„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Piotr Zarębski

Wykonywanie elementów przedmiotów ortopedycznych
z tworzyw sztucznych 322[13].Z1.06

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
dr Zbigniew Kaźmierak
dr n med. Marcin Pencuła



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Piotr Zarębski



Konsultacja:
mgr Ewa Łoś









Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[13].Z1.06
„Wykonywanie elementów przedmiotów ortopedycznych z tworzyw sztucznych”, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu technik ortopeda.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

6

3.

Cele kształcenia

7

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

8

5.

Ćwiczenia

12

5.1. Klasyfikacja tworzyw sztucznych

12

5.1.1. Ćwiczenia

12

5.2. Otrzymywanie polimerów i ich struktura

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3. Tworzywa termoplastyczne, elastomery, silikony

16

5.3.1. Ćwiczenia

16

5.4. śywice syntetyczne

18

4.4.3. Ćwiczenia

18

5.5. Wykonywanie laminatów

20

5.5.1. Ćwiczenia

20

5.6. Zastosowanie tworzyw sztucznych w rozwiązaniach konstrukcyjnych

przedmiotów ortopedycznych

22

5.6.1. Ćwiczenia

22

5.7. Wytwarzanie elementów przedmiotów ortopedycznych z tworzyw

sztucznych

25

5.7.1. Ćwiczenia

25

5.8. Powłoki ochronne z tworzyw sztucznych

28

5.8.1. Ćwiczenia

28

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

30

7.

Literatura

45

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik ortopeda.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać, aby bez
problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas pracy z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej

pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik dla

ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów jak korzystać z poradnika do nich
adresowanego.
Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają
podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie
uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
uczeń jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
podczas dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel kierując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Prowadzący może również
zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie
potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego zakresu materiału. Nauczyciel
powinien sprawdzić czy występują braki w opanowaniu materiału i ustalić ich przyczyny.
Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania rozdziału może stanowić
podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia z tego zakresu.
Nauczyciel realizując program jednostki modułowej powinien zwracać uwagę na
predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy może
lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania dotyczące
treści jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego program jednostki modułowej. Każdemu zadaniu testu
przypisano określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena
końcowa uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować
test według własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać,
ż

eby tak przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze

wykazanie swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ć

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

Schemat układu jednostek modułowych

322[13].Z1

Podstawy wytwarzania przedmiotów

ortopedycznych

322[13].Z1.03

Użytkowanie urządzeń

elektrycznych
i sterowanych

automatycznie

322[13].Z1.01

Poslugiwanie się

dokumentacją techniczną

322[13].Z1.02

Wykonywanie obróbki
ręcznej i mechanicznej

materiałów

322[13].Z1.04

Wykonywanie elementów

przedmiotów ortopedycznych

z materiałów metalowych

322[13].Z1.07

Wykonywanie elementów

przedmiotów ortopedycznych

z materiałów włókienniczych

322[13].Z1.05

Wykonywanie elementów

przedmiotów ortopedycznych

z drewna

322[13].Z1.08

Wykonywanie elementów

przedmiotów ortopedycznych

ze skóry

322[13].Z1.06

Wykonywanie elementów

przedmiotów ortopedycznych

z tworzyw sztucznych

322[13].Z1.09

Wykonywanie odlewów

gipsowych w technice

ortopedycznej

322[13].Z1.10

Dobieranie konstrukcji

mieszanych w protetyce

ortopedycznej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posługiwać się symbolami chemicznymi,

−

zapisywać reakcje chemiczne,

−

opisywać sposoby przerobu ropy naftowej, gazu ziemnego i węgla kamiennego oraz
powstające w ich wyniku produkty,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−

wykonywać obróbkę ręczną i mechaniczną materiałów,

−

użytkować urządzenia elektryczne i sterowane automatycznie,

−

współpracować w grupie,

−

przestrzegać zaleceń i przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

sklasyfikować tworzywa sztuczne,

−

scharakteryzować proces otrzymywania polimerów i ich strukturę,

−

scharakteryzować tworzywa termoplastyczne, elastomery i silikony oraz żywice
syntetyczne,

−

posłużyć się urządzeniami, aparaturą, narzędziami i przyborami do wykonania laminatów
i tworzyw sztucznych,

−

wykonać laminowanie elementów przedmiotów ortopedycznych,

−

zastosować tworzywa sztuczne do produkcji przedmiotów ortopedycznych i sprzętu
rehabilitacyjnego,

−

wykonać z tworzyw sztucznych proste elementy i przedmioty,

−

wykonać powłoki ochronne z tworzyw sztucznych,

−

zabezpieczyć i zmagazynować materiały i wyroby z tworzyw sztucznych,

−

wykonać pracę zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:

……………………………………………………

Modułowy program nauczania:

Technik ortopeda 322[13]

Moduł:

Podstawy wytwarzania przedmiotów ortopedycznych
322[13].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie elementów przedmiotów ortopedycznych
z tworzyw sztucznych 322[13].Z1.06

Temat: Klasyfikacja tworzyw sztucznych.

