PERSONEL

WIĘZIENNY I

JEGO FUNKCJE

Służba więzienna

Każda instytucja, aby poprawnie funkcjonować, musi być

właściwie

zorganizowana. W ZK strukturze organizacyjnej podlega

personel

penitencjarny.

Poddając analizie strukturę organizacyjną więzienia,

można wyodrębnić cztery kategorie personelu:



- Personel ochrony- priorytetem jest utrzymania

bezpieczeństwa w ZK, czy dwóch subzbiorowości- personelu i

skazanych;



- Personel obsługi- odpowiada za przyjęcie i zwolnienie

skazanych, troszczenie się o warunki socjalno-bytowe oraz za

obsługę sanitarno- medyczną i inną;



- Personel resocjalizacyjny- odpowiada za diagnostykę

penitencjarną, programowanie oddziaływań

resocjalizacyjnych, terapeutycznych, ich organizowanie,

realizację i ocenę. Do zadań tego personelu należy również

kontakt z rodzinami więźnia oraz z określonymi

wolnościowymi instytucjami;



- Personel administracyjny- w jego gestii leży kierowanie

zakładem, tak aby polityka kadrowa była właściwa. Zajmuje

się również obsługą prawną oraz zatrudnieniem więźniów.

Struktura organizacyjna ZK

CZSW

OISW

Dyrektor ZK

Zastępca dyrektora ZK

[1] [2] [3] [4] [5]

[6]

Populacja skazanych

Legenda

ZK- Zakład Karny


CZSW - Centralny
Zarząd Służby
Więziennej
OISW- Okręgowy
Inspektorat Służby
Więziennej
[1] Dział Ochrony
[2] Dział
Penitencjarny
[3] Dział Ewidencji i
Zatrudnienia
[4] Dział Finansowy
[5] Dział
Kwatermistrzowski
[6] Służba Zdrowia

Służba więzienna jest zorganizowana na

wzór wojskowy i ma wyraźnie

paramilitarny charakter. Charakter ten

przejawia się w obowiązku:



-umundurowania,



-uzbrojeniu



-w przepisach określających możliwość zastosowania
broni ( paradoksalne, że akurat w obronie funkcji
izolacyjnej, a nie wychowawczej),



-w hierarchii stopni służbowych od (szeregowca do
generała)



-w posłuszeństwie służbowym



-nakazie bezzwłocznego wykonywania poleceń i
rozkazów przełożonych



Paramilitarny charakter organizacji służby więziennej

pociąga za sobą jakby nieuchronnie autokratyczny

styl kierowania instytucją. Funkcjonariusz

więzienny jest zobowiązany do bezwzględnego

wykonywania poleceń i oczekiwań zwierzchników.

Zwykle więc nie może kwestionować bezduszności lub

niedorzeczności rozkazu – musi go wykonać. W ten

sposób odpowiedzialność służbowa w zakładzie

karnym wzrasta wraz z zajmowaniem wyższego

stanowiska w hierarchii służbowej. Stąd też interes

wielu funkcjonariuszy polega na tym, aby ukrywać

zdarzenia, za które trzeba ponosić odpowiedzialność,

np. pijaństwo podwładnych na terenie zakładu.

Zwierzchnicy nie lubią więc, gdy otrzymują formalne

zgłoszenia o wykroczeniach funkcjonariuszy, głownie

dlatego, że rzutuje to negatywnie także na ich pracę.

Byłoby najlepiej, gdyby ich w ogóle nie było, ale

ponieważ jednak się zdarzają, trzeba przynajmniej

cześć przemilczeć lub odwlec ich załatwienie dla

wspólnego dobra. Takie przemilczenie jest czasem dla

winnych przekroczeń pułapką, bo przełożony żąda

często czegoś za wyrządzoną przysługę np. informacji

o tym, co się dzieje wśród personelu. Tak powstaje

jeden z elementów sieci nieformalnych powiązań

wśród pracowników więziennych.

