Funkcjonalność i
Funkcjonalność i
dysfunkcjonalność
dysfunkcjonalność
instytucji medycznych
instytucji medycznych
Chrząstek Ewa
Chrząstek Ewa
Hawryluk Łukasz
Hawryluk Łukasz
Krochmal Paulina
Krochmal Paulina
Instytucja medyczna
Instytucja medyczna
1. Pojęcie instytucji
1. Pojęcie instytucji
medycznej
medycznej
INSTYTUCJA
INSTYTUCJA
- organizacja publiczna mająca charakter
- organizacja publiczna mająca charakter
formalny, czyli posiadająca własne przepisy,
formalny, czyli posiadająca własne przepisy,
która pełni w społeczeństwie określoną
która pełni w społeczeństwie określoną
funkcję.
funkcję.
W tym kontekście instytucje medyczne są to
W tym kontekście instytucje medyczne są to
organizacje, których funkcją jest zapewnianie
organizacje, których funkcją jest zapewnianie
szeroko pojętej opieki medycznej pacjentom.
szeroko pojętej opieki medycznej pacjentom.
Cechy instytucji
Cechy instytucji
Instytucja:
Instytucja:
działa zgodnie z wyznaczonymi odgórnie lub
działa zgodnie z wyznaczonymi odgórnie lub
narzuconymi wewnętrznie normami
narzuconymi wewnętrznie normami
prawnymi,
prawnymi,
posiada personel, który także jest źródłem
posiada personel, który także jest źródłem
obowiązujących w tej instytucji norm, od
obowiązujących w tej instytucji norm, od
którego w dużej mierze może zależeć
którego w dużej mierze może zależeć
funkcjonalność instytucji (efektywność pracy,
funkcjonalność instytucji (efektywność pracy,
kompetencja),
kompetencja),
Cechy instytucji
Cechy instytucji
Instytucja:
Instytucja:
spełnia w społeczeństwie określone funkcje,
spełnia w społeczeństwie określone funkcje,
realizując przez to nadany jej cel,
realizując przez to nadany jej cel,
charakter i skuteczność jej działania zależy
charakter i skuteczność jej działania zależy
m. in. od środków finansowych i
m. in. od środków finansowych i
materialnych jakimi dysponuje,
materialnych jakimi dysponuje,
funkcjonalność lub dysfunkcjonalność
funkcjonalność lub dysfunkcjonalność
instytucji zależy w dużej mierze od sposobu
instytucji zależy w dużej mierze od sposobu
w jaki jest zarządzana, a więc struktury tej
w jaki jest zarządzana, a więc struktury tej
organizacji, od obowiązującego wewnątrz
organizacji, od obowiązującego wewnątrz
niej podziału zadań
niej podziału zadań
2. Funkcje instytucji
2. Funkcje instytucji
medycznych:
medycznych:
Oprócz funkcji typowo medycznych
Oprócz funkcji typowo medycznych
instytucje medyczne mogą też spełniać
instytucje medyczne mogą też spełniać
inne, mniej oczywiste ale równie ważne
inne, mniej oczywiste ale równie ważne
zadania takie jak:
zadania takie jak:
Zaspokajanie potrzeb społeczeństwa: opieka
Zaspokajanie potrzeb społeczeństwa: opieka
medyczna (profilaktyka, diagnostyka,
medyczna (profilaktyka, diagnostyka,
leczenie, rehabilitacja, opieka paliatywna),
leczenie, rehabilitacja, opieka paliatywna),
przedłużanie oraz ratowanie życia ludzkiego
przedłużanie oraz ratowanie życia ludzkiego
Integracja dążeń, działań i stosunków
Integracja dążeń, działań i stosunków
społecznych, umacnianie wewnętrznej
społecznych, umacnianie wewnętrznej
spójności zbiorowości
spójności zbiorowości
3. Przykłady instytucji
3. Przykłady instytucji
medycznych:
medycznych:
szpital
szpital
przychodnia
przychodnia
hospicjum
hospicjum
sanatorium
sanatorium
poradnie specjalistyczne, ośrodki
poradnie specjalistyczne, ośrodki
leczenia uzależnień, ośrodki
leczenia uzależnień, ośrodki
rehabilitacyjne, laboratoria
rehabilitacyjne, laboratoria
medyczne.
medyczne.
4. Instytucja medyczna na
4. Instytucja medyczna na
przykładzie szpitala
przykładzie szpitala
Szpital jest podstawową jednostką medyczną.
Szpital jest podstawową jednostką medyczną.
