Publiczny system finansowy
Istota publicznego systemu finansowego - tworzenie zasobów
środków pienię\
nych (funduszy publicznych) oraz ich przepływ
tak, aby umo\
liwić władzom publicznym realizację zadań
publicznych
Publiczny system finansowy
O jakie zadania chodzi?
- zadania związane z pełnieniem funkcji publicznych sensu stricte
- zadania związane z pełnieniem funkcji społecznych
- zadania związane z pełnieniem funkcji gospodarczych
Wykonywanie zadań publicznych oznacza dostarczanie:
- dóbr i usług publicznych
- środków finansowych w postaci transferów - redystrybucja dochodów
Publiczny system finansowy Publiczny system finansowy
Jakie jest przeznaczenie środków publicznych?
Jakie są z
ródła finansowania zadań publicznych?
Zgodnie z ustawą o finansach publicznych środki publiczne
- środki publiczne
przeznacza się na:
Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, środkami publicznymi
- wydatki publiczne
są:
- rozchody publiczne
- dochody publiczne
Wydatki a rozchody??
- środki pochodzące z bud\
etu Unii Europejskiej i inne środki
pochodzące ze z
ródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi
gdy  + to nadwy\
ka sektora
- przychody
finansów publicznych
Dochody Wydatki
-
publiczne publiczne
Dochody a przychody??
gdy  - to deficyt sektora
finansów publicznych
Publiczny system finansowy Publiczny system finansowy
Deficyt sektora finansów publicznych finansowany jest z przychodów
Podstawowe obszary wydatkowania środków publicznych:
pochodzących z następujących z
ródeł:
- obrona narodowa
- sprzeda\
papierów wartościowych oraz inne operacji finansowych
- utrzymanie porządku i bezpieczeństwa wewnętrznego
- prywatyzacja majątku skarbu państwa i majątku jst
- edukacja
- spłaty po\
yczek udzielonych ze środków publicznych
- zdrowie
- otrzymane po\
yczki i kredyty
- ochrona socjalna
- rekreacja i kultura Przychodom finansującym deficyt odpowiadają rozchody obejmujące:
- infrastruktura
- spłaty otrzymanych po\
yczek i kredytów
- ochrona środowiska
- wykup papierów wartościowych
- wydatki sektorowe
- udzielone po\
yczki
- obsługa działalności sektora publicznego
- płatności, których z
ródłem finansowania są przychody z prywatyzacji
majątku skarbu państwa oraz majątku jst
- inne operacje finansowe związane z zarządzaniem długiem publicznym
i płynnością
Publiczny system finansowy
Publiczny system finansowy
Zgodnie z ustawą o finansach publicznych sektor finansów publicznych obejmuje:
- organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy
kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały
Gromadzenie Rozdysponowanie
- gminy, powiaty i samorząd województwa
(wpływy) (wypływy)
Środki
- jednostki bud\
etowe, zakłady bud\
etowe i gospodarstwa pomocnicze
publiczne
jednostek bud\
etowych
- państwowe i samorządowe fundusze celowe
- uczelnie publiczne
- jednostki badawczo-rozwojowe
Finanse publiczne  procesy związane z gromadzeniem
- samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej
środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem
- państwowe lub samorządowe instytucje kultury
- ZUS, KRUS i zarządzane przez nie fundusze
- Narodowy Fundusz Zdrowia
- Polską Akademię Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne
- Inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie
odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem
przedsiębiorstw, banków i spółek prawa handlowego
Publiczny system finansowy
Publiczny system finansowy
Zakłady bud\
etowe:
Podstawowe formy organizacyjno-prawne jednostek sektora  jednostki, które odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania, pokrywają koszty
swojej działalności z przychodów własnych (przy czym mogą otrzymywać
finansów publicznych określone w ustawie o finansach publicznych:
dotacje) - tzw. zasada rozliczeń netto, gospodarka pozabud\
etowa
- jednostki bud\
etowe
 podstawą gospodarki finansowej zakładu bud\
etowego jest plan finansowy
- zakłady bud\
etowe
Gospodarstwa pomocnicze jednostek bud\
etowych:
- gospodarstwa pomocnicze jednostek bud\
etowych
 wyodrębniona z jednostki bud\
etowej, pod względem organizacyjnym i
- fundusze celowe
finansowym, część jej podstawowej działalności lub działalność uboczna.
Gospodarstwo pomocnicze pokrywa koszty swojej działalności z przychodów
Jednostki bud\
etowe:
własnych (przy czym mogą otrzymywać dotacje) - tzw. zasada rozliczeń
 jednostki, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z bud\
etu, a
netto, gospodarka pozabud\
etowa
pobrane dochody odprowadzają na rachunek, odpowiednio, dochodów
Fundusze celowe:
bud\
etu państwa lub dochodów bud\
etu jst  tzw. zasada rozliczeń brutto,
 fundusz powołany ustawowo, którego przychody pochodzą ze środków
gospodarka bud\
etowa
publicznych, a wydatki są przeznaczone na realizację wyodrębnionych zadań
 podstawą gospodarki finansowej jednostki bud\
etowej jest plan finansowy
 mo\
e działać jako osoba prawna, lub jako wyodrębniony rachunek bankowy,
którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej fundusz
Publiczny system finansowy Publiczny system finansowy
Jednostki sektora finansów publicznych wykorzystują środki
Wydatkowanie środków publicznych:
publiczne do wykonywania zadań publicznych
Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, wydatki publiczne
powinny być dokonywane:
- w sposób celowy i oszczędny z zachowaniem z zasady
Podlegają specjalnym zasadom dyscypliny finansowej, które
uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów
odnoszą się do:
- w sposób umo\
liwiający terminową realizację zadań
- gromadzenia środków publicznych  przymusowo, bezzwrotnie
- w wysokościach i terminach wynikających z wcześniej
- wydatkowania środków publicznych  terminowo, oszczędnie
zaciągniętych zobowiązań