W zakładach karnych i aresztach

śledczych funkcjonują

następujące komórki

organizacyjne:



dział ochrony i dowodzenia



dział penitencjarny



dział ewidencji i zatrudnienia



dział finansowy



dział gospodarczy



służba zdrowia



szkoła więzienna

Na czele zakładów karnych i

aresztów śledczych stoją
naczelnicy/dyrektorzy, którzy maja
integrować pracę poszczególnych
działów. Naczelnik ma liczne
uprawnienia w zakresie kontroli, karania
i nagradzania, zarówno personelu
zakładu jak i osób skazanych. Od
poziomu jego kwalifikacji zawodowych,
postaw oraz cech osobowości zależy w
dużym stopniu powodzenie
przedsięwzięć resocjalizacyjnych i
atmosfera w zakładzie.

Ośrodkami działalności

penitencjarnej w zakładach
karnych są działy penitencjarne. Na
nich bowiem ciąży odpowiedzialność za
przebieg pracy wychowawczej. One
decydują o warunkowych
przedterminowych zwolnieniach lub o
orzeczeniu nadzoru ochronnego po
odbyciu kary pozbawienia wolności,
zamiast umieszczania skazanego w
ośrodku przystosowania społecznego.
Organizację i styl funkcjonowania
działów penitencjarnych określają
zarządzenia Ministra Sprawiedliwości.

Dla pracowników działu ochrony

najważniejszy jest oczywiście ład,
dyscyplina, porządek i
bezpieczeństwo w zakładzie. Dla
pracowników działu
gospodarczego najważniejsza jest
praca, jej organizacja i bezwzględna
kontrola jej wykonania w terminie.
Dla pracowników najmniej licznego
działu penitencjarnego
najważniejsze jest, przynajmniej w
deklaracji, wychowanie osób
skazanych na karę pozbawienia
wolności.

Cechy charakteru i osobowości

funkcjonariusza więziennego wg. H.

Machela



Odporność na stres



Umiejętność opanowania się w sytuacjach konfliktowych



Umiejętność nie poddawania się prowokacji



Zrównoważenie



Umiejętność opanowania się w sytuacjach zagrożenia

osobistego bądź w sytuacjach ekstremalnych



Dobry refleks



Przystępność i rozwaga w podejmowaniu decyzji



Prawdomówność



Asertywność



Empatia



Odporność na prizonizację

Osiągnięcie zamierzonego celu zależy od zdobycia i

utrzymania tak ważnego w służbie autorytetu, w czym

niewątpliwie jest pomocna zasada równości w

traktowaniu osób pozbawionych wolności

Cechy szkodliwe w pracy ze

skazanym:



Flegmatyczność



Niesprawiedliwość



Lekkomyślność



Nadpobudliwość



Nerwowość



Arogancja



Egocentryzm



Snobizm



Dwulicowość



Oschłość



Wulgarność



Agresywność



Złośliwość

Funkcje i zasady

organizacyjne

Zadania, jakie realizują administracje

aresztów śledczych, ośrodków

przystosowania społecznego i

zakładów karnych są w istocie

podobne. Można je za Porowskim

sprowadzić do 5 następujących

funkcji:



Izolacyjnej



socjalno – bytowej



ekonomicznej



gospodarczej



resocjalizacyjnej

1. Izolacyjna- jest zorganizowaną w

określony sposób izolacją człowieka od
jego dotychczasowego środowiska, jest
fundamentalną cechą kary pozbawienia
wolności. Administracja każdego zakładu
karnego i reżim tej instytucji nastawione są
więc przede wszystkim na realizację tego
celu. Izolacja nie może stanowić głównego,
a tym bardziej jedynego zadania
administracji penitencjarnej i nie zatracała
celów znacznie ważniejszych- resocjalizacji.
Organizacja i przebieg resocjalizacji w
zakładzie zależy przede wszystkim od
funkcjonariuszy, a zwłaszcza
wychowawców.

