Leki układu oddechowego
L E K I P R Z E C I W K A S Z L O W E
Leki przeciwkaszlowe  kiedy stosujemy?
� Leki przeciwkaszlowe (Antitussicum) stosuje się w
napadowym, uporczywym, suchym kaszlu.
� W kaszlu spowodowanym zaleganiem wydzieliny w
drogach oddechowych wskazane są leki wykrztuśne.
� Kaszel towarzyszący astmie oskrzelowej podlega
leczeniu lekami przeciwastmatycznymi.
Leki przeciwkaszlowe - podział
1) Leki przeciwkaszlowe działające ośrodkowo (hamujące
czynność ośrodka oddechowego i ośrodka kaszlu):
a. Opioidowe
� O silnym działaniu narkotycznym i uzależniającym:
morfina, metadon, oksykodon, hydromorfon
� O słabych właściwościach narkotycznych i
uzależniających: Kodeina, hydrokodon, dihydrokodeina
� Nie powodujące uzależnienia: dekstrometorfan,
noskapina
b. Nieopioidowe: pentoksyweryna, butamirat, okseladyna,
dimetoksanat, bibenzonium, zipeprol
2) Leki przeciwkaszlowe działające obwodowo (hamujące
czynność zakończeń nerwowych w drogach
oddechowych): benzonatat, oksolamina, prenoksdiazyna,
śluzy roślinne
Leki przeciwkaszlowe  mechanizm działania
� Leki przeciwkaszlowe o działaniu
ośrodkowym hamują odruch kaszlowy w
wyniku depresyjnego działania na
ośrodek kaszlu oraz mogą zwalniać rytm
oddychania przez hamowanie ośrodka
oddechowego.
� Leki przeciwkaszlowe o działaniu
ośrodkowym mogą również wpływać
depresyjnie na inne struktury mózgu i
powodować senność, niepokój,
nudności, a niekiedy drgawki.
Leki przeciwkaszlowe o silnym działaniu
narkotycznym i uzależniającym
� Zastosowanie narkotycznych leków przeciwbólowych
jako leków przeciwkaszlowych ze względu na
możliwość wywołania uzależnienia jest bardzo
ograniczone, a uzasadnione tylko w tych
przypadkach, w których obok koniecznego znoszenia
bólu istnieją wskazania do łagodzenia napadów
kaszlu.
Leki przeciwkaszlowe opioidowe o słabych
właściwościach narkotycznych i uzależniających
� Kodeina (metylowa pochodna morfiny) wykazuje
działanie przeciwkaszlowe słabsze od morfiny, zwalnia
rytm oddychania i działa przeciwbólowo.
� Kodeina jako środek przeciwkaszlowy może być
stosowana tylko krótkotrwale, gdyż może powodować
uzależnienie psychiczne i fizyczne.
� Po przedawkowaniu kodeiny występują: euforia,
niepokój, senność, wymioty, zaburzenie widzenia,
sinica, zaparcia, a w stanach ciężkich  obrzęk płuc.
Jako antidotum podaje się nalokson.
� Podczas leczenia kodeiną nie należy prowadzić
pojazdów mechanicznych.
Kodeina - preparaty
� Neo-Azarina  tabletki
(zawiera: fosforan kodeiny,
surowce roślinne, olejek
anyżowy)
� Thiocodin  tabletki (fosforan
kodeiny i sulfagwajakol)
� Sirupus Pini compositus
(fosforan kodeiny, wyciąg
sosnowy, wyciągi roślinne)
� Sirupus Tussipini (podobnie
ja Sir. Pini comp.)
Opioidowe leki przeciwkaszlowe nie wywołujące
uzależnienia
� Dekstrometorfan wykazuje ośrodkowe działanie
przeciwkaszlowe zbliżone lub słabsze od kodeiny.
� Nie wykazuje działania przeciwbólowego, działa
przeciwdrgawkowo.
� Objawy niepożądane występują rzadko i wynikają z
działania uspokajającego.
Dekstrometorfan - preparaty
1. Preparaty proste:
� Acodin (tabletki)
� Akindex (syrop)
� Rubitussin Antitussicum (syrop)
� Tussidrill (syrop)
2. Preparaty złożone:
� Acodin (syrop: dekstrometorfan i dekspantenol)
� Contril (syrop: dekstrometorfan i gwajfenezyna)
� Tabcin Impakt (kapsułki: dekstrometorfan,
paracetamol, pseudoefedryna, doksylamina)
� Gripex (tabletki: dekstromatorfan, paracetamol,
pseudoefedryna)
Leki przeciwkaszlowe nieopioidowe działające
ośrodkowo
� Pentoksyweryna oprócz działania przeciwkaszlowego
działa również miejscowo znieczulająco i
cholinolitycznie. Może wystąpić senność.
� Okseladyna nie wywiera depresyjnego wpływu na
ośrodek oddechowy. Wykazuje słabe działanie
wykrztuśne. Może powodować senność.
� Butamirat działa wybiórczo na ośrodek kaszlu, nie
powoduje jednak depresji ośrodka oddechowego. Czasem
stosowany jest pomocniczo w hamowaniu odruchu kaszlu
podczas zabiegów chirurgicznych czy bronchoskopii.
Rzadko wywołuje nudności, wysypki, biegunki czy
zawroty głowy, które szybko ustępują po odstawieniu
leku ( preparaty: Sinecod i Supremin w postaci syropów
lub kropli doustnych)
Leki przeciwkaszlowe działające obwodowo
� Benzonatat wykazuje działanie miejscowo
znieczulające przez hamowanie włókien nerwu
błędnego w oskrzelach, płucach czy opłucnej.
Stosowany jest w celu hamowania
nieproduktywnego, męczącego kaszlu obecnego przy
gruz
licy płuc, rozedmie płuc, dychawicy oskrzelowej
lub nowotworach.
� Prenoksdiazyna - działa podobnie do benzonatatu.
Dodatkowo rozszerza oskrzela.
Leki przeciwkaszlowe działające obwodowo c.d.
� Śluzy roślinne  ich działanie przeciwkaszlowe polega na
osłanianiu błony śluzowej dróg oddechowych. Podawane
doustnie łagodzą podrażnienia i są w zupełności bezpieczne,
praktycznie nie wywołują żadnych działań niepożądanych. Do
roślin zawierających dużo substancji śluzowych zaliczamy:
" korzeń prawoślazu (Radix Althaeae)
" liść podbiału (Folium Farfarae)
" kwiat dziewanny (Flos Verbasci)
" liść i kwiat malwy (Folium, Flos Malvae)
" nasienie lnu (Semen Lini)
Dziękuję za uwagę