FINANSE
WYKA
ADY
Kapitał
Zwyczajowo mylony jest z pieniądzem, a pieniądz jest tylko jedną z form w jakiej występuje kapitał, pieniądz to nie
kapitał, ale często mylnie te pojęcia są ze sobą identyfikowane. Pieniądz pozwala sprzedawad i kupowad, pieniądz nie
pomnoży się i to jest ta cecha wyróżniająca. To kapitał się pomnoży, a pieniądz nie. Kapitał wyrażony jest w
jednostkach pieniężnych.
Kapitał podobnie jak energia jest wartością uśpioną. Ożywienie go wymaga, by nie patrzed na zasoby takimi jakimi są
fizycznie, a jakimi mogłyby byd, nie przez fizycznośd. Wtedy ożywia się uśpioną energię, jaka jest kapitał. Trzeba znad
klucz, by przekształcid zasób w kapitał. Owym kluczem jest prawo własności, bez tego klucza kapitał w zasobie może
byd martwy i nigdy go nie wydobędziemy.
Np. dom  kapitał, który tylko właściciel może wydobyd. Nie ważne dla właściciela są fizyczne cechy domu, lecz cele
jakie może osiągnąd dzięki zasobowi jakim jest dom  dom jako zastaw, pożyczka pod zastaw domu, dom do
wynajęcia, dobro kapitałowe i otworzenie w nim przedsiębiorstwa. Ów dom musi posiadad dokument  prawo
własności.
Często spotyka się kapitał w zasobie, który nie jest pieniądzem.
Prawo własności sprawia, że ów dom staje się instrumentem, pozwala pomnażad kapitał.
By kapitał miał swobodę w wydobywaniu się z zasobu musiałaby byd ujednolicona i sformalizowana forma własności.
Zasobu nie trzeba oglądad na oczy, wystarczy mied dokument własności.
Kapitał można pozyskiwad w różnych krajach dzięki zintegrowanemu prawu własności. Można z każdej formy,
każdemu zasobowi przypisad formę korzystniejszą dla właściciela  dzięki zintegrowanemu systemowi własności.
Teoretycznie przedsiębiorstwo tworzy całośd, ale można podzielid go, np. na akcje  odrębne prawa własności.
Problem kapitału martwego w Polsce  ojciec posiada prawo własności do uprawianej ziemi, a syn chce pójśd w jego
ślady, to wykupuje od rodzeostwa prawo własności, a jeśli ojciec nie ma formalnego prawa własności, to dokonuje
kolejnych fizycznych podziałów, nikt nikogo nie może wykupid, bo nikt nie ma prawa własności, nikt nie dostanie
kredytu hipotecznego, ziemia ta nie posiada kapitału w sobie, kapitał jest martwy.
Lata 90  szerokie akcje uwłaszczania społeczeostwa, obecnie  mieszkanie za złotówkę, ale ta faza uwłaszczenia w
latach 90 ożywiła rynek obrotu mieszkaniami, mieszkanie mogło byd, dzięki prawu własności, kapitałem. W czasach
komunistycznych nie istniał kapitał mieszkao. Przykład kraocowy jak wiele zależy od tego czy kapitał istniej, czy nie.
Prawo własności  dokument  musi byd czytelny dla wszystkich. Ożywid można kapitał z każdego zasoby, gdy ten
zasób legitymuje się dokumentem potwierdzającym prawo własności do niego. Kapitał, prawo własności, siła
pomnażania łączą się bezwzględnie.
Jeżeli gospodarka rynkowa stworzy taki system własności prywatnej  legalny, zunifikowany, zestandaryzowany  to
kapitał może łączyd się i tworzyd różne kombinacje.
To prawo chroni własnośd, to chroni też transakcje podejmowane tytułami tego prawa. Powoduje, że transakcje są
bezpieczne. To pozwala ludziom przemieszczad się, rekombinowad zasoby w przestrzeni i w czasie. Kapitał wydobyty
z jednej formy przechodzi w inną i jednocześnie się pomnaża.
Giełdy torowe  mają własne jednostki  posługują się dokumentami pozwalającymi mied więcej informacji o
świniach, którymi handlują, niż gdyby te świnie mieli przy sobie.
Wnioski:
1. Kapitał można dotknąd tylko wtedy, gdy system własności jest w stanie odnotowad na papieże ekonomiczne
właściwości i przypisad konkretnej lokalizacji oraz właścicielowi. Wtedy własnośd przestaje byd papierem,
lecz staje się mechanizmem pośredniczącym, który wychwytuje i przechowuje większośd danych
potrzebnych do pomnożenia wartości.
