OBJAWY, SYMPTOMY I DODATKOWE OKOLICZNOŚCI PRZY WYSTEPOWANIU PRZEMOCY WOBEC DZIECKA W RODZINIE

przemoc fizyczna

Symptomy fizykalne i
somatyczne

Objawy behawioralne ( zachowaniowe)

Inne okoliczności

- obrażenia: siniaki,
zaczerwienienia, uszkodzenia
skóry, złamania, obrzęki,
skaleczenia, oparzenia, ślady
cięć...



charakter powtarzający się



w różnym stadium gojenia



nie są leczone



mają regularne kształty
lub kształty
charakterystyczne



niewyjaśnione lub
wyjaśnienia na ich temat
nie są przekonujące



występują po okresach
absencji dziecka w szkole

- inne symptomy : wybite zęby,
wylewy do oka, „podbite” oczy,
łyse plamy, częste wymioty,
nadmierna potliwość,
nietrzymanie kału i moczu, brak
reakcji dziecka na ból
/desensytyzacja/
* zgon dziecka



dziecko wyraża lub okazuje lęk przed rodzicami (lub
sprawia takie wrażenie)



wyraża lub okazuje niechęć przed powrotem do domu



unika fizycznych kontaktów z dorosłymi, okazuje lęk
przed dotknięciem, pogłaskaniem (kuli się, robi uniki,
wzdryga się), lękliwość w stosunku do dorosłych



niechęć przed badaniem medycznym, rozbieraniem się,
noszenie ubrań zakrywających kończyny nawet w
upalne dni



nadmiernie czujne, ostrożne



nadmiernie uległe, podporządkowujące się, wykazujące
postawę zależności lub nieufne



nadmierne przyzwolenie na ukaranie dziecka



obojętność na krzywdę innych - brak reakcji na płacz
innych dzieci



częste ucieczki z domu



problemy w nauce szkolnej bez specjalnych fizycznych
lub psychicznych powodów



trudności w kontrolowaniu emocji, reakcje
nieadekwatne do sytuacji



niska samoocena, przygnębienie, depresje i nerwice



zachowania agresywne i autodestrukcyjne



ucieczki w świat fantazji



rodzice opóźniają lub nie szukają pomocy
medycznej



rodzice (dziecko) odmawiają rozmowy o
obrażeniach lub podawane wyjaśnienia są sprzeczne
lub nieprzekonujące



brak świadków wypadku, urazu



brak zainteresowania rodziców dzieckiem



rodzice postrzegają dziecko jako „złe”, lub w inny
negatywny sposób np. jako upośledzone, z
defektami, głupie, złośliwe, szczególnie trudne, itp.,



rodzice okazują brak zaufania wobec dziecka,
przypisują mu negatywne motywy, nieuczciwość...



rodzice totalnie zaprzeczają wszystkiemu, co może
kojarzyć się z zarzucanym czynem



niewyjaśniona absencja szkolna dziecka



silna izolacja społeczna rodziny



warunki życia i charakter funkcjonowania rodziny
„multistresowy”



rodzice sami doświadczali krzywdzenia w
dzieciństwie



przemoc między małżonkami

wykorzystanie seksualne

Objawy fizykalne i
somatyczne

Objawy behawioralne (zachowaniowe)

Dodatkowe okoliczności



widoczny dyskomfort w

czasie chodzenia i
siadania



uszkodzenia w
okolicy ust, infekcje
jamy ustnej



stan zapalny
genitaliów
(wydzieliny),



krwawienia z
narządów rodnych,
odbytu,



otarcia naskórka w
okolicach genitaliów,



obrzęki i urazy
narządów płciowych,



ból, zaburzenia przy
oddawaniu moczu lub
kału,



choroby wener. (przed
14 rż)



ciąża (z upartym
ukrywaniem ojca),



nudności, wymioty,
bóle głowy, brzucha,



zapach spermy

lub jej

ślady na ubraniu,
bieliźnie



wiedza o seksie nieadekwatna do wieku (wyszukana, szczegółowa,
słownictwo, powtarzanie obscenicznych zwrotów),



nadmiernie dojrzałe seksualnie, wyzywające, prowokacyjne wobec
dorosłych i rówieśników zachowania, próby przemocy seksualnej wobec
innych dzieci



zabawy i wytwory o treści seksualnej



częste ucieczki z domu, prostytucja,



lęk wobec rodzica danej płci,



odrzucanie i deprecjonowanie siebie, mówienie że jest się nieczystym,
zepsutym, niedobrym



autoagresja, samookaleczenia, próby samobójcze, niebezpieczne działania
(np. sporty)



przyznawanie się do bycia wykorzystywanym seks. wprost lub w formie
ukrytej (sygnały)



niechęć do rozbierania się, wobec badania medycznego



zmiany w sposobie jedzenia (objadanie się lub głodzenie), zaburzenia snu
/koszmary i lęki/, zmiana charakteru /wrogość, agresja, lub nadmierna
uległość/,



nieokreślone skargi na dolegliwości somatyczne, skargi na bóle w okolicy
narządów płciowych, krzyża, odbytu, podbrzusza: skargi na swędzenie w
okolicach narządów płciowych



niechęć przed powrotem do domu



ciągła depresja,



zachowania regresyjne



pojawienie się niepowodzeń szkolnych,



wycofywanie się z kontaktów społecznych, złe relacje z rówieśnikami,



zachowania przestępcze, uzależnienia (alkohol, narkotyki), częste
ucieczki



duża absencja w szkole,



rodzic podejrzanie opiekuńczy i
chroniący dziecko



silna kontrola dziecka przez rodziców
(zakaz wychodzenia, posiadania
przyjaciół zwłaszcza odmiennej płci