2. Socjalno-bytowa- wiąże się tylko z tymi

jej działaniami. Które dotyczą uprawnień
osób skazanych w odniesieniu do
wyżywienia, pracy, higieny, odzieży,
ochrony zdrowia oraz warunków
mieszkaniowych i klimatycznych.
Uprawnienia te mają charakter praw
podmiotowych i w związku z tym powinny
być jasno określone w regulaminie, a
skazani powinni być wyposażeni w środki
prawne służące ich dochodzeniu.
Obowiązkiem administracji zakładu jest
zapewnienie skazanym minimum
świadczeń niezbędnych do normalnego
funkcjonowania organizmu.

3. Ekonomiczna- służba więzienna

zorganizowana jest na wzór wojskowy
i ma wyraźnie paramilitarny
charakter. Przejawia się on w
obowiązku mundurowania, uzbrojeniu
i przepisach określających możliwość
zastosowania broni.

4.Gospodarcza- w zakładach karnych i

aresztach śledczych funkcjonują
następujące komórki organizacyjne:
dział ochrony i dowodzenia, dział
penitencjarny, ewidencji i zatrudnienia,
finansowy, gospodarczy oraz służby
zdrowia i więzienna szkoła. Mogą się
też znajdować gospodarstwa
pomocnicze, przedsiębiorstwa
produkcyjne oraz szkoły i szpitale. Na
czele ZK i AŚ stoją dyrektorzy, którzy
mają integrować pracę poszczególnych
działów.

5. Resocjalizacyjna- ośrodkami

działalności penitencjarnej są działy
penitencjarne. Na nich bowiem ciąży
odpowiedzialność za przebieg pracy
wychowawczej. One decydują o
warunkach przedterminowego
zwolnienia lub orzeczeniu nadzoru
ochronnego po odbyciu kary
pozbawienia wolności zamiast
umieszczenia w ośrodku
przystosowania społecznego.

Etyka zawodowa

Znaczenie etyki zawodowej w postępowaniu
resocjalizacyjnym jest oczywiste. Pomijanie

norm

moralno-etycznych zawsze prowadzi do

jakiegoś

rodzaju patologii. Przestrzeganie norm

etyczno-

moralnych jest podstawową powinnością

personelu

resocjalizacyjnego w realizowaniu procedury
resocjalizacyjnej.

Personel resocjalizacyjny, odwołując się do

norm etyki zawodowej, powinien ją

uwzględnić szczególnie w następujących

sytuacjach pracy z wychowankami:



W każdym kontakcie osobistym z

wychowankami, szczególnie zaś w czasie

pierwszego kontaktu, od którego zależy jakość

dalszych kontaktów opartych na styczności

osobistej. Nie należy np. naruszać ich godności

osobistej, poniżać, demonstracyjnie lekceważyć,

okłamywać, być niesłownym, demonstrować

niechęć, odrzucenie.



W procedurze diagnostycznej , która musi

ukazać adekwatny o rzeczywistości obraz

poszczególnych wychowanków i wiarygodne ich

oceny. Szczególnie solidnie musi być opisana droga

wykolejenia społecznego i jej uwarunkowania. Od

tej diagnozy zależy konstrukcja programu

resocjalizacyjnego i dalsze postępowania z

wychowankami. Nieuczciwość lub powierzchowność

diagnozy zniekształca obraz badanych osób i

spowodują wadliwe postępowanie z nimi.



W procesie oceniania wychowanków. Chodzi tu

o ocenianie okresowe i końcowe. Dotyczy to

również takiej ważnej czynności, jak opiniowanie

wychowanków. Oceny i opinie o wychowankach

personel wydaje rodzicom wychowanków,

kuratorom sądowym, przyszłym pracodawcom. O

ocen i opinii zależą często dalsze losy

wychowanków.



W sytuacjach konsultowania lub

współbudowania indywidualnych programów

resocjalizacyjnych, których nie należy za wszelką

cenę narzucać, czy też skłaniać wychowanków do

akceptacji propozycji w sposób wymuszający np.

przez zagrożenie, przez wizję nadzwyczajnych,

często mało realnych korzyści.