- rachunkowości i sprawozdawczości  w sposób ujednolicony
- kontroli gospodarowania środkami publicznymi - kontrola
społeczna i finansowa
Publiczny system finansowy Publiczny system finansowy
Środki publiczne są gromadzone w formie funduszy publicznych
Istota bud\
etu państwa:
- aspekt ekonomiczny - bud\
et państwa jako fundusz pienię\
ny,
Najwa\
niejszy funduszem publicznym jest bud\
et państwa
gromadzący i rozdzielający środki publiczne na rozwój
ekonomiczny państwa oraz wszelkie potrzeby ogólnospołeczne
Zgodnie z ustawą o finansach publicznych środki publiczne,
- aspekt prawny  bud\
et państwa jako akt prawny
Bud\
et państwa jest rocznym planem dochodów i wydatków
- aspekt polityczny  bud\
et jako narzędzie realizacji określonej
oraz przychodów i rozchodów:
polityki społeczno-gospodarczej rządu
- organów władzy publicznej, w tym organów administracji
rządowej, organów kontroli i ochrony prawa
- sądów i trybunałów
Publiczny system finansowy Publiczny system finansowy
Etapy tworzenia bud\
etu państwa:
Zasady bud\
etowe:
- opracowanie pierwszej prognozy dochodów i wydatków
w oparciu o prognozy makroekonomiczne, określające warunki,
- zasada jedności materialnej
w jakich dany bud\
et będzie realizowany
- zasada jedności formalnej
- sformułowanie zało\
eń do projektów dochodów i wydatków w
- zasada jednorodności (roczności)
resortach
- zasada szczegółowości
- opracowanie zało\
eń do projektu bud\
etu oraz ustalenie limitów
- zasada jawności i przejrzystości
wydatków dla poszczególnych dysponentów części bud\
etowych
- zasada zupełności
- przygotowanie przez ministrów i wojewodów projektów
poszczególnych części bud\
etu
- przyjęcie przez Radę Ministrów projektu bud\
etu w formie
uchwały
- prace nad projektem ustawy bud\
etowej w parlamencie
Publiczny system finansowy Publiczny system finansowy
Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, dochodami bud\
etu państwa są:
Zgodnie z ustawą o finansach publicznych, wydatki bud\
etu państwa
1) podatki i opłaty
przeznaczone są:
2) cła
1) utrzymanie i funkcjonowanie organów władzy publicznej, kontroli i ochrony prawa
3) wpłaty z zysku przedsiębiorstw oraz jednoosobowych spółek skarbu państwa
2) zadania wykonywane przez administrację rządową
4) dywidendy
3) funkcjonowanie sądów i trybunałów
5) wpłaty z zysku NBP
4) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego
6) wpłaty nadwy\
ek dochodów własnych państwowych zakładów bud\
etowych oraz
5) dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego
części zysku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek bud\
etowych
6) środki wpłacane do bud\
etu Unii Europejskiej
7) dochody pobierane przez państwowe jednostki bud\
etowe
7) subwencje dla partii politycznych
8) dochody z najmu i dzier\
awy oraz z innych umów o podobnym charakterze
8) dotacje na zadania określone odrębnymi ustawami
dotyczące składników majątkowych skarbu państwa
9) obsługę długu publicznego
9) odsetki od środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek
10) finansowanie programów i projektów, na których realizację uzyskano środki
bud\
etowych
pochodzące z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności, Europejskiego
10) odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze środków zgromadzonych na
Funduszu Rybołówstwa i inne środki
centralnym rachunku bie\
ącym bud\
etu państwa
11) realizację Wspólnej Polityki Rolnej
11) odsetki od udzielonych z bud\
etu państwa po\
yczek krajowych i zagranicznych
12) grzywny, mandaty i inne kary pienię\
ne
13) spadki, zapisy i darowizny w postaci pienię\
nej na rzecz skarbu państwa
14) inne dochody publiczne
Publiczny system finansowy Publiczny system finansowy
W ustawie bud\
etowej dochody bud\
etowe ujmuje się według: Ró\
nica między dochodami a wydatkami bud\
etu państwa stanowi
odpowiednio nadwy\
kę bud\
etu państwa lub deficyt bud\
etu
- z
ródeł dochodów
państwa
- części i działów klasyfikacji bud\
etowej
Deficyt bud\
etu państwa oraz inne po\
yczkowe potrzeby bud\
etu
W ustawie bud\
etowej wydatki bud\
etowe ujmuje się w
państwa mogą być pokryte przychodami pochodzącymi z:
podziale na:
- sprzeda\
y skarbowych papierów wartościowych na rynku
- części, działy i rozdziały klasyfikacji wydatków
krajowym i zagranicznym
- wyodrębnienia się wydatki przeznaczone na finansowanie programów
- kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych
operacyjnych, Wspólnej Polityki Rolnej oraz innych programów i projektów
realizowanych z udziałem środków pochodzących z funduszy strukturalnych,
- po\
yczek
Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rybołówstwa i innych środków
- prywatyzacji majątku Skarbu Państwa
- nadwy\
ki bud\
etu państwa z lat ubiegłych
Wydatki bud\
etu państwa  plan na 2010
Wyszczególnienie 2010 [w tys. zł] 2010 [%]
Dochody bud\
etu państwa  plan na 2010
WYDATKI OGÓA
EM 301 220 817 100%
1. Rolnictwo i łowiectwo 5 745 969 1,9%
2. Leśnictwo 8 622 0,0%
3. Rybołóstwo i rybactwo 98 107 0,0%
Wyszczególnienie 2010 [w tys. zł] 2010 [%]
4. Górnictwo i kopalnictwo 412 159 0,1%
5. Przetwórstwo przemysłowe 597 338 0,2%
DOCHODY OGÓA
EM 249 006 601 100%
6. Handel 830 108 0,3%
7. Hotele i restauracje 21 000 0,0%
1. Dochody podatkowe i niepodatkowe 245 636 184 98,6%
8. Transport i łączność 7 832 560 2,6%
9. Turystyka 42 979 0,0%
1.1 Dochody podatkowe 223 225 010 89,6%
10. Gospodarka mieszkaniowa 1 365 464 0,5%
1.1.1 Podatki pośrednie 160 840 000 64,6%
11. Działalność usługowa 836 524 0,3%
12. Informatyka 189 011 0,1%
z tego: Podatek VAT 106 200 000 42,6%
13. Nauka 4 202 184 1,4%
Podatek akcyzowy 53 070 000 21,3% 14. Administracja publiczna 11 175 476 3,7%
15. Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa 1 957 279 0,6%
Podatek od gier 1 570 000 0,6%
16. Obrona narodowa 18 817 248 6,2%
