„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Barbara Różańska

Sporządzanie kalkulacji kosztów wytwarzania obuwia
744[02].Z1.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Ewa Jasińska
mgr inż. Leszek Świdziński



Opracowanie redakcyjne:
mgr Barbara Różańska



Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka












Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[02].Z1.03
„Sporządzanie kalkulacji kosztów wytwarzania obuwia”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu obuwnik.




















Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

12

5.1. Normowanie zużycia materiałów

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2. Normowanie czasu pracy

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3. Zasady sporządzania kalkulacji kosztów produkcji wyrobów

16

5.3.1. Ćwiczenia

16

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

19

7. Literatura

29

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie obuwnik.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-uczenia oraz
środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. pokazu z objaśnieniem,
ćwiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować

samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest

przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom
samodzielne udzielanie odpowiedzi na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają

ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne
możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły.
Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie

odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.
W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu

całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę
możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona jest od
ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego projektu
oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić proces
oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności.

Schemat układu jednostek modułowych

744[02].Z1.02

Ocena jakości

produkcji obuwniczej

744[02].Z1.03

Sporządzanie kalkulacji kosztów

wytwarzania obuwia

744[02].Z1

Podstawy produkcji obuwia

744[02].Z1.01

Określanie zasad konstruowania

obuwia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

– przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz

ochrony środowiska,

– udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach podczas pracy,
– charakteryzować składowe części obuwia,
– charakteryzować podstawowe rodzaje obuwia oraz typy cholewek,
– klasyfikować obuwie według rozwiązań konstrukcyjnych i materiałowych,
– sporządzać szkice elementów, półproduktów i typów obuwia,
– odczytywać rysunki wykonawcze elementów, półproduktów i wyrobów obuwniczych,
– charakteryzować materiały podstawowe i pomocnicze stosowane w produkcji obuwia,
– określać wymagania techniczne i przetwórcze dla skór, tworzyw skóropodobnych

i materiałów włókienniczych na cholewki,

– określać wymagania techniczne i przetwórcze dla skór i innych materiałów na spody

obuwia,

– określać parametry techniczne materiałów pomocniczych stosowanych w produkcji

obuwia,

– klasyfikować wady materiałów jako dopuszczalne i niedopuszczalne,
– dobierać materiały podstawowe i pomocnicze, półprodukty oraz środki wykończalnicze

w zależności od konstrukcji, typu, przeznaczenia i techniki wytwarzania obuwia,

– oceniać jakość materiałów obuwniczych,
– oceniać jakość półproduktów i wyrobów,
– odczytywać cechy identyfikacyjne elementów, półproduktów i wyrobów obuwniczych,
– posługiwać się dokumentacją oraz normami przedmiotowymi i czynnościowymi

dotyczącymi oceny jakości materiałów, półproduktów i wyrobów,

– odczytywać i sporządzać schematy, rysunki i opisy technologiczne,
– korzystać z różnych źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3 CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

– określić rodzaje norm zużycia materiałów podstawowych i pomocniczych,
– zastosować metody normowania materiałów,
– rozróżnić rodzaje norm pracy oraz określić metody ich ustalania,
– stosować metody pomiaru czasu pracy,
– sporządzić normy czasu pracy na jednostkę wyrobu oraz określić limity zatrudnienia,
– sporządzić kalkulację kosztów produkcji wyrobów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

………………………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Obuwnik 744[02]

Moduł:

Podstawy produkcji obuwia 744[02].Z1

Jednostka modułowa:

Sporządzanie kalkulacji kosztów wytwarzania obuwia

744[02].Z1.03.

Temat: Normowanie zużycia materiałów podstawowych.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności ustalania normy zużycia skóry miękkiej na elementy

cholewki metodą wykreślania elementów na obrysowanej powierzchni skóry.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dobrać odzież ochronną,

−

przygotować stanowisko pracy do wykreślania elementów i wykonania obliczeń,

−

dokonać oceny skóry i oznaczenia zauważonych wad na jej powierzchni (także od strony
mizdry),

−

zmierzyć powierzchnię skóry,

−

zmierzyć powierzchnię wykreślanych elementów,

−

obrysować profil skóry na papierze,

−

nanieść na powierzchnię obrysowanej skóry zidentyfikowane wady skóry (w tych
samych miejscach w jakich są usytuowane na skórze),

−

wykreślić elementy cholewki według wymaganych przy normowaniu zużycia metod,
zasad i systemów rozkroju materiałów,

−

obliczyć powierzchnię wykreślonych elementów i procent odpadów,

−

ustalić normę zużycia skóry brutto na 1 parę cholewek dla celów rozpisowo –
rozliczeniowych (norma NR),

−

uporządkować stanowisko pracy,

−

zaprezentować wykonaną pracę,

−

dokonać samooceny wykonanego ćwiczenia.

