PORADY, PRAWO, ZARZ
DZANIE
Klucz do własnej firmy
Program koncepcyjny
Projekt architektoniczny i technologiczny naszej placówki musi uwzględniać wszystkie wymogi, jakim
powinny odpowiadać pod względem fachowym oraz sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu
opieki zdrowotnej. Biuro architekta, które nam go opracuje, powinno mieć doświadczenie w projektowa-
niu takich właśnie zakładów i znać aktualnie obowiązujące przepisy. Powinno także na każdym etapie
projektu konsultować się z inwestorem.
akres programu dla planowanego Oto przykład założenia programowego: " dopuszcza się lokalizowanie zakładu
Zprzez nas zakładu jest z jednej strony zakład opieki zdrowotnej  rehabilitacja opieki zdrowotnej w budynku o innym
pochodną potrzeb, z drugiej zaś naszych lecznicza. W założeniu tym zakład będzie przeznaczeniu, pod warunkiem całko-
możliwości finansowych, inaczej mówiąc zajmował się pacjentami po urazach narzą- witej izolacji pożarowej od pomiesz-
funduszu inwestycyjnego. Nasze potrzeby dów ruchu oraz leczeniem rehabilitacyj- czeń innych użytkowników budynku,
muszą być adekwatne do funduszu finan- nym schorzeń narządu ruchu u dorosłych " pomieszczenia zakładu nie powinny
sowego, a także do wielkości inwestycji i u dzieci od 6. roku życia z wadami posta- znajdować się poniżej parteru. Do-
i wyboru lokalu. W programie tym musimy wy itp. Powinny znalez
ć się w nim: puszcza się lokalizowanie poniżej par-
uwzględnić wszystkie potrzeby: od potrzeb 1. Pomieszczenie do ćwiczeń grupowych teru pomieszczeń, z wyjątkiem pokoi
pacjentów i personelu, aż po własne ocze- (dział kinezyterapii). chorych, pod warunkiem obniżenia
kiwania. Aby nie pogarszać jakości usług 2. Pomieszczenie do fizykoterapii (dział otaczającego terenu o 30 cm poniżej
i komfortu chorych, liczba przyjmowanych fizykoterapii). podłogi przyległych pomieszczeń po-
w ciągu godziny pacjentów powinna być 3. Pomieszczenie do masażu leczniczego przez wykonanie skarpy o nachyleniu
adekwatna do iloÅ›ci zatrudnionych pracow- (dziaÅ‚ masażu leczniczego). nie wiÄ™kszym niż 45°,
ników, liczby stanowisk pracy, urządzeń
i aparatury medycznej (jakości nie ilości).
w programie koncepcyjnym uwzględniamy
Projekt architektoniczny i technologiczny
naszej placówki musi uwzględniać wszyst- wszystkie potrzeby: pacjentów, personelu i własne
kie wymogi, jakim powinny odpowiadać
pod względem fachowym oraz sanitarnym 4. Gabinet badań lekarskich (co najmniej " dopuszcza się lokalizowanie pomiesz-
pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki 12 m2): czeń o charakterze technicznym
zdrowotnej. Biuro architekta, które nam go " poradnia chirurgii urazowo-ortope- i pomocniczym, jak magazyny, szatnie
opracuje, powinno mieć doświadczenie dycznej, personelu, kuchnie, pralnie, poniżej
w projektowaniu takich właśnie zakładów " poradnia neurochirurga i neurologa, poziomu parteru,
i znać aktualnie obowiązujące przepisy. " poradnia rehabilitacji leczniczej. " kształt i powierzchnia pomieszczenia
Powinno także na każdym etapie projektu 5. Gabinet zabiegowy (dla pielęgniarki powinny umożliwiać prawidłowe
konsultować się z inwestorem. z możliwością wykonania EKG itp.). rozmieszczenie, zainstalowanie i użyt-
Każdy etap projektu powinien być uzgod- 6. Zespół szatni dla personelu. kowanie urządzeń, aparatury oraz
niony z rzeczoznawcą z Sanepidu oraz 7. Zespół szatni dla pacjentów (męska sprzętu, stanowiącego jego niezbędne,
specjalistami z zakresu bezpieczeństwa i damska). Liczbę szafek w szatni oraz funkcjonalne wyposażenie,
przeciwpożarowego i BHP. Powyższe wielkość zespołów sanitarnych należy " podłogi pomieszczeń, w tym również
dotyczy zarówno budowy samego ośrod- ustalać w zależności od liczby stano- ciągów komunikacyjnych przeznaczo-
ka, jak i infrastruktury, np. parkingu dla wisk zabiegowych i przewidywanej nych dla ruchu pacjentów, lokalizowa-
pacjentów i personelu. ich przepustowości. nych na tej samej kondygnacji powinny
Przed podjęciem decyzji o wynajęciu lub 8. Magazyn. znajdować się na jednym poziomie.
