INNOWACJE NA RYNKACH FINANSOWYCH 

 
 

 

ALEKSANDRA SZUNKE 

                                                                

 

 

 Obligacje katastroficzne (CAT bonds): 

 

zrodziły się w połowie lat 90. XX w. w USA 

 

bodźcem do pierwszych emisji były wielomiliardowe straty 

materialne  spowodowane  w  1992  r.  przez  huragan  Andrew 
na  Florydzie, 

które  postawiły  w  bardzo  trudnej  sytuacji 

towarzystwa 

ubezpieczające majątek na tym obszarze 

 

stanowią  wyraz  sekurytyzacji  ryzyka  wynikającego  z 

katastroficznych  zjawisk  pogodowych  (huragan, 

powódź), 

trzęsienia 

ziemi, 

wybuchu 

wulkanu, 

ryzyka 

aktu 

terrorystycznego 
 

umożliwiają  przenoszenie  ryzyka  z  ubezpieczycieli  na 

nabywców tych papierów, a tym samym pozwalają na udział 
w rynku ubezpieczeniowym inwestorom z 

zewnątrz 

INNOWACJE NA RYNKACH FINANSOWYCH 

 Obligacje katastroficzne (CAT bonds): 

 emitentami 

są  duże  towarzystwa  ubezpieczeniowe  i 

firmy reasekuracyjne 
 nabywcami 

–  fundusze  inwestycyjne  i  inne  podmioty 

finansowe 

dążące  do  dywersyfikacji  swoich  portfeli 

inwestycyjnych 
 dla emitenta 

są instrumentem reasekuracji ryzyka 

 dla 

inwestorów  są  alternatywną  formą  lokowania 

pieniędzy 

INNOWACJE NA RYNKACH FINANSOWYCH 

 pogodowe instrumenty pochodne: 

 powstanie  tego  rynku  datuje 

się  na  1997  r.,  co 

związane  jest  z  potężnym  efektem  El  Nino,  jaki  dotknął 
USA  i 

spowodował  ogromne  straty  amerykańskiej 

gospodarki 
 

początkowo  transakcje  te  zawierano  na  rynku 

pozagiełdowym, ale już we wrześniu 1999 r. pojawiły się 
one  na 

giełdzie  Chicago  Mercantile  Exchange  (CME)  – 

pierwsze 

kontrakty 

terminowe 

oparte 

o 

indeks 

temperatury 
 rynek ten bardzo 

prężnie rozwija się; w 2008 r. zawarto 

prawie  milion 

kontraktów  pogodowych  o  wartości  32  bln 

USD 

INNOWACJE NA RYNKACH FINANSOWYCH 

 pogodowe instrumenty pochodne: 

 obecnie  na  CME  notowane 

są  kontrakty  futures  oraz 

opcje pogodowe dla 

różnych lokalizacji na świecie na: 

o indeksy temperatury 
o indeks 

opadów śniegu 

o indeks dni 

mroźnych 

o indeks 

określający  siłę  huraganów  nawiedzających 

USA 

 

INNOWACJE NA RYNKACH FINANSOWYCH 

Kredytowe instrumenty pochodne: 

 cel: ograniczanie ryzyka kredytowego 
 

pojawiły się na rynku w latach 90. XX wieku w wyniku 

rosnącej  liczby  bankructw  banków  oraz  niepewności  na 
rynkach kredytowych 
 derywaty  kredytowe 

umożliwiły  oddzielenie  ryzyka 

kredytowego i przekazanie go stronie trzeciej 
 derywaty  kredytowe 

umożliwiają  przerzucenie  ryzyka 

kredytowego, co 

może prowadzić do akceptowania przez 

banki 

większego  poziomu  ryzyka,  udzielając  kredyty 

klientom o niskiej 

bądź zerowej zdolności kredytowej. 

INNOWACJE NA RYNKACH FINANSOWYCH 

 Fundusze inwestycyjne typu ETF: 

 Exchange-Traded  Funds 

–  giełdowe  fundusze 

inwestycyjne 
 

replikują  ruchy  instrumentów  bazowych,  najczęściej 

indeksów  akcji,  cen  towarów  i  innych  instrumentów 
finansowych 
 ich 

tytuły  uczestnictwa  są  notowane  na  giełdach  jak 

zwykłe akcje 
 

są  zarządzane  pasywnie,  tj.  wyłącznie  i  dosyć  wiernie 

replikują skład instrumentów finansowych 
 wykorzystywane 

głównie 

przez 

inwestorów 

instytucjonalnych  do 

zarządzania  portfelem  papierów 

wartościowych 

INNOWACJE NA RYNKACH FINANSOWYCH 

 Centra finansowe offshore: 

 

„przybrzeżne  centrum  finansowe”  lub  „zamorskie 

centrum 

finansowe” 

 podmioty  gospodarcze  zarejestrowane  poza  granicami 
tego 

kraju 

i 

nie 

podlegające  jurysdykcji  kraju 

macierzystego 
 

przeciwieństwo 

onshore 

 

czyli 

podmiotów 

zarejestrowane w danym kraju i tam 

płacące podatki  

 do 

centrów  finansowych  offshore  zalicza  się  te  kraje, 

które  stały  się  atrakcyjne  dla  inwestorów  zagranicznych 
ze 

względu  na  korzystne  warunki  opodatkowania  (raje, 

oazy  podatkowe)  oraz  inne  regulacje  finansowe,  np. 
bankowe 

INNOWACJE NA RYNKACH FINANSOWYCH 

 oferta 

rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych banków 

 sekurytyzacja: 

 zamiana 

aktywów  głównie  kredytowych  na  papiery 

wartościowe 
 aktywami  banku, 

które  zwykle  poddaje  się  sekurytyzacji 

są  kredyty  hipoteczne,  kredyty  w  kartach  kredytowych, 
kredyty samochodowe, 

pożyczki gotówkowe, wierzytelności 

leasingowe 
 proces sekurytyzacji 

można podzielić na trzy etapy: 

o bank (inicjator) 

wyodrębnia wierzytelności (aktywa) 

o SPV  emituje  papiery 

dłużne  (ABS,  MBS)  i  plasuje  je  na  rynku; 

bank uzyskuje 

przychód 

o 

spółka  uzyskując  środki  od  kredytobiorców  wykupuje  papiery 

wartościowe od inwestorów 

INNOWACJE NA RYNKACH FINANSOWYCH 

 

korzyści z sekurytyzacji: 

 poprawa 

płynności 

 dywersyfikacja 

źródeł finansowania aktywów 

 poprawa 

współczynników koncentracji zaangażowania 

 wzrost 

dochodowości 

 transfer ryzyka 
 

arbitraż kapitałowy 

 zmniejszenie 

wrażliwości  banku  na  restrykcyjną 

politykę pieniężną 

INNOWACJE NA RYNKACH FINANSOWYCH