17. Obowiązkowe ubezpieczenie społeczne 72 160 474 24,0%
1.1.2 Podatek dochodowy od osób prawnych 26 300 000 10,6%
18. Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpo\
arowa 12 237 154 4,1%
1.1.3 Podatek dochodowy od osób fizycznych 36 085 000 14,5%
19. Wymiar sprawiedliwości 9 691 498 3,2%
20. Dochody od osób pr., fiz. i od innych jednostek nieposiadających osobowości prawnej oraz wydatki
1.1.4 Podatek tona\
owy 10 0%
związane z ich poborem
240 000 0,1%
21. Obsługa długu publicznego
1.2 Dochody niepodatkowe 22 411 174 9% 34 868 515 11,6%
22. Ró\
ne rozliczenia
81 014 700 26,9%
1.2.1 Dywidendy 4 223 500 1,7%
23. Oświata i wychowanie
1 442 925 0,5%
24. Szkolnictwo wy\
sze
11 537 412 3,8%
1.2.2 Cło 1 804 000 0,7%
25. Ochrona zdrowia
6 256 725 2,1%
26. Pomoc społeczna
1.2.3 Opłaty, grzywny, odsetki i inne dochody niepodatkowe 13 656 257 5,5%
12 256 007 4,1%
27. Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej
2 880 054 1,0%
1.2.4 Wpłaty jednostek samorządu terytorialnego 2 727 417 1,1%
28. Edukacyjna opieka wychowawcza
89 051 0,0%
29. Gospodarka komunalna i ochrona środowiska
428 154 0,1%
2. Środki z UE i z innych z
ródeł niepodlegających zwrotowi 3 370 417 1,4%
30. Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego
1 396 537 0,5%
31. Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody
105 956 0,0%
32. Kultura fizyczna i sport
483 627 0,2%
Deficyt bud\
etu państwa  plan na 2010
Finanse samorządu terytorialnego
Wyszczególnienie 2010 [w tys. zł] Wyszczególnienie 2010 [w tys. zł]
Dochody ogółem 249 006 601 Przychody ogółem 352 506 774
Finanse samorządu terytorialnego określane są jako zasoby i
Wydatki ogółem 301 220 817 Rozchody ogółem 285 859 653
środki pienię\
ne oraz operacje finansowe, polegające na
Deficyt bud\
etu państwa 52 214 216 Saldo 66 647 121
gromadzeniu dochodów oraz przychodów, a tak\
e dokonywaniu
Wyszczególnienie Przychody [tys.] Rozchody [tys.]
wydatków i rozchodów przez jednostki samorządu
I. Finansowanie krajowe 243 902 943 183 772 820
terytorialnego w celu sfinansowania zadań publicznych
177 096 852 117 010 532
1. Skarbowe papiery wartościowe
43 803
2. Po\
yczki udzielone
3. Pozostałe 60 000 000 60 000 000
4. Środki na rachunkach bud\
etowych
6 762 288 6 762 288 Przesłanki decentralizacji publicznego systemu finansowego:
II. Finansowanie zagraniczne 82 666702 61 505 774
Samorząd terytorialny mo\
e lepiej ni\
państwo wypełniać niektóre
Obligacje skarbowe 21 881 191 7 359 912
zadania publiczne ze względu na lepszą znajomość warunków
Kredyty otrzymane 9 116 088 1 308 127
Kredyty udzielone 106 139 1 332 000
lokalnych oraz bezpośrednie zainteresowanie efektami działań w
Udział w organizacjach międzynarodowych 5 735
skali lokalnej. Na szczeblu lokalnym mo\
liwe jest pełniejsze
Pozostałe 51 563 284 51 500 000
rozpoznanie potrzeb, lepsza alokacja środków, jak równie\
kontrola
III. Przychody z prywatyzacji i ich rozdysponowanie 25 000 000 38 296 317
IV. Prefinansowanie zadań realizowanych z
ze strony społeczności lokalnej.
937 129 2 284 742
udziałem środków pochodzących z bud\
etu UE
Razem 352 506 774 285 859 653
Finanse samorządu terytorialnego Charakterystyka JST
W Polsce samorząd terytorialny (gminny) przywrócono w 1990
Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną;
roku, a 1 stycznia 1999 roku wprowadzono trzy szczeble
przysługuje im prawo własności i inne prawa majątkowe
samorządu:
Przyznanie im osobowości prawnej oznacza, \
e są one odrębnymi
województwo
podmiotami publicznoprawnymi, których samodzielność podlega
ochronie sądowej
powiat
Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy
gmina
publicznej wykonując przypadające mu zadania publiczne we
własnym imieniu i na własną odpowiedzialność
Obecnie Polska dzieli się na:
Jednostki samorządu terytorialnego w Polsce wykonują zadania publiczne
16 województw
niezastrze\
one przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz
379 powiatów
publicznych.
2 478 gmin
Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w
dochodach publicznych odpowiednio do wykonywanych zadań
Zadania JST
Charakterystyka JST
Zgodnie z Ustawą o finansach publicznych jednostki samorządu terytorialnego
realizują zadania określone w ustawach, a w szczególności:
Zmiany w zakresie zadań i kompetencji JST następują wraz
zadania własne jednostek samorządu terytorialnego
z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych
zadania z zakresu administracji rządowej i inne zadania zlecone jednostkom
samorządu terytorialnego ustawami
Samorząd terytorialny ma uprawnienia w zakresie
zadania przejęte do realizacji w drodze umowy lub porozumienia
stanowienia prawa miejscowego
zadania realizowane wspólnie z innymi jednostkami samorządu terytorialnego
zadania związane z udzielaniem pomocy rzeczowej lub finansowej innym
Działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z
jednostkom samorządu terytorialnego
punktu widzenia legalności; organami nadzoru nad
Dwie podstawowe kategorie zadań publicznych realizowanych przez JST:
działalnością jst w zakresie spraw finansowych są regionalne
izby obrachunkowe
zadania własne - słu\
ące zaspakajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej
(dotyczą przede wszystkim gospodarki komunalnej oraz usług socjalnych w
zakresie oświaty, ochrony zdrowia i opieki społecznej)
zadania zlecone - wynikające z uzasadnionych potrzeb państwa, mają
charakter doraz
nej akcji, np. w dziedzinie społecznej, albo te\
są zadaniami
inwestycyjnymi
Zadania JST Zadania JST
Jednostki samorządu terytorialnego (gmina, powiat, województwo) realizują Ka\
da z jednostek samorządu terytorialnego wypełnia zadania w innym zakresie
zadania związane z pełnieniem funkcji publicznych, społecznych i lub te\
realizuje inną ich część.