Metody nauczania–uczenia się:
– pokaz z instruktażem,
– ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca w grupach 2–3-osobowych.

Czas: 135 minut.

Środki dydaktyczne:
– plansze ilustrujące metody, zasady i systemy rozkroju skór miękkich,
– skóry miękkie na wierzchy obuwia,
– szablony elementów cholewki obuwia,
– maszyna lub urządzenie do pomiaru powierzchni skóry i elementów,
– papier pakowy, klej do papieru, nożyczki,
– kreda lub dermatograf do oznakowania wad skóry,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

– ołówek do sporządzania obrysu skóry i wykreślania elementów,
– przybory do pisania, papier formatu A-4,
– kalkulator,
– dokumentacja technologiczna i konstrukcyjna wzoru, z którego pochodzą elementy,
– instrukcja obsługi maszyny lub urządzenia do pomiaru powierzchni,
– literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celu zajęć.
3. Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia i dobranie odzieży ochronnej.
4. Podział uczniów na zespoły i wybór lidera.
5. Dobranie przez lidera kompletu szablonów i skóry do sporządzenia obrysu.
6. Przeprowadzenie przez nauczyciela pokazu z instruktażem dotyczącego wykonania

ćwiczenia.

7. Realizacja tematu:

−

każdy zespół dokonuje oceny jakości otrzymanej skóry, lider oznacza zauważone
wady,

−

uczniowie dokonują pomiaru powierzchni skóry i elementów, oceniają skórę
i oznaczają zidentyfikowane wady,

−

lider zespołu dokonuje obrysu skóry, nanosi zidentyfikowane wady skóry i zgodnie
z obowiązującymi zasadami rozpoczyna wykreślanie elementów,

−

uczniowie zmieniając się wykreślają kolejne elementy i oceniają jakość pracy, aż
do jej zakończenia,

−

uczniowie obliczają ilość wykreślonych elementów i obliczają ich powierzchnię,

−

uczniowie obliczają procent odpadów,

−

uczniowie obliczają normę zużycia skóry brutto dla jednej pary cholewek,

−

uczniowie porządkują stanowisko pracy.

8. Po wykonaniu zadań wybrany lider z grupy prezentuje wykonaną pracę omawiając

zasady ustalania normy zużycia skóry miękkiej metodą wykreślania planszy papierowej.

9. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanej pracy i dokonanych obliczeń.
10. Uczniowie pozostałych grup oceniają jakość wykonanej pracy.
11. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny wykonanego ćwiczenia.

Zakończenie zajęć

Praca domowa:
Odszukaj w czasopismach fachowych lub Internecie informacje dotyczące normowania
zużycia materiałów i napisz krótką notatkę z wyszukanych informacji.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

………………………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Obuwnik 744[02]

Moduł:

Podstawy produkcji obuwia 744[02].Z1

Jednostka modułowa:

Sporządzanie kalkulacji kosztów wytwarzania obuwia

744[02].Z1.03.

Temat:

Sporządzanie kalkulacji kosztów wytwarzania obuwia.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności ustalania kosztów robocizny bezpośredniej

w systemie płacy godzinowej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

stosować kategorie zaszeregowania i stawki za 1 godzinę pracy,

−

rozpisać stan zatrudnienia we wszystkich fazach procesu produkcji obuwia w zależności
od wykonywanej czynności i przyznanej z tej racji kategorii zaszeregowania,

−

obliczyć koszt robocizny w poszczególnych fazach procesu za 8 godzin pracy,

−

obliczyć koszt robocizny za wykonanie 1 pary, w zależności od kategorii
zaszeregowania,

−

obliczyć koszt robocizny podstawowej za wykonanie 1 pary, w zależności od fazy
procesu produkcyjnego,

−

obliczyć premię za wykonanie 1 pary, liczonej od kosztu robocizny podstawowej
w kolejnych fazach,

−

obliczyć składkę ZUS od sumy płacy podstawowej i premii,

−

obliczyć koszt robocizny bezpośredniej za wykonanie 1 pary obuwia w systemie płacy
godzinowej,

−

zaprezentować wyniki wykonanej pracy,

−

dokonać oceny poprawności wykonania obliczeń.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z instruktażem,

−

ćwiczenia praktyczne

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja technologiczna badanego wzoru obuwia,

−

tabele i wzory obliczeń kosztów bezpośrednich w zależności od stosowanych systemów
wynagrodzeń,

−

taryfikatory płac i zaszeregowania pracowników w przemyśle obuwniczym,

−

przepisy dotyczące naliczania składek ZUS,

−

przybory do pisania,

−

papier formatu A4,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2

÷

3osobowych.