W procesie realizacji programów

indywidualnego oddziaływania, np. przy

stawianiu wymagań, dotrzymywaniu terminów

rozliczeń ich wykonania. Chodzi tu o kulturalny

sposób działania, spokojny, zrównoważony,

obiektywny i sprawiedliwy.



W sytuacjach nagradzania i karania, gdzie

powinno się przestrzegać znanych zasad, szczególnie

zasady adekwatności nagrody i kary do czynu

nagrodzonego lub nagannego, zasady

sprawiedliwości w ocenie intencji, roli i udziału w

zachowaniu wyróżniającym się lub nagannym. Należy

też pamiętać, że akt karania dyscyplinarnego nie

może być postrzegany przez wychowanków

wyłącznie jako odwet.



Nie można uchylać się od odpowiedzialności za

wydanie polecenia, szczególnie za wadliwe, za

wydane oceny i opinie, gdy są one niekorzystne dla

wychowanków albo gdy są błędne. W przypadku

oczywistych błędów popełnionych przez personel

resocjalizacyjny powinien on zdobyć się na

autentyczne przeproszenie wychowanków.

Kwalifikacje zawodowe- zagadnienie

kompetencji

Kwalifikacje zawodowe personelu, czyli jego

kompetencje zawodowe, stanowią podstawowy

warunek podjęcia działań resocjalizacyjnych. Od

personelu, w szerokim tego słowa znaczenie,

zależy:



Organizacja pracy,



Zarządzanie i kierowanie społecznością pracowników,



Regulacja stosunków między wychowawcami a
wychowankami,



Profesjonalizm resocjalizacyjny, tj. umiejętność
diagnozowania, negocjowania, programowania
resocjalizującego, oceniania przebiegu procesu korekcyjnego,
opiniowania pracy z rodzinami wychowanków.



Adaptacja pracy resocjalizacyjnej i nadanie jej odpowiedniego
sensu,



Poziom, zakres, formy i intensywność współpracy ze
społeczeństwem.

Wypalenie zawodowe



Jednym z efektów długotrwałego

doświadczania stresu zawodowego

może być zespół wypalenia

zawodowego. Wypaleniu

bezdyskusyjnie podlega personel

więzienny. Funkcjonariusz

przejawiając symptomy wypalenia

zawodowego nie jest sprawnym

ogniwem w procesie korekty więźnia.

Jego efektywność obniża się w miarę

wtapiania się w to nieciekawe

zjawisko.

Syndrom wypalenia zawodowego jest

określany jako:



Stan wyczerpania emocjonalnego, w
wyniku którego pomagający traci
zdolności skutecznego pomagania
innym.



W sukurs owemu zjawisku idą

zaburzone relacje i stosunki

interpersonalne, zarówno w relacji

funkcjonariusz- funkcjonariusz, jak i

funkcjonariusz- skazany.



Nieprzerwane podleganie stresowi

powoduje mniejsze zaangażowanie

zawodowe i identyfikację z własnym

zawodem. Wykonywane czynności

wydają się rutyną i nie ma w nich

pierwiastka samorealizacji, a ciąg

zdarzeń przyczynowo skutkowych nie

przynosi zadowolenia i satysfakcji.

Ch. Maslach z Uniwersytetu w Berkely powiada, ze

na wypalenie zawodowe ma wpływ stresorodny

klimat, którego komponentami są:



Brak umiejętności zdystansowania się od momentów zbytnio

emocjonalnych;



Za duża liczba osób, która znajduje się pod opieką jednej osoby,

co może powodować przemęczenie i myśl o tym, że nie realizuje

się w pełni wszystkich zadań;



Bezsilność wynikająca z braku możliwości zmiany zaistniałej i

trwającej sytuacji.



H. Machel uważa, że wśród czynników nadmiernie stresujących,

powodujących wypalenie zawodowe personelu znajdują się:



Zbyt duża liczba więźniów przypadających na jednego

wychowawcę, co powoduje stałe poczucie nienadążania za

zadaniami do wykonania;



Zbyt duża stała lub stale narastająca liczba obowiązków do

wykonania w zbyt krótkim czasie;



Świadomość niemożności zmiany uciążliwej, stale powielanej

sytuacji;



Pozostawanie w stałym poczuciu zagrożenia ze strony więźniów

szczególnie niebezpiecznych i mogących się zachować

ekstremalnie.