gospodarczych, wśród których są zadania dotyczące takich dziedzin jak:
Podstawowym zadaniem samorządu wojewódzkiego jest kierowanie rozwojem
regionu oraz wykonywanie usług o charakterze i zasięgu regionalnym.
edukacja publiczna
Kompetencją województwa jest określenie strategii rozwoju województwa i
ochrona zdrowia
prowadzenie polityki rozwoju regionu.
pomoc społeczna, polityka prorodzinna
Powiaty powołane są do wykonywania funkcji publicznych w zakresie, który
ochrona środowiska i przyrody
wykracza poza mo\
liwości gminy. Kształtują warunki \
ycia społeczności
kultura oraz ochrona zabytków
lokalnych w sposób uzupełniający i  wyrównawczy wobec gmin. Powiat
gospodarka wodna
wykonuje większość publicznych zadań społecznych
transport zbiorowy i drogi publiczne
Gminy są podstawową jednostką samorządu terytorialnego. Do zakresu
bezpieczeństwo obywateli
działania gminy nale\
ą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym,
niezastrze\
one ustawami na rzecz innych podmiotów. Gminy wykonują
większość zadań z zakresu szeroko rozumianej gospodarki komunalnej, np.
dostarczanie wody, energii elektrycznej i gazu oraz wywóz, składowanie i
utylizacja odpadów
Wydatki JST Dochody JST
Jednostki samorządu terytorialnego odpowiednio do wykonywanych
Wydatki poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego w 2008 r.
zadań mają prawo do udziału w dochodach publicznych.
Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego
2008 rok
Wyszczególnienie
dochodami JST są:
[w tys. zł] [w %]
dochody własne
WYDATKI JST OGÓA
EM 145 182 636 100%
1. Gminy 62 892 650 43,3%
subwencje ogólne
2. Powiaty 18 114 865 12,5%
dotacje celowe
3. Miasta na prawach powiatu 51 172 389 35,2%
4. Województwa 13 002 732 9,0%
Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być:
środki pochodzące ze z
ródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi
środki pochodzące z bud\
etu Unii Europejskiej
inne środki określone w odrębnych przepisach
Dochody JST Dochody JST
y
ródłami dochodów własnych dla gmin, powiatów i województw (zgodnie z
ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego) są:
Wymienione z
ródła dochodów są właściwe dla wszystkich
dochody uzyskiwane przez jednostki bud\
etowe JST oraz wpłaty od zakładów
szczebli samorządu terytorialnego w Polsce
bud\
etowych i gospodarstw pomocniczych jednostek bud\
etowych JST
dochody z majątku JST
Zgodnie z ustawą o dochodach JST dochodami własnymi
spadki, zapisy i darowizny na rzecz JST
jednostek samorządu terytorialnego są równie\
udziały we
dochody z kar pienię\
nych i grzywien określonych w odrębnych przepisach
wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz
5,0% dochodów uzyskiwanych na rzecz bud\
etu państwa w związku z realizacją
z podatku dochodowego od osób prawnych. Wysokość tych
zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami
udziałów wynosi:
odsetki od po\
yczek udzielanych przez JST, o ile odrębne przepisy nie stanowią
dla gmin  39,34% podatku PIT, 6,71% podatku CIT
inaczej
odsetki od nieterminowo przekazywanych nale\
ności stanowiących dochody JST
dla powiatów  10,25% podatku PIT, 1,40% podatku CIT
odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych, o ile
dla województw  1,60% podatku PIT, 14% podatku CIT
odrębne przepisy nie stanowią inaczej
dotacje z bud\
etów innych jednostek samorządu terytorialnego
inne dochody nale\
ne JST na podstawie odrębnych przepisów
Dochody JST
Dochody JST
Subwencja ogólna jest przekazywanym z bud\
etu państwa
Gminy mają dodatkowe z
ródła dochodów własnych:
dochodem uzupełniającym dochody bud\
etów gmin, powiatów i
1. Wpływy z podatków:
samorządów wojewódzkich. Subwencja ma dwie istotne funkcje:
od nieruchomości
rolnego
jest instrumentem i gwarancją sfinansowania zadań oświatowych
leśnego
słu\
y do wyrównywania dysproporcji dochodów między
od środków transportowych
jednostkami samorządu terytorialnego
dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej
Subwencja ogólna składa się z kilku części:
od spadków i darowizn
1) w przypadku gmin i powiatów:
od czynności cywilno-prawnych
część wyrównawcza
2. Wpływy z opłat:
część równowa\
ąca
skarbowej
część oświatowa
targowej
2) w przypadku województw:
miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów
część wyrównawcza
eksploatacyjnej  w części określonej w ustawie Prawo geologiczne i górnicze
część regionalna
innych stanowiących dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrębnych
przepisów część oświatowa
Dochody JST Dochody JST
Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być dotacje W 2008 r. jednostki samorządu terytorialnego zrealizowały dochody
celowe z bud\
etu państwa na: w kwocie 142 568 988 tys. zł  wy\
sze o 8,5% ni\
w 2007 r.
zadania z zakresu administracji rządowej oraz na inne zadania
Struktura dochodów w kategoriach JST w 2008 r.
zlecone ustawami
zadania realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego na
mocy porozumień zawartych z organami administracji rządowej
usuwanie bezpośrednich zagro\
eń dla bezpieczeństwa i porządku
publicznego, skutków powodzi i osuwisk ziemnych oraz skutków
innych klęsk \
ywiołowych
finansowanie lub dofinansowanie zadań własnych
realizację zadań wynikających z umów międzynarodowych
Dotacja jest przekazywana samorządowi na realizację konkretnego
celu   dotacja celowa
Dochody JST Dochody własne JST
Struktura dochodów JST:
2007 r. 2008 r.
