TEST PRZED PRÓBNÑ MATURÑ 2007
PRZYK¸ADOWY ARKUSZ
EGZAMINACYJNY Z CHEMII
Arkusz I
POZIOM PODSTAWOWY
ARKUSZ I
Czas pracy: 120 minut
Instrukcja dla zdajàcego
1. Proszśprawdziç, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 7 stron. Ewentualny brak nale˝y zg∏osiç przewodniczàce-mu zespo∏u nadzorujàcego egzamin.
2.
Proszúwa˝nie czytaç wszystkie polecenia i informacje do zadaƒ.
3. Rozwiàzania i odpowiedzi nale˝y zapisaç czytelnie w miejscu na to przeznaczonym przy ka˝dym zadaniu.
4. W rozwiàzaniach zadaƒ rachunkowych trzeba przedstawiç tok rozumowania prowadzàcy do ostatecznego wyniku oraz pami´taç o jednostkach.
5.
W trakcie obliczeƒ mo˝na korzystaç z kalkulatora.
6. Prosz´ pisaç tylko w kolorze czarnym; nie pisaç o∏ówkiem.
7. Nie wolno u˝ywaç korektora.
Za rozwiàzanie
8. B∏´dne zapisy trzeba wyraênie przekreÊliç.
wszystkich zadaƒ
9. Brudnopis nie b´dzie oceniany.
mo˝na otrzymaç
10. Obok ka˝dego zadania podana jest maksymalna liczba punk-
∏àcznie 50 punktów.
tów, którà mo˝na uzyskaç za jego poprawne rozwiàzanie.
˚yczymy powodzenia!
Arkusz przygotowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON na wzór oryginalnego arkusza maturalnego.
Chemia. Arkusz I
Zadanie 1. ( 2 pkt)
Zapisz konfiguracjélektronowà glinu oraz podaj elektrony walencyjne tego pierwiastka.
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Zadanie 2. ( 1 pkt)
SpoÊród podanych poni˝ej jonów wybierz te, które posiadajà identycznà konfiguracjélektronowà.
Ca2+, Al3+, S2–, B3+, Cl–
.................................................................................................................................................................
Zadanie 3. ( 3 pkt)
Podaj po jednym przyk∏adzie pierwiastka, z którego atomu naj∏atwiej powstaje kation, oraz pierwiastka, z którego atomu naj∏atwiej powstaje anion. WyjaÊnij przyczyny powstawania jonów.
Atom, z którego naj∏atwiej powstaje kation: .........................................................................................
Atom, z którego naj∏atwiej powstaje anion: ...........................................................................................
Przyczyny powstawania kationu: ............................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Przyczyny powstawania anionu: .............................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Zadanie 4. ( 2 pkt)
Do probówki z bezbarwnà cieczà dodano krople fenoloftaleiny fenoloftaleina
i nie stwierdzono zmiany zabarwienia.
Jaki wniosek mo˝na podaç na podstawie tego doÊwiadczenia?
............................................................................................................
............................................................................................................
............................................................................................................
WÊród podanych substancji wybierz t´, która mog∏a znajdowaç si´
w probówce.
NH3(aq), K2SO3(aq), H2O, NaOH(aq), LiNO2
............................................................................................................
w w w. o p e r o n . p l
3
Zadanie 5. ( 2 pkt)
Podaj przyk∏ady zwiàzków odpowiedzialnych za: a) kwaÊne deszcze: .................................................................................................................................
b) efekt cieplarniany: ..............................................................................................................................
c) dziury ozonowe: .................................................................................................................................
Zadanie 6. ( 6 pkt)
Zapisz w formie czàsteczkowej równania reakcji opisanych na podanym schemacie.
Ca(OH)2
I
III
Ca
II
CaCl2
IV
V
CaO
VI
Reakcja I: ................................................................................................................................................
Reakcja II: ..............................................................................................................................................
Reakcja III: .............................................................................................................................................
Reakcja IV: .............................................................................................................................................
Reakcja V: ..............................................................................................................................................
Reakcja VI: .............................................................................................................................................
Zadanie 7. ( 3 pkt)
Podaj definicjĺiczby moli. Na tej podstawie wyznacz liczb´ moli fosforu i tlenu znajdujàcych si´
w 106,5 g P2O5.
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
. ...............................................................................................................................................................
w w w. o p e r o n . p l
Chemia. Arkusz I
Zadanie 8. ( 5 pkt)
Przeprowadzono doÊwiadczenie pokazane na rysunku.
HCl
woda
wapienna
CaCO3
Opisz trzy zjawiska, które towarzyszà temu procesowi.
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Napisz w formie jonowej równania zachodzàcych przemian.
I. ..............................................................................................................................................................
II. ............................................................................................................................................................
III. ...........................................................................................................................................................