Czas trwania zajęć:

−

90 minut.

Uczestnicy: uczniowie szkoły zasadniczej.

Zadanie dla ucznia:

Ustal koszty robocizny bezpośredniej dla 1 pary obuwia wskazanego przez nauczyciela

według narzuconych założeń w zakresie struktury zatrudnienia, kategorii zaszeregowania
pracowników i stawek za 1 godzinę pracy. Pracownicy wynagradzani są w systemie płacy
godzinowej.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu i szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą ćwiczeń praktycznych.
4. Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą ćwiczeń praktycznych.

Faza I. Informacje
Pytania prowadzące:
1. Kto ustala stawki i kategorie zaszeregowania pracowników produkcyjnych?
2. Według jakich kryteriów ustala się kategorie i stawki zaszeregowania?
3. Co decyduje o wyborze metody ustalania kosztów bezpośrednich?
4. W jaki sposób oblicza się płacę zespołu obsługującego fazę technologiczną za 8 godzin?
5. Jak obliczysz koszt robocizny wykonanej w fazie technologicznej procesu produkcji za 1

parę obuwia?

6. W jaki sposób oblicza się premię za wykonane zadania?
7. Od jakiej kwoty nalicza się składki ZUS?
8. W jaki sposób obliczysz koszt robocizny za 1 parę obuwia w poszczególnych kategoriach

zaszeregowania?

9. Jak obliczysz koszt robocizny bezpośredniej dla określonej partii obuwia wytworzonej w

czasie 8 godzin?

10. Jak obliczysz koszt robocizny bezpośredniej dla 1 pary obuwia w systemie płacy

godzinowej?

Faza II. Planowanie
1. Jak sporządzić zestawienie kosztów robocizny bezpośredniej w systemie płacy

godzinowej?

2. Jak zinterpretować i wykorzystać otrzymane założenia wstępne do obliczeń?
3. Jak obliczyć koszt robocizny bezpośredniej za wytwarzaną partię obuwia w czasie

8 godzin?

4. Jak obliczyć koszt robocizny bezpośredniej za wykonanie 1 pary obuwia?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Faza III. Ustalenie
1. Uczniowie pracują w zespołach i omawiają zasady obliczeń i sporządzenia zestawienia

kosztów w układzie tabelarycznym.

2. Uczniowie ustalają kształt i strukturę zapisu obliczonych kosztów.
3. Uczniowie poprzez dyskusję ustalają zasady obliczeń kosztów w poszczególnych

kategoriach zaszeregowania.

4. Uczniowie ustalają zasady obliczania kosztów w poszczególnych fazach procesu

produkcji.

5. Uczniowie omawiają zasady obliczania kosztów robocizny za wykonanie partii obuwia

w czasie 8 godzin i kosztów robocizny bezpośredniej za wykonanie 1 pary obuwia.

6. Uczniowie konsultują z nauczycielem poprawność zaplanowanych działań.

Faza IV. Wykonanie
1. Każdy uczeń wykonuje tabelę i wpisuje otrzymane dane wyjściowe do obliczeń.
2. Każdy uczeń dokonuje obliczania kosztów robocizny bezpośredniej i wpisuje wyniki do

tabeli.

3. Uczniowie dokonują analizy wyników obliczeń, porównują je i korygują.
4. Uczniowie po dyskusji ustalają koszty robocizny bezpośredniej za 1 parę obuwia

obliczone w systemie płacy godzinowej

Faza V. Sprawdzanie
1. Uczniowie sprawdzają w zespołach poprawność wykonanej pracy pod względem

formalnym i merytorycznym.

2. Uczniowie dyskutują o zauważonych trudnościach i błędach popełnionych w trakcie

sporządzania tabeli, dokonywania obliczeń i ustalania kosztów robocizny bezpośredniej
za wykonanie 1 pary obuwia.

