Agresja i przestępczość
Uwarunkowania biologiczne
Agresja
• „Agresja w ścisłym tego słowa znaczeniu
jest aspołecznym sposobem zachowania
się wynikającym z wrogich zamiarów i
chęci szkodzenia innym lub niszczenia”
• „Pewne działanie, myśl lub impuls,
którego celem jest wyrządzenie krzywdy
fizycznej lub psychicznej, realnej lub
symbolicznej, określonej osobie lub jej
reprezentantowi”
Agresja
• Agresja fizyczna
• Agresja słowna
• Agresja symboliczna
(np. podarcie czyjegoś zdjęcia, listów)
Agresja instrumentalna
• Będąca jedynie środkiem do
osiągnięcia innego celu, np. rabunek,
wymuszenie.
• Agresja wroga – głównym celem jest
cierpienie ofiary
Agresja
• Przemieszczenie agresji –
skierowanie jej na obiekt zagrożony
mniejsza karą
• Zmiana postaci agresji – zmiana
formy na zagrożoną mniejsza karą
Walka z agresją
• Katharsis (rozładowanie) ->
stosowanie przemocy rodzi dalszą
agresję
„Każdy wybuch agresji mobilizuje
tkwiąca w człowieku chęć niszczenia, a
chęć ta nigdy nie jest nasycona; jeśli
raz zacznie się ją realizować, to trudno
ją nieraz zahamować; narasta ona jak
lawina. W przeciwieństwie bowiem do
świata zwierzęcego, w którym
tendencje niszczycielskie mają swoje
granice wyznaczone prawem
zachowania życia (zabija się dla
zaspokojenia głodu lub w obronie
życia), u człowieka ich granica ma znak
nieskończoności, człowiek niszczy dla
samego niszczenia.”
Agresja a płeć
• Uwarunkowania kulturowe
• Mężczyźni są bardziej skłonni do
agresji fizycznej, natomiast kobiety
do „agresji społecznej” – plotki,
oczernianie, krytyka, zarzucanie
innym niemoralnych zachowań
Mężczyźni
o wysokim poziomie
testosteronu
• Agresja fizyczna, napady
• Agresja werbalna
• Kłopoty w szkole i z rodzicami
• Niska odporność na frustrację
• Spożywanie alkoholu i narkotyków
• Duża liczba partnerek seksualnych
Dodatkowy chromosom Y
• Mężczyźni posiadający dodatkowy
chromosom Y cechują się niższą
inteligencją
• Występuje nadreprezentacja
mężczyzn z dodatkowym
chromosomem Y w więzieniach,
jednak z nich odbywa wyrok za
przestępstwa niezwiązane z
przemocą
Serotonina
• Neuroprzekaźnik odpowiadający za
komunikację między układem
limbicznym a korą przedczołową,
regulujący zachowania agresywne
• U osób agresywnych stwierdzono
obniżony poziom serotoniny
„Mutacja osierocona”
• Zaburzenie sprzężone z płcią,
dotyczące monoaminooksydazy A -
enzymu odpowiedzialnego za rozkład
serotoniny
• Bardzo rzadka, mniej niż 1 na 1000
osób
Tlenek azotu
• Neuroprzekaźnik w formie gazu
• Samce myszy pozbawione NOS
zachowywały się agresywnie w
stosunku do innych samców i do
samic
• Prawdopodobnie odpowiedzialny za
regulację zachowania i
powstrzymywanie aktów agresji
Predyspozycja
to nie
predestynacja
Co wpływa na agresywność?
• Geny
• Rodzina
• Środowisko
• System wartości
Spożycie alkoholu
• Agresywność, drażliwość
• Spadek krytycyzmu i sprawności
intelektualnej
• Obniżenie progu bólu
• Błędna ocena własnych możliwości
Zaburzenia sprzyjające
agresji
• Zaburzenia urojeniowe (schizofrenia)
• Depresja
• Osobowość dyssocjalna (typ impulsywny)
• Osobowość chwiejna emocjonalnie
(typ impulsywny)
• Osobowość eksplozywna
• Alkoholowy zespół Otella
• Zespół napięcia przedmiesiączkowego
(PMS)
Czynniki sprzyjające
przestępczości
• Płeć
(mężczyźni odpowiadają za 90%
przestępstw)
• Wiek (młody)
Przestępcy seksualni
• Mężczyźni
• Gwałty z użyciem przemocy wiążą się z
wysokim poziomem testosteronu
• Pedofilia – zakłócenie równowagi
hormonalnej odpowiadających za
pobudzenie seksualne
• Zażywanie sterydów
• „Zgwałcenie przypadkowe”
• Pobudzenie wywołane agresją lub
odmową
Przemoc w rodzinie
• Zazdrość
• Zespół Otella
• Gwałty w małżeństwie
• Osobowość dyssocjalna
• Osobowość eksplozywna
• Depresja poporodowa, dzieciobójstwo