W jaki sposób możemy zapobiegać sytuacji wypalenia

zawodowego? Wg. Ch. Maslacha i H. Machela , należy

stosować

następujące środki:



Dystans do nader emocjonalnych sytuacji;



Mniejsza liczba osób przypadających na jednego pracownika;



Stosowanie przerw w pracy na chwilowy relaks;



Obniżenie czasu pracy z jednym pacjentem w czasie dnia;



Udział w towarzysko- zawodowych grupach oparcia;



Krytyczna analiza własnych uczuć;



Trening umiejętności interakcyjnych.



Należy wdrożyć profilaktykę i terapię do rutynowego postępowania z

personelem resocjalizacyjnym;



Powinno się wydzielić grupę psychologów specjalnie pracujących z

personelem;



Należy opracować system godnościowej i materialnej motywacji

pracowniczej;



Należy dostosować system gratyfikacji materialnej do obciążeń pracy

personelu



Zachodzi konieczność opracowania systemu okresowych ocen pełnienia

roli wychowawcy resocjalizacyjnego i powiązania go z systemem

motywowania, karierą zawodową i korekcją zachowań odbiegających od

wymaganych standardów.

Maslach wymienia 3 symptomy tego

negatywnego zjawiska, tworząc jego

syndrom i określane jako zespół

wypalenia zawodowego. Są to:



Wyczerpanie emocjonalne ( zwane też

wyczerpaniem emocjonalnym i

psychofizycznym)



Depersonalizacja ( określana też jako

deprecjonowanie innych)



Obniżenie potrzeby osobistych osiągnięć
połączone z poczuciem braku kompetencji



Wyczerpanie emocjonalne objawia się m.in.

brakiem satysfakcji z pracy mimo osiągnięć, oraz

takim symptomami psychosomatycznymi jak:

chroniczne zmęczenie, bóle głowy, bezsenność,

zaburzenia gastryczne, zły nastrój, brak energii,

brak radości życia i zapału do działania.



Objawami depersonalizacji są: unikanie kontaktów

psychicznych z innymi pracownikami i

podopiecznymi (wychowankami),

demonstracje braku współczucia, obwinianie

podopiecznych za ich problemy, niechętne

zajmowanie się podopiecznymi.



Obniżenie potrzeby osobistych osiągnięć

charakteryzuje się brakiem satysfakcji zawodowej,

niechęcią do własnej pracy, brakiem

zaangażowania, brakiem postrzegania sensu

wykonywanej pracy, rezygnacją.



Zjawisko wypalenia zawodowego

personelu więziennego ma swojego

sprzymierzeńca w postaci

niesprzyjających i wręcz szkodliwych

uwarunkowań środowiskowych albo w

deficytach osobowościowych, które

stoją na przeszkodzie w skutecznym

funkcjonowaniu i przeciwstawianiu się

stresogennym sytuacjom. Zakłady

karne można zatem nazwać

kompleksem stresorów, którego

destruktywne symptomy są widoczne

wśród całej spolaryzowanej

zbiorowości więziennej.

Podstawowe problemy pracy

w służbie więziennej

Służba więzienna realizuje swoje obowiązki

zawodowe w warunkach szczególnych. To fakt
bezsporny. Stwierdzenie, że środowisko więzienne jest
stresogenne, nie jest sądem szczególnie odkrywczym.
Chodzi tu jednak o podkreślenie tego, że na stres w tym
środowisku narażeni są nie tylko ludzie uwięzieni ale i
ci, którzy powołani są do tego, by ich pilnować i
resocjalizować.

Stres wywoływany przez czynniki stresogenne

tkwiące w środowisku pracy bądź związane z zawodowo
wykonywana pracą określa się jako stres zawodowy.