Szpital pełni wiele złożonych i różnorodnych funkcji,
Szpital pełni wiele złożonych i różnorodnych funkcji,
m. in.:
m. in.:
- diagnostyczną
- diagnostyczną
- terapeutyczną
- terapeutyczną
- opiekuńczą
- opiekuńczą
- profilaktyczną (indywidualną i środowiskową)
- profilaktyczną (indywidualną i środowiskową)
- naukowo- badawczą
- naukowo- badawczą
- dydaktyczną (kształcenie w zakresie nauk
- dydaktyczną (kształcenie w zakresie nauk
medycznych)
medycznych)
- pielęgnacyjną
- pielęgnacyjną
- rehabilitacyjną
- rehabilitacyjną
4. Instytucja medyczna na
4. Instytucja medyczna na
przykładzie szpitala
przykładzie szpitala
Poszczególne funkcje szpitala są
Poszczególne funkcje szpitala są
współzależne
współzależne
Prawidłowe funkcjonowanie szpitala jest
Prawidłowe funkcjonowanie szpitala jest
możliwe jeśli zostanie zapewniona
możliwe jeśli zostanie zapewniona
odpowiednia organizacja jego pracy a
odpowiednia organizacja jego pracy a
między poszczególnymi jego funkcjami
między poszczególnymi jego funkcjami
zostanie zachowana harmonia.
zostanie zachowana harmonia.
Przedstawiciele różnych profesji
Przedstawiciele różnych profesji
medycznych pracujący w szpitalu powinni
medycznych pracujący w szpitalu powinni
tworzyć zintegrowany zespół.
tworzyć zintegrowany zespół.
4. Instytucja medyczna na
4. Instytucja medyczna na
przykładzie szpitala
przykładzie szpitala
Wyróżniamy trzy modele opieki
Wyróżniamy trzy modele opieki
szpitalnej:
szpitalnej:
model klasyczny
model klasyczny
model opiekuńczy
model opiekuńczy
model rehabilitacyjny
model rehabilitacyjny
4. Instytucja medyczna na
4. Instytucja medyczna na
przykładzie szpitala
przykładzie szpitala
model klasyczny:
model klasyczny:
- najpopularniejszy,
- najpopularniejszy,
- celem nadrzędnym jest w nim
- celem nadrzędnym jest w nim
diagnostyka i leczenie,
diagnostyka i leczenie,
- kontakt personelu medycznego z
- kontakt personelu medycznego z
pacjentem ma tu charakter epizodyczny,
pacjentem ma tu charakter epizodyczny,
- leczenie chorób ostrych – pobyt
- leczenie chorób ostrych – pobyt
pacjenta w szpitalu nie ma charakteru
pacjenta w szpitalu nie ma charakteru
długoterminowego
długoterminowego
4. Instytucja medyczna na
4. Instytucja medyczna na
przykładzie szpitala
przykładzie szpitala
model opiekuńczy:
model opiekuńczy:
- występuje w przypadku niektórych
- występuje w przypadku niektórych
placówek: hospicjów czy szpitali
placówek: hospicjów czy szpitali
psychiatrycznych, szczególnie zajmujących
psychiatrycznych, szczególnie zajmujących
się chorobami nieuleczalnymi
się chorobami nieuleczalnymi
- z charakteru dolegliwości wynika
- z charakteru dolegliwości wynika
długoterminowy pobyt pacjenta w szpitalu i
długoterminowy pobyt pacjenta w szpitalu i
związana z tym długotrwała (a nie
związana z tym długotrwała (a nie
epizodyczna) relacja personelu medycznego
epizodyczna) relacja personelu medycznego
z pacjentem
z pacjentem
- instytucja może posiadać cechy totalnej
- instytucja może posiadać cechy totalnej
4. Instytucja medyczna na
4. Instytucja medyczna na
przykładzie szpitala
przykładzie szpitala
model rehabilitacyjny:
model rehabilitacyjny:
- zajmuje się leczeniem chorób
- zajmuje się leczeniem chorób
przewlekłych ale uleczalnych,
przewlekłych ale uleczalnych,
włącznie z przywróceniem pacjentowi
włącznie z przywróceniem pacjentowi
sprawności umożliwiającej jak
sprawności umożliwiającej jak
najnormalniejsze funkcjonowanie,
najnormalniejsze funkcjonowanie,
- współpraca między pacjentem a
- współpraca między pacjentem a
personelem medycznym, długotrwała
personelem medycznym, długotrwała
relacja, zindywidualizowanie terapii
relacja, zindywidualizowanie terapii
Dysfunkcjonalność
Dysfunkcjonalność
instytucji medycznych
instytucji medycznych
Definicja
Definicja
Dysfunkcjonalność
Dysfunkcjonalność
to zakłócenia w
to zakłócenia w
realizacji założonych celów instytucji,
realizacji założonych celów instytucji,
spowodowane realizacją innych celów.
spowodowane realizacją innych celów.