Dochody gmin
Bud\
et JST
Podstawę gospodarki finansowej jednostki samorządu
terytorialnego stanowi uchwała bud\
etowa na dany rok
bud\
etowy
Uchwała bud\
etowa zawiera bud\
et jednostki samorządu
terytorialnego oraz plany przychodów i wydatków zakładów
bud\
etowych, gospodarstw pomocniczych jednostek bud\
etowych
i funduszy celowych oraz dochodów własnych jednostek
bud\
etowych
Bud\
et jednostki samorządu terytorialnego to roczny plan
dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej
jednostki
Wydatki JST
Bud\
et JST
W bud\
ecie obowiązuje podział dochodów i wydatków na: W 2008 r. jednostki samorządu terytorialnego zrealizowały wydatki
w kwocie 145 182 636 tys. zł  wy\
sze o 12,4% ni\
w 2007 r.
bie\
ące
majątkowe
Struktura wydatków JST:
Do dochodów majątkowych zalicza się:
2007 r. 2008 r.
dotacje i środki otrzymane na inwestycje
dochody ze sprzeda\
y majątku
dochody z tytułu przekształcenia prawa u\
ytkowania wieczystego w
prawo własności
Dochody bie\
ące  dochody bud\
etowe niebędące dochodami majątkowymi
Do wydatków majątkowych zalicza się:
inwestycje i zakupy inwestycyjne
zakup i objęcie akcji
wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego
Wydatki bie\
ące  wydatki bud\
etowe niebędące wydatkami majątkowymi
Wydatki JST Wydatki gmin
Struktura wydatków bie\
ących JST: Struktura wydatków bie\
ących gmin:
2007 r. 2008 r. 2007 r. 2008 r.
Wydatki gmin
Bud\
et JST
Wydatki gmin w 2008 r. według wa\
niejszych działów:
Ró\
nica między dochodami a wydatkami bud\
etu jednostki
samorządu terytorialnego stanowi odpowiednio nadwy\
kę bud\
etu
jednostki samorządu terytorialnego lub deficyt bud\
etu jednostki
samorządu terytorialnego
Deficyt bud\
etu mo\
e być pokryty przychodami pochodzącymi z:
kredytów
po\
yczek
sprzeda\
y papierów wartościowych wyemitowanych przez jst
prywatyzacji majątku jednostki samorządu terytorialnego
nadwy\
ki bud\
etu jednostki samorządu terytorialnego z lat
ubiegłych
wolnych środków jako nadwy\
ki środków pienię\
nych na
rachunku bie\
ącym bud\
etu jednostki samorządu terytorialnego,
wynikających z rozliczeń kredytów i po\
yczek z lat ubiegłych
Bud\
et JST
Bud\
et JST
Ograniczenia w korzystaniu z dostępnych z
ródeł przychodów:
kredyty, po\
yczki oraz papiery wartościowe emitowane przez jednostki
Rozchodami jst są:
samorządu terytorialnego mogą być zaciągane do wysokości określonej w
uchwale bud\
etowej
spłaty otrzymanych po\
yczek i kredytów
łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec roku
wykup papierów wartościowych
bud\
etowego nie mo\
e przekroczyć 60% dochodów tej jednostki w tym roku
płatności wynikające z odrębnych ustaw, których z
ródłem
bud\
etowym
finansowania są przychody z prywatyzacji majątku jednostek
łączna kwota przypadających do spłaty w danym roku bud\
etowym rat kredytów
samorządu terytorialnego i po\
yczek wraz z nale\
nymi w danym roku odsetkami od tych kredytów i
po\
yczek oraz wykupów papierów wartościowych emitowanych przez jednostki
udzielone po\
yczki
samorządu terytorialnego wraz z nale\
nymi odsetkami i dyskontem od tych
papierów wartościowych, a tak\
e potencjalnych spłat kwot wynikających z
udzielonych przez jednostki samorządu terytorialnego poręczeń oraz gwarancji
nie mo\
e przekroczyć 15% planowanych na dany rok bud\
etowy dochodów
jednostki samorządu terytorialnego
Wynik JST w 2008 r. Wynik JST w 2008 r.
Liczba JST według zrealizowanego wyniku:
Zobowiązania JST Procedura bud\
etowa JST
Zarząd jst opracowuje projekt uchwały bud\
etowej wraz z
W 2008 r. zobowiązania jednostek samorządu terytorialnego
objaśnieniami, prognozę dotyczącą łącznej kwoty długu jednostki
wynosiły 28 774 694 tys. zł  wzrosły o 11,2% w stosunku do 2007 r.
na koniec roku bud\
etowego i lata następne oraz informację o
stanie mienia komunalnego
Struktura zobowiązań JST:
Przedkłada je, w terminie do 15 listopada roku poprzedzającego
2007 r. 2008 r.