Zadanie 9. ( 2 pkt)
OkreÊl poprawnoÊç poni˝szych stwierdzeƒ. Zaznacz P, gdy zdanie jest prawdziwe, i F, gdy jest fa∏-
szywe.
a) W 22,4 dm3 dowolnej substancji gazowej znajduje si´ 6,02 . 1023 atomów lub czàsteczek. ..........
b) W tych samych warunkach ciÊnienia i temperatury obj´toÊci molowe ró˝nych gazów sà sobie równe.
..........
c) Obj´toÊci molowe gazów sà wprost proporcjonalne do ich mas molowych.
..........
d) W warunkach normalnych masa 1 mola glinu jest równa 27 g.
..........
w w w. o p e r o n . p l
5
Zadanie 10. ( 2 pkt)
Wyznacz, w jakiej iloÊci gramów Ca(OH)2 znajduje si´ tyle atomów tlenu, co w 36 g H2O. Zapisz niezb´dne obliczenia.
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Zadanie 11. ( 2 pkt)
Podaj ogólna nazw´ (rodzaj) ka˝dego z poni˝szych procesów, korzystajàc z okreÊleƒ w ramce.
stràcanie, spalanie, redoks, zoboj´tnianie
a) Pb(NO3)2 + Na2CrO4 $ PbCrO4. + 2 NaNO3
......................................................................
b) Fe + 2 HCl $ FeCl2 + H2-
......................................................................
c) CH4 + 2 O2 $ CO2 + 2 H2O
......................................................................
d) NaOH + HCl $ NaCl + H2O
......................................................................
Zadanie 12. ( 2 pkt)
Oblicz st´˝enie roztworu otrzymanego w wyniku rozcieƒczenia 400 cm3 roztworu 5-molowego za po-mocà 100 g wody o gśtoÊci 1 g/cm3.
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Zadanie 13. ( 2 pkt)
Korzystajàc z tablicy elektroujemnoÊci pierwiastków, uzupe∏nij tabel´.
Zwiàzek
Ró˝nica elektroujemnoÊci
Rodzaj wiàzania
N2
BaCl2
HBr
w w w. o p e r o n . p l
Chemia. Arkusz I
Zadanie 14. ( 3 pkt)
Uzupe∏nij tabel´.
Wzór
Nazwa
IloÊç
Masa
Obj´toÊç zwiàzku
zwiàzku
zwiàzku
zwiàzku [mol]
zwiàzku [g]
w warunkach normalnych [dm3]
O2
2 mole
tlenek siarki(IV)
64 g
HCl
4 kmole
amoniak
17 kg
Zadanie 15. ( 2 pkt)
Wska˝, które z poni˝szych reakcji sà reakcjami redoks. Podaj w nich utleniacz i reduktor.
a) 2 Hg + O2 $ 2 HgO
b) Ca(NO3)2 + H2SO4 $ CaSO4 + 2 HNO3
c) 2 Fe(OH)2 + H2O2 $ 2 Fe(OH)3
d) FeO + SO3 $ FeSO4
. ...............................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Zadanie 16. ( 2 pkt)
Pewien zwiàzek, sk∏adajàcy si´ wy∏àcznie z w´gla i wodoru, zawiera 25% wagowych wodoru. Podaj wzór i nazw´ tego zwiàzku.
. ...............................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Wzór zwiàzku: ........................................................................................................................................
Nazwa zwiàzku: .....................................................................................................................................
w w w. o p e r o n . p l
7
Zadanie 17. ( 2 pkt)
Zapisz równanie reakcji ca∏kowitego spalania propanu i podaj stosunek obj´toÊciowy reagentów.
Równanie reakcji:
.................................................................................................................................................................
Stosunek obj´toÊciowy reagentów:
.................................................................................................................................................................
Zadanie 18. ( 1 pkt)
Podaj, jakiego nierozga∏źionego alkanu izomerem ∏aƒcuchowym jest 3-etylo-2,3,4-trimetylopentan.
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Zadanie 19. ( 4 pkt)
Poddano utlenieniu dwa zwiàzki organiczne wed∏ug schematu: CH3CH2CH2OH $
[O] A
CH3CH(OH)CH3 $
[O]
B
a) Podaj wzory pó∏strukturalne i nazwy systematyczne zwiàzków A i B.
Zwiàzek A:
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Zwiàzek B:
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
b) Zaproponuj sposób doÊwiadczalnego odró˝nienia otrzymanych zwiàzków od siebie. Podaj niezb´dny odczynnik i równanie reakcji.
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
Zadanie 20. ( 2 pkt)
OkreÊl poprawnoÊç poni˝szych stwierdzeƒ. Zaznacz P, gdy zdanie jest prawdziwe, i F, gdy jest fa∏szywe.
a) Woski to estry wy˝szych kwasów t∏uszczowych z alkoholami jednowodorotlenowymi o d∏ugich
∏aƒcuchach w´glowych.
..........
b) Cukry to estry wy˝szych kwasów t∏uszczowych i gliceryny.
..........
c) Myd∏a to sole wy˝szych kwasów t∏uszczowych.
..........
d) T∏uszcze to sole sodowe jednokarboksylowych kwasów.
..........
w w w. o p e r o n . p l