Mateusz

Świętochowski

KOŁO NAUKOWE UBEZPIECZEŃ

SPOŁECZNYCH I GOSPODARCZYCH

Przestępstwa

Ubezpieczeniowe

Umowa ubezpieczenia

• W skrócie :

umowa pomiędzy osobą ubezpieczoną, a
zakładem ubezpieczeń.

• Ubezpieczony płaci składkę, a zakład

ubezpieczeń zobowiązuje się pokryć
szkody z ryzyk (określonych w umowie),
które się mogą zrealizować.

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Czym jest przestępstwo

Ubezpieczeniowe

Podstawa Kodeks Karny Art. 298.

§ 1. Kto, w celu uzyskania odszkodowania z tytułu umowy

ubezpieczenia, powoduje zdarzenie

będące podstawą do

wypłaty takiego odszkodowania, podlega karze pozbawienia

wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Art. 286.

§ 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę

do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą

wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego

pojmowania przedsiębranego działania,

podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Czym jest przestępstwo

Ubezpieczeniowe

• Jest to czyn zabroniony przez KK oraz

inne ustawy, pod groźbą kary jako

zbrodnia lub występek, bezprawny,

zawiniony i społecznie niebezpieczny

• Przedmiot – dokonane na tle prawnym

umów ubezpieczeniowych (umowa
ubezpieczenia, umowa o wykonywanie

czynności ubezpieczeniowych)

• W wyniku przestępstwa Zakład

Ubezpieczeń może stać się uczestnikiem

postępowania karnego.

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Zakład Ubezpieczeń – uczestnik

• strona procesowa
– postępowanie przygotowawcze – pokrzywdzony;
– postępowanie sadowe – pokrzywdzony w
określonej roli procesowej, m.in. oskarżyciel
posiłkowy;
• inny uczestnik procesu karnego

k.p.k. Art. 49.

§ 1. Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna,

której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone
przez przestępstwo.

§ 3. Za pokrzywdzonego uważa się zakład ubezpieczeń

w zakresie, w jakim pokrył szkodę wyrządzoną pokrzywdzonemu
przez przestępstwo lub jest zobowiązany do jej pokrycia.

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Zjawisko

przestępczości ubezpieczeniowej

• Definicja Przestępczości ubezpieczeniowej,

którą wystosował Europejski Komitet

Ubezpieczeń (CEA):

Przestępstwo ubezpieczeniowe jest to

żądanie bezpodstawnego odszkodowania,
albo otrzymanie takiego odszkodowania

drogą oszustwa.

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Przykłady działań przestępczych

1.

Zgłaszanie roszczeń w związku ze szkodą, która w

ogóle nie zaistniała

2.

Przekształcenie nieubezpieczonej szkody w
roszczenie ubezpieczeniowe

3.

Umyślne spowodowanie szkody (samemu bądź

przez osobę trzecią)

4. Wielokrotne ubezpieczenie w kilku firmach

ubezpieczeniowych. (dot. Majątkowych)

5. Nadubezpieczenie
6. Zatajenie informacji przy zawieraniu umowy.
7.

Przestępstwa dokonywane podczas likwidacji szkód

…….

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Kto popełnia przestępstwa

• Ludzie którzy widzą w tym szanse na szybkie

pieniądze (w kryzysie) i traktują
ubezpieczycieli jako tych bogatych, od

których można coś wyłudzić.

• Ludzie, którzy doznali szkody i chcą uzyskać

coś więcej – głównie z chęci łatwego dopływu

pieniędzy (grupa, która tak robi, robi to w

ogólnym przyzwoleniu społecznym)

• Zorganizowane grupy przestępcze, które

wyspecjalizowały się w wyłudzeniach
ubezpieczeniowych

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Rozmiar przestępczości

ubezpieczeniowej

Dział 1 ZUNŻ Dział 2 ZUM

89

2526

3 668 000 zł

54 000 000 zł

Badanie PIU z 2008 r.

Ilość czynów

Wartość wyłudzeń

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Porównanie lat poprzednich

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Rozmiar przestępczości

ubezpieczeniowej dział I

• Do najbardziej „lubianych” czynów

popełnianych przez ubezpieczonych, :

1.Zgon ubezpieczonego

2.

Poważne zachorowanie

• Pomocni w procederze są często

pracownicy zakładów ubezpieczeń.

Ilościowo najwięcej prób

wyłudzeń/wyłudzeń

Wartościowo najwięcej prób

wyłudzeń/wyłudzeń

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Skuteczność czynów ze względu na osobę

sprawcy Dział I – ubezpieczenie na życie

(ujęcie wartościowe tys. PLN)

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Przykłady zdarzeń z ubezpieczenia

zdrowotnego i popełniane przestępstwa

• Zgon
• Samookaleczenia w przypadku

Ubezpieczenia od NW

• Zatajenia – podawanie nie prawdziwych

okoliczności

• Przypadki wprowadzania w błąd co do

miejsc zdarzeń.

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Rozmiar przestępczości

ubezpieczeniowej dział II

• Do najbardziej „lubianych” czynów

popełnianych przez ubezpieczonych, :

1.Z ubezpieczenia AC

2.OC komunikacyjne

Wartościowo najwięcej prób

wyłudzeń/wyłudzeń

Ilościowo najwięcej prób

wyłudzeń/wyłudzeń

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Przykłady zdarzeń z ubezpieczenia

majątkowego i popełniane przestępstwa

• Upozorowane kradzieże aut
• Upozorowane kolizje
• Upozorowane pożary i włamania
• Wirtualne straty w przedsiębiorstwach

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Walka z przestępstwami

ubezpieczeniowymi

• Zespół Systemowego Przeciwdziałania

Przestępczości w Biurze
Bezpieczeństwa PZU

• Departament Compliance

• Komisja ds. Przeciwdziałania Przestępczości

Ubezpieczeniowej Polskiej Izby Ubezpieczeń

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Źródła

•

www.piu.org.pl

• Seminarium Katedry Ubezpieczenia Społecznego SGH i

Polskiej Izby Ubezpieczeń : „Przestępczość
ubezpieczeniowa i metody jej przeciwdziałania”
,Warszawa, 10 grudnia 2009 r.

Prezentacje:

dr Piotr Majewski, PIU,

Analiza przestępczości ubezpieczeniowej

w 2008 r.

Jacek Jurzyk PZU S.A. ,

Aktywnosc zakładu ubezpieczen w

procesie karnym,a przeciwdziałanie przestepczosci ubezpieczeniowej

www. konusig.wpia.uw.edu.pl

Dziękuję za uwagę!

Mateusz

Świętochowski

KOŁO NAUKOWE UBEZPIECZEŃ

SPOŁECZNYCH I GOSPODARCZYCH