Stres zawodowy funkcjonariuszy

więziennych związany jest przede
wszystkim z rola zawodową i charakterem
wykonywanej pracy. Pracownicy więzienni
nie stanowią, homogenicznej
społeczności. W zależności od charakteru
wykonywanej pracy są więc narażeni na
stres w różnym stopniu. Funkcjonariusze,
których praca wymaga stałego i
bezpośredniego kontaktu ze skazanym
wystawieni są na działanie wielu
stresorów najbardziej.

Kłopoty zawodowe funkcjonariuszy zbyt

surowych, nadmiernie rygorystycznych i
sztywnych świadczą pośrednio o tym, że
brak tych nieformalnych sposobów kontroli
rzeczywiście utrudnia im pracę zawodową.
Pragnienie zapewnienia sobie pewnego
poziomu kontroli nad uwięzionymi
wprowadza wielu strażników, jak i
wychowawców w skomplikowany układ
widocznych lub ukrytych „transakcji” ze
skazanymi. Owe transakcje polegają np. na
okazywaniu milczącej zgody pracownika na
to, że jeden więzień ma władzę nad innymi,
na przymykaniu oka na drobne naruszenia
regulaminu czy ułatwianiu skazanym
korzystania z pewnych przywilejów.

Z miejscem i charakterem pracy

więzienników związane są kolejne
przyczyny ich stresu zawodowego.
Fundamentalną cecha pracy jest kontakt
ze skazanymi. Mniej lub bardziej ostre
konflikty interpersonalne między
więźniami a pracownikami różnych
działów zakładu. Jedną z przyczyn
stanowią bardzo silne, negatywne
postawy osób uwięzionych wobec
funkcjonariuszy więziennych i
administracji zakładów karnych.

Z zawodem funkcjonariusza

więziennego związane jest też pewne
ryzyko pobicia lub pokaleczenia przez
więźniów, zwłaszcza w sytuacjach buntu
czy rozruchów. Do wzrostu poczucia
zagrożenia własnego bezpieczeństwa
przyczyniać się mogą także znacząca
liczba osób młodocianych wśród
skazanych, duża liczba więźniów
grypsujących oraz duża liczba więźniów
długoterminowych przebywających w
zakładzie.

Reasumując do podstawowych

problemów pracy w służbie więziennej

zalicza się:



stopień zabezpieczenia zakładu



wskaźnik przeludnienia więziennego



sposób pełnienia roli zawodowej



zmianowość pracy



rozmiar przemocy wewnątrzwięziennej



stały i bliski kontakt ze skazanymi



zaburzenia snu



chroniczne zmęczenie



przykre stany emocjonalne

Więźniowie i

funkcjonariusze

więzienni

Zasady funkcjonowania całej społeczności

więziennej .

Koncepcję funkcjonowania całej społeczności więziennej czyli

więźniów i

personelu przedstawił Kosewski. Dążenia tych grup i cele są

często

Sprzeczne ze sobą. Kosewski twierdzi, że powodem takiej

sytuacji są

tzw. Zasady funkcjonowania społeczności ,obowiązujące zarówno

więźniów jak i administracje. Wśród tych zasad autor wyróżnia

dwie

kategorie :

1) zasady społecznego funkcjonowania jednostki w więzieniu



-zasada przemocy



-zasada eksploatacji

2) zasady tworzenia się interakcji miedzy nieformalna

organizacja więźniów a formalna organizacja personelu



- zasada względnej solidarności



- zasada status quo

Dwie pierwsze zasady regulują stosunki interpersonalne miedzy

więźniami, natomiast dwie ostatnie określają stosunki miedzy

skazanymi a funkcjonariuszami i administracja zakładu.



Zasada przemocy fizycznej- zdaniem
Kosowskiego stanowi podstawowy czynnik
wyznaczający stosunek dominacji i
podporządkowania się między więźniami a
funkcjonariuszami. Doświadczeni
więźniowie często unikają konfliktów a
administracją . Korzystają natomiast ze
swojej przewagi i siły w stosunku do innych
skazanych.