3. Uczniowie przekazują wyniki swojej pracy nauczycielowi w celu ich oceny.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy rozwiązania zadania sprawiły im

trudności. Nauczyciel powinien podsumować wykonanie ćwiczenia, wskazać jakie
umiejętności były kształtowane, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na
przyszłość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1. Normowanie zużycia materiałów

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz normę zużycia brutto skóry cielęcej na jedną parę dla środkowego numeru

wielkościowego czółenek damskich.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Uczniowie powinni
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zanalizować polecenie zawarte w ćwiczeniu,
2) zaplanować czynności do wykonania ćwiczenia,
3) pobrać i skontrolować jakość skóry przeznaczonej do obrysu,
4) zmierzyć powierzchnię skóry, oznaczyć rozpoznane wady skóry,
5) obrysować skórę na papierze i nanieść zidentyfikowane wady,
6) wykreślić elementy czółenka według obowiązujących zasad, systemów i metod rozkroju,
7) obliczyć powierzchnię wykreślonych elementów,
8) obliczyć procentową wielkość odpadów technologicznych,
9) obliczyć normę zużycia brutto na 1 parę czółenek,
10) zaprezentować wykonaną pracę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

maszyna lub urządzenie do pomiaru powierzchni skór,

−

boks cielęcy anilinowy,

−

szablony elementów czółenka damskiego dla środkowego numeru grupy wielkościowej,

−

papier milimetrowy, planimetr,

−

przybory do pisania, ołówki, gumki, dermatografy,

−

papier formatu A4,

−

papier pakowy – duże arkusze,

−

klej do papieru,

−

kalkulator,

−

plansze poglądowe ilustrujące różne zasady, systemy i metody rozkroju skór miękkich,

−

plansze ilustrujące kierunki ciągliwości różnych rodzajów skór,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Ćwiczenie 2

Oblicz normę zużycia brutto skóry na 1 parę podeszew półbuta męskiego, środkowego

numeru w dziewiątej grupie wielkościowej z kruponu bydlęcego garbowania roślinnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Uczniowie powinni
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać analizy treści ćwiczenia,
2) ustalić precyzyjnie masę otrzymanej skóry,
3) rozkroić otrzymaną skórę,
4) ustalić masę wyciętych elementów i odpadów,
5) obliczyć średnią masę 1 pary podeszew w gramach,
6) ustalić procent odpadu według wzoru (3),
7) ustalić normę zużycia skóry na 1 parę podeszew według wzoru (4),
8) zaprezentować wyniki wykonanej pracy i dokonać oceny poprawności wykonania

ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

skóry garbowania roślinno – syntanowego,

−

wycinaki do podeszew nr 27,

−

waga analityczna,

−

grubościomierz,

−

kalkulator,

−

wycinarka do elementów spodowych,

−

przybory piśmiennicze,

−

papier formatu A4,

−

poradnik dla ucznia (do odczytania wzorów oznaczonych numerami 3 i 4),

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2. Normowanie czasu pracy

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oblicz o ile wzrośnie norma wyrobu, jeżeli w procesie produkcyjnym obniżono normę

czasu pracy o 10%.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Uczniowie powinni
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia,
2) odnaleźć i zastosować wzory matematyczne do obliczenia poszukiwanej zależności

w poradniku dla ucznia,

3) podstawić dane do wzoru i obliczyć poszukiwaną zależność,
4) zaprezentować wykonaną pracę,
5) ocenić poprawność wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

przybory do pisania,

−

papier formatu A4,

−

kalkulator,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Dokonaj pomiaru czasu wykonania operacji technologicznej, wskazanej przez

nauczyciela, w warunkach szkolnych lub w zakładzie obuwia. Zastosuj metodę
chronometrażu przez notowanie czasu w sposób ciągły.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Uczniowie powinni
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia,
2) zaplanować przebieg pomiaru i wykonane czynności,
3) dokonać pomiaru czasu pracy na stanowisku roboczym,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

4) przeanalizować warunki pomiaru i sposób wykonywania pracy przez pracownika

wykonującego normowaną operację,

5) opracować wyniki pomiaru czasu,
6) obliczyć ilość jednostek wyrobu wykonanych przez pracownika w czasie 8 godzinnego

dnia pracy na podstawie ustalonej normy,

7) obliczyć limit zatrudnienia na normowanym stanowisku pracy w przypadku podwojenia

produkcji wyrobów, na podstawie ustalonej normy czasu pracy,

8) zaprezentować wykonaną pracę,
9) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja technologiczna wzoru obuwia, którego operacja technologiczna będzie
normowana,

−

instrukcja technologiczna wykonania normowanej operacji,

−

sekundomierz,

−

przybory do pisania,

−

papier lub zeszyt do ćwiczeń,

−

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.3.