Gdyby rozwinięte kraje zachodnie nie scaliły, nie zestandaryzowały systemu własności, nie dokonałby się taki wzrost
gospodarczy, podział pracy, nie było by takich powiązao kapitałowych. Dlatego, gdy Polska chciała przejąd system
gospodarki rynkowej natknięto się na bariery, bo kapitał mógł byd wydobywany fragmentarycznie. Gdy Polska
przystępowała do UE, to musieliśmy scalid system własności, zunifikowad go, zestandaryzowad go, przyjąd system
sformalizowanej własności UE. Ten system został nam narzucony, był warunkiem by przystąpid do UE. Ile można by
przeprowadzid transakcji, gdyby nie istniałyby zestandaryzowane kontrakty? Jakie ryzyko podejmowałby
przedsiębiorca, gdyby nie było systemów ograniczonej odpowiedzialności? Gdyby nie kodeksy ograniczonej
odpowiedzialności kapitały nie mógł się przy większym ryzyku pomnażad. Nie było by nawet kilku osobowych
własności przedsiębiorstw. Ile kapitału można by zgromadzid, gdyby nie akty własności?
Fuzje i przejęcia, a w szczególności przejęcia dokonuje się nie widząc przedmiotu przejęcia. Interesuje go tylko to, czy
to co przejął przyniesie mu większą wartośd. Ilu byłoby milionerów, gdyby nie można przemieszczad, rozprowadzad w
przestrzeni i w czasie akcji.
Przykład Piskorskiego  majątek, do którego nie ma przypisanego prawa własności.
Kapitał można zamienid na pieniądz i dalej traktowad jako kapitał, gdy mam akt własności, np. wyciąg bankowy.
Scalanie przedsiębiorstw  fuzje  przedsiębiorstwa są scalane, ale nie fizycznie.
Bez prywatyzacji nie byłoby możliwe wydobywanie kapitałów. Gdyby gospodarka była paostwowa, nie można byłoby
wykorzystywad kapitałów. Prywatyzacja ożywia, wydobywa, pomnaża kapitał.
Błędne jest przekonanie jakoby można było wprowadzid reżim prawny przez budowanie zintegrowanego systemu
własności, bez podtrzymywanych, akceptowanych przez ludzi zasad, np. gdyby było prawo, że dzieci z drugiego
małżeostwa nie mają prawa dziedziczyd. Byłoby to sprzeczne z wypracowanymi przez wieki wieków zasadami,
normami. Rdzeo systemu prawnego własnościowego musi byd oparty o zasady akceptowane społecznie. Gdy
większośd ludzi jest posłuszna prawu, gdy społeczeostwo prawa nie łamie, tzn. że prawo to jest akceptowane przez
społeczeostwo. Gdy społeczeostwo łamie jakieś prawo, nie akceptuje, to żadna władza nie jest w stanie zmusid
danego społeczeostwa do respektowanie ów prawa, np. ustawa z czasów komunistycznych, że zł jest jedyną walutą
transakcyjną, społeczeostwo posługiwało się dolarami.
Własnośd ma zdolnośd do ujawniania kapitału ukrytego w majątku przez nas właścicieli. To własnośd tworzy, odradza
kapitał. Kapitał to zasób, który wyparzony w prawo własności ma zdolnośd do pomnażania swojej wartości.
Kapitał a pieniądz
Pieniądz jest kapitałem, gdy mam udokumentowaną własnośd do tego pieniądza.
Kapitału nie wytwarzają pieniądze, lecz ich systemy własności.
Na system finansowy składają się:
Instrumenty finansowe  to zobowiązania i wierzytelności finansowe
Rynki finansowe  to rynki, na których przedmiotem obrotu są instrumenty finansowe
Instytucje finansowe  to pośrednicy finansowi, czyli podmioty ekonomiczne, których głównym celem jest kreowanie
instrumentów i ich dystrybucja.
Zasady funkcjonowania  to normy prawa określające i regulujące powiązania między elementami systemu
finansowego.
Zasady funkcjonowania, które dzielą się ze względu na:
Formę:
�� Zasady sformalizowane  zapisane w aktach prawnych  Konstytucja dokumentuje wiele zapisów własności,
ale ogólnych, odnosi się do zasad NBP, paostwa; Kodeks Spółek Handlowych  umożliwia podejmowanie
działalności ryzykownych, Kodeks Cywilny, UoR, Kodeks Pracy, Ustawa Bankowa  działanie banku zgodnie z
procedurami.
�� Zasady niesformalizowane  niezapisane w aktach prawnych, opierające się na zwyczajach.
Wykład
Kapitał
1. To kategoria finansowa posiadająca wartośd i mająca zdolnośd do pomnażania wartości
2. To zasób, który wyposażony w prawo własności ma zdolnośd do pomnażania swojej wartości
3. To prawo własności ujawnia kapitał ukryty w zasobie.
Pieniądz a kapitał
�� Pieniądz to nie kapitał, ale pieniądz może byd jedną z wielu postaci, jaką może przybierad kapitał,
�� Pieniądz to nie kapitał, bo z faktu, że pieniądz umożliwia dokonywanie transakcji kupna  sprzedaży, nie
wynika, że się pomnoży,
�� Nieporozumienie, że pieniądz to kapitał wynika z tego, że wartośd kapitału wyraża się w jednostkach
pieniężnych.