izolowanie się rodziny od otoczenia i
instytucji,



występowanie w rodzinie przypadku



nadużycia seksualne wobec innych
dzieci



przejmowanie przez dziecko roli
rodzica, zachowania znacznie
wykraczające poza wiek



adopcja dziecka



brak bliskich więzi między matką a
córka



posiadanie przez dziecko pieniędzy z
niewiadomego źródła



kłopoty małżeńskie połączone ze
stosowaniem przemocy, problemy życia
seksualnego



fizyczna lub emocjonalna nieobecność
matki

przemoc psychiczna

Objawy somatyczne

Objawy behawioralne (zachowaniowe)

Inne okoliczności



pojawienie się zaburzeń
mowy



opóźnienia rozwoju
fizycznego lub jego
zaburzenia,



drżenie, mimowolne
nerwowe ruchy i tiki
mięśni /szczególnie
twarzy/,



częste biegunki,
wymioty



uporczywe bóle i
zawroty głowy, bóle
żołądkowe i bóle
mięśni, bóle w okolicy
serca



nadmierna potliwość,



nietrzymanie kału i
moczu,



zaburzenia snu



niska samoocena, nieakceptowanie siebie, poczucie winy, bezsensu,



zachowania ekstremalne (pasywność - agresja: ciągłe narzekania lub
żądania , wycofanie, uległość )



zachowania regresywne i neurotyczne: ssanie palca, kołysanie się,
uderzanie głową, moczenie nocne, kręcenie włosów,



nadmierna dorosłość w zachowaniu, (postawa rodzica wobec innych)
lub nadmierna infantylność (zach. regres)



nieufność,



nadmierne podporządkowanie się dorosłym, przyzwolenie na karanie



opóźnienia rozwoju intelektualnego i emocjonalnego,



trudności w kontrolowaniu emocji, (emocje nieadekwatne do sytuacji,
silne reakcje na popełnianie przez siebie błędów, silny lęk przed
porażką)



obawa przed nowymi sytuacjami, nieadekwatny lęk przed
konsekwencjami różnych działań



autodestrukcja, myśli samobójcze samookaleczenia, depresja



zaburzenia pamięci i koncentracji uwagi



niepowodzenia dydaktyczne



częste ucieczki



częste kłamstwa



kompulsywne kradzieże, zbieranie żywności i ubrań na śmietnikach



odrzucanie dziecka przez rodziców,



brak zainteresowania dzieckiem,
odrzucanie ofert pomocy dla problemów
dziecka



winienie, pomniejszanie wartości , ciągłe
krytykowanie dziecka, postrzeganie
dziecka jako odmiennego



izolowanie dziecka,



robienie z dziecka "kozła ofiarnego",



nieadekwatne do wieku i rozwoju dziecka
oczekiwania i wymagania rodziców,



przeszłość rodziców z doświadczeniami
przemocy fizycznej lub innej

zaniedbywanie dziecka

Objawy somatyczne

Objawy zachowaniowe

Inne okoliczności



wzrost i waga
znacznie poniżej norm



ciągły głód, objawy
odwodnienia,
wychudzenie,



zaburzenia rozwoju
fizycznego,
wymizerowanie



zaniedbania higieny
ciała - dziecko jest
zawsze brudne,
cuchnące



próchnica zębów, zły
stan jamy ustnej,



zapalenia skóry,
liczne nie leczone,
uszkodzenia skóry,
owrzodzenia, świerzb



zakażenia pasożytami,
wszawica,



chroniczne choroby
przedłużające się, nie
leczone



nieodpowiednie do pogody i rozmiarów ciała ubranie,
odzież brudna, noszona ciągle, nie reperowana



stałe zmęczenie, bierność i apatia



wczesne przychodzenie i późne opuszczanie szkoły,



częste zasypianie w klasie,



prośby o jedzenie lub kradzieże jedzenia, szukanie żywności
i ubrań po śmietnikach



pseudodojrzałość /opiekowanie się rodzeństwem/,



opóźnienia w rozwoju psychicznym



zachowania przestępcze,



uzależnienia (alkohol, narkotyki)



niska samoocena, zachowania destrukcyjne



zachowania neurotyczne (kołysanie. ssanie kciuka itp)



kompulsywne kradzieże



brak lub bardzo ubogie kontakty społeczne dziecka,
trudności w ich nawiązywaniu



poczucie wstydu i inności



wypowiedzi dziecka, iż nikt się nim nie interesuje w domu



częste ucieczki



duża absencja w szkole, permanentne
spóźnienia



częste wizyty w gabinecie lekarskim,
narzekania na stan zdrowia bez
konkretnych dolegliwości,



rodzice wykazują brak zainteresowania
dzieckiem, brak opieki lub
nieodpowiednia w sytuacjach
zagrożenia,



nie leczone choroby, urazy i obrażenia,
brak opieki stomatologicznej, brak
okularów



izolowanie się od dziecka (np.
zamykanie się przed dzieckiem)



brak posiłku przez całą dobę,



niski standard mieszkania, brud,
insekty,



alkoholizm lub narkotyki w rodzinie,



rodzice stale apatyczni, w depresji lub
prezentujący dziwaczne zachowania i
nawyki



szybka poprawa stanu zdrowia i
wyglądu podczas dłuższych pobytów
dziecka poza domem i pogarszanie po
powrocie