Dysfunkcjonalność dzielimy na:
Dysfunkcjonalność dzielimy na:
–
Zewnętrzną
Zewnętrzną
–
Wewnętrzną
Wewnętrzną
Wewnętrzna
Wewnętrzna
dysfunkcjonalność
dysfunkcjonalność
1.
1.
Zakłócenia w funkcjonowaniu
Zakłócenia w funkcjonowaniu
placówek medycznych
placówek medycznych
będący
będący
skutkiem dwóch systemów autorytetów i
skutkiem dwóch systemów autorytetów i
władzy:
władzy:
-
wynikający z zarządzania placówką
wynikający z zarządzania placówką
-
wynikający z profesjonalnych
wynikający z profesjonalnych
umiejętności lekarzy
umiejętności lekarzy
2.
2.
Dysproporcje w strukturze zawodów
Dysproporcje w strukturze zawodów
lekarskich
lekarskich
Zewnętrzna
Zewnętrzna
dysfunkcjonalność
dysfunkcjonalność
1.
1.
Nieprawidłowy proces komunikacji między
Nieprawidłowy proces komunikacji między
personelem medycznym a pacjentem,
personelem medycznym a pacjentem,
nieodpowiednie relacje między nimi -
nieodpowiednie relacje między nimi -
odsyłanie pacjenta do różnych specjalistów,
odsyłanie pacjenta do różnych specjalistów,
porozumiewanie się lekarzy za pomocą pisemnie
porozumiewanie się lekarzy za pomocą pisemnie
wydawanych orzeczeń.
wydawanych orzeczeń.
2.
2.
Pacjent jako przedmiot leczenia a nie
Pacjent jako przedmiot leczenia a nie
podmiot -
podmiot -
leczenie objawów, nie przyczyn;
leczenie objawów, nie przyczyn;
pacjent traktowany jest jako przypadek
pacjent traktowany jest jako przypadek
chorobowy a nie człowiek.
chorobowy a nie człowiek.
3.
3.
„
„
Fragmentaryzacja” pacjenta
Fragmentaryzacja” pacjenta
wynikająca z
wynikająca z
pogłębiającej się specjalizacji lekarzy (niejakim
pogłębiającej się specjalizacji lekarzy (niejakim
remedium ma być lekarz rodzinny).
remedium ma być lekarz rodzinny).
Zewnętrzna
Zewnętrzna
dysfunkcjonalność
dysfunkcjonalność
4.
4.
Depersonalizacja stosunku
Depersonalizacja stosunku
lekarz-pacjent.
lekarz-pacjent.
5.
5.
Bagatelizowanie sfery opiekuńczo
Bagatelizowanie sfery opiekuńczo
-
-
emocjonalnej -
emocjonalnej -
nieliczenie się z samopoczuciem i
nieliczenie się z samopoczuciem i
emocjami pacjenta; brak wsparcia ze strony
emocjami pacjenta; brak wsparcia ze strony
personelu medycznego; dyskomfort związany z
personelu medycznego; dyskomfort związany z
biernym poddawaniem się zaleceniom personelu
biernym poddawaniem się zaleceniom personelu
medycznego.
medycznego.
6.
6.
Niewłaściwy, niewystarczający lub brak
Niewłaściwy, niewystarczający lub brak
przekazywania informacji o chorobie, leczeniu
przekazywania informacji o chorobie, leczeniu
czy ewentualnych skutków ubocznych
czy ewentualnych skutków ubocznych
leczenia -
leczenia -
brak osoby/specjalisty, z którym można
brak osoby/specjalisty, z którym można
by omówić swój stan i rozwiać wszelkie wątpliwości
by omówić swój stan i rozwiać wszelkie wątpliwości
związane z leczeniem; używanie specjalistycznej i
związane z leczeniem; używanie specjalistycznej i
często niezrozumiałej terminologii.
często niezrozumiałej terminologii.
Dysfunkcjonalność instytucji medycznych
Dysfunkcjonalność instytucji medycznych
może wynikać z błędów organizacyjnych,
może wynikać z błędów organizacyjnych,
niedoborów ekonomicznych i zadłużeń
niedoborów ekonomicznych i zadłużeń
placówek. Problem może stanowić również
placówek. Problem może stanowić również
nierówność dostępu do opieki zdrowotnej.
nierówność dostępu do opieki zdrowotnej.
Przyczyny dysfunkcjonalności mogą tkwić w
Przyczyny dysfunkcjonalności mogą tkwić w
nieodpowiednim przygotowaniu przyszłego
nieodpowiednim przygotowaniu przyszłego
personelu medycznego na studiach. Zwraca
personelu medycznego na studiach. Zwraca
się uwagę na osobliwe a zarazem nieczęste
się uwagę na osobliwe a zarazem nieczęste
przypadki ignorując te najbardziej pospolite.
przypadki ignorując te najbardziej pospolite.