�� Kapitał jest wartością uwięzioną w zasobie,
�� Trzeba znad klucz, by zasób przekształcid w kapitał,
�� Kluczem ożywienia kapitału i wydobycia go z zasobu jest prawo własności do zasobu,
�� Prawo własności, czyli dokument, nie zasób w jego postaci fizycznej jest instrumentem do pomnażania
wartości poza fizycznymi walorami zasobu,
�� Wspólne standardy, ucieleśnione w jednolitym systemie formalnej własności są niezbędne, by stworzyd
współczesną gospodarkę rynkową opartą na kapitale.
STOPA PROCENTOWA
�� Jest ceną, jaką trzeba zapłacid za płynnośd(natychmiast dostarczoną)w formie określonej liczby jednostek
pieniężnych,
�� Jeśli płynnośd to dobro dzisiejsze, to stopa procentowa jest ceną rynkową dobra dzisiejszego w stosunku do
dobra przyszłego,
�� Jeżeli stopa procentowa wynosi 9% to oznacza, że natychmiastową płynnośd równą 100 jednostek
pieniężnych(dobro dzisiejsze) można otrzymad w zamian za obietnicę zwrotu 109 jednostek pieniężnych
(dobra przyszłego po upływie roku),
�� Stopa procentowa jest ceną ustalaną na rynku.
Wielośd stóp procentowych
�� Dostawcami lub sprzedawcami dóbr dzisiejszych są oszczędzający,
�� Niektórzy oszczędzający wyceniają dobra dzisiejsze wyżej niż dobra przyszłe, co znaczy, że mają
wysoką(silną)preferencję czasową. Wówczas ustalona cena, czyli stopa procentowa jest wysoka,
�� Inni oszczędzający o niskiej preferencji czasowej będą gotowi z mniejszym wyrzeczeniem zrezygnowad z
dobra dzisiejszego na rzecz dobra przyszłego. Dobro przyszłe wycenione zostanie tylko odrobinę wyżej,
�� Ci o niskiej preferencji czasowej, przystąpią do transakcji wymiany, w której przekażą dobra teraz
niejsze
ludziom o wyższej preferencji czasowej, a więc ceniący teraz
niejszośd znacznie wyżej niż oni,
�� Zróżnicowana preferencja czasowa tworzy rodzinę różnorodnych stóp procentowych w czasie i przestrzeni.
Wielośd form
�� Wymiany dóbr dzisiejszych na przyszłe to też wielośd stóp procentowych,
�� Różnorodnośd pożyczek i kredytów to różnorodnośd form wymiany dóbr dzisiejszych na dobra przyszłe, to
też różnorodnośd stóp procentowych,
�� Wielośd dóbr kapitałowych różnicowanych ryzykiem i terminem zapadalności, czyli czasem różnicują też
stopy procentowe.
ZBYCIE PRAW WA
ASNOŚCI
NABYCIE INSTRUENTÓW FINANSOWYCH
ODZYSKANIE KAPITAA
U
INWESTOR NABYWAJ
CY
INSTRUMENTINANSOWY
TRANSFER PRAW WA
ASNOŚCI
EMITENT INWESTOR ZBYWAJ
CY
TRANSFER KAPITAA
U
PIENI
DZA
Struktura instrumentów finansowych
 P1 P2 P3 P4
D4
B A
D3
D2
D1
D
Instytucje finansowe
Kostka A  wysoka cena, wysoka płynnośd, niskie ryzyko
Kostka D  niskie ryzyko, niska cena, wysoka płynnośd
Kostka B  wysokie ryzyko, różna płynnośd i cena
Podział rynku finansowego:
1. Rynek pieniężny,
2. Rynek kapitałowy.
Podział ma związek z charakterem instrumentu finansowego. Rynek kapitałowy  instrumenty finansowe okres
zapadalności powyżej 1 roku, rynek pieniężny  okres zapadalności do 1 roku.
Na ryku pieniężnym dominuje pieniądz krótkoterminowy, a na kapitałowym  kapitał dłuższy niż rok.
Są to rynki między którymi ciągle przemieszczają się zasoby. Duża płynnośd rynek pieniężny, a instrumenty na dłuższy
okres żywotności kierują się na rynek kapitałowy. Oba rynki mają swoje kostki i swoje zestawy cenowe.
Te rynki doskonale wyrównują popyt i podaż i ustalają cenę.
Powiązania rynku pieniężnego RP z rynkiem kapitałowym RK
RP RK
Opis relacji fundamentalnych:
Obydwa rynki są zasilane oszczędnościami,
Strumieo pieniądza i kapitału przemieszcza się stale między tymi rynkami,
Poszukuje wyższej stopy zwrotu przy danym rynku, stąd naturalny kierunek z RP na RK
Istnieje sprzężenie zwrotne z RK na RP w formie strumieni odsetek, stopy rat kapitałowych.