rok bud\
etowy, organowi stanowiącemu jst (radzie, sejmikowi) i
regionalnej izbie obrachunkowej
RIO przedstawia opinię o projekcie i prognozie oraz o
mo\
liwościach sfinansowania deficytu bud\
etowego (jeśli projekt
zakłada występowanie deficytu)
Opinię RIO zarząd jednostki przedstawia organowi stanowiącemu
Organ stanowiący jst powinien uchwalić uchwałę bud\
etową przed
rozpoczęciem roku bud\
etowego, a w szczególnie uzasadnionych
przypadkach  nie póz
niej ni\
do 31 marca roku bud\
etowego
Procedura bud\
etowa JST Procedura bud\
etowa JST
Do czasu uchwalenia uchwały bud\
etowej, jednak nie póz
niej ni\
Zarząd jednostki samorządu terytorialnego sprawuje ogólny nadzór
do dnia 31 marca roku bud\
etowego, podstawą gospodarki nad realizacją, określonych uchwałą bud\
etową, dochodów i
finansowej jest projekt uchwały bud\
etowej przedstawiony wydatków, przychodów i rozchodów bud\
etu tej jednostki
organowi stanowiącemu jst
Wykonanie bud\
etu odbywa się zgodnie z zasadami gospodarki
W przypadku nieuchwalenia uchwały bud\
etowej we wskazanym finansowej, m.in.:
terminie, RIO w terminie do 30 kwietnia roku bud\
etowego ustala
- wydatki mogą być dokonywane w granicach kwot określonych w
bud\
et jednostki w zakresie zadań własnych oraz zadań zleconych
planie finansowym
W terminie 21 dni od uchwalenia uchwały bud\
etowej zarząd
- zgodnie z planowanym przeznaczeniem
opracowuje układ wykonawczy bud\
etu, przekazuje podległym
- w sposób celowy i oszczędny
jednostkom informacje o ostatecznych kwotach dochodów i
- zlecanie zadań powinno następować na zasadzie wyboru
wydatków oraz o wysokości dotacji i wpłat do bud\
etu, a tak\
e
najkorzystniejszej oferty przy zastosowaniu przepisów ustawy o
opracowuje plan finansowy zadań z zakresu administracji rządowej
zamówieniach publicznych
i innych zadań zleconych na mocy ustaw
Procedura bud\
etowa JST Polityka fiskalna
W terminie do dnia 20 marca roku następującego po roku Ogół czynności związanych z gromadzeniem i wydatkowaniem
bud\
etowym zarząd jednostki samorządu terytorialnego środków publicznych niezbędnych do realizacji funkcji państwa
przedstawia organowi stanowiącemu i regionalnej izbie składa się na politykę fiskalną
obrachunkowej sprawozdanie roczne z wykonania bud\
etu tej
Polityka fiskalna państwa oznacza dobór z
ródeł i metod
jednostki, zawierające zestawienie dochodów i wydatków
gromadzenia dochodów publicznych, jak te\
kierunków i sposobów
wynikające z zamknięć rachunków bud\
etu jednostki samorządu
realizacji wydatków publicznych dla osiągnięcia celów społecznych
terytorialnego
i gospodarczych, ustalonych przez właściwe organy publiczne
Organ stanowiący rozpatruje sprawozdanie z wykonania bud\
etu
w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku Funkcje polityki fiskalnej:
bud\
etowym i podejmuje uchwałę w sprawie absolutorium dla
- funkcja alokacyjna
zarządu jednostki samorządu terytorialnego
- funkcja redystrybucyjna
- funkcja stabilizacyjna
Polityka fiskalna Polityka fiskalna
Zaciąganie przez państwo kredytów, po\
yczek, sprzeda\

Instrumenty polityki fiskalnej:
skarbowych papierów wartościowych prowadzi do powstania
1) Dochody publiczne
długu publicznego
- podatki (podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek dochodowy od
osób fizycznych, podatek od towarów i usług, podatek akcyzowy, podatek od
Dług publiczny suma zobowiązań finansowych zaciągniętych
gier, podatek od nieruchomości, podatek rolny, podatek leśny, podatek od
przez jednostki sektora finansów publicznych
środków transportowych, podatek, od czynności cywilnoprawnych, podatek
od spadków i darowizn)
Zadłu\
enie sektora finansów publicznych obejmuje:
- cła
- zadłu\
enie sektora rządowego
- pozostałe daniny publiczne (opłaty, składki)
- zadłu\
enie sektora samorządowego
2) Wydatki publiczne
- zadłu\
enie sektora ubezpieczeń społecznych
3) Deficyt bud\
etowy
Polityka fiskalna
Państwowy dług publiczny
Granice zadłu\
enia
XII.2005 XII.2006 XII.2007 XII.2008 IX.2009
Wyszczególnienie
Konstytucja RP:
[w mln zł]
ZADA
UśENIE SEKTORA FINANSÓW
dług publiczny nie mo\
e przekroczyć 60% wartości rocznego
466 590 506 264 527 442 597 764 659 790
PUBLICZNYCH
produktu krajowego brutto
1. Zadłu\
enie sektora rządowego, w tym: 439 334 477 920 500 214 566 883 625 699
- zadłu\
enie Skarbu Państwa 438 416 476 552 498 963 565 462 624 490
Ustawa o finansach publicznych:
2. Zadłu\
enie sektora samorządowego, w tym: 20 172 23 283 24 483 28 107 32 073
gdy stosunek łącznej kwoty państwowego długu publicznego, - zadłu\
enie JST 17 156 19 991 21 203 24 967 28 992
3. Zadłu\
enie sektora ubezpieczeń 7 084 5 060 2 745 2 775 2 019
powiększonej o kwotę przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i
społecznych
gwarancji udzielonych przez podmioty sektora finansów
publicznych, do PKB będzie kształtował się w przedziale 50-55%
PKB lub 55-60% PKB wówczas konieczne jest podjęcie
określonych działań ostro\
nościowych i sanacyjnych
Państwowy dług publiczny Zadłu\
enie Skarbu Państwa
1 0 1 ,0 %
0 ,3 %
0 ,5 %
0 ,5 %
1 ,0 % 100,0%
1 ,5 %
1 0 0 ,0 %
24,2%
26,4% 26,3% 26,7%