zakupie lokalu należy skonsultować się 9. Pomieszczenie porządkowe. W obiektach przebudowywanych dopusz-
z architektem lub z technologiem specja- 10. Pokój socjalny dla personelu. cza się zróżnicowanie poziomu podłóg
lizującym się w adaptacji, modernizacji, 11. Recepcja i poczekalnia. pomieszczeń położonych na tej samej kon-
zmianie przeznaczenia obiektu na cele dygnacji, pod warunkiem zastosowania
medyczne, aby koszty związane z taką Wybrane wymagania pochylni o nachyleniu określonym w prze-
inwestycją nie pochłonęły większości Założenia programowe powinny uwzględ- pisach prawa budowlanego. W zakładach
środków finansowych, jakimi dysponu- niać następujące wymagania ogólnoprze- opieki zdrowotnej nie mogą być używane
jemy. W najgorszej sytuacji może okazać strzenne: zsypy do odpadów, brudnej bielizny lub
się także, że nie zostanie ona zaakcep- " zakład opieki zdrowotnej powinien innych materiałów. Przy wejściach do
towana przez Sanepid, gdyż nie spełnia stanowić samodzielny budynek lub obiektów, w których znajdują się zakłady
warunków. zespół budynków, opieki zdrowotnej, powinny być urządzone
48 REHABILITACJA W PRAKTYCE 2/2006
PORADY, PRAWO, ZARZ
DZANIE
dojazdy oraz dojścia o nachyleniu nie fekcyjnych. Nie dotyczy to działów 3. Instalacje elektryczne powinny być
większym niż 5%. administracyjno-socjalnych. w całości instalacjami krytymi lub pro-
Gabinety światłolecznictwa i elektrolecz- 2. Podłogi drewniane mogą być stosowane wadzonymi na specjalnych konstruk-
nictwa, jeżeli nie są osobnymi pomieszcze- wyłącznie w salach kinezyterapii i po- cjach w zamkniętych przestrzeniach
niami, powinny być oddzielone ściankami mieszczeniach administracyjnych oraz technicznych.
do wysokości co najmniej 2 m, umożliwia- na oddziałach sanatoryjnych. 4. Grzejniki powinny być mocowane do
jącymi stosowanie wspólnej wentylacji 3. Ściany pomieszczeń, z wyjątkiem ściany nie niżej niż 0,10 m od podłogi
mechanicznej w pomieszczeniu. pomieszczeń administracyjnych i tech- i nie bliżej niż 0,10 m od lica ściany
Diatermie krótkofalowe i mikrofalowe nicznych, powinny być zmywalne do wykończonej. W zakładach opieki zdro-
powinny być instalowane w oddzielnych wysokości 2,05 m. wotnej wpisanych do rejestru zakładów
pomieszczeniach (boksach), odpowiednio 4. Ściany przy umywalkach i zlewozmy- opieki zdrowotnej przed wejściem
zabezpieczonych przed szkodliwym od- wakach powinny być pokryte do wyso- w życie rozporządzenia dopuszcza
działywaniem na otoczenie. kości co najmniej 1,6 m i szerokości co się, z wyjątkiem pomieszczeń o pod-
Wielkość poczekalni dla pacjentów określa najmniej 0,6 m poza obrys urządzenia wyższonej aseptyce, zainstalowanie
się, przyjmując co najmniej 2 m2 na gabinet materiałami o cechach wymienionych grzejników nie bliżej niż 0,06 m od lica
lekarski lub zabiegowy bez powierzchni powyżej. ściany wykończonej.
komunikacyjnych. Projektujemy pocze- 5. Wysokość pomieszczeń przeznaczo- 5. Grzejniki powinny być gładkie  umożli-
kalnie: nych do pobytu ludzi, poza wymaga- wia to mycie i utrzymanie w czystości.
1. zbiorowe  dla odcinka pielęgnacyj- niami określonymi w przepisach prawa 6 Nie dopuszcza się ogrzewania sufitowe-
nego, budowlanego, powinna uwzględniać go oraz instalowania grzejników z rur
2. indywidualne  przy pokojach. gabarytowe wymagania wynikające ożebrowanych, z wyjątkiem pomiesz-
W głównym holu naszego zakładu powin- z instalowanego w nich sprzętu specja- czeń technicznych.
ny znalez
ć się w szczególności: listycznego. 7. Wszystkie pomieszczenia zakładu opie-
1. miejsce dla okryć wierzchnich osób 6. Każde pomieszczenie zakładu opieki ki zdrowotnej powinny mieć zapew-
przychodzących, czyli szatnia, zdrowotnej powinno być wyposażone nioną co najmniej 1,5-krotną wymianę
2. punkt informacyjny (informacyjno- w wentylacjÄ™ zgodnie z wymaganiami powietrza na godzinÄ™.