Opis relacji koniunkturalnym:
RP RK
Wysokie odpływ mniej
Odsetki kapitał
Niskie przypływ więcej
Niska odpływ rosnąca
Podaż stopy procentowe
Wysoka przypływ spadająca
Wysoki odpływ mała
Popyt transakcje długoterminowe
Niski przypływ duża
Rynek finansowy  mechanizm przepływu strumieni zasobów finansowych.
Gospodarstwa domowe przedsiębiorstwa
Rynek finansowy
Podmioty Podmioty
nadwyżkowe deficytowe
paostwo
Pośrednicy finansowi
przedsiębiorstwa gospodarstwa domowe
banki fundusze ubezpieczeo fundusze emerytalne fundusze inwestycyjne
Instrumenty finansowe dzielą się ze względu na:
1. Aspekt własnościowy:
a) Własnościowe(akcje),
b) Wierzycielskie(obligacje).
2. Sposób generowania dochodu
a) O stałym dochodzie(obligacje),
b) O zmiennym dochodzie(akcje).
3. Czas
a) Krótkoterminowe  do 1 roku
b) Długoterminowe  powyżej 1 roku
4. Charakter emitenta:
a) Bezpośrednie  instytucje niefinansowe,
b) Pośrednie  instytucje finansowe
5. Charakter instrumentu:
a) Bazowe akcje
b) Pochodne opcje.
AKCJE
NA OKAZICIELA IMIENNE
GOTÓWKOWE APORTOWE
AKCJE
ZWYKA
E UPRZYWILEJOWANE
W GA
OSOWANIU
W DYWIDENZIE
W PODZIALE MAJ
TKU
Wykład 27.03. 2010
Rynek finansowy, kryterium:
1. Kryterium przedmiotu/transakcji
2. Kryterium czasu: instrumenty krótkoterminowe, długoterminowe.
Rynek m.in. dzieli się na pieniężny i kapitałowy. Podział wewnątrz rynku kapitałowego: rynek papierów
wartościowych  przedmiotem transakcji są instrumenty finansowe, instrumenty nie będące papierem
wartościowym  lokaty, kredyty, pochodne kredytów  rynek bankowy.
Rynek pieniężny
Instrumenty jednego rynku potrafią zmieniad swoją formę przechodząc na rynek pieniężny. Gdy finalizują się
dywidendy, odsetki, to wtedy wypływa z rynku kapitałowego strumieo do rynku pieniężnego.
Struktura rynku papierów wartościowych
Rynek pierwotny
Rynek wtórny
Emitent
Giełda
Dom maklerski
Dom maklerski
Dom maklerski
Cena emisyjna
Inwestor
Rodzaje instrumentów
Instrumenty rynku kapitałowego
Instrumenty nie będące
papierem wartościowym
Instrumenty
Papiery wartościowe
pochodne
�� Obligacje
�� Opcje
�� Jednostki
�� Akcje
�� Kontrakty
uczestnictwa
�� Inne papiery
terminowe
�� Polisy bezp.i
wartościowe
emerytalne
Klasyfikacja obligacji
1. Obligacje  emitent:
a. Skarbowe,
b. Komunalne,
c. Inne instytucje,
d. Przedsiębiorstwa
2. Legitymacja praw:
a. Imienne  emitent  wyżej oprocentowane
b. Na okaziciela
3. Umowy terminu wykupu:
a. Roczny,
b. Średnioterminowe,
c. Wekslowe
4. Sposób oprocentowania:
a. Stała stopa %
b. Zmienna stopa %
c. indeksowanie
5. Umowy dochodu:
a. Z kuponem,
b. Zero kuponowe,
c. Dyskontowo  procentowe.
Obligacje:
Emitent:
�� Jest pożyczkobiorcą  dłużnikiem,
�� Wykorzystuje pożyczkę na z góry ustalone cele,
�� Płaci odsetki,
�� Zwraca pożyczkę(wykupuje obligacje)w ustalonym terminie
Posiadacz:
�� Jest pożyczkodawcą  wierzycielem,
�� Ma zapewniony dochód(odsetki),
�� Nie ponosi odpowiedzialności za straty emitenta.
Akcje:
Emitent:
�� Uzyskuje kapitał na działalnośd gospodarczą,
�� Częśd zysku wypłaca w formie dywidendy,
�� Jest zobowiązany do respektowania decyzji akcjonariuszy
Akcjonariusz:
�� Jest udziałowcem w kapitale spółki,
�� Ma szansę wzrostu wartości akcji i obligacji i otrzymania dywidendy,
�� Ponosi ryzyko strat,
�� Ponosi ryzyko strat firmy do wysokości udziału w kapitale spółki.
Certyfikaty inwestycyjne:
�� Imienne,
�� Na okaziciela.