Cel ogólny: uczeń potrafi dokonać klasyfikacji tworzyw sztucznych biorąc pod uwagę różne

kryteria podziału.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić co to są tworzywa sztuczne,

−

podać nazwy tworzyw sztucznych,

−

przedstawić klasyfikację chemiczną tworzyw sztucznych,

−

przedstawić klasyfikację technologiczna tworzyw sztucznych.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

pogadanka,

−

ć

wiczenie.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

zbiorowa,

−

grupowa.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

katalogi tworzyw sztucznych,

−

próbki tworzyw sztucznych

−

foliogramy dotyczące tworzyw sztucznych,

−

tablice poglądowe dotyczące tworzyw sztucznych,

−

eksponaty elementów sprzętu ortopedycznego wykonane z tworzyw sztucznych.

Przebieg zajęć:
1.

Przedstawienie się uczącym.

2.

Organizacyjne i psychiczne przygotowanie klasy do pracy.

3.

Podanie tematu lekcji i wskazanie na przydatność poruszanych zagadnień w przyszłej
pracy zawodowej.

4.

Uświadomienie uczącym się celów zajęć i korzyści jakie przyniesie im wiedza zdobyta
w ich trakcie.

5.

Przedstawienie konkretnych przykładów praktycznego wykorzystania tej wiedzy.

6.

Zapoznanie uczących się z planem wykładu (zapisać na foliogramie, tablicy, wyświetlić
z prezentacji komputerowej).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

7.

Wyraźnie wskazać, do jakiej wiedzy, która uczący się już posiadają będzie nawiązywać
treść wykładu.

8.

Przedstawienie i opracowanie nowych treści.

9.

Integrowanie nowych treści z dawniej nabytymi i ich systematyzowanie.

10.

Utrwalenie nowych treści – ćwiczenie mające na celu określenie, z jakich tworzyw
sztucznych mogą być wykonywane przedmioty ortopedyczne.

11.

Wyjaśnienie założeń pracy domowej.

Zakończenie zajęć

Rundka – spróbuj odpowiedzieć na pytanie: Jakie klasyfikowane są tworzywa sztuczne

i która klasyfikacja jest bardziej użyteczna w przetwórstwie tworzyw?

Praca domowa

Wybierz dowolny przedmiot ortopedyczny, którego elementy wykonane są z tworzyw

sztucznych i odszukaj w dokumentacji technologicznej tego przedmiotu, jakie tworzywa
sztuczne zostały użyte do jego wykonania.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

pogadanka sprawdzająca.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

…………………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Technik ortopeda 322[13]

Moduł:

Podstawy wytwarzania przedmiotów ortopedycznych
322[13].Z1

Jednostka modułowa:

Wykonywanie elementów przedmiotów ortopedycznych
z tworzyw sztucznych 322[13].Z1.06

Temat: Wykonanie leja protezowego dla protezy uda z żywicy epoksydowej metodą

podciśnieniową.

Cel ogólny: uczeń potrafi wykonać laminowanie leja metodą podciśnieniową.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

przygotować stanowisko do laminowania,

−

posłużyć się urządzeniami i aparatura do wykonania leja,

−

przygotować materiały niezbędne do wykonania leja,

−

wykonać laminowanie leja,

−

wykonać prace zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony
przeciwpożarowej.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia produkcyjne (praktyczne).

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa,

−

indywidualna.

Czas: 6 godzin dydaktycznych.

Uczestnicy:

−

uczniowie kształcący się w zawodzie technik ortopeda.

Środki dydaktyczne:

−

wyposażenie stanowiska do laminowania,

−

pozytyw gipsowy lub model,

−

ż

ywica syntetyczna,

−

rękaw z dzianiny i folii.

Przebieg zajęć:
1.

Czynności organizacyjno przygotowawcze:

−

przygotowanie prac i zadań szkoleniowo-produkcyjnych,

−

sprawdzenie stanu technicznego stanowisk pracy uczących się,

−

przywitanie z grupą,

−

sprawdzenie obecności,

−

sprawdzenie ubioru i psychofizycznej gotowości uczniów do zajęć.

2.

Instruktaż wstępny:

−

sprawdzenie merytorycznego przygotowania uczniów do zajęć,

−

podanie tematu i celów zajęć,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

−

dokonanie podbudowy teoretycznej działań praktycznych, które maja być wykonane,

−

opis sposobu wykonania laminowania w podciśnieniu,

−

zaznajomienie uczniów z urządzeniami, narzędziami, materiałami które będą użyte
w toku pracy,

−

pokaz czynności praktycznych dokonany przez nauczyciela,

−

sprawdzenie stopnia zrozumienia przez uczniów celu, zadań oraz sposobów pracy,

−

uświadomienie przepisów bhp.

3.

Przydział zadań szkoleniowo-produkcyjnych.

−

przydział prac,

−

przydział stanowisk pracy,

−

określenie kryteriów oceny za wykonana pracę.

4.

Instruktaż bieżący – obchód stanowisk pracy uczniów, obejmuje:

−

organizację stanowisk pracy,

−

stan urządzeń i narzędzi,

−

prawidłowość sposobów wykonania pracy,

−

przestrzeganie przepisów bhp,

−

wykorzystywanie podczas pracy dokumentacji technicznej,

−

korygowanie błędów popełnianych przez uczniów,

−

bieżąca kontrola wykonywanej pracy,

−

końcowy stan zaawansowania pracy uczniów,

−

wyrażenie zgody na zakończenie prac i przygotowanie się do zaprezentowania
i oceny wykonanej pracy.

5.

Ocena pracy szkoleniowo-produkcyjnej uczniów.

6.

Instruktaż końcowy:

−

podsumowanie wyników pracy całej grupy z podkreśleniem dodatnich i ujemnych
stron pracy.

