Choroby układu

nerwowego w ciąży

Choroby układu

nerwowego

Choroby układu nerwowego u
kobiet ciężarnych zwiększają
ryzyko wystąpienia położniczych
powikłań w trakcie ciąży;
Ciąża nie stanowi przeciwskazania
bezwzględnego w przypadku
konieczności operacji
neurologicznej

Choroby układu

nerwowego

Ciąża wywiera wpływ na przebieg takich
schorzeń neurologicznych jak: padaczka, bóle
głowy, stwardnienie rozsiane, miastenia,
tetraplegia, guzy OUN i przysadki mózgowej
W ciąży mogą rozwinąć się następujące
powikłania neurologiczne: rzucawka, choroby
naczyniowe mózgu, guzy mózgu, urazy
czaszkowo-mózgowe i rdzenia kręgowego,
zapalenie mózgu, napady drgawkowe

Choroby układu

nerwowego

1.

Padaczka

2.

Bóle głowy

3.

Stwardnienie rozsiane

4.

Miastenie

5.

Guzy OUN

6.

Guzy przysadki mózgowej

Chorobu układu

nerwowego

7. Rzucawka
8. Choroby naczyń mózgowych
9. Neuropatie
10. Zespoły bólowe okolicy

lędźwiowo-krzyżowej

11. Pląsawica ciężarnych

Padaczka

Ciąża ma duży wpływ na jej przebieg
Def: jest to nagłe, okresowe zaburzenie
czynności mózgu, wyrażające się
napadami klinicznymi
W Polsce na padaczkę choruje 1%
populacji, a wśród kobiet ciężarnych
występuje w 0,5%
Jest to ciąża wysokiego ryzyka, ma wpływ
na częstość i ciężkość napadów

Padaczka

ETIOLOGIA

-

Idiopatyczna

-

Czynniki genetyczne

-

Czynniki urazowe

-

Guzy mózgu

-

Wady naczyniowe mózgu

-

Zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe

-

Zatrucie lekami, alkoholem

Padaczka

PATOGENEZA
- kwas gammaaminomasłowy

(GABA)hamuje pobudliwość
neuronów, a jego niedobór na
skutek zaburzeń elektrolitowych,
niedoborów witaminowych wpływa
na wzrost pobudliwości neuronów

Padaczka

OBJAWY

-

częściowe- drgawki ograniczone do
cz.ciała, zaburzenia pamięci,
wzrokowe, wegetatywne, ciężarna
jest przytomna

-

Uogólnione- utrata przytomności,
drgawki toniczne, kloniczne,
toniczno-kloniczne oraz atoniczne

Padaczka

ROZPOZNANIE

-

Objawy

-

EEG oraz TK głowy

Padaczka a ciąża

Zmiany fizjologiczne w ciąży
zwiększają częstość napadów
padaczkowych:

w I trymestrze odpowiedzialna za to

HCG, a potem estrogeny; progesteron
ma działanie antyepileptyczne, ale
wywołuje zmiany metabolizmu mózgu
i zaburzenia snu

Padaczka a ciąża

Powikłania wynikające ze współistnienia
padaczki i ciąży dla matki:

- krwawienia z pochwy 2xczęściej
- przedwczesne oddzielenie łożyska 3x
- PIH 2x
- PROM
- porody przedwczesne
- urazy mechaniczne

Padaczka a ciąża

Powikłania dla płodu:

- wystąpienie drgawek w ciąży
- ryzyko odziedziczenia padaczki

na tle

genetycznym
- teratogenny wpływ leków
przeciwpadaczkowych

Stan padaczkowy

Rzadko występuje w ciąży
Trwa ponad 30min
Idiopatyczny, gorączkowy, urazy
głowy, hipoglikemia lub
odstawienie leków
przeciwpadaczkowych

Stan padaczkowy-

postępowanie

Zabezpieczenie dróg oddechowych i
utrzymanie funkcji życiowych
Utrzymanie RR, monitorowanie tętna,
temp.ciała, EKG, funkcji oddechowych,
zabezpieczenie drogi dożylnej
Dożylnie podać lorazepam 0,1mg/kg lub
diazepam 0,2mg/kg, potem fenytoina
15-20mg/kg, a potem fenobarbital
20mg/kg

Opieka nad ciężarną z

padaczką

Kobiety z padaczką przed zajściem w

ciążę powinny mieć świadomość

teratogennego działania leków
Zasada leczenia- najlepiej monoterapia,

leczenie modyfikowane przed zajściem

w ciążę
Wszystkie leki przeciwpadaczkowe

przechodzą przez łożysko
Wady wrodzone głównie przy politerapii

Opieka nad ciężarną z

padaczką

Najczęstszą wadą jest rozszczep wargi i
podniebienia
W przypadku stosowania
kw.walproinowego wady OUN i cewy
nerwowej
W przypadku stosowania barbituranów,
u dzieci występują krwawienia z powodu
niedoboru wit.K (podać wit K tydzień
przed porodem)

Opieka nad ciężarną

Kontrolne wizyty co 2 tygodnie- położnik

i neurolog
Co 4 tygodnie określanie stężenia leku

przeciwpadaczkowego w surowicy
Suplementacja kwasem foliowym,

witaminami gr.B
EEG 1x na 3 miesiące
USG 3x
Po 38tc hospitalizacja w Oddziale PC

Padaczka nie stanowi wskazania do
indukcji porodu
Nie jest również wskazaniem do
cięcia cesarskiego!

