2008-03-02
Wprowadzenie do
rachunkowości finansowej
rachunkowości finansowej
dr Ewa Śnieżek
Katedra Rachunkowości UA

Rachunkowość
Rachunkowość
y
ródło  dobrej informacji finansowej
y
ródło  dobrej informacji finansowej
y
ródło  dobrej informacji finansowej
y
ródło  dobrej informacji finansowej
Umowa
Umowa
Podmiot rachunkowości  jednostki
Podmiot rachunkowości  jednostki
gospodarcze
gospodarcze
Przedmiot rachunkowości  zdarzenia
Przedmiot rachunkowości  zdarzenia
gospodarcze
gospodarcze
1
2008-03-02
Zdarzenia gospodarcze
Zdarzenia gospodarcze
Każda wartościowa zmiana stanu
Każda wartościowa zmiana stanu
Każda wartościowa zmiana stanu
Każda wartościowa zmiana stanu
zasobów jednostki lub z
ródeł ich
zasobów jednostki lub z
ródeł ich
pochodzenia następująca w ściśle
pochodzenia następująca w ściśle
określonym czasie
określonym czasie
Zdarzenia mogą powodować zmiany
Zdarzenia mogą powodować zmiany
tylko w jednej jednostce gospodarczej -
tylko w jednej jednostce gospodarczej -
wewnętrzne zdarzenia gospodarcze
wewnętrzne zdarzenia gospodarcze
Zdarzenia, które wynikają z kontaktów
Zdarzenia, które wynikają z kontaktów
jednostki z otoczeniem -
jednostki z otoczeniem -
zdarzenia gospodarcze zewnętrzne
zdarzenia gospodarcze zewnętrzne
Zdarzenia gospodarcze, określone
Zdarzenia gospodarcze, określone
wartościowo, które są
wartościowo, które są
udokumentowane i podlegają ewidencji
udokumentowane i podlegają ewidencji
określa się mianem
określa się mianem
operacji gospodarczych
operacji gospodarczych
2
2008-03-02
Operacja gospodarcza może być:
Operacja gospodarcza może być:
związana z jednym zdarzeniem
związana z jednym zdarzeniem
gospodarczym (pojedyncza, prosta)
gospodarczym (pojedyncza, prosta)
dotyczyć kilku zdarzeń (złożona)
dotyczyć kilku zdarzeń (złożona)
dotyczyć kilku zdarzeń (złożona)
dotyczyć kilku zdarzeń (złożona)
nie odzwierciedlać zdarzenia
nie odzwierciedlać zdarzenia
gospodarczego, być jedynie efektem
gospodarczego, być jedynie efektem
zapisów technicznych, przesunięć na
zapisów technicznych, przesunięć na
kontach
kontach
Zakupiono materiały, zapłacono gotówką
Zakupiono materiały, zapłacono gotówką
Zakupiono materiały z odroczonym terminem
Zakupiono materiały z odroczonym terminem
płatności
płatności
Zamówiono materiały, dostawę ustalono za
Zamówiono materiały, dostawę ustalono za
miesiąc
miesiąc
Zamówiono materiały z dostawą w terminie
Zamówiono materiały z dostawą w terminie
póz
niejszym, wpłacono zaliczkę
póz
niejszym, wpłacono zaliczkę
Otrzymano kredyt bankowy
Otrzymano kredyt bankowy
Jednostka obiecała, że będzie spłacać raty
Jednostka obiecała, że będzie spłacać raty
kredytu co miesiąc przez cztery lata
kredytu co miesiąc przez cztery lata
Zamieszczono w prasie ogłoszenie w sprawie
Zamieszczono w prasie ogłoszenie w sprawie
pracy na stanowisku z-cy głównego
pracy na stanowisku z-cy głównego
księgowego
księgowego
Przyjęto pracownika podpisując z nim
Przyjęto pracownika podpisując z nim
umowę o pracę
umowę o pracę
Sporządzono listę płac
Sporządzono listę płac
Na podstawie listy płac wypłacono
Na podstawie listy płac wypłacono
pracownikowi wynagrodzenie
pracownikowi wynagrodzenie
Pracownik oddał odzież roboczą do pralni,
Pracownik oddał odzież roboczą do pralni,
odbiór w przyszłym tygodniu
odbiór w przyszłym tygodniu
W wyniku pożaru w pralni nie jest możliwe
W wyniku pożaru w pralni nie jest możliwe
odzyskanie odzieży roboczej
odzyskanie odzieży roboczej
3
2008-03-02
Ze względu na charakter i zakres
Ze względu na charakter i zakres
operacje gospodarcze dzieli się
operacje gospodarcze dzieli się
na:
na:
bilansowe
bilansowe
wynikowe
wynikowe
Wpływ operacji gospodarczych na
Wpływ operacji gospodarczych na
bilans
bilans
Bilans jednostki ALFA na 26.02.2008
Bilans jednostki ALFA na 26.02.2008
Aktywa PLN Pasywa PLN
Środki trwałe 40.000 Kapitał 100.000
podstawowy i
podstawowy i
zapasowy
Zapasy 40.000 Wynik roku 20.000
poprzedniego
Należności 40.000 Kredyty 20.000
Środki pieniężne 40.000 Zobowiązania 20.000
Ł 160.000 Ł 160.000
Operacje gospodarcze
Operacje gospodarcze
1. Zakupiono materiały, zapłacono
1. Zakupiono materiały, zapłacono
przelewem 30.000
przelewem 30.000
2. W wyniku podziału zysku całą jego
2. W wyniku podziału zysku całą jego
wartość przeznaczono na powiększenie
wartość przeznaczono na powiększenie
kapitału zapasowego 20.000
kapitału zapasowego 20.000
kapitału zapasowego 20.000
kapitału zapasowego 20.000
3. Zaciągnięto kredyt, środki wpłynęły na
3. Zaciągnięto kredyt, środki wpłynęły na
rachunek bankowy jednostki 200.000
rachunek bankowy jednostki 200.000
4. Jednostka spłaciła część zobowiązań
4. Jednostka spłaciła część zobowiązań
wobec dostawców 10.000
wobec dostawców 10.000
4
2008-03-02
Wpływ zdarzeń gospodarczych na bilans