7. Czynności organizacyjno-porządkowe.

Praca domowa

Opracowanie algorytmu wykonania laminowania leja protezowego

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

pogadanka podsumowująca.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

5. ĆWICZENIA

5.1.

Klasyfikacja tworzyw sztucznych.

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj klasyfikacji tworzyw sztucznych ze względu na pochodzenie i sposób

otrzymywania, właściwości użytkowe i technologiczne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na klasyfikacje tworzyw sztucznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych kryteria klasyfikacji tworzyw sztucznych,

2)

opracować podział tworzyw biorąc pod uwagę skład chemiczny,

3)

opracować klasyfikację technologiczną tworzyw sztucznych,

4)

dokonać podziału tworzyw sztucznych według typów użyteczności.

5)

podać przykłady zastosowania tworzyw sztucznych,

6)

rozpoznać rodzaj tworzywa sztucznego w oparciu o analizę próbek tworzyw sztucznych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi tworzyw sztucznych,

−

próbki tworzyw sztucznych,

−

papier formatu A4, długopis,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Dokonaj podziału tworzyw sztucznych biorąc pod uwagę postacie handlowe tworzyw.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na klasyfikacje tworzyw sztucznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych kryteria klasyfikacji tworzyw sztucznych,

2)

opracować podział tworzyw biorąc pod uwagę obrót handlowy,

3)

scharakteryzować poszczególne rodzaje tworzyw dopuszczone do obrotu handlowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi tworzyw sztucznych,

−

próbki tworzyw sztucznych,

−

papier formatu A4, długopis,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2.

Otrzymywanie polimerów i ich struktura

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sklasyfikuj polimery i opisz sposób ich otrzymywania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na klasyfikacje tworzyw sztucznych
oraz ich charakterystykę a zwłaszcza polimerów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych kryteria podziału polimerów i informacje na
temat ich otrzymywania,

2)

dokonać podziału polimerów,

3)

przedstawić w formie schematu proces otrzymywania polimerów.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi tworzyw sztucznych,

−

próbki tworzyw sztucznych,

−

papier formatu A4, długopis,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Określ właściwości fizyczne i zastosowanie wybranych polimerów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na właściwości fizyczne i zastosowanie
polimerów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych kryteria podziału polimerów, informacje na
temat ich otrzymywania i właściwości fizycznych,

2)

wypisać w formie tabeli cechy wybranych polimerów i ich zastosowanie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ć

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi tworzyw sztucznych,

−

próbki tworzyw sztucznych,

−

papier formatu A4, długopis,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.3.

Tworzywa termoplastyczne, elastomery, silikony

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wypisz ważniejsze tworzywa termoplastyczne. Określ do wyrobu, jakich przedmiotów

używane są poszczególne tworzywa.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na właściwości fizyczne i zastosowanie
termoplastów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych kryteria podziału termoplastów i informacje na
temat ich otrzymywania,

2)

dokonać podziału tworzyw termoplastycznych,

3)

poszukać w dostępnej literaturze informacji na temat wykorzystania tworzyw
termoplastycznych w przemyśle,

4)

w zakładach wytwarzających sprzęt ortopedyczny zebrać informacje do wyrobu jakich
przedmiotów ortopedycznych lub ich elementów wykorzystywane są termoplasty,

5)

zebrane informacje zapisać w formie tabelarycznej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi tworzyw sztucznych,

−

próbki tworzyw sztucznych,

−

papier formatu A4, długopis,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Określ do wyrobu, jakich przedmiotów używane są tworzywa silikonowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na właściwości fizyczne i zastosowanie
silikonów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat silikonów i ich
otrzymywania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

2)

dokonać podziału silikonów,

3)

poszukać w dostępnej literaturze informacji na temat wykorzystania silikonów
w przemyśle,

4)

w zakładach wytwarzających sprzęt ortopedyczny zebrać informacje do wyrobu jakich
przedmiotów ortopedycznych lub ich elementów wykorzystywane są tworzywa
silikonowe,

5)

zebrane informacje zapisać w formie tabelarycznej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi tworzyw sztucznych,

−

próbki tworzyw sztucznych,

−

papier formatu A4, długopis,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.4.

śywice syntetyczne

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sklasyfikuj duroplasty termoutwardzalne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na właściwości fizyczne i zastosowanie
ż

ywić syntetycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat żywic syntetycznych
(duroplastów) i ich otrzymywania,

2)

dokonać podziału duroplastów,

3)

poszukać w dostępnej literaturze informacji na temat wykorzystania duroplastów
termoutwardzalnych w przemyśle,

4)

w zakładach wytwarzających sprzęt ortopedyczny zebrać informacje do wyrobu jakich
przedmiotów ortopedycznych lub ich elementów wykorzystywane są duroplasty
termoutwardzalne,

5)

zebrane informacje zapisać w formie tabelarycznej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi tworzyw sztucznych,

−

próbki tworzyw sztucznych,

−

papier formatu A4, długopis,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Sklasyfikuj duroplasty chemoutwardzalne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na właściwości fizyczne i zastosowanie
ż

ywić syntetycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat żywic syntetycznych
(duroplastów) i ich otrzymywania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

2)

dokonać podziału duroplastów,

3)

poszukać w dostępnej literaturze informacji na temat wykorzystania duroplastów
chemoutwardszalnych w przemyśle,

4)

w zakładach wytwarzających sprzęt ortopedyczny zebrać informacje do wyrobu jakich
przedmiotów ortopedycznych lub ich elementów wykorzystywane są duroplasty
chemoutwardzalne,

5)

zebrane informacje zapisać w formie tabelarycznej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi tworzyw sztucznych,

−

próbki tworzyw sztucznych,

−

papier formatu A4, długopis,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.5.