Zasady sporządzania kalkulacji kosztów produkcji wyrobów

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj zestawienia kosztów materiałów podstawowych dla wskazanego przez

nauczyciela wzoru obuwia

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Uczniowie powinni
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia,
2) zaplanować sposób opracowania zestawienia,
3) dokonać analizy otrzymanej dokumentacji do sporządzenia zestawienia (materiały, ich

ilości i cenę jednostkową),

4) sporządzić tabelę, zamieścić dane i obliczyć wartość zużycia materiałów,
5) zaprezentować wykonaną pracę,
6) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja materiałowa wzoru obuwia, dla którego będą ustalone koszty materiałów
podstawowych,

−

kalkulator,

−

przybory do pisania, linijka,

−

papier formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Ustal koszty robocizny bezpośredniej w fazie szycia cholewek, przy założeniu, że

w procesie szycia przy produkcji 500 par cholewek w czasie 8 godzin, pracuje 40 szwaczek.
Szwaczki zakwalifikowane są do 4 kategorii według poniższego podziału

Kategoria

zaszeregowania

Stawka za 1 h

pracy

Ilość szwaczek

1

4,85

10

2

5,50

10

3

6,00

15

4

7,10

5

Dodatkowym wynagrodzeniem jest premia:

−

15% za ilość,

−

10% za jakość.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

W kosztach należy uwzględnić także opłaty na ZUS wynoszące 48,2% w stosunku do
łącznego wynagrodzenia (płaca podstawowa plus premia)

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Uczniowie powinni
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia,
2) zaplanować sposób wykonania ćwiczenia,
3) sporządzić tabelę i zamieścić dane zawarte w ćwiczeniu,
4) obliczyć koszt robocizny bezpośredniej ze wskazaniem kosztów w poszczególnych

kategoriach zaszeregowania, kosztów z tytułu premii i ZUS,

5) zaprezentować wykonaną pracę,
6) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

plansze ilustrujące sposoby ustalania kosztów robocizny bezpośredniej,

−

kalkulator,

−

przybory do pisania, linijka,

−

papier formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wypełnij arkusz kalkulacyjny w oparciu o wzór i dane wskazane przez nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Uczniowie powinni
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia,
2) dokonać analizy wzoru arkusza kalkulacyjnego i danych wyjściowych otrzymanych od

nauczyciela,

3) nanieść dane wyjściowe do arkusza (koszty materiałów, robocizna bezpośrednia, premia,

ZUS itp.),

4) obliczyć w oparciu o dane wyjściowe, cenę fabryczną i cenę zbytu jednej pary wyrobu,
5) zaprezentować wykonaną pracę,
6) dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

wzór arkusza kalkulacyjnego,

−

dane wyjściowe od nauczyciela,

−

kalkulator,

−

przybory do pisania, linijka,

−

papier formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Sporządzanie kalkulacji
kosztów wytwarzania obuwia” 744[02].Z1.03

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń

otrzyma

następujące

oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego,

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. c, 3. b, 4. b, 5. a, 6. c, 7. b, 8. a, 9. b, 10. c, 11. c,
12. d, 13. c, 14. a, 15. d, 16. b, 17. c, 18. d, 19. a, 20. d

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom
wymagań

Poprawna
odpowiedź

1

Zidentyfikować rodzaj norm zużycia materiałów

A

P

d

2

Zastosować współczynnik korygujący przy
normowaniu zużycia materiałów

B

P

c

3

Rozróżnić rodzaje norm zużycia materiałów

B

P

b

4

Wskazać na ile par i w jakim numerze określa się
normę zużycia skóry miękkiej

B

P

b

5

Obliczyć normę zużycia bruttu skóry na 1 parę
cholewek

B

P

a

6

Wskazać jednostkę, w której oblicza się normę
zużycia skóry na podeszwy

A

P

c

7

Obliczyć procent odpadów przy rozkroju skór
twardych

B

P

b

8

Określić wzrost zużycia skóry na 1 parę cholewek
na numer obuwia wyższy od numeru środkowego

B

P

a

9

Obliczyć zużycie nici na wykonanie szwu ściegiem
zwartym

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

10 Określić zasady ustalania norm na zużycie

materiałów płynnych w obuwnictwie

B

P

c

11 Rozróżnić nazwy norm pracy

A

P

c

12 Wskazać, od czego zależy wybór metody ustalania

kosztów robocizny bezpośredniej

A

P

d

13 Wskazać metodę pomiaru czasu, która jest

najczęściej stosowana

A

P

d

14 Rozróżnić metodę badań czasu pracy

B

P

a

15 Obliczyć procent odpadu przy częściowym rozkroju

skóry całej

C

PP

d

16 Obliczyć normę zużycia brutto skór przy

częściowym wykorzystaniu skór

C

PP

b

17 Dowieść, że zmniejszenie normy czasu powoduje

wzrost normy wyrobu

D

PP

c

18 Przekształcić jednostkę masy w normie zużycia

skóry twardej

C

PP

d

19 Przekształcić normę wyrobu na normę czasu

C

PP

a

20 Obliczyć cenę zbytu wyrobu

C

PP

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7. Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz odpowiedź,

otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8. Test składa się z zadań z poziomu podstawowego, oraz z zadań z poziomu

ponadpodstawowego, które mogą przysporzyć Ci trudności, gdyż są one na poziomie
wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań o numerach od 15 do 20).