Wskazania do cięcia

cesarskiego u kobiet z

padaczką

Utrwalone neurologiczne umysłowe
defekty u matki
Ograniczona współpraca
Nasilenie napadów w III trymestrze
Codzienne występowanie napadów
częściowych złożonych
Uprzednie wystąpienie ciężkich drgawek
podczas fizycznego lub umysłowego
stresu

Nagłe wskazania do cc

Stan padaczkowy
Toniczno-kloniczne drgawki w
trakcie porodu
Objawy niedotlenienia
wewnątrzmacicznego
Brak współpracy z rodzącą

Bóle głowy

Jeden z częstszych objawów
neurologicznych
Ciąża może je nasilać, powodować
wystąpienie innego rodzaju bólu
lub chronić przed bólami
występującymi wcześniej

Bóle głowy-rodzaje

Bóle z napięcia mięśniowego
Bóle pochodzenia naczynioruchowego
Bóle głowy z pociągania( zapalenie,
przemieszczenie struktur wewnątrz i
zewnątrzczaszkowych)

LECZENIE-przyczynowe, leki pbólowe-

pochodne kw.salicylowego, leki
przeciwhistaminowe, kortykosterydy,
furosemid, metoklopramid

SM

Jest to choroba, w której tworzą się

liczne ogniska demielinizacji i
prowadzą do ciężkiego kalectwa.

SM

Etiologia nieznana-wirusowa,
immunologiczna, genetyczna
Częściej występuje u kobiet niż u
mężczyzn, między 20-40r.ż

SM

Przebieg może być łagodny, utajony,

złośliwy, nawracający w postaci rzutów

lub stopniowo postępująca
Objawy-zapalenie pozagałkowe

nn.wzrokowych, podwójne widzenie

spowodowane porażeniem nerwów VI, III,

IV, niepewność w czasie chodzenia,

drżenia zamiarowe, mowa skandowana,

zawroty głowy, oczopląs, objawy

piramidowe, zaburzenia oddawania moczu

SM u ciężarnych

Nie ma wpływu na płodność kobiet
Nie zwiększa ilości poronień ani

porodów przedwczesnych
Zwiększa ryzyko wystąpienia SM u

dziecka
Zaostrzenia w okresie poporodowym
Karmienie nie nasila objawów

chorobowych

SM-ukończenie ciąży

Łagodny przebieg- poród drogami
natury, bez znieczulenia
zewnątrzoponowego;gdy
paraplegia lub tetraplegia cęcie
cesarskie w znieczuleniu ogólnym

Miastenia

Jest to schorzenie

autoimmunologiczne dotyczące
płytek motorycznych w mięśniach
poprzecznie prążkowanych

Miastenia

Charakteryzuje ją osłabienie mięśni

po wysiłku, które ustępuje po
spoczynku.

Rozpoznanie oparte jest na

stwierdzeniu w surowicy przeciwciał
przeciw receptorom acetylocholiny
oraz występowaniu objawów.

Miastenia

OBJAWY

-

Męczliwość

-

Początek w mięśniach gałki ocznej,
podniebienia i przełyku

-

Poprawa po podaniu leku
hamującego esterazę cholinową

Miastenia

Nie obserwuje się wzrostu odsetka wad

wrodzonych ani poronień
Zwiększona częstość porodów

przedwczesnych
Przeciwciała przechodzą przez łożysko, wobec

czego 10-15% noworodków będzie miało

miastenię (hipotonia, słaby krzyk, trudności w

karmieniu, zaburzenia oddechowe)
Miastenia noworodka pojawia się w 1-2dobie

życia i ustępuje po 4 tygodniach

Miastenia

Czasami ze względu na częstość
miastenii istnieje konieczność
przerwania ciąży
U ciężarnej nie wolno stosować
siarczanu magnezu
W czasie porodu obecny
anestezjolog

Miastenia

Leczenie w czasie ciąży-
inhibitory cholinesterazy
kortykosterydy
plazmafereza
tymektomia- przed ciążą lub

u ciężarnych z ciężką miastenią

Zespoły bólowe okolicy

lędźwiowo-krzyżowej

Ból tej okolicy jest pochodzenia kostnego i
mięśniowego i nie wynika z porażenia
korzeni nerwowych
Dolegliwości wynikają ze zmian
ogólnoustrojowych zachodzących w okresie
ciąży- zmiany hormonalne, przesunięcie
środka ciężkości do przodu, rozciąganie
mięśni, wzrost lordozy lędźwiowej i
przesunięcie k.krzyżowej do przodu

Zespoły bólowe cd.