Wykonywanie laminatów

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj wykaz urządzeń, narzędzi i przyborów, w które powinno być wyposażone

stanowisko do laminowania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wykonywanie laminatów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat wykonywania laminatów,

2)

w czasie pobytu w zakładach ortopedycznych zapoznać się z wyposażeniem stanowiska
do laminowania,

3)

sporządzić wykaz urządzeń, narzędzi i przyborów, w które powinno być wyposażone
stanowisko do laminowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, długopis,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Wykonaj lej protezowy z żywicy syntetycznej

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wykonywanie laminatów. Nauczyciel
powinien omówić zakres i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat wykonywania elementów
protez z żywicy,

2)

dobrać urządzenia, narzędzia i przybory niezbędne do wykonania leja z żywicy,

3)

sprawdzić stan techniczny sprzętu,

4)

przygotować materiały potrzebne do wykonania leja,

5)

wykonać laminowanie według obowiązującego algorytmu wykonania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały potrzebne do wykonania laminowania,

−

wyposażenia stanowiska do laminowania,

−

algorytm wykonania leja,

−

przykładowa dokumentacja techniczna wykonania laminatów,

−

eksponaty elementów przedmiotów ortopedycznych wykonane z laminatów,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.6.

Zastosowanie

tworzyw

sztucznych

w

rozwiązaniach

konstrukcyjnych przedmiotów ortopedycznych

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz tworzywa sztuczne do wykonania protezy modułowej kończyny dolnej po

amputacji na poziomie uda.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wykorzystanie tworzyw sztucznych
do wyrobu przedmiotów ortopedycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat tworzyw sztucznych
wykorzystywanych w technice ortopedycznej,

2)

sporządzić wykaz elementów protezy które wykonane będą z tworzywa sztucznego,

3)

określić rodzaj tworzywa sztucznego które należy użyć do budowy elementu protezy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, długopis,

−

katalogi protez kończyn dolnych,

−

katalogi tworzyw sztucznych,

−

eksponaty protez modułowych,

−

eksponaty elementów protez wykonanych z tworzyw sztucznych,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Dobierz tworzywa sztuczne do wykonania przedmiotów zaopatrzenia ortopedycznego

stopy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wykorzystanie tworzyw sztucznych
do wyrobu przedmiotów ortopedycznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat tworzyw sztucznych
wykorzystywanych w technice ortopedycznej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

2)

sporządzić wykaz przedmiotów zaopatrzenia ortopedycznego stopy które mogą być
wykonane z tworzywa sztucznego,

3)

określić rodzaj tworzywa sztucznego które należy użyć do budowy elementu określonego
rodzaju zaopatrzenia ortopedycznego stopy,

4)

wykonać zestawienie w układzie tabelarycznym.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, długopis,

−

katalogi zaopatrzenia ortopedycznego stopy,

−

katalogi tworzyw sztucznych,

−

eksponaty przedmiotów ortopedycznych do zaopatrzenia stopy,

−

eksponaty przedmiotów ortopedycznych wykonane z tworzyw sztucznych,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wykonaj wkładkę do uniesienia sklepienia poprzecznego i podłużnego stopy

z zastosowaniem tworzyw sztucznych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wykorzystanie tworzyw sztucznych
do wyrobu przedmiotów ortopedycznych. Nauczyciel powinien omówić zakres i technikę
wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat tworzyw sztucznych
wykorzystywanych w technice ortopedycznej,

2)

wykonać obrys stopy,

3)

dobrać materiały do wykonania wściółki,

4)

dobrać odpowiednie peloty sklepienia podłużnego i poprzecznego,

5)

wykroić elementy wkładki,

6)

połączyć poszczególne elementy za pomocą klejenia,

7)

wykonać dopasowanie całości wkładki do obuwia standardowego,

8)

wykonać obróbkę wykańczająca.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Ś

rodki dydaktyczne:

−

papier formatu A4, długopis,

−

katalogi zaopatrzenia ortopedycznego stopy,

−

katalogi tworzyw sztucznych,

−

eksponaty przedmiotów ortopedycznych do zaopatrzenia stopy,

−

eksponaty przedmiotów ortopedycznych wykonane z tworzyw sztucznych,

−

materiały do wykonania wkładki,

−

narzędzia do wykonania wkładki,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

5.7.

Wytwarzanie elementów przedmiotów ortopedycznych
z tworzyw sztucznych

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1.

Wykonaj aparat łuskowy z tworzywa sztucznego na stopę opadającą (wiotką).