9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11. Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE

ODPOWIEDZI.

12. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Norma oznaczona symbolem „NK” to norma

a) rozpisowa.
b) rozliczeniowa.
c) rozpisowo-rozliczeniowa.
d) kalkulacyjno-techniczna.

2. Przy ustalaniu norm zużycia materiałów stosuje się „współczynniki korygujące”, które

określają
a) wielkość odpadów bezużytecznych.
b) wielkość odpadów użytecznych.
c) dodatkowe zużycie materiałów w procentach.
d) dodatkowe zużycie materiałów w jednostkach podstawowych.

3. Która z wymienionych norm nie uwzględnia współczynnika korygującego

a) Norma techniczna.
b) Norma rozpisowo-rozliczeniowa.
c) Norma kalkulacyjno-techniczna.
d) Norma kalkulacyjna.

4. Normę zużycia brutto skóry miękkiej określa się na

a) 10 par dowolnego numeru wielkościowego w grupie wiekowej.
b) środkowy numer w grupie wielkościowej.
c) dowolny numer wielkościowy w grupie wiekowej.
d) największy numer w grupie wielkościowej.

5. Ile wyniesie zużycie skóry brutto na 1 parę cholewek, jeżeli powierzchnia netto 1 pary

wynosi 24 dm

2

, a procent odpadu całkowitego przy rozkroju skóry wyniósł 20%

a) 28,8 dm

2

.

b) 26,8 dm

2

.

c) 24,8 dm

2

.

d) 32,6 dm

2

.

6. Zużycie skóry na 1 parę podeszew określa się

a) w dm

2

.

b) w cm

2

.

c) w gramach.
d) w cm

3.

7. Ile procent odpadów powstało przy rozkroju skór twardych jeżeli ich masa wynosiła 3,2 kg,

a masa wykrojonych elementów 12,61 kg
a) 26,20.
b) 25,38.
c) 23,44.
d) 26,38.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

8. Zużycie skóry na 1 parę półbutów męskich nr metryczny 27 wynosi 25 dm

2

. O ile wzrośnie

zużycie na sąsiedni wyższy numer wielkościowy
a) 0,75 dm

2

.

b) 0,50 dm

2

.

c) 1,25 dm

2

.

d) 1,00 dm

2

.

9. Dwa elementy skórzane o grubości łącznej 4,2 mm połączono ściegiem zwartym o długości

2 mm. Ile centymetrów nici potrzeba zużyć na 10 cm szwu bez uwzględnienia końcówek
a) 64,80.
b) 62,00.
c) 62,20.
d) 58,00.

10. Zużycie materiałów płynnych w obuwnictwie ustala się w gramach na

a) 1 parę obuwia.
b) 10 par obuwia.
c) 100 par obuwia.
d) plan dzienny wytwarzanych wyrobów.

11. Normy czasu i normy wyrobu ustalone w oparciu o analizę procesu produkcyjnego i czasu

roboczego w warunkach optymalnych rozwiązań organizacyjno-technicznych noszą nazwę

a) analitycznych norm pracy.
b) doświadczalnych norm pracy.
c) technicznych norm pracy.
d) statystycznych norm pracy.

12. Wybór metody ustalania kosztów robocizny bezpośredniej w głównej mierze zależy od

a) inwencji osoby dokonującej ustaleń.
b) typu wytwarzanego obuwia.
c) systemu montażu obuwia.
d) rodzaju stosowanych w zakładzie systemów wynagradzania.

13. Najczęściej stosowaną metodą pomiaru czasu pracy jest

a) fotografia dnia roboczego.
b) fotografia czasu pracy.
c) obserwacja migawkowa.
d) chronometraż.

14. Do jakiej grupy metod zaliczamy statystyczne wyznaczanie norm pracy

a) Sumarycznych.
b) Porównawczych.
c) Analitycznych.
d) Analityczno-doświadczalnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

15. Do rozkroju pobrano skórę cielęcą o powierzchni 169 dm

2

, z której wykrojono elementy

o łącznej powierzchni 56,4 dm

2

. Ile procent stanowi odpad jeżeli po rozkroju pozostała

część skóry o powierzchni1,00 m

2

a) 29,00.
b) 18,28.
c) 23,01.
d) 22,34.