Główny podział praw pochodnych:
Prawa pochodne:
1. Opcje:
a. Warrant
2. Kontrakty terminowe:
a. Futur es,
b. Forward,
c. Swap.
Kontakty terminowe  grupa instrumentów, która zobowiązuje obie strony do realizacji transakcji w określonym
terminie. Obie strony są zobowiązane do przystąpienia do realizacji kontraktu zgodnie z umową, jest kilka opcji
kontraktów: futur es, forward, swap.
Rynek bankowy
Podział produktów bankowych
Produkty bankowe:
1. Kredyty i pożyczki,
2. Lokaty,
3. Rachunki bankowe,
4. Karty kredytowe.
Schemat procesu tworzenia kapitału
Papiery wartościowe
FIRMA OSZCZ
DZAJ
CY
Gotówka złn.
FIRMA papiery BANK wartościowe OSZCZ
DZAJ
CY
pieniądz INWEST. złn
FIRMA pośrednictwo finansowe OSZCZ
DZAJ
CY
Uczestnicy rynku kapitałowego:
1. Instytucje finansowe,
2. Indywidualni inwestorzy,
3. Instytucje prowadzące i wspierające handel instrumentami.
Instytucje prowadzące, wspierające i nadzorujące rynek:
1. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd,
2. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych,
3. Domy maklerskie,
4. Animatorzy rynku,
5. Doradcy inwestycyjni
Podział instytucji finansowych
Instytucje finansowe:
1. Instytucje bankowe:
a. Banki komercyjne,
b. Banki inwestycyjne,
c. Banki hipoteczne.
2. Fundusze inwestycyjne.
3. Towarzystwa ubezpieczeniowe.
4. Fundusze emerytalne.
Instytucje finansowe  wg kryterium kreacji instrumentów finansowych:
1. Instytucje bezpośredniego rynku kapitałowego, nie tworzące instrumentów finansowych.
2. Instytucje pośredniego rynku kapitałowego, tworzące instrumenty finansowe:
a. Instytucje tworzące pieniądz  bank centralny, banki komercyjne
b. Instytucje tworzące instrumenty finansowe nie będące pieniądzem  fundusze ubezpieczeniowe,
fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne.
BANK
Funkcje banku:
1. Kredytowa,
2. Pieniężna,
3. Lokacyjna, alokacyjna,
4. Transformacyjna.
Bank  podmiot kreujący pieniądz, waga tej funkcji jest bardzo istotna.
Funkcja lokacyjna, alokacyjna  lokacyjna  przyjmowanie pieniądza nadwyżkowego i lokowanie w obszary
kredytowania i inne instrumenty.
Funkcja transformacyjna realizowana przez bank:
1. Transformacja środków  zdywersyfikowane, drobne lokaty przekształcone w bardzo potężne kredytowo
środki, ale też transformowad środki nadwyżkowe  skupione  na drobne kredyty, np. konsumpcyjne;
transformacja w obie strony,
2. Transformacja terminów  banki przyjmują środki z terminami zwrotów, które są odmienne od terminów
udzielanych kredytów, lokat. Gromadzone środki o różnych terminach zamienione na taki okres, który
poszukują podmioty. Terminy krótkookresowe potrafi zmienid na terminy długookresowe. Przyjmuje
ogromną cześd nadwyżkowego kapitału rozdrobnionego i wypracowuje mechanizm udzielania
długookresowych kredytów. Tajemnica tkwi w masowości transakcji jaką podejmuje bank.
3. Transformacja przestrzenna  bank potrafi wyrównywad różnice między segmentami w ujęciu
geograficznym. Przemieszczad kapitał z miejsc nadwyżkowych do tych, w których popyt na kapitał jest
większy.
4. Transformacja ryzyka.
Odsetki  dla banku z
ródło zysków lub z
ródło kosztów, skutkują wpływem, albo wydatkiem.
Odsetki od kapitału z punktu widzenia banku są jego wydatkiem, jeżeli dla klienta są korzyścią. Są korzyścią dla
banku, gdy dłużnikiem jest kredytobiorca. Kosztem, gdy klient złoży depozyt pieniężny.
Wysokośd wpływów, wydatków i kosztów są zależne od 3 czynników:
1. Forma kapitału,
2. Wielkośd kapitału,
3. Czas na jaki opiewa umowa depozytowa, kredytowa, im dłuższy czas użyczania to odsetki i stopa % jest
większa.
Stopa % wyznacza cenę depozytu, kredytu, jest wiążąca dla banku, ale nie obligatoryjna.
TERMINY UMOWY  z punktu widzenia banku
Termin zapadalności  dotyczy kredytów,
Termin wymagalności  dotyczy depozytów.