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wykorzystanie tworzyw sztucznych
do wyrobu przedmiotów ortopedycznych. Nauczyciel powinien omówić zakres i technikę
wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat tworzyw sztucznych
wykorzystywanych w technice ortopedycznej,

2)

powtórzyć treści dotyczące procedury wykonywania łuski na stopę i goleń,

3)

przeanalizować zlecenie lekarskie,

4)

dokonać pomiaru kończyny,

5)

wykonać rysunek techniczny łuski,

6)

dobrać odpowiednią formę,

7)

dobrać niezbędne materiały, narzędzia i sprzęt do wykonania łuski,

8)

wykonać laminowanie części tylnej formy z ujęciem stopy od strony podeszwowej,

9)

wykonać prace wykańczające.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi sprzętu ortopedycznego,

−

katalogi tworzyw sztucznych,

−

zlecenie lekarskie,

−

narzędzia i maszyny do wykonania łuski,

−

materiały do wykonania łuski,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Wykonaj aparat z tworzywa sztucznego dla pacjenta z ręką porażenną w ustawieniu

wyprostnym z kciukiem w odwiedzeniu z ujęciem przedramienia z zapięciem na paski.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wykorzystanie tworzyw sztucznych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

do wyrobu przedmiotów ortopedycznych. Nauczyciel powinien omówić zakres i technikę
wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat tworzyw sztucznych
wykorzystywanych w technice ortopedycznej,

2)

powtórzyć treści dotyczące procedury wykonywania łuski na rękę,

3)

przeanalizować zlecenie lekarskie,

4)

dokonać pomiaru (obmiaru ) kończyny,

5)

wykonać rysunek techniczny łuski,

6)

dobrać niezbędne materiały, narzędzia i sprzęt do wykonania łuski,

7)

dobrać lub wykonać formę do wykonania tej ortezy,

8)

wykonać łuskę,

9)

wykonać czynności wykańczające.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

katalogi sprzętu ortopedycznego,

−

katalogi tworzyw sztucznych,

−

zlecenie lekarskie,

−

narzędzia i maszyny do wykonania łuski,

−

materiały do wykonania łuski,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wykonaj lej z żywicy syntetycznej na kikut podudzia po amputacji na poziomie

1/3 bliższej goleni.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wykorzystanie tworzyw sztucznych
do wyrobu przedmiotów ortopedycznych. Nauczyciel powinien omówić zakres i technikę
wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania i dostępnych źródłach informacje dotyczące
wykonywania leja protezowego z żywicy,

2)

opracować projekt dokumentacji technologicznej wykonania leja,

3)

przygotować materiały niezbędne do wykonania leja,

4)

dobrać narzędzia, urządzenia i przybory do wykonania leja,

5)

wykonać negatyw i pozytyw kikuta,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

6)

dokonać obróbkę pozytywu,

7)

przygotować żywicę do wykonania leja,

8)

odlać lej z żywicy,

9)

wykonać obróbkę wykańczająca leja.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

materiały do wykonania leja z żywicy,

−

narzędzia, sprzęt do wykonania leja,

−

przykładowa dokumentacja protezy goleni,

−

model kikuta goleni,

−

eksponaty protez goleni,

−

papier formaty A4, ołówki,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

5.8.

Powłoki ochronne z tworzyw sztucznych

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj laminowanie zewnętrznej powierzchni elementu protezy wykonanej z drewna.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na wykorzystanie tworzyw sztucznych
do wyrobu przedmiotów ortopedycznych. Nauczyciel powinien omówić zakres i technikę
wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat tworzyw sztucznych
wykorzystywanych w technice ortopedycznej,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat obróbki wykańczającej
wyrobów drewnianych,

3)

przygotować powierzchnie drewna do laminowania,

4)

założyć 1 – 2 warstwy dzianiny ortopedycznej,

5)

przesycić dzianinę płynną żywicą,

6)

dokładnie rozprowadzić żywicę po powierzchni drewna,

7)

wybrać zbędną warstwę drewna jeżeli zachodzi taka potrzeba.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

półfabrykat drewniany leja goleni,

−

materiały, urządzenia i narzędzia do wykonania laminowania,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Opracuj wykaz zagrożeń występujących przy pracy z tworzywami sztucznymi i podaj

zabezpieczenia, które należy stosować pracując przy przetwórstwie tworzyw sztucznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat zagrożeń występujących
przy pracy z tworzywami sztucznymi,

2)

skonsultować się z inspektorem bhp w zakładzie ortopedycznym,

3)

opracować wykaz zagrożeń,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

4)

zaproponować zabezpieczenia które należy stosować pracując przy wykonywaniu
przedmiotów z tworzyw sztucznych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

instrukcje BHP dotyczące pracy z tworzywami sztucznymi,

−

wykaz środków ochrony osobistej,

−

charakterystyki tworzyw sztucznych,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie elementów
przedmiotów ortopedycznych z tworzyw sztucznych”

Test składa się z 24 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 2, 3, 4, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24 są z poziomu
podstawowego,

−

zadania 1, 5, 7, 15, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 15 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie .17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. b, 4. c, 5. d, 6. d, 7. d, 8. b, 9. d, 10. b, 11. d,
12. b, 13. d, 14. a, 15. a, 16. b, 17. b, 18. a, 19. a, 20. d, 21. c, 22. d, 23. c, 24. d.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Rozróżnić budowę tworzyw
sztucznych

