje wynik kołkowa maszyna do mierzenia powierzchni skór?

a) w centymetrach kwadratowych,
b) w metrach,
c) w decymetrach kwadratowych,
d) w decymetrach.

5. Jakie parametry skóry są istotne przy ustalaniu masy skór twardych?

a) wilgotność i temperatura,
b) wilgotność i grubość,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

c) powierzchnia i grubość,
d) powierzchnia i temperatura.

6. Z jaką dokładnością dokonujemy pomiaru grubości skór przy pomocy grubościomierza?

a) do 10 mm,
b) do 1 mm,
c) do 0,1 mm,
d) do 0,01 mm.

7. Co decyduje o zaklasyfikowaniu skóry do danego gatunku?

a) powierzchnia,
b) równomierna grubość,
c) rodzaj uszkodzeń,
d) powierzchnia użytkowa.

8. Do skór pozagatunkowych zaliczamy te, w których powierzchnia uszkodzeń przekracza:

a) 30% powierzchni całkowitej,
b) 60% powierzchni całkowitej,
c) 40% powierzchni całkowitej,
d) 20% powierzchni całkowitej.

9. Co oznacza następująca cecha umieszczona na skórze?

a) skórę klasyfikował kontroler z 5 numerem ewidencyjnym i zaliczył ją do gatunku

drugiego,

b) skórę klasyfikował kontroler z 2 numerem ewidencyjnym i zaliczył ją do gatunku

piątego,

c) skórę klasyfikowało 5 kontrolerów , którzy zaliczyli ją do gatunku drugiego,
d) skórę klasyfikował 5 kontroler na bieżącej zmianie i zaliczył ja do gatunku drugiego.

10. W jakim miejscu kruponu nanosimy odpowiednie cechy?

a) w dowolnym miejscu,
b) w części karkowej,
c) w części zadniej u nasady ogona,
d) w dowolnym miejscu przy brzegu.

11. W jedną paczkę możemy spakować skóry:

a) tego samego gatunku i o różnej barwie,
b) różnego gatunku i tego samego rodzaju,
c) tego samego rodzaju i różnej grubości,
d) zbliżonej powierzchni i tego samego rodzaju.

12. Skóry lakierowane oraz skóry bardzo miękkie spakujemy

a) w rulon,
b) w wiązki skór w stanie złożonym,
c) w paczki skór jednokrotnie złożonych ( wzdłuż grzbietu),
d) w paczki skór dwukrotnie złożonych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13. Na magazyn skór gotowych możemy przeznaczyć pomieszczenie

a) drewniane z dobrą wentylacją,
b) murowane z przeszkolonym dachem,
c) murowane z dobrą wentylacją,
d) typu wiata.

14. W magazynie skór gotowych możemy obyć się bez.

a) regałów i palet,
b) wagi i planimetru,
c) termometru i psychometru,
d) ręcznych wózków transportowych.

15. Temperatura w magazynie skór gotowych powinna wynosić

a) od 0 do 20°C,
b) od 5 do 220°C,
c) od 5 do 24°C,
d) od 10 do 24°C.

16. Wilgotność względna w magazynie powinna wynosić

a) 40÷60%,
b) 40÷70%,
c) 50÷70%,
d) 50÷80%.

17. Do zbudowania Psychrometru Assmana potrzebne są:

a) termometr i zbiorniczek z wodą,
b) termometr, zbiorniczek z wodą i gaza,
c) dwa termometry, zbiorniczek z wodą i gaza,
d) dwa termometry i gaza.

18. W jakiej części magazynu powinny być składowane najczęściej wydawane skory?

a) przy drzwiach wejściowych,
b) przy miejscu wydawania,
c) w miejscu o najlepszej wentylacji,
d) na niskich półkach.

19. Jak często należy przekładać skóry w magazynie?

a) w ogóle nie trzeba przekładać,
b) raz na rok,
c) raz na kilka miesięcy,
d) raz na tydzień.

20. Jakie wady skór powstałe podczas magazynowania można usunąć w magazynie?

a) zdeformowanie skór twardych powstałe na skutek układania w zbyt wysokie stosy.
b) osłabienie skór występujące na skutek przechowywania w zbyt niskiej lub zbyt

wysokiej temperaturze.

c) złuszczenia powłoki kryjącej, które nastąpiło wskutek zbyt niskiej temperatury

magazynowania.

d) zaparzenie skór intensywnie natłuszczonych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Cechowanie, pakowanie i magazynowanie skór wyprawionych

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Ciesielski J, Kaszuba Z: Skóry gotowe. Materiałoznawstwo przechowywanie

i konserwacja. Polskie Wydawnictwa Gospodarcze

2. Iwanowski J, Persz T: Garbarstwo część I. WPLiS, Warszawa 1965
3. Lasek W. Persz T. Technologia wyprawy skór cz.2 wykończanie. WSiP, Warszawa 1985
4. Persz T: Materiałoznawstwo Skórzane dla ZSZ. Państwowe Wydawnictwa Szkolnictwa

Zawodowego

5. Norma branżowa BN-75/7720-02 Skóry wyprawione. Cechowanie
6. Norma branżowa BN-75/7720-03 Skóry wyprawione. Pakowanie, przechowywanie

i transport

7. Polska norma PN-72/P-22213 Skóry wyprawione. Wady i ogólne zasady podziału na

gatunki.

8. Polska norma PN-ISO 11646/Ak Skóra wyprawiona. Pomiar powierzchni
9. Zdjęcia i schematy wykonane przez autora

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Cechowanie, pakowanie oraz prze Nieznany
16 Pakowanie, magazynowanie i t Nieznany
05 Stosowanie surowców skórzanych i skór wyprawionych
17 Ocena jakości skór wyprawionych
Określanie właściwości surowców i skór wyprawionych do produkcji obuwia
18 Cechowanie, pakowanie oraz przechowywanie wyrobów
07 Przygotowanie skór wyprawianych z okrywą włosową
16 Pakowanie, magazynowanie i transport
12 Wykończanie skór wyprawianych z okrywą włosową
18 Przygotowanie skór wyprawionych do obrotu towarowego
24 Cechowanie, pakowanie, przechowywanie oraz transport
11 Wykończanie skór wyprawianych bez włosa
06 Przygotowanie skór wyprawianych bez włosa
Cechowanie, pakowanie oraz przechowywanie wyrobów kaletniczych
cw3 Gospodarka Magazynowa Pakowanie
265 753505 wyprawiacz skor futerkowych

więcej podobnych podstron