Termin kontaktowy
Termin zapadalności
Termin wymagalności
Data umowy Dziś Termin wygaśnięcia umowy
Pojęcia związane z oprocentowaniem i odsetkami:
1. Kapitalizacja odsetek  naliczane odsetki powiększają kapitał wyjściowy, następna kapitalizacja powoduje
naliczanie odsetek od kapitału wyjściowego i już wcześniej naliczonych odsetek. Kapitalizacja ma swój
termin, okresy kapitalizacji  najczęściej roczne. Kapitalizacje odsetek codzienne mają uchronid podmiot
przed podatkami, nie występuje taka kapitalizacja.
2. Raty zwykłe i annuitetowe  raty zwykłe  podstawa naliczenia jest zawsze mniejsza, raty annuitetowe 
rozliczanie kredytu wg formuły stałych rat kapitału ze stałymi odsetkami, w przypadku wielkich kredytów
raty annuitetowe mogą byd dla niektórych podmiotów korzystniejsze  stały rozkład płatności, każda rata
jest taka sama.
3. Rachunek dyskonta  wiąże się z instrumentem krótkoterminowym  wekslem  istota dyskonta polega na
tym, że dając weksel do realizacji do banku, weksel ma termin 3miesięcy i jeśli chcę otrzymad tę kwotę
wcześniej mogę dad go do dyskonta  czyli zrealizowad wcześniej, bank wypłaca kwotę należną na wekslu
pobierając sobie wynagrodzenie za czas oczekiwania , wycenia czas oczekiwania i pomniejsza o dyskonto, dla
banku korzyśd z realizacji weksla to dyskonto, różnica między kwotą na jaką weksel jest wystawiony a kwotą
realną.
Bank stosuje 2 formy odsetek  rachunek odsetek na czas, albo rachunek z uwzględnieniem dyskonta.
Operacje banku:
1. Czynne  aktywne,
2. Bierne  pasywne,
3. Bierne  pośredniczące.
Operacje czynne obejmują:
�� Działalnośd kredytową,
�� Operacje dłużnymi papierami wartościowymi,
�� Lokaty udzielane innym bankom.
Operacje bierne obejmują:
�� Wkłady oszczędnościowe,
�� Lokaty terminowe,
�� Emitowane przez banki papiery wartościowe  banki potrzebują długoterminowych środków, oznacza to, że
mają problem z terminem zapadalności i wymagalności,
�� Pozyskiwane depozyty od innych banków.
Operacje pośredniczące obejmują  w większości przypadków bez ryzyka:
�� Prowadzenie rachunków,
�� Dokonywanie rozliczeo pieniężnych,
�� Obrót walutami,
�� Pośrednictwo w obrocie papierami wartościowymi,
�� Inkaso gotówki oraz usługi skarbowe.
Rodzaje kredytów bankowych  wg ujęcia podmiotowego:
1. Dla gospodarstw domowych na cele konsumpcji,
2. Dla przedsiębiorstw na działalnośd gospodarczą  banki traktują jako bardziej niebezpieczne.
Kredyty mogą przyjmowad formę kredytu lub pożyczki. Produkty kredytowe dzielą się na kredyty w ścisłym znaczeniu
i na pożyczki. Kredyty są tylko produktem bankowym i żaden inny podmiot udzielający pożyczki nie może używad tej
nazwy. Kredyt musi byd oprocentowany, a pożyczka nie. Pożyczka na ogół na formę gotówkową, a kredyt na ogół jest
bezgotówkowy w 99% będący zapisem na rachunku, 1% kredyt gotówkowy. Pożyczkę dostaje się, czy kredyt
gotówkowego bez celu. Kredyt w ścisłym znaczeniu ma konkretny cel, który należy wskazad. Kredyt musi mied
umowę, a pożyczka nie musi i z punktu widzenia KC może byd tak samo umowa słowna bezpieczna.
Awal kredytowy  poręczenie lub gwarancja, bank nie stawia do dyspozycji środków, ale swoją zdolnośd kredytową.
Pozostałe kryteria:
1. Okres spłaty:
a. Krótkoterminowy,
b. Średnioterminowy,
c. Długoterminowy.
2. Przedmiot kredytowania:
a. Działalnośd operacyjna,
b. Działalnośd inwestycyjna.
3. Formy realizacji:
a. Na rynku bieżącym,
b. Na rynku kredytowym,
c. W walucie krajowej,
d. W walucie obcej.
4. Formy kredytowania:
a. Pożyczki,
b. Kredyty,
c. Awale.
5. Specjalne warunki kredytowe:
a. Kredyty konwertowane,
b. Konsorcja kredytowe.
Poręczenia i gwarancje bankowe
�� Okoliczności  brak pewności co do wiarygodności dłużnika,
�� Poręczenie  zobowiązanie banku do przejęcia finansowego zobowiązania swego klienta wobec strony
trzeciej, jeśli klient z niego się nie wywiąże
Forma:
ż� Osobny dokument,
ż� Podpis, np. na wekslu, co nazywa się awalem.