B

PP

b

2

Rozróżnić tworzywa sztuczne

B

P

b

3

Rozróżnić tworzywa sztuczne

B

P

b

4

Określić właściwości tworzyw
sztucznych

C

P

c

5

Scharakteryzować i określić
zastosowanie tworzyw sztucznych

C

PP

d

6

Zidentyfikować tworzywo sztuczne

A

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

7

Scharakteryzować i określić
zastosowanie tworzyw sztucznych

C

PP

d

8

Wskazać sposób przetwarzania
tworzyw sztucznych

C

P

b

9

Rozróżniać proces technologiczny
przetwarzania termoplastów

B

P

d

10

Rozpoznać właściwości tworzyw
sztucznych

A

P

b

11 Zidentyfikować tworzywo sztuczne

A

P

d

12

Wyjaśnić proces wytwarzania
laminatów

B

P

b

13

Zidentyfikować niebezpieczeństwa
związane z przetwarzaniem tworzyw
sztucznych

A

P

d

14

Wskazać sposób przechowywania
ś

rodków chemicznych służących do

wyrobu laminatów

B

P

a

15

Wskazać sposób przechowywania
ś

rodków chemicznych służących do

wyrobu elementów przedmiotów
ortopedycznych

B

PP

a

16

Wybrać sposób wykonania elementów
protez z tworzyw sztucznych

C

P

b

17

Dobrać środki chemiczne do
wytwarzania przedmiotów
ortopedycznych z żywic

C

PP

b

18 Dobrać proces technologiczny

C

P

a

19

Rozróżnić zagrożenia związane z praca
z tworzywami sztucznymi

B

P

a

20 Rozróżnić proces technologiczny

B

P

d

21

Wskazać sposób magazynowania
tworzyw sztucznych

C

P

c

22

Wybrać sposób wykonania elementów
protez z tworzyw sztucznych

C

P

d

23

Dobrać materiały do wykonania
przedmiotu ortopedycznego

C

P

c

24

Wskazać zastosowanie tworzywa
sztucznego

C

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 24 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Tworzywa sztuczne to związki, w których podstawowym składnikiem są związki
a)

organiczne drobnocząsteczkowe.

b)

organiczne wielkocząsteczkowe.

c)

nieorganiczne.

d)

mineralne.

2.

Tworzywa wytwarzane na drodze przeróbki chemicznej wielkocząsteczkowych
związków, bez naruszenia struktury łańcuchów węglowych tych związków są to
tworzywa
a)

pełnosyntetyczne.

b)

półsyntetyczne.

c)

polimeryzacyjne.

d)

polikondensacyjne.

3.

Kauczuk naturalny i kauczuki syntetyczne należą do
a)

plastomerów.

b)

elastomerów.

c)

poliamidów.

d)

polietylenów.

4.

Tworzywami sztucznymi, które pod wpływem ogrzewania stają się plastyczne a po
oziębieniu twardnieją są
a)

duroplasty.

b)

aminoplasty.

c)

termoplasty.

d)

fenoplasty.

5.

Płyty zastępujące szkło produkowane są z tworzywa o nazwie
a)

fenoplast.

b)

polipropylamid.

c)

polichlorek winylu.

d)

polimetakrylan metylu.

6.

Tworzywem, z którego wytwarza się włókna, a następnie tkaniny stosowane miedzy
innymi na tzw. kordy opon samochodowych jest
a)

polichlorek winylu.

b)

polistyren.

c)

polietylen.

d)

poliamid.

7.

Powłoki naczyń kuchennych wykonuje się z tworzywa o nazwie handlowej Teflon.
Nazwą chemiczną teflonu jest
a)

octan celulozy.

b)

polistyren.

c)

polipropylen.

d)

tetrafluoroetylen.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

8.

Rury z tworzyw sztucznych produkuje się poprzez
a)

prasowanie wtryskowe.

b)

wytłaczanie.

c)

formowanie wtórne.

d)

prasowanie.

9.

Kalandrowanie to proces technologiczny otrzymywania z tworzyw termoplastycznych
a)

płyt laminatowych.

b)

kształtowników.

c)

prętów.

d)

folii.

10.

Polietylen może być stosowany w zakresie temperatur
a)

- 30 do +60°C.

b)

- 70 do + 70 °C.

c)

- 20 do + 110°C.

d)

10 do +115°C.

11.

Włókna syntetyczne o nazwach handlowych Elana i Torlen produkuje się z
a)

aminoplastów.

b)

poliamidów.

c)

polietylenów.

d)

poliestrów termoplastycznych.

12.

Dodanie nadmiernej ilości utwardzacza do żywicy może spowodować
a)

niedotwardzenie żywicy.

b)

kruchość żywicy.

c)

kurczenie się żywicy.

d)

zmianę zabarwienia żywicy.

13.

Aminy używane do utwardzania żywic epoksydowych, są silnie trujące i mogą
spowodować
a)

podrażnienie dróg oddechowych.

b)

oparzenia skóry.

c)

podrażnienia spojówek.

d)

uczulenia skórne.

14.

Rozpuszczalniki typu: alkohol metylowy, benzen, służące do produkcji laminatów do
lejów udowych należy przechowywać w pomieszczeniu
a)

z wentylacją wyciągową.

b)

nieprzewiewnym.

c)

chłodnym, o niekontrolowanej wilgotności.

d)

ciepłym, o dużym nasłonecznieniu.

15.

Płynne mleczko lateksowe używane do produkcji wkładek pneumatycznych do lejów,
należy przechowywać w zbiornikach
a)

szczelnych, ze względu na jego właściwości gnilne.

b)

przewiewnych, ze względu na jego właściwości gnilne.

c)

schładzanych, ze względu na jego właściwości wybuchowe.

d)

eksykatorach, ze względu na jego właściwości wybuchowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

16.