-rejestracyjny), czyli recepcja, prawa budowlanego. 8. W pomieszczeniach, w których koniecz-
3. wydzielone miejsce na wózki (dziecięce 7. Okna w pomieszczeniach zakładu na jest zwiększona wymiana powietrza
lub inwalidzkie). opieki zdrowotnej powinny posiadać przekraczająca 2-krotną wymianę na
Z głównego holu wejściowego powinien być wszystkie elementy otwierane (roz- godzinę, powinna być zainstalowana
zapewniony łatwy dostęp do sanitariatów. wieralne lub rozwieralno-uchylne). wentylacja mechaniczna nawiewno-
Pomieszczenia lub miejsca, o których W zakładach opieki zdrowotnej za- -wywiewna.
mowa była wyżej, należy zlokalizować mkniętej okna powinny być wyposażo- 9. W pomieszczeniach higieniczno-sani-
w sposób umożliwiający swobodny dostęp ne w nawiewniki usytuowane w górnej tarnych i pomocniczych dopuszcza się
dla osób niepełnosprawnych, w tym poru- części otworu okiennego zaopatrzone wentylację mechaniczną wywiewną
szających się na wózkach inwalidzkich. w system regulacji dostępny z poziomu z zapewnieniem dopływu powietrza
podłogi, a skrzydła okienne powinny z zewnątrz pomieszczenia.
Pomieszczenia higieniczno-sanitarne  od- mieć regulowane stopnie otwarcia. Wyżej wymienione wymagania  jako
dzielne dla kobiet i mężczyzn  powinny Wymagania te nie dotyczą pomieszczeń jedne z najważniejszych  zaczerpnięte są
być wyposażone w toaletę, umywalkę wyposażonych w klimatyzację. z Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
i natrysk przystosowany dla osób niepeł- 22 czerwca 2005 roku w sprawie wymagań,
nosprawnych. Oświetlenie dzienne jakim powinny odpowiadać pod względem
Na każdej kondygnacji, co najmniej jed- Pomieszczenia przeznaczone dla pa- fachowym i sanitarnym pomieszczenia
no pomieszczenie higieniczno-sanitarne cjentów i pracowników powinny mieć i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej
powinno być przystosowane i dostępne zapewniony bezpośredni dostęp światła (Dz.U. z dnia 29 czerwca 2005 r.).
dla niepełnosprawnych. W przychodniach dziennego. Nie dotyczy to pomieszczeń, Zgodnie z interpretacją ministra zdrowia
liczących nie więcej niż 6 gabinetów badań w których ze względu na przeznaczenie ww. wymogi dotyczą nowo powstających
lekarskich, niezależnie od liczby kondy- i wymagania technologiczne niewskazane zakładów opieki zdrowotnej. Dla istnieją-
gnacji, co najmniej jedno pomieszczenie jest oświetlenie światłem dziennym lub cych już i zarejestrowanych wyznaczono
higieniczno-sanitarne dla pacjentów gdzie oświetlenie sztuczne można uznać okres przejściowy na dostosowanie po-
należy dostosować dla potrzeb osób nie- za wystarczające (np. recepcja). mieszczeń i urządzeń do tych wymagań do
pełnosprawnych ruchowo. dnia 31 grudnia 2010 roku  w przypadku
Personel powinien dysponować własnymi Wymagania dotyczące instalacji szpitali i innych zakładów przeznaczonych
pomieszczeniami higieniczno-sanitarnymi, 1. Zakłady opieki zdrowotnej powinny dla osób wymagających całodobowych lub
które należy projektować zgodnie z zasa- być wyposażone w instalacje: całodziennych świadczeń zdrowotnych
dami określonymi w przepisach o bezpie-  wodociągowo-kanalizacyjną, i do 31 grudnia 2008 roku  w przypadku
czeństwie i higienie pracy. Dopuszcza się  grzewczo-wentylacyjną, pozostałych zakładów opieki zdrowotnej
wspólne szatnie dla pracowników tech-  elektryczną, pod warunkiem przedstawienia w okresie
nicznych warsztatów, kotłowni, zaplecza  teletechniczną, 6 miesięcy organowi prowadzącemu rejestr
magazynowego i obsługi terenu.  inne  gdy wynika to z potrzeb (odpowiednio  wojewoda lub minister
technologicznych lub przeciwpoża- zdrowia) programu dostosowawczego
Wymagania ogólnobudowlane rowych. pozytywnie zaopiniowanego przez państwo-
1. Podłogi powinny być wykonane z ma- 2. Instalacje te powinny być podtynko- wego powiatowego inspektora sanitarnego,
teriałów trwałych o powierzchniach we lub wtynkowe, chyba że przepisy a w przypadku szpitali  państwowego
gładkich, antypoślizgowych, zmywal- określające warunki techniczne, jakim wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
nych, nienasiąkliwych i odpornych powinny odpowiadać obiekty budow-
na działanie środków myjąco-dezyn- lane, stanowią inaczej. DR MED. SAMER TAYARA
49
REHABILITACJA W PRAKTYCE 2/2006