Międzynarodowy fundusz walutowy

MFW powstał w 1944 roku na konferencji w Bretton Woods ale działalność rozpoczął dopiero w..., na początku tworzyły go 44 państwa, teraz jest ich 184, są to te same państwa które tworzą międzynarodowy system walutowy.

Cele MFW

Koncentrują się na działalności finansowej

• wspieranie międzynarodowej współpracy w sprawach walutowych,

• zapewnienie stabilności walut krajów członkowskich w ramach międzynarodowego systemu walutowego - stabilność to jeden z warunków

• ustanowienie wielostronnego systemu rozliczeń z tytułu bieżących transakcji między krajami członkowskimi oraz wyeliminowanie ograniczeń kursowych mogących utrudnić wzrost handlu światowego,

• zapewnienie krajom członkowskim środków finansowych (po spełnieniu określonych warunków) w celu utrzymania krótko i długookresowej równowagi w bilansie płatniczym,

• sprawowanie nadzoru nad zadłużeniem międzynarodowym - MFW pełni funkcję pośrednika między dłużnikami i wierzycielami, namawia wierzycieli do redukcji długów ale i monitoruje dłużników

• dążenie do zwiększenia światowych rezerw dewizowych (a tym samym do zwiększenia płynności)

Głównymi problemami, którymi zajmuje się MFW są: stabilności i wymienialność walut, nierównowaga w bilansu płatniczym.

Struktura organizacyjna

1. Rada Gubernatorów - składa się z gubernatorów każdego kraju członkowskiego - czyli prezesów NBC albo Ministrów Finansów. Podejmuje ona najważniejsze decyzje w sprawie przyjmowania członków ale i wykluczania (co się jeszcze nie zdarzyła), podwyżek kwot udziałowych, kreacji i alokacji SDR. Decyzje podejmowanie 85% większością głosów. Rada spotyka się raz do roku.

2. Rada dyrektorów, Rada Wykonawcza - składa się z 24 dyrektorów: 5 mianowanych i 19 wybieranych oraz dyrektora generalnego. Dyrektorzy mianowani reprezentują państwa o najwyższych kwotach udziałowych. Ponadto Arabia Saudyjska, Chiny i Rosja uzyskały prawo mianowania swojego dyrektora. Pozostałe państwa są pogrupowane w grupy dopiero w ramach, których wybiera się dyrektora - dyrektor grupy polskiej to Szwajcar a jego zastępca to Andrzej Raczko. Decyzje podejmowane są większością głosów i dotyczą:

• umów kredytowych,

• nadzoru nad ich wykonaniem

• zmiany kwot

• strategii rozwiązywania problemów zadłużenia

• a także spraw zleconych przez Radę Gubernatorów

Najwięksi udziałowcy MFW

USA 17, 16% udział w ogólnej licznie głosów

Japonia

GB

FR

Prezesem nie może zostać Amerykanin,

Warunki przystąpienia do MFW

• wniesienie określanej kwoty udziałowej - tzw. transza - kwota jest ustalana indywidualnie dla kraju wstępującego, zależy od otwartości gospodarki, wysokości kwot udziałowych są przeglądane i zmieniane co 5 lat. W latach osiemdziesiątych fundusz prowadził dość intensywną działalność kredytową, wiec potrzebna była podwyżka kwot udziałowych, następny przegląd odbędzie się w 2008.

Kwota udziałowa dzieli się na 2 części:

• 25% kwoty jest wnoszona jako aktywa rezerwowe (SDR, waluty wymienialne, Euro Jeny, Dolary inne waluty zaakceptowane przez MFW); kiedyś mogło to być złoto.

5. 75% kwoty to wpłata w walucie krajowej - jest zdeponowana w NBC każdego kraju wyrażona w SDR, pozostaje do dyspozycji MFW, jeżeli będzie potrzebował to dane państwo będzie musiało przelać te sumę ale w walucie krajowej, za wykorzystanie środków nalicza się odsetki.

Wielkość kwoty udziałowej ma wpływ na:

• liczbę głosów w radzie gubernatorów - każdy kraj wstępujący dostaje 250 głosów, ale za każde 100.000 SDR kwoty udziałowej to 1 głos.

• Wysokość kwoty udziałowej upływa także na wielkość przysługujących kredytów. Kredyty są podawane jako % kwoty udziałowej.

• Po trzecie kwota udziałowa wpływa na wielkość przydzielanych emitowanych SDR

• zgłoszenie obowiązującej polityki kursowej - zmiany muszą być motywowane, zmiany nie powinny być za częste,

• coroczne konsultacje kraju członkowskiego z MFW na temat sytuacji gospodarczej i płatniczej. Wygląda to następująco: do danego kraju przyjeżdża delegacja z MFW, spotykają się z ministrem finansów a ten jest zobowiązany do udzielenia wszelkich informacji, na tej podstawie powstaje raport, w którym fundusz wypowiada się co jest źle i co jest dobrze. W przypadku krajów które zaciągnęły kredyty w MFW przeglądy oglądy odbywają się częściej,

• dostarczanie systematycznych danych o gospodarce na tej podstawie swoja strategie między innymi

Żeby fundusz mógł prowadzić swoją działalność kredytów musi posiadać środki na ten cel.