16. Do rozkroju 100 par wierzchów cholewek półbutów męskich zużyto 20,60 m

2

boksu

bydlęcego. Po zakończeniu rozkroju pozostało 5 kawałków skóry o łącznej powierzchni
1,60 m

2

i odpad bezużyteczny. Ile wynosi norma zużycia skóry brutto na 1 parę

a) 20,60 dm

2

.

b) 19,00 dm

2

.

c) 19,64 dm

2

.

d) 18,85 dm

2

.

17. Jeżeli normę czasu zmniejszymy o 20%, to norma wyrobu wzrośnie o

a) 20%.
b) 30%.
c) 25%.
d) 15%.

18. Ustalono z wykresu na planszy, że norma zużycia skóry twardej na 1 parę podeszew

wynosi 7,20 dm

2

. Ile to stanowi gramów, jeżeli gęstość skóry wynosi 1,1 g·cm

-3

, a jej

grubość 3,5 mm

a) 324,48.
b) 198,00.
c) 280,00.
d) 277,20.

19. W czasie T = 480 minut wykonano obróbkę 24 kompletów elementów spodowych. Ile

minut wyniesie norma czasu na wykonanie 1 kompletu wyrobu

a) 20.
b) 48.
c) 26.
d) 36.

20. Jeżeli całkowity koszt wytworzenia 1 pary półbutów damskich wynosi 45,60 zł,

a planowany przez zakład zysk 20%, to ile wyniesie cena zbytu wyrobu po doliczeniu
podatku VAT 22%
a) 65,30 zł.
b) 69,50 zł.
c) 63,80 zł.
d) 66,76 zł.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Sporządzanie kalkulacji kosztów wytwarzania obuwia

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Test II

Test

praktyczny

typu

„próba

pracy”

do

jednostki

modułowej

„Sporządzanie kalkulacji kosztów wytwarzania obuwia” 744[02].Z1.03

Treść zadania

Dokonaj ustalenia normy zużycia skóry twardej spodowej (półkrupon bydlęcy) na 1 parę

podeszew do półbutów męskich w środkowym numerze grupy wielkościowej. Do ustalenia
normy należy wykorzystać metodę wykreślania elementów na planszy z obrysem otrzymanej
skóry.

W badaniu osiągnięć ucznia w nabywaniu umiejętności praktycznych przewidzianych

w celach jednostki modułowej zaleca się zastosowanie zadania testowego typu „próba pracy”.
Zadanie jest tak dobrane, aby pozwoliło sprawdzić poziom ukształtowanych umiejętności
w zakresie wiedzy teoretycznej i sprawności wykonywania czynności praktycznych.
Uczniowi należy stworzyć możliwość inwencji w zaplanowaniu poszczególnych etapów
wykonywania zadania: zorganizowania stanowiska pracy, doboru odpowiednich metod, zasad
i systemów rozkroju skór twardych oraz ich wykorzystania w procesie normowania zużycia
skóry. Jest to jednocześnie możliwość samodzielnego sprawdzenia przez ucznia poziomu
nabytych umiejętności i dokonania analizy podjętych działań praktycznych. Zadaniem
nauczyciela jest stworzenie warunków umożliwiających uczniowi wykonanie zadania zgodnie
z zasadami technologicznymi i w określonym czasie.

Uczeń powinien mieć udostępnione:
-

skórę do wykonania obrysu na planszy papierowej,

-

szablony do wykreślania elementów na powierzchni obrysu skóry,

-

stół o odpowiednich wymiarach do wykonania obrysu skóry i wykreślania obrysów

„wycinanych” elementów,

-

maszynę lub urządzenie do pomiaru powierzchni skóry i elementów,

-

grubościomierz do skóry twardej,

-

dokumentację technologiczną normowanego wzoru obuwia,

-

plansze poglądowe ilustrujące metody, zasady i systemy rozkroju skór twardych,

-

przybory piśmiennicze, papier pakowy, klej, gumkę, i kalkulator.

