Edvard Munch - Krzyk

Edvard Munch (1863 - 1944) bardzo wcześnie zaznał bezduszności losu. W

1868 roku z powodu gruźlicy płuc umarła jego matka, niespełna 10 lat później - na

tę samą chorobę - piętnastoletnia siostra. Ta podwójna tragedia naznaczyła obsesją

życie malarza, powracając w jego twórczości pod postacią śmierci i

schizofrenicznych lęków.

Niektórzy badacze w tych właśnie faktach z biografii artysty doszukiwali

się źródeł przerażenia najdobitniej ukazanego w „Krzyku”, obrazie olejnym z 1893

roku.

Pod koniec lat 80 - tych XIX wieku u Muncha nastąpił duchowy i

artystyczny przełom. Zdecydowanie odciął się od swych naturalistycznych korzeni

i porzucił impresjonistyczne fascynacje, kierując swą poetykę w stronę

nieokiełznanego, pełnego pasji ekspresjonizmu. W malarstwie Muncha

rzeczywistość stała się bolesna i tragiczna. Pomiędzy postaciami i między

człowiekiem a naturą tworzą się napięcia, toczy się walka. Artysta przedstawiał

świat w kategoriach symbolicznych.

„Krzyk” jest, według mnie, jednym z najlepszych i najbardziej wyrazistych

dzieł ekspresjonizmu.

Obraz przedstawia długi most, a na nim zdeformowaną krzyczącą postać.

W głębi widać dwie ciemne sylwetki spacerujących ludzi. Dalej rozciąga się

zatoka, tworząca tło sytuacji, po której płyną dwa statki. W oddali dostrzec można

miasteczko z wieżami kościoła. Uzupełnieniem sceny jest czerwono - żółte niebo,

charakterystyczne dla zachodu słońca.

Każdy kształt namalowany został bez szczegółów, sprowadzony do znaku.

Tak też wygląda postać umieszczona na pierwszym planie. Widz spostrzega

przede wszystkim jej otwarte szeroko oczy i usta oraz to, że dłońmi obejmuje swą

głowę, zniekształconą podobną do trupiej czaszki.