Środki finansowe MFW

1. zasoby własne

• wpłaty kwot udziałowych przez kraje członkowskie, w 2005 fundusz miał do dyspozycji 312 mld USD,

• dochody z działalności kredytowej - MFW nie udziela kredytów charytatywnie, są one oprocentowane według stóp rynkowych, dodatkowo fundusz pobiera jeszcze pewne opłaty, choć MFW w niektórych przypadkach udziela kredytów na warunkach preferencyjnych

• dochody ze sprzedaży złota - na początku kraje wnosiły kwoty udziałowe w złocie, teraz MFW sprzedaje je i tworzy specjalny fundusz na pomoc krajom najuboższym

2. zasoby pożyczone

• pożyczki od krajów członkowskich:

• Ogólne Porozumienie Pożyczkowe [GAB - General Arrangemenst to Borrow] (1962) co pięć lat odnawiane, kraje które je podpisały stawiają do dyspozycji MFW 17 mld SDR,,

• Nowe porozumienie z 1998 [NAB - New Arrangemenst to Borrow ] - 25 krajów ??? postawiło do dyspozycji MFW 34 mld SDR???? raz tylko wykorzystane,

• inne porozumienia pożyczkowe - fundusz ma do dyspozycji jeszcze 1,5 ???USD CZY SDR?? od Arabii Saudyjskiej

• pożyczki z Banku Rozrachunków Międzynarodowych

Działalności kredytowa MFW

Cele działalności:

1. finansowanie przywracania równowagi bilansu płatniczego krajów członkowskich, zarówno krótkich jak długich,

2. zapewnienie odpowiedniej wielkości i struktury rezerw walutowych -??? pożyczki udzielane są przede wszystkim do NBC i one “rozdzielają” te pieniądze.

Formy kredytów

Kredyty od MFW polegają na odkupowaniu od funduszu walut wymienialnych za waluty własne, przy czym zwrot może nastąpić w innej walucie niż ta kupiona.

[Facility - udogodnienia]

Jeden z kredytów MFW jest nieodpłatny, czyli nieoprocentowany i nieuwarunkowany, czyli można go uruchomić na każde żądanie członka, jest to tak zwany kredyt w transzy rezerwowej.

A transza rezerwowa to kwota udziałowa - zasoby waluty własnej, czyli transza = wniesionej kwocie udziałowej wniesionej w walucie obcej wymienialnej.

Rodzaje kredytów udzielanych przez MFW

1. promesa kredytowa [Stand-By-Arrangements] SBA - porozumienie typu SBA - obietnica, że jak spełnimy warunki to będzie kasa jak nie to nie - transze przeznaczane na krótkoterminowe cele regulacji bilansów płatniczych na okres maksymalnie na 2 lata, spłacana jest przez 3-5 lat od momentu ich zaciągnięcia. Sposób przyznawania: Minister Finansów składa list intencyjny, w odpowiedzi przyjeżdża misja MFW, sporządza ramowa promesę, następuje je ratyfikacja przez rade a potem strony podpisują umowę. ????Zawiera ona kryteria wykonawcze - trzeba spełnić jakieś odpowiednie kryteria aby otrzymać środki, niespełnienie ich skutkuje zerwaniem umowy przez MFW????.

2. Rozszerzone ułatwienia finansowe [Extended Fund Facility] weszły w życie 1974 i dotyczą kredytów długoterminowych na przezwyciężenie trudności w bilansie płatniczym o charakterze strukturalnym i makroekonomicznym. Udzielane również po przedstawieniu odpowiedniego programu dostosowawczego.

3. Podatkowe ułatwienia rezerwowe [Supplemental Reserve Facility] → w celu zapewnienia krótkoterminowej pomocy finansowej krajom doświadczającym trudności w bilansie płatniczym, wywołanym spadkiem zaufania do ich gospodarek.

4. Kompensacyjne ułatwienia finansowe [Compensatory Financing Facility] → w ramach tych ułatwień kraj członkowski może zaciągnąć kredyt na pokrycie spadku wpływów z eksportu, tymczasowego wzrostu kosztów importu oraz na inne wydatki związane ze zdarzeniami od niego niezależnymi.

5. Pomoc nadzwyczajna [Emergency Assistance] → jest udzielana w przypadku wystąpienia w bilansie płatniczym związanych z nagłymi i nieprzewidywalnymi klęskami naturalnymi, także w przypadku trudności wynikających z konfliktów politycznych.

6. Ułatwienia dotyczące wzrostu gospodarczego i ograniczania ubóstwa (PRGF) [Powerty Reduction and Growth Facility] → ustanowione z przeznaczeniem na walkę z ubóstwem oraz dla zapewnienia wzrostu gospodarczego; kredyty przeznaczone dla krajów członkowskich o względnie niskich dochodach (poniżej 865 $ per capita)

Funkcje MFW

1. Regulacyjna → opracowywanie norm i przepisów obowiązujących wszystkie kraje członkowskie;

2. Konsultacyjna → sprawowanie nadzoru nad funkcjonowaniem międzynarodowego systemu walutowego oraz polityką gospodarczą prowadzoną przez poszczególne kraje członkowski;

3. Finansowa → udzielanie kredytów w celu zapewnienia długookresowej równowagi w bilansie płatniczym;

4. Kontrolna → nadzór nad wypełnianiem przez kraje dłużnicze swoich zobowiązań wynikających z podpisanych porozumień kredytowych i zaakceptowanych przez władze MFW programów dostosowawczych;

5. Usługowo-informacyjna → udzielanie krajom członkowskim pomocy technicznej, prowadzenie szkoleń i świadczenie usług doradczych oraz udostępnianie danych ekonomiczno-finansowych.

Polska była krajem założycielskim, w 1950r. Wystąpiła z MFW ale już od 1981 próbowała wstąpić do niego ponownie; powróciła w 1986r. Miała 4 porozumienia: promesa kredytowa, EFF, CCFF (obecnie nie istniejące już), porozumienia kompensacyjne i awaryjne ułatwienia finansowe oraz dwie promesy kredytowe.

Wykład 8 (11.04.2006)

30

---