�� Gwarancja  zobowiązanie banku wobec osoby trzeciej(beneficjenta)do wyrównania szkody i wypłaty zadośd
uczynienia, jeśli klient banku nie wypełni zobowiązao wynikających z umowy gwarancji.
Porównanie form rozliczeo gotówkowych:
�� Zapłata gotówką  forma w pełni skuteczna dla wierzyciela i dłużnika. Bank nie ryzykuje.
�� Karty płatnicze  forma w pełni skuteczna dla wierzyciela i dłużnika. Bank nie ryzykuje.
�� Polecenie przelewu  inicjuje dłużnik i od jego woli i możliwości zależy, czy płatnośd będzie zrealizowana.
Bank nie ryzykuje.
�� Polecenie pobrania  uprzywilejowany jest wierzyciel, bo on inicjuje zapłatę z rachunku dłużnika. Bank nie
ryzykuje.
�� Akredytywa  upewnia dostawcę, że otrzyma zapłatę jeśli tylko spełni warunki określone w dokumencie
akredytywy. Gwarantami są banki współpracujące.
�� Inkaso bankowe  chroni własny towar od przejęcia bez zapłaty. Jednak nie daje gwarancji, że operacja
będzie zrealizowana i w jakim terminie. Bank nie ryzykuje.
�� Poręczenie banku  daje pewnośd wywiązania się z umowy i z zobowiązania finansowego przez dłużnika.
Poręczycielem jest bank.
�� Gwarancja bankowa  upewnia wykonanie kontraktu i zapłaty różnych sprawach. Może dotyczyd jednej lub
drugiej strony kontraktu. Gwarantem jest bank  drogie produkty bankowe, ryzyko jest spore, ale banki
udzielają znanym sobie klientom.
Wpływy i wydatki banków
wpływy
Otrzymane odsetki wypłacone odsetki
Otrzymane dywidendy wypłacone dywidendy
Otrzymane prowizje i opłaty wypłacone prowizje i opłaty
Przyjęte depozyty wypłacone depozyty
Spłacone kredyty udzielone kredyty
Sprzedane papiery wartościowe nabyte papiery wartościowe
Sprzedaż składników majątku rzeczowego i wartości niematerialnych i prawnych
nabycie składników majątku rzeczowego i wartości niematerialnych i prawnych
wydatki
Koszty banku:
�� Koszty odsetkowe z tytułu pozyskiwanych środków pieniężnych,
�� Koszty operacji p.w. głównie straty poniesione na ich sprzedaż,
�� Ujemne różnice kursowe,
�� Spisane w koszty należności nieściągalne, na które utworzono rezerwy,
�� Koszty Bankowego Funduszu Gwarancyjnego w zależności od ryzyka działalności oraz wpłat na rzecz
funduszu,
�� Koszty działania: wynagrodzenia i koszty rzeczowe.
Przychody banku:
�� Odsetki naliczane od kredytów,
�� Prowizje i opłaty za wykonanie usługi,
�� Przychody będące dodatnimi różnicami kursowymi powstałymi z wymiany dewiz,
�� Marże z tytułu operacji instrumentami finansowymi,
�� Przychody z tytułu odsetek od banku centralnego,
�� Przychody z tytułu rozwiązanych rezerw celowych utworzonych na zamrożone kredyty,
�� Inne: odszkodowania, kary, grzywny.
Ubezpieczyciele
Polisy ubezpieczeniowe są zobowiązaniami ubezpieczyciela. Ubezpieczyciel dokonuje transformacji czasowej,
środków. Są to instytucje, które bardzo wspierają rynek kapitałowy. Gromadzone środki mają charakter
krótkoterminowe. Typowe dla tych instytucji jest to, że panuje dośd rozbudowana sied reasekuracji  częśd ryzyka i
składki przekazywane na inny podmiot, ten który przejmuje jest zobowiązany do przejęcia części ryzyka, gdy ono
wystąpi. Są ubezpieczyciele zajmujący się tylko reasekuracją  przejmowaniem ryzyka od innych ubezpieczycieli. Sied
powiązao jest w systemie ubezpieczeniowym silna. Poprzez reasekurację następuje dywersyfikacja ryzyka na inne
podmioty.
Przykład: obciążenie ubezpieczycieli przy katastrofie WTC  reasekuracja.
Funkcje ubezpieczeo:
1. Funkcja kompensacyjna  polega na ochronie podmiotu ubezpieczającego się przed skutkami niekorzystnych
zdarzeo losowych, poprzez wyrównanie poniesionego uszczerbku finansowego, rekompensatę straty lub
wypłatę umówionego świadczenia, w razie zajścia zdarzenia, cedowanie polis,
2. Funkcja finansowa  polega na gromadzeniu środków pieniężnych w formie składek z przeznaczeniem na
pokrycie wydatków w razie wystąpienia szkody lub zajścia zdarzenia będącego przedmiotem ubezpieczenia.