Nauczyciel powinien:
-

zadbać o przygotowanie odpowiedniego stanowiska produkcyjnego w warsztatach

szkolnych lub zakładzie produkcyjnym,

-

przygotować szablony podeszew środkowego numeru wielkościowego w grupie obuwia

męskiego,

-

poinformować uczniów o celu i technice normowania skóry na podeszwy obuwia metodą

wykreślania obrysu skóry, przeliczając powierzchnię elementów na masę,

-

skontrolować użycie właściwego ubioru ochronnego,

-

przydzielić uczniom skórę, szablony i dokumentację technologiczną normowanego wzoru

obuwia,

-

udostępnić uczniom maszynę lub urządzenie do pomiaru powierzchni skóry i elementów,

-

udostępnić uczniom grubościomierz,

-

określić czas na wykonanie zadania,

-

nadzorować na bieżąco pracę uczniów,

-

dokonać oceny wykonanej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Instrukcja dla ucznia

Uczeń powinien wykonać następujące czynności:
-

przygotować stanowisko pracy pod względem bezpieczeństwa i higieny pracy,

-

dobrać i założyć odzież ochronną,

-

obejrzeć i scharakteryzować przydzieloną do sporządzenia obrysu skórę i szablony

elementów,

-

zmierzyć powierzchnię skóry i podeszew (szablonów),

-

ocenić jakość skóry i zaznaczyć na jej powierzchni zauważone wady, zarówno od strony

lica jak i mizdry,

-

dokonać obrysu skóry i na planszy nanieść zaznaczone wady skóry w identycznych

miejscach w jakich występują na jej powierzchni,

-

zmierzyć grubość skóry,

-

dobrać stosowną metodę i system rozmieszczenia elementów według obowiązujących

zasad przy rozkroju półkruponów, uwidocznionych na planszach poglądowych,

-

przystąpić do wykreślania elementów zaplanowaną wcześniej techniką,

-

obliczyć ilość i powierzchnię wykreślonych elementów,

-

obliczyć powierzchnię odpadów bezużytecznych,

-

obliczyć procent odpadu,

-

obliczyć normę zużycia skóry brutto na 1 parę podeszew w cm

2

,

-

przeliczyć powierzchnię skóry na masę, przy założeniu, że gęstość skóry wynosi

1,1 g/cm

3

,

-

posprzątać stanowisko pracy,

-

zaprezentować wykonaną pracę,

-

dokonać oceny poprawności wykonanej pracy.

Umiejętności podlegające ocenie

Lp.

Czynność wykonywana przez ucznia

Punkty do

uzyskania

Punkty

przyznane

1.

Dobranie odzieży ochronnej.

5

2.

Sposób oględzin i oceny jakości skóry.

10

3.

Zaplanowanie kolejnych czynności.

10

4.

Dobranie metody, systemu i zasady wykreślania planszy.

10

5.

Przygotowanie stanowiska pracy:

−

czystość i porządek miejsca pracy,

−

zabezpieczenie pod względem BHP,

−

przygotowanie potrzebnych urządzeń i narzędzi

pomiarowych.

10

6.

Wykonywanie zadania:
-

sporządzenie obrysu skóry i naniesienie wad,

-

zaplanowanie i stosowanie metod, systemów i zasad

rozkroju (wykreślanie elementów),

-

obliczenie ilości i powierzchni wyciętych elementów,

-

przekształcenie powierzchni odpadu i wykreślonych

elementów w masę, wyrażoną w gramach,

-

obliczenie procentu odpadu,

-

obliczenie normy zużycia brutto skóry na 1 parę

podeszew.

5

15

5

5
5

10

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

7.

Wykonanie oględzin i ocena organoleptyczna wykonania
pracy.

5

8.

Zaprezentowanie wykonanej pracy.

5

Razem

100

Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne:

Ocena

Liczba uzyskanych

punktów

dopuszczająca

60

÷

70

dostateczny

71

÷

85

dobry

86

÷

95

bardzo dobry

96

÷

100

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

7. LITERATURA

1. Borowiecki R. i inni: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa przemysłowego. PWN,

Warszawa-Kraków 1990

2. Dębski S.: Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Cz. I i II. WSiP, Warszawa 1994
3. Grabkowski M.: Technologia obuwia. Ćwiczenia laboratoryjne. Skrypt nr 27. Wyższa

Szkoła Inżynierska w Radomiu, Radom 1982

4. Grabkowski M.: Technika wytwarzania obuwia tom II. Politechnika Radomska,

Radom 2000

5. Krawczyk E.: Ekonomika i organizacja produkcji. Skrypt uczelniany nr 12. Wyższa

Szkoła Inżynierska w Radomiu, Radom 1982

6. Martyniak Z.: Metody organizacji procesów pracy. PWE, Warszawa 1996
7. Persz T.: Obuwnictwo przemysłowe. Cz.II. WSiP, Warszawa 1986
8. Siekiera T.: Organizacja i ekonomika procesu produkcji obuwia. Poradnik dla

wytwórców obuwia. CLPO, Kraków 1996

Czasopisma fachowe:

−

Przegląd Skórzany (wydania archiwalne),

−

Świat Butów (wydania archiwalne i bieżące).

Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000