Lateksowe pokrycia ciałopodobne, pończochy pneumatyczne, należy wykonać metodą
suchą
a)

w rozgrzanej formie metalowej, do której wsypuje się proszek lateksowy.

b)

na rozgrzanej formie pogrążonej w proszku lateksowym.

c)

w formie ceramicznej nagrzanej od 50 do 100°C pogrążonej w proszku lateksowym.

d)

na formie ceramicznej nagrzanej do 50 do 100°C wypełnionej proszkiem
lateksowym.

17.

Do barwienia żywic: laminatowej, odlewniczej, szybkożelującej i szpachlowej, można
stosować barwniki Degussa lub barwniki
a)

suche na bazie metylmetakrylanów (MMA).

b)

ciekłe na bazie metylmetakrylanów (MMA).

c)

suche na bazie trójchloroetylenu (TRI).

d)

ciekłe na bazie trójchloroetylenu (TRI).

18.

Podczas wykonywania laminatów z żywic w technice ortopedycznej stosuje się między
innymi następujące maszyny i urządzenia
a)

ż

elazko, suszarkę, urządzenia wyciągowe.

b)

zgrzewarkę, frezarkę, aparaturę próżniową.

c)

pistolet grzejny, nagrzewnicę, szlifierkę.

d)

ż

elazko, wytłaczarkę, nagrzewnicę, frezarkę.

19.

Podczas wytwarzania laminatów, przy użyciu żywic poliestrowych o dużej zawartości
styrenu, należy zachować szczególną ostrożność, gdyż żywice te mogą spowodować
a)

oparzenia skóry i podrażnienia dróg oddechowych.

b)

wymioty i podrażnienia dróg oddechowych.

c)

silne uczulenie i choroby nowotworowe.

d)

zawroty głowy i choroby nowotworowe.

20.

Powlekanie powierzchni metalowych tworzywami sztucznymi nosi nazwę
a)

laminowania.

b)

silikonowanie.

c)

pergaminowania.

d)

fluidyzacji.

21.

ś

ywice epoksydowe używane do produkcji laminatów należy magazynować

w pomieszczeniach
a)

ciemnych i chłodnych.

b)

dobrze nasłonecznionych.

c)

suchych i dobrze wentylowanych.

d)

z dodatkowym źródłem ciepła.

22.

Przygotowanie minimum dwóch rękawów foliowych jest konieczne do wykonania
a)

stopy protezowej bezprzegubowej.

b)

protezy kosmetycznej z PCV.

c)

negatywu i pozytywu gipsowego.

d)

lejka kikutowego z żywicy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

23.

Do wykonania poduszki przeciwodleżynowej można użyć
a)

ż

ywicy epoksydowej.

b)

gumy mikroporowatej.

c)

granulatu polistyrenu.

d)

polichlorku winylu.

24.

Z polichlorku winylu najczęściej wykonuje się
a)

lej kikutowy przedramienia.

b)

rękę berlińską.

c)

stopę dynamiczną.

d)

rękę bierną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Wykonywanie elementów przedmiotów ortopedycznych z tworzyw
sztucznych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

21

a

b

c

d

22

a

b

c

d

23

a

b

c

d

24

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie elementów
przedmiotów ortopedycznych z tworzyw sztucznych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20. są z poziomu podstawowego,

−

zadania 2, 7, 10, 14 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie .16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. d, 3. b, 4. b, 5. a, 6. d, 7. c, 8. b, 9. a, 10. a, 11. d,
12. d, 13. b, 14. d, 15. d, 16. d, 17. d, 18. d, 19. b, 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Wskazać zastosowanie tworzywa
sztucznego

C

P

a

2

Rozróżnić budowę tworzyw
sztucznych

B

PP

d

3

Wskazać sposób przechowywania
ś

rodków chemicznych służących do

wyrobu laminatów

B

P

b

4

Dobrać materiały do wykonania
przedmiotu ortopedycznego

C

P

b

5

Dobrać proces technologiczny

C

P

a

6

Rozróżnić tworzywa sztuczne

B

P

d

7

Dobrać środki chemiczne do
wytwarzania przedmiotów
ortopedycznych z żywic

C

PP

c

8

Wskazać sposób magazynowania
tworzyw sztucznych

C

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

9

Rozróżnić tworzywa sztuczne

B

P

a

10

Scharakteryzować i określić
zastosowanie tworzyw sztucznych

C

PP

a

11 Zidentyfikować tworzywo sztuczne

A

P

d

12

Wybrać sposób wykonania elementów
protez z tworzyw sztucznych

C

P

d

13

Określić właściwości tworzyw
sztucznych

C

P

b

14

Scharakteryzować i określić
zastosowanie tworzyw sztucznych

C

PP

d

15 Zidentyfikować tworzywo sztuczne

A

P

d

16

Wyjaśnić proces wytwarzania
laminatów

B

P

d

17

Rozróżnić zagrożenia związane z praca
z tworzywami sztucznymi

B

P

d

18

Rozróżniać proces technologiczny
przetwarzania termoplastów

B

P

d

19

Wskazać sposób przetwarzania
tworzyw sztucznych

C

P

b

20 Rozróżnić proces technologiczny

B

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie
zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Z polichlorku winylu najczęściej wykonuje się
a)

rękawicę kosmetyczną.

b)

stopę dynamiczną.

c)

lej kikutowy przedramienia.

d)

lej uda.

2.