Zasada eksploatacji – ma zapewnić
skazanemu posiadanie pewnych dóbr albo
ułatwić mu dostęp do określonych
wartości .



Zasada względnej solidarności – nakazuje

skazanemu przeciwstawić się administracji ,

zakazuje mu współpracy z nią , a tym samym służy

utrzymaniu odrębności społecznej więźniów w

środowisku więziennym



Zasada status quo – obowiązuje całą społeczność

więzienną , ponieważ służy ona do interesom

obydwu stron. Przestrzeganie granic wzajemnej

tolerancji, hamowanie przestępczości więziennej do

dopuszczalnej granicy, zachowanie dyscypliny i

zakaz bezpośredniej agresji wobec funkcjonariuszy

sprzyjają utrzymaniu równowagi między więźniami a

administracją zakładu.

Opisane zasady funkcjonowania całej społeczności

maja

swoje odzwierciedlenie także we wzajemnych

postawach i

sposobach komunikowania się więźniów i

funkcjonariuszy,

którzy maja ze skazanymi prawie codzienny kontakt.



Na poważne i możliwe wykroczenia
funkcjonariuszy wobec więźniów wskazują
Moczydłowski i Rzepiński. Bicie więźniów,
skłanianie ich do składania fałszywych
zeznań , zatrudnianie więźniów na
prywatnych budowach to tylko niektóre
przykłady takich zachowań.



Między więźniami a funkcjonariuszami
przeważają emocje negatywne – od
dystansu , antagonizmu (wzajemna
wrogość, przeciwstawność sił) i nieufność do
tłumionej agresji, wrogości i wzajemnej
pogardy.



Zjawisko więzienne , w którym
uczestniczą obydwie strony , to
donosicielstwo.



Część więźniów- informatorów
podejmuje się tego zadania
dobrowolnie, inni zaś są przymuszani
przez funkcjonariuszy, głównie
oddziałowych i wychowawców do
podjęcia takiej roli.

W procesach donoszenia jest zaangażowany jak się okazuje,

cały

zastęp ludzi, najpierw desygnowani przez personel

informatorzy

odpowiedzialni za cały swój oddział i sprawujący nad nim

piecze, dalej

agenci szeregowi, agencji pracujący w kuchni, Większość

informatorów

to więźniowie starsi, doświadczeni przestępcy , bardzo

agresywni ale

nie dewianci. Wśród przekazywanych informacji badacze

wyróżnili 5

różnych kategorii informacji :



- wiadomości dotyczących planowanych ucieczek z zakładu,



- wiadomości dotyczących zachowań homoseksualnych jako tej

formy aktywności więźniów, która sprawia administracji wiele

kłopotów ( np. walki więźniów o ofiary , przetargi, handel ),



- wiadomości dotyczące tych więźniów , którzy są zmuszani do

kupowania sobie ochrony i protekcji silniejszych przez oddawanie się

aktom seksualnym lub przez oddawanie dóbr mantynowych ,



- wiadomości dotyczące przemytu , głównie narkotyków ,



- wiadomości dotyczące wyrobu przedmiotów potencjalnie

niebezpiecznych

Ten system nieformalnej informacji ma
oczywiście określony cel. Celem tym

jest

wgląd personelu w życie wewnątrz
więzienne , jego kontrola,

zapobieganie

zjawiskom niepożądanym , a w efekcie
utrzymanie stanu względnej

równowagi w

zakładzie.

Znaczenie personelu resocjalizacyjnego



Personel resocjalizacyjny odpowiada za

diagnostykę resocjalizacyjną, za stawianie

prognoz resocjalizacyjnych, za konstruowanie

indywidualnych planów resocjalizacji, za ich

wykonywanie , monitoring i ocenianie .



W tym sensie bierze odpowiedzialność ze

realizowaną pracę korekcyjną , jej poziom

merytoryczny i skuteczność oraz losy swoich

wychowanków. Odpowiada też za organizację i

realizację kontaktów instytucji resocjalizacyjnej z

rodzinami swoich wychowanków i ze

społeczeństwem .



