Wykład IV
http://kpfug07.blogspot.co
m/
Budżet państwa to:
1) roczny plan dochodów i wydatków oraz
przychodów i rozchodów
• organów władzy publicznej, w tym
administracji rządowej, organów kontroli
i ochrony prawa
• sądów i trybunałów
2) podstawowy plan finansowy państwa
art. 95 ust. 1 i 2 ustawy o finansach
publicznych
Budżet państwa
Budżet jest jednocześnie:
• aktem decyzji politycznej,
• zasobem środków pieniężnych,
• planem,
• formą organizacji publicznej
gospodarki finansowej,
• aktem prawnym
• Art.32 ustawy o finansach publicznych
• zamieszczenie w budżecie państwa
dochodów z określonych źródeł lub
wydatków na określone cele nie stanowi
podstawy roszczeń bądź zobowiązań państwa
wobec osób trzecich ani roszczeń tych osób
wobec państwa.
wyjątek:
• wydatki budżetu państwa na subwencje dla
jednostek samorządu terytorialnego
• wydatki budżetu państwa na dotacje celowe
na realizację zadań zleconych -ustawa o
dochodach jednostek samorządu
terytorialnego
Budżet państwa
• ZASADY BUDŻETOWE – postulaty nauki
pod adresem ustawodawstwa i praktyki,
dotyczące prawidłowej organizacji i
funkcjonowania gospodarki budżetowej, w
celu optymalnej realizacji jej zadań
Zasady budżetowe
ZASADA
TREŚĆ
PRAWO I
PRAKTYKA
powszechności
(zupełności,
budżetowania
brutto)
postulat, aby
budżet obejmował
wszystkie dochody
i wydatki państwa;
wszystkie jednostki
sektora finansów
publicznych
wchodziły do
budżetu państwa
całością swoich
dochodów i
wydatków (w
pełnych kwotach);
określa zakres
budżetu w ujęciu
podmiotowym
ograniczona z
uwagi na wymogi
operatywności i
efektywności
działania – formy
budżetowania netto
w publicznej
gospodarce
budżetowej -
zakłady budżetowe,
fundusze
motywacyjne
gospodarstwa
pomocnicze,
fundusze celowe
ZASADA
TREŚĆ
PRAWO I
PRAKTYKA
jedności
formalnej
postulat, aby
jeden budżet
ujmowany był w
jeden
całościowy akt
prawny
odstępstwo
poprzez
ustalanie kilku
różnych
budżetów (np.
budżety
jednostek
samorządu
terytorialnego,
budżety
załącznikowe)
ZASADA
TREŚĆ
PRAWO I
PRAKTYKA
jedności
materialnej
(niefunduszowania)
postulat
zorganizowania
budżetu na
zasadzie jednej puli
środków, której
całość dochodów
przeznaczona jest
na całość
wydatków;
unikanie łączenia –
logicznego i
finansowego –
dochodów
budżetowych z
konkretnych źródeł
z określonymi
kierunkami
wydatkowania
alternatywa –
przeznaczanie
konkretnych
dochodów na
konkretne wydatki,
funduszowanie:
środki pochodzące
z określonych
źródeł,
przeznaczone na
określone cele
(fundusze celowe,
środki pochodzące
ze źródeł
zagranicznych)
zasada ogólna
finansów
publicznych
ZASADA
TREŚĆ
PRAWO I
PRAKTYKA
szczegółowości
(specjalizacji
postulat, aby
budżet był
uchwalany ze
szczególnym
podziałem
dochodów i
wydatków; takie
usystematyzowanie
dochodów i
wydatków, aby
właściwiej
wyrażały działania
rządu, pozwalając
na ocenę tej
działalności przez
parlament
narzędzie –
klasyfikacja
budżetowa:
określone prawnie
zasady podziału
dochodów i
wydatków
budżetowych,
system jednostek
klasyfikacyjnych,
mających formę
podziałek
budżetowych
wyjątek –
prowizorium
budżetowe (budżet
tymczasowy z
ogólnie ustalonymi
kwotami dochodów
i wydatków)
ZASADA
TREŚĆ
PRAWO I
PRAKTYKA
roczności
postulat roczności
planowania
budżetowego
wada – ogranicza
pełne i elastyczne
wykorzystanie
budżetu i realizacji
ekonomicznych
funkcji budżetu,
swobodę
prowadzenia
sprawnej polityki
gospodarczej i
społecznej
ZASADA
TREŚĆ
PRAWO I
PRAKTYKA
równowagi
postulat takiego
ukształtowania
wydatków, aby
nie przekraczały
wysokości
dochodów tzn.
aby nie wystąpił
deficyt
budżetowy
w klasycznej
wersji w zaniku;
zastępowana
teorią
systematyczneg
o deficytu
ZASADA
TREŚĆ
PRAWO I
PRAKTYKA
jawności
postulat, aby
budżet był
ujawniany
obywatelom w fazie
planowania,
uchwalania i
wykonywania oraz
poddanie
ograniczonej
kontroli operacji
finansowych
objętych tajemnicą
państwową
wyraża się w wielu
aspektach
(otwartości obrad
nad projektem
budżetu,
publikowaniu
ustawy budżetowej
itp.)
zasada ogólna
finansów
publicznych
ZASADA
TREŚĆ
PRAWO I
PRAKTYKA
przejrzystości
(jasności)
postulat
uporządkowania
dochodów i
wydatków
budżetowych w
odpowiednim
systemie podziałek
narzędzia -
jednolite kryteria
klasyfikacji, jasne i
jednolite zasady
rachunkowości i
sprawozdawczości
budżetu oraz
czytelne i logiczne
zasady konstrukcji
budżetu
zasada ogólna
finansów
publicznych