Podstawowym składnikiem tworzyw sztucznych są związki
a)

nieorganiczne drobnocząsteczkowe.

b)

mineralne.

c)

organiczne drobnocząsteczkowe.

d)

organiczne wielkocząsteczkowe.

3.

ś

ywice służące do produkcji laminatów należy przechowywać w miejscu

a)

ciepłym i ciemnym.

b)

dobrze wentylowanym.

c)

ciepłym i wilgotnym.

d)

chłodnym i wilgotnym

4.

Materac przeciwodleżynowy można wykonać z
a)

epidianu.

b)

granulatu polistyrenu.

c)

PCV.

d)

polichlorku winylu.

5.

Stanowisko do laminowania wyposażone jest między innymi w
a)

ż

elazko, suszarkę, urządzenia wyciągowe.

b)

pistolet grzejny, nagrzewnicę, szlifierkę.

c)

zgrzewarkę, frezarkę, aparaturę próżniową.

d)

ż

elazko, wytłaczarkę, nagrzewnicę, frezarkę.

6.

Tworzywa wytwarzane na drodze przeróbki chemicznej wielkocząsteczkowych
związków, bez naruszenia struktury łańcuchów węglowych tych związków to tworzywa
a)

polikondensacyjne.

b)

polimeryzacyjne.

c)

pełnosyntetyczne.

d)

półsyntetyczne.

7.

Do barwienia żywic oprócz barwników Degussa można stosować
a)

ciekłe na bazie metylmetakrylanów (MMA).

b)

suche na bazie metylmetakrylanów (MMA).

c)

ciekłe na bazie trójchloroetylenu (TRI).

d)

suche na bazie trójchloroetylenu (TRI).

8.

Rozpuszalniki używane do produkcji laminatów muszą być przechowywane w miejscu
a)

chłodnym.

b)

dobrze wentylowanym.

c)

ciepłym i wilgotnym.

d)

suchym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

9.

Kauczuki należą do grupy tworzyw zwanych
a)

elastomerów.

b)

winylami.

c)

polietylenów.

d)

plastomerów.

10.

Teflon należy do tworzyw, których nazwa chemiczna brzmi następującą
a)

tetrafluoroetylen.

b)

polipropylen.

c)

propylamid.

d)

styren.

11.

Z tworzyw sztucznych wytwarza się tkaniny, przykładem takiego tworzywa jest
a)

polichlorek winylu.

b)

polietylen.

c)

polistyren.

d)

poliamid.

12.

Rękawy z folii niezbędne są do wykonania
a)

poduszki przeciwodlezynowej.

b)

stopy protezowej.

c)

gorsetu Jewetta.

d)

leja protezowego.

13.

Tworzywami sztucznymi, które zmieniają swoje właściwości pod wpływem ogrzewania
i oziębiania są
a)

ceramicy.

b)

termoplasty.

c)

duroplasty.

d)

coloplasty.

14.

Chemiczną nazwą plexglasu jest
a)

fenoplast.

b)

polipropylamid.

c)

polichlorek winylu.

d)

polimetakrylan metylu.

15.

Włókn syntetyczne o nazwie Torlen produkuje się z
a)

aminoplastów.

b)

poliamidów.

c)

polietylenów.

d)

poliestrów termoplastycznych.

16.

Dodanie za dużej ilości utwardzacza do żywicy może spowodować
a)

kurczenie się żywicy.

b)

porowatość żywicy.

c)

niedotwardzenie żywicy.

d)

kruchość żywicy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

17.

Podczas wytwarzania laminatów, przy użyciu żywic poliestrowych o dużej zawartości
styrenu, należy zachować ostrożność, gdyż żywice te mogą powodować
a)

zawroty głowy i biegunki.

b)

wymioty i podrażnienia dróg oddechowych.

c)

silne uczulenie i choroby nowotworowe.

d)

oparzenia skóry i podrażnienia dróg oddechowych.

18.

Rury z tworzyw sztucznych produkuje się poprzez
a)

prasowanie wtryskowe.

b)

formowanie wtórne.

c)

prasowanie.

d)

wytłaczanie.

19.

W procesie kalandrowanie tworzyw termoplastycznych otrzymuje się
a)

folię.

b)

pręty.

c)

płyty laminowane.

d)

kształtownik,

20.

Zabezpieczanie powierzchni metalowych przed korozją i w celu poprawienia estetyki
tworzywami sztucznymi nosi nazwę
a)

powlekania.

b)

fluidyzacji.

c)

silikonowanie.

d)

pergaminowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Wykonywanie elementów przedmiotów ortopedycznych z tworzyw
sztucznych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

7. LITERATURA

1.

Dretkiewicz–Więch J.: Materiałoznawstwo. OBRPN i SSz, Warszawa 1993

2.

Górecki A.: Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 2004

3.

Marciniak W., Szulc A.: Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja. PZWL, Warszawa 2004

4.

Myśliborski T.: Zaopatrzenie ortopedyczne. PZWL, Warszawa 1985

5.

Potyński A.: Podstawy technologii i konstrukcji mechanicznych. WSiP, Warszawa 2004

6.

Prosnak M.: Podstawy protetyki ortopedycznej. Materiały pomocnicze. CMDNŚSM,
Warszawa 1988

7.

Prosnak M.:Podstawy technologii ortopedycznej. Materiały pomocnicze. CMDNŚSM,
Warszawa 1987

8.

Przeździak B.: Zaopatrzenie rehabilitacyjne. Via Media, Gdańsk 2003