90,0% 28,3%
9 9 ,0 %
80,0%
9 8 ,0 %
4 ,9 %
4 ,6 % 4 ,7 %
70,0%
4 ,6 %
9 7 ,0 %
4 ,3 %
60,0%
9 6 ,0 %
9 5 ,0 % 50,0%
75,8%
9 4 ,0 % 73,6% 73,7% 73,3%
40,0% 71,7%
9 4 ,8 % 9 4 ,8 % 9 4 ,8 %
9 4 ,4 %
9 3 ,0 %
9 4 ,2 % 30,0%
9 2 ,0 %
20,0%
9 1 ,0 %
10,0%
XII.2 0 0 5 XII.2 0 0 6 XII.2 0 0 7 XII.2 0 0 8 IX.2 0 0 9
0,0%
XII.2005 XII.2006 XII.2007 XII.2008 XII.2009
Z a d łu \
e n ie s e kto ra rz ą d o w e g o Z a d łu \
e n ie s e kto ra s a mo rz ą d o w e g o
Z a d łu \
e n ie s e kto ra u b e z p ie c z e ń s p o łe c z n y c h
Dług kra jow y Dług z a gra nic z ny
Zadłu\
enie Skarbu Państwa
1,1% 0,5% 0,1% 0,2% 0,1%
100,0%
90,0%
80,0%
70,0%
Dług krajowy
60,0%
98,9% 99,5% 99,9% 99,8% 99,9%
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0% Rynkowy system finansowy
XII.2005 XII.2006 XII.2007 XII.2008 XII.2009
Skarbow e papiery w artoś ciow e Pozos tały dług krajow y
100,0%
19,1%
20,6%
23,8%
90,0% 28,2%
32,7%
80,0%
70,0%
60,0%
Dług zagraniczny
50,0%
80,9%
79,4%
76,2%
40,0% 71,8%
67,3%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
XII.2005 XII.2006 XII.2007 XII.2008 XII.2009
Skarbow e pa piery w artoś ciow e Dług z tytułu kredytów
Zmienna wartość pieniądza w czasie Zmienna wartość pieniądza w czasie
Rynkowy system finansowy jest mechanizmem współtworzenia
Zmienna wartość pieniądza w czasie  jedna z podstawowych
i przepływu środków pienię\
nych działającym w oparciu o
prawidłowości wykorzystywanych w finansach polegająca na
podmioty prywatne (instytucje finansowe)
tym, \
e:
W gospodarce rynkowej o alokacji kapitału od posiadających
kapitał do tych, którzy nie mają kapitału, a mają pomysły na jego
 złotówka w garści jest warta więcej ni\
złotówka
efektywne wykorzystanie, decyduje cena kapitału (koszt
spodziewana w przyszłości
pieniądza), czyli poziom stopy procentowej
Czynniki kształtujące koszt pieniądza:
- ryzyko podstawowe
- inflacja
- preferencje czasowe dla konsumpcji
- koszt utraconych korzyści
Zmienna wartość pieniądza w czasie Zmienna wartość pieniądza w czasie
Zastosowanie zmiennej wartości pieniądza w czasie:
Porównywanie stóp zwrotu z inwestycji
Ocena efektywności projektów inwestycyjnych
Wycena instrumentów finansowych
Wycena przedsiębiorstwa
Obliczanie kosztu kapitału i wybór najtańszego z
ródła
finansowania
Wartość przyszła FV Wartość przyszła FV
Inwestowanie oznacza wyrzeczenie się bie\
ącej konsumpcji
Rodzaje oprocentowania:
dla przyszłych korzyści. Teraz
niejszość jest znana, a przyszłość
to zawsze tajemnica, a więc jest to wyrzeczenie się pewnego dla
proste  odsetki zawsze obliczane są od kapitału zainwestowanego
niepewnych korzyści
na początku
zło\
one  odsetki w kolejnych okresach naliczane są nie tylko od
Inwestowanie oznacza zmianę dochodu bie\
ącego na dochód
kapitału zainwestowanego na początku, ale równie\
od
przyszły  celem jest osiągnięcie dochodu wy\
szego ni\
ten,
odsetek otrzymanych w okresach wcześniejszych
który zainwestowano na początku
(odsetki są reinwestowane, czyli doliczane do kapitału
Kapitalizacja  proces przechodzenia od dzisiejszej wartości,
początkowego, tzw. kapitalizacja odsetek,
tzw. wartości bie\
ącej PV do wartości przyszłej FV
oprocentowanie składane)
Wartość przyszła FV  kwota, jaką uzyskamy w przyszłości
przy danym oprocentowaniu z dzisiaj zainwestowanych środków
pienię\
nych
Procent prosty Procent prosty
Przykład
Jaką kwotę zgromadzimy w banku po 3 latach, je\
eli mo\
emy
FV = PV �"(1+ r �" n)
ulokować na rachunku 1 000 zł, a bank oferuje roczne
oprocentowanie w wysokości 5%, ale odsetki nalicza na koniec
lokaty
FV  wartość przyszła
PV  wartość bie\
ąca
n  liczba okresów naliczania odsetek
r  stopa procentowa
Procent składany Procent składany
Przykład
Jaką kwotę zgromadzimy w banku po 3 latach, je\
eli mo\
emy ulokować
na rachunku 1 000 zł, a bank oferuje roczne oprocentowanie w
FV = PV � (1 + r)n
wysokości 5%, przy czym odsetki naliczane są na koniec ka\
dego roku i
dopisywane do kapitału początkowego
FV  wartość przyszła
PV  wartość bie\
ąca
n  liczba okresów
r  stopa procentowa
FV = 1000 + 50 + 52,5 + 55,13 = 1157,63
Procent składany  kapitalizacja
Efektywna stopa procentowa
odsetek częściej ni\
raz w roku
Przykład
BZ WBK oferuje lokatę na 7 dni oprocentowaną 2,15% p.a., oraz na 14
Przykład
dni oprocentowaną 2,25%. Który wariant jest korzystniejszy przy 14
dniach trwania inwestycji?
Masz do wyboru dwa produkty bankowe:
lokatę 3-miesięczną o oprocentowaniu 8%, odsetki dopisane są
Stopa procentowa uwzględniająca częstotliwość kapitalizacji
na koniec okresu, a zerwanie lokaty wią\
e się z utratą odsetek
odsetek to tzw. efektywna stopa procentowa  umo\
liwia
porównywanie depozytów o ró\
nych stopach oprocentowania i
konto oszczędnościowe o oprocentowaniu 6 %, odsetki
ró\
nych okresach kapitalizacji
dopisywane są na koniec ka\
dego miesiąca
Dzisiaj masz do dyspozycji 10 tys. zł. Ile będziesz miał na koncie
R  nominalna stopa procentowa
R
w przypadku konta oszczędnościowego, a ile w przypadku lokaty
Ref = (1+ )m -1
m  liczba kapitalizacji w ciągu roku
po 3 miesiącach?
m
Jak nie płacić podatku Belki od lokat bankowych?