3. Funkcja lokacyjna, inaczej inwestycyjna  polega na inwestowaniu zgromadzonych środków w
przedsięwzięcia, które środki te pomnożą.
4. Funkcja prewencyjna  przejawia się w tym, że zmniejsza ryzyko poprzez oddziaływanie na sposób
zachowania się podmiotów ubezpieczonych zwiększając ich świadomośd wobec ryzyka.
Rodzaje ubezpieczeo:
1. Ubezpieczenia osobowe:
a. Na życie i zdrowie,
b. Na dożycie.
2. Ubezpieczenia rzeczowe:
a. Utrata, uszkodzenie, zmniejszenie wartości rzeczy,
b. Ubezpieczenie zobowiązao z tytułu transakcji handlowej.
Rodzaje ubezpieczeo wg ustawy:
Dobrowolne:
Dział 1. Ubezpieczenia na życie
�� Na życie,
�� Posagowe,
�� Związane z funduszami inwestycyjnymi,
�� Rentowe,
�� Wypadkowe i chorobowe.
Obowiązkowe:
Dział 2. Ubezpieczenia osobowe. Ubezpieczenia majątkowe:
ż� Ubezpieczenia pojazdów, przedmiotów w transporcie,
ż� Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej,
ż� Ubezpieczenie od zdarzeo losowych,
ż� Ubezpieczenia kredytu,
ż� Ubezpieczenie od ryzyka finansowego,
ż� Gwarancje ubezpieczeniowe.
Powiązania ubezpieczycieli z rynkiem finansowym
Rynek papierów wartościowych:
Akcje,
Obligacje skarbowe,
Obligacje przemysłowe, ubezpieczyciele
Obligacje nominalne
Produkty pochodne
Rynek kredytowy
Kredyty
Pożyczki ubezpieczyciele
Gwarantuje poręczenie
Rynek pieniężny
Bony skarbowe,
Lokaty, ubezpieczyciele
Kredyty,
pożyczki
Ubezpieczyciel w powiązaniu z podmiotami finansowymi i niefinansowymi
Banki
Składki
Lokaty
Kredyty i pożyczki ubezpieczyciele
Bankowe papiery wartościowe
Udziały
Instytucje finansowe niebankowe
Składki
Akcje ubezpieczyciele
Udziały
Jednostki funduszy inwestycyjnych
Sektor publiczny
Składki,
Podatki,
Skarbowe papiery wartościowe ubezpieczyciele
Udziały
Przedsiębiorstwa
Składki
Udziały
Akcje ubezpieczyciele
Papiery dłużne przedsiębiorstw
Gospodarstwa domowe
Składki
udziały ubezpieczyciele
Fundusze emerytalne
ż� Forma umowy  polisy
ż� Wpłaty wnoszone w sposób cykliczny,
ż� To forma oszczędzania, zwrot pomnożony kapitałem wypłaconym w kwocie należnej do kooca życia,
ż� Wkład ubezpieczonego częściowo wnosi pracodawca, częściowo pracownik,
ż� Podstawa działania funduszy to plan emerytalny  składki mają odpowiadad potrzebom w przyszłości 
należy dokładnie określid wielkośd składki,
ż� Dwa systemy: prywatny, paostwowy - ZUS
Fundusze inwestycyjne:
ż� Podmiot popytu  poszukując kapitału od tych, którzy mają oszczędności
ż� Podmioty podaży  finansowanie na określonych warunkach podmiotów deficytowych,
ż� Emitują jednostki uczestnictwa lub lokaty inwestycyjne,
ż� Jako podmioty posiadają osobowośd prawną i odpowiadają za swoje zobowiązania, nie odpowiadają, że
nasze jednostki uczestnictwa mają coraz mniejsze wartości na rynku,
ż� Uczestnikiem funduszy mogą byd osoby fizyczne i prawne,
ż� Fundusze zamknięte  zamknięta lista uczestników,
ż� Towarzystwo funduszy inwestycyjnych  gromadzi wiele funduszy, zajmuje się zarządzaniem tych funduszy 
zgromadzone środki alokuje wśród podmiotów poszukujących kapitałów, zajmuje się zarządzaniem
aktywami funduszy, pobiera za operacje mu powierzane opłaty i prowizje.
Podział funduszy wyspecjalizowanych
Fundusze wyspecjalizowane  alternative funds:
1. Fundusze branżowe (brands funds)0
2. Fundusze nieruchomości (Real estate funds
3. Fundusze private equity/venture capital
4. Fundusze hedgingowe (hedge funds)  bardzo ryzykowne, działające na rynkach pochodnych.
Fundusze inwestycyjne:
1. Otwarte,
2. Specjalistyczne otwarte, np. nieruchomości,
3. Zamknięte, np. branżowy,
4. Mieszane,
5. Szczególne konstrukcje:
a. Różne kategorie jednostek uczestnictwa,
b. Parasolowe,
c. Podstawowe,
d. Powiązane.