W efekcie dochodzi do obciążenia stawów,

krążków międzykręgowych i więzadeł

odcinka lędźwiowo-krzyżowego oraz do

rozluźnienia połączeń miednicy i kręgosłupa
Wzrost masy ciała, zmiana postawy ciała

oraz uraz mechaniczny podczas porodu

mogą doprowadzić do uszkodzenia połączeń

okolicy lędźwiowej i przepukliny krążka

mędzykręgowego( bóle promieniujące do

kończyn, zaburzenia czucia

powierzchownego)

Zespoły bólowe cd.

Nadmierna lordoza i przeciążenie
stawów międzykręgowych
powodują ucisk i podrażnienie
włókienbólowych, czuciowych i
ruchowych gałęzi tylnej nerwu
rdzeniowego- bóle tępe, trudne do
umiejscowienia, promieniujące do
pachwin lub kończyn dolnych

Zespoły bólowe cd.

W III trymestrze na skutek zaburzeń
uwapnienia kości pojawiają się bóle
ok. biodra- przemijająca osteoporoza
biodra
W czasie porodu występują bóle
lędźwiowokrzyżowe-wysiłek fizyczny,
zakwaszenie mięśni i podrażnienie
splotu lędźwiowokrzyżowego

Zespoły bólowe cd.

LECZENIE

-

ograniczenie wysiłku fizycznego- częste
płaskie ułożenie

-

Nocny odpoczynek na twardym podłożu

-

Leki pbólowe i uspokajające oraz miejscowe
ostrzykiwanie środkami znieczulającymi

-

Leczenie operacyjne w przypadku
przepukliny krążka międzykręgowego, w
połogu

Pląsawica ciężarnych

Chorea gravidarum

Występuje u młodych kobiet
W większości są to pierwiastki
Dotyczy I trymestru
Patogeneza jest niejasna
Obraz kliniczny: skurcze pląsawicze

mięśni, głównie k.górnych i tułowia;

obok zmian neurologicznych w

30%stwierdza się zapalenie wsierdzia

Pląsawica ciężarnych cd.

Towarzyszące objawy reumatyczne

rzadko występują w ciąży
W badaniach laboratoryjnych stwierdza

się: przyspieszone OB, leukocytozę, w

EEG zmiany o charakterze rozlanym
Czas trwania tydzień do 8 miesięcy
Leczenie zachowawcze- leki

uspokajające, witaminy, odpoczynek

zapewniający chorej spokój psychiczny

Rzucawka

Jest to stan charakteryzujący się

występowaniem napadów drgawek
i/lub śpiączką u kobiet ciężarnych
po 20 tyg. ciąży lub położnic z
ciężkim stanem
przedrzucawkowym (nadciśnienie
tętnicze, białkomocz, obrzęki)

Rzucawka

Do jej rozwoju dochodzi na skutek

skurczu tętniczek, wzrostu oporu
naczyniowego i zaburzeń autoregulacji
krążenia mózgowego. Następnie
dochodzi do obrzęku mózgu i
wynaczynienia krwi, zakrzepów w
krążeniu mózgu. To wszystko prowadzi
do powstania ognisk drgawkowych.

Rzucawka cd.

Postępowanie:

-

przerwanie napadu rzucawki- fenytoina

z fenobarbitalem, ciągły wlew leku

hipotensyjnego( siarczan magnezu)

-

Zapewnienie dostępu do dwóch dużych

naczyń obwodowych

-

Kontrola diurezy

-

Równoczasowe monitorowanie

dobrostanu płodu

Rzucawka cd.

Dążyć do ukończenia ciąży
Ścisła kontrola w okresie
poporodowym
Śmiertelność matek z powodu
rzucawki wynosi 14%, płodów 10-
28%.

Podsumowanie

Istnieje możliwość badań obrazowych
w okrsie ciąży-TK(zakrzepica żył
mozgu i guzy mózgu); MR (SM, guzy
mózgu, zespoły bólowe okolicy
lędźwiowo-krzyżowej)
Przy objawach oponowych(zapalenia,
krwotoki)wykonuje się nakłucie
lędźwiowe

Podsumowanie cd.

Hospitalizacja ciężarnej w III

trymestrze z porażeniem kk.dolnych i

miastenią
Rozwiązanie ciąży w zależności od

rodzaju i zaawansowania choroby:

cięcie cesarskie w przypadku:tętniaka,

SM z porażeniem dwu-lub

czterokończynowym, guza mózgu,

zapalenia wielomięśniowego

Dziękuję za uwagę