Wartość przyszła renty Wartość przyszła renty
Wartość przyszła renty płatnej z dołu:
Renta  stałe płatności (o równej wartości), dokonywane w
regularnych odstępach czasu, np. co miesiąc, co rok
FVA= PMT �"(1+ r)n-1 + PMT �"(1+ r)n-2 +...+ PMT �"(1+ r)0 =
Rodzaje:
n
"PMT �"(1+ r)n-t =PMT �" (1+ r)n -1 = PMT �" FVIFA(n,r)
1. Ze względu na moment wystąpienia płatności
r
t=1
renta płatna z dołu  płatność występuje na końcu ka\
dego okresu
renta płatna z góry  płatność występuje na początku ka\
dego okresu
FVA  wartość przyszła renty (future value of annuity)
PMT  renta (okresowa płatność)
2. Ze względu na liczbę rent
r  oczekiwana stopa procentowa odpowiadająca okresowi płacenia renty
renta czasowa  skończona liczba rent (annuity)
n  liczba płatności (maksymalna liczba okresów kapitalizacji)
renta wieczysta  nieskończona liczba rent (perpetuity)
FVIFA  czynnik wartości przyszłej renty
Wartość przyszła renty Wartość bie\
ąca PV
Przykład
Postanawiamy co roku odkładać na fundusz inwestycyjny 3000 zł
(wpłata na koniec roku). Jaką kwotę uzyskamy po 10 latach
zakładając, \
e przeciętna roczna stopa zwrotu wynosi np. 5%.
Wartość bie\
ąca Wartość bie\
ąca
Dyskontowanie proste:
Dyskontowanie zło\
one:
FV = PV �"(1+ r �" n)
FV = PV � (1 + r)n
1
PV = FV �"
1
(1+ r �" n)
PV = FV �"
(1+ r)n
Wartość bie\
ąca Wartość bie\
ąca renty
Wartość bie\
ąca renty płatnej z dołu:
Przykład
PMT PMT PMT
Jaką kwotę musimy dzisiaj wpłacić do banku, aby po trzech
PVA= + +...+ =
latach mo\
na było z zaoszczędzonych środków kupić samochód
(1+ r)1 (1+ r)2 (1+ r)n
za 40 000 zł jeśli stopa procentowa wynosi 6% oraz:
n
PMT 1
=
odsetki są naliczane jednorazowo po okresie lokaty
"(1+ r)t = PMT �"(1 - r �"(1+ r)n ) =
r
t=1
odsetki są naliczane na koniec ka\
dego roku i dopisywane do
= PMT �" PVIFA(n,r)
wartości kapitału
PVA  wartość bie\
ąca renty (present value of annuity)
PMT  renta (okresowa płatność)
r  stopa dyskontowa odpowiadająca okresowi płacenia renty
n  liczba płatności (maksymalna liczba okresów dyskontowania)
PVIFA  czynnik wartości bie\
ącej renty
Wartość bie\
ąca renty Wartość bie\
ąca
Przykład
Wartość bie\
ąca pozwala nam obliczyć dzisiejszą wartość
Jaką kwotę musimy zdeponować w banku, je\
eli chcemy, aby
danego instrumentu przy określonej stopie procentowej poprzez
nasze dziecko przez 10 lat otrzymywało stypendium roczne w
dodawanie do siebie wartości bie\
ącej wszystkich przyszłych
wysokości 2000 zł? Obowiązuje roczna kapitalizacja odsetek, a
płatności, jakie spodziewamy się otrzymać; pozwala nam
oprocentowanie rachunku wynosi 4 % rocznie
obliczyć właściwą stopę rentowności, jaką mo\
na uzyskać z
2 000 2 000 2 000 2 000
2 000 2 000 2 000 2 000
danego instrumentu  stopę, która przyrównuje wartość bie\
ącą
płatności otrzymanych z określonego instrumentu z jego
wartością dzisiejszą
10
10
Wartość bie\
ąca Wartość bie\
ąca
Przykład  zdolność kredytowa
Przykład
Jaki kredyt hipoteczny mo\
esz zaciągnąć przy zało\
eniu, \
e
Zaciągamy kredyt w kwocie 10 000 oprocentowany stopą 7% w
będzie on spłacany w równych miesięcznych ratach przez okres
skali roku. Ile wyniesie rata przy zało\
eniu, \
e:
30 lat (40 lat) przy stopie procentowej wynoszącej 7%?
a) kredyt będzie spłacany w równych miesięcznych ratach
Załó\
my równie\
, \
e ze względu na wielkość osiąganych
przez okres 1 roku
dochodów i ponoszonych wydatków miesięcznie jesteś w stanie
b) kredyt będzie spłacany w miesięcznych ratach malejących
płacić ratę w wysokości 1 200 PLN
przez okres 1 roku
Jak wygląda harmonogram spłaty kredytu?
Wartość bie\
ąca Wartość bie\
ąca
Wycena bonu: Rentowność bonu:
FV - wartość
nominalna N
dyskontowanie
FV - PV 360
r =
�"
n
PV
N - P 360
r =
�"
liczba dni do wykupu t
n
P
PV - cena
bonu P
r  stopa rentowności bonu
FV
N
N  wartość nominalna bonu
P =
P  wartość rynkowa bonu (bie\
ąca cena)
t
(1+ r * ) n  liczba dni od momentu zakupu do dnia wykupu bonu
360
Wartość bie\
ąca Wartość bie\
ąca
Przykład
Przykład
Inwestor nabył obligację zerokuponową z rentownością 7,25% na
Chcemy wycenić bon o terminie wykupu 52W o wartości
dokładnie dwa lata przed jej wykupem (wartość nominalna 1000 zł)
nominalnej 10000 i wymaganej rentowności 6,11%.
Proszę obliczyć cenę nabycia tej obligacji
Chcemy wycenić bon o trzynastotygodniowym terminie wykupu o
Przykład
wartości nominalnej 10000 zł przy wymaganej rentowności 5,2%.
Proszę wycenić obligację pięcioletnią (wartość nominalna 1000 zł) je\
eli
Mamy bon o wartości nominalnej 10 000 na 40 dni przed wykupem.
jest ona oprocentowana 6% w skali roku (kupon płacony rocznie) a
Jaką ma on rentowność je\
eli kosztuje 9945 zł?
inwestorzy oczekują dla takiej inwestycji stopy dochodu w wysokości
12% w skali roku
Obliczenie rentowności jest przydatne do porównywania
Wycena obligacji równie\
polega na obliczeniu wartości
inwestycji
bie\
ącej przepływów finansowych, które ona generuje