Dług publiczny
Dług publiczny
rząd może zdecydować się na to, by wydatki były większe
rząd może zdecydować się na to, by wydatki były większe
niż dochody. Wtedy w budżecie pojawia się deficyt.
niż dochody. Wtedy w budżecie pojawia się deficyt.
Nagromadzona wielkość deficytów budżetowych z
Nagromadzona wielkość deficytów budżetowych z
przeszłości to dług publiczny.
przeszłości to dług publiczny.
Największą częścią długu publicznego są wyemitowane,
Największą częścią długu publicznego są wyemitowane,
oprocentowane obligacje
oprocentowane obligacje
(1)
(1)
. Dług może mieć jednak i inne
. Dług może mieć jednak i inne
postaci. Mogą to być
postaci. Mogą to być
kredyty zaciągane
kredyty zaciągane
nie tylko bezpośrednio
nie tylko bezpośrednio
przez budżet centralny, ale i
przez budżet centralny, ale i
przez różne agencje
przez różne agencje
(2) i
(2) i
fundusze
fundusze
budżetowe
budżetowe
(3). W skład długu publicznego wchodzą również
(3). W skład długu publicznego wchodzą również
zobowiązania samorządów
zobowiązania samorządów
(4). Rzadko mówi się o ukrytej części
(4). Rzadko mówi się o ukrytej części
długu publicznego, jaką są na przykład
długu publicznego, jaką są na przykład
niespłacane na czas
niespłacane na czas
zobowiązania szpitali albo państwowych firm(5).
zobowiązania szpitali albo państwowych firm(5).
Według oficjalnych szacunków, w 2003 r. dług publiczny wynosił
Według oficjalnych szacunków, w 2003 r. dług publiczny wynosił
408
408
miliardów
miliardów
641 milionów złotych. Szacunek na pocz. 2006 –
641 milionów złotych. Szacunek na pocz. 2006 –
480
480
mld zł.
mld zł.
Roczne spłaty rat i odsetek – ponad 25 mld
Roczne spłaty rat i odsetek – ponad 25 mld
zł
zł
Dług publiczny jest często wyrażany nie
Dług publiczny jest często wyrażany nie
jako wielkość bezwzględna –
jako wielkość bezwzględna –
w miliardach złotych, ale jako odsetek
w miliardach złotych, ale jako odsetek
produktu krajowego brutto. W Polsce
produktu krajowego brutto. W Polsce
w 2003 r. wynosił
w 2003 r. wynosił
51 procent PKB
51 procent PKB
i
i
przekroczył pierwszy próg ostrożnościowy
przekroczył pierwszy próg ostrożnościowy
kryteriów konwergencji.
kryteriów konwergencji.
Wyrażanie wielkości długu publicznego w
Wyrażanie wielkości długu publicznego w
procentach PKB pozwala na ocenę, jak duży
procentach PKB pozwala na ocenę, jak duży
wysiłek państwo musiałoby ponieść, by
wysiłek państwo musiałoby ponieść, by
szybko spłacić swoje długi.
szybko spłacić swoje długi.
Regułą przyjętą w krajach Unii Europejskiej
Regułą przyjętą w krajach Unii Europejskiej
jest to, że dług publiczny
jest to, że dług publiczny
nie powinien
nie powinien
przekraczać 60 proc. PKB
przekraczać 60 proc. PKB
. To jedno z
. To jedno z
tzw. Kryteriów z Maastricht,
tzw. Kryteriów z Maastricht,
uprawniających do znalezienia się
uprawniających do znalezienia się
w strefie euro.
w strefie euro.
Dług publiczny c.d.
Dług publiczny c.d.
GP": Nasz dług publiczny wynosi już
GP": Nasz dług publiczny wynosi już
480 mld zł
480 mld zł
(Gazeta Prawna, 06.03.2006,
(Gazeta Prawna, 06.03.2006,
Dług publiczny Polski wynosi już ponad 480 mld zł i ma
Dług publiczny Polski wynosi już ponad 480 mld zł i ma
wartość połowy produktu krajowego brutto. I wciąż rośnie.
wartość połowy produktu krajowego brutto. I wciąż rośnie.
Napędzają go gigantyczne wydatki socjalne - informuje
Napędzają go gigantyczne wydatki socjalne - informuje
"Gazeta Prawna".
"Gazeta Prawna".
Ma to bezpośrednie przełożenie na deficyt budżetowy kraju, który
Ma to bezpośrednie przełożenie na deficyt budżetowy kraju, który
nie spełnia wymogów unijnych. Koniec nieudolnej zabawy
nie spełnia wymogów unijnych. Koniec nieudolnej zabawy
finansami państwa może być taki, że Komisja Europejska odetnie
finansami państwa może być taki, że Komisja Europejska odetnie
Polskę od wsparcia ze wspólnej unijnej kasy - ostrzega dziennik.
Polskę od wsparcia ze wspólnej unijnej kasy - ostrzega dziennik.
Gdyby do tego doszło, stracilibyśmy dziesiątki miliardów euro.
Gdyby do tego doszło, stracilibyśmy dziesiątki miliardów euro.
Jedynym rozwiązaniem jest sanacja finansów publicznych.
Jedynym rozwiązaniem jest sanacja finansów publicznych.
Zapowiada ją już minister finansów Zyta Gilowska. Na razie jednak
Zapowiada ją już minister finansów Zyta Gilowska. Na razie jednak
nie padły żadne konkrety - zauważa gazeta.
nie padły żadne konkrety - zauważa gazeta.
Ekonomiści nie mają wątpliwości, że narastaniu dziury w finansach
Ekonomiści nie mają wątpliwości, że narastaniu dziury w finansach
publicznych można zapobiec. Proponowane przez nich rozwiązania
publicznych można zapobiec. Proponowane przez nich rozwiązania
nie należą jednak do łatwych - czytamy w "Gazecie Prawnej".
nie należą jednak do łatwych - czytamy w "Gazecie Prawnej".
Rok 2006 przynosi
Rok 2006 przynosi
kolejne 30 mld
kolejne 30 mld
zł. długu publicznego
zł. długu publicznego
Competitiveness of EU countries, 2006
Competitiveness of EU countries, 2006
WTO, status of different
WTO, status of different
countries
countries