Chodzi tu przede wszystkim o współdziałanie z

tymi instytucjami , które mogą być pomocne w

realizacji lub utrwalaniu u wychowanków celów

resocjalizacyjnych.



Jeśli chodzi o instytucje, którymi nawiązuje się

współdziałanie, a które spełniają warunek

pomocniczości w procesie psychokorekcyjnym, to

można wymienić m.in. wydziały prewencji dla

nieletnich policji, samorządowe i państwowe instytucje

i organizacje pomocy społecznej, instytucje zajmujące

się readaptacją i reintegracją społeczną, profilaktyką,

terapią a także uniwersytety i inne placówki naukowo-

badawcze .



Personel resocjalizacyjny powinien aktywnie

uczestniczyć ustawicznym dokształcaniu się. Personel

resocjalizacyjny pewnie pewnego rodzaju misję, która

wymaga określonych cech osobowości. Pozostaje on w

stałej i bezpośredniej styczności w wychowankami,

bardzo często przez cala dobę .



Personel niejednokrotnie przyjmuje na siebie ciężar

interwencji profilaktycznej lub korekcyjnej, np.

pedagodzy szkolnej, ponieważ nauczyciele

przedmiotów, a nawet wielu nauczycieli

wychowawców ,iż poważne trudności wychowawcze

uczniów powinien redukować pedagog szkolny.



Konopczyński uważa ,że młodszą młodzież,
np. nieletnich należy resocjalizować przez
rozwój. Proces ten według niego zachodzi
podczas tzw. Twórczej resocjalizacji.



Procesem resocjalizacji mogą zajmować się
pedagodzy resocjalizacyjni , psychologowie
sądowo-penitencjarni , socjologowie
przygotowani odpowiednio do tego, lekarze
a zwłaszcza psychiatrzy, oraz osoby o
innych profesjach odpowiednio do tego
przygotowani.



Skuteczność procesu resocjalizacyjnego

należy rozpatrywać w kategoriach wiedzy.

To podejście pozwala personelowi

resocjalizacyjnemu na bardziej pozytywną i

realna ocenę tego, co robi. Personel

realizuje zawsze określony, konkretny

system resocjalizacyjny. Nie może wiec

ponosić odpowiedzialności za wady w jego

konstrukcji albo za to, że nie jest on

dostosowany do warunków społeczno –

ekonomicznych w jakich jest realizowany .



Nie może także ponosić odpowiedzialności

za to , że dany system resocjalizacyjny nie

uwzględnia tego, iż są ludzie niewychowani,

którzy z różnych przyczyn i powodów nie

poddają się resocjalizacji.



Niezwykle słuszne stanowisko przedmiocie
resocjalizacji i roli personelu
resocjalizacyjnego prezentuje Kosyrz., który
określa sytuacje wychowawcze , w jakich
zostaje postawiony personel
resocjalizacyjny , lub w jakich stawia się on
sam, jako trudne.



Kosyrz wskazując na niesłychane trudności
w pracy reedukacyjnej , pisze, iż „każdy
wychowawca powinien czuć się zobowiązany
do wychowania podopiecznych w duchu
kodeksu wartości morlanych” co oznacza ,że
sam powinien być o ich słuszności .

P. Moczydłowski przedstawia

warianty stosunków pomiędzy

więźniami a personelem:



Wrogość, która z jednej strony bierze się z frustracji

powodowanej dolegliwościami więźnia, z drugiej jest

wyrazem obrony przed agresją ze strony

funkcjonariuszy;



Symbioza, polegająca na tym, że między liderami

„drugiego życia” a personelem dochodzi do cichego

porozumienia; administracja milcząco popiera

przywódcę podkultury, który „utrzymuje” w zamian

minimum porządku w więzieniu;



Paralelizm, z którego wynika, iż nieformalna

organizacja skazanych realizuje podobne cele jak

grupy przestępcze na wolności, z tą tylko różnicą, że

w izolacji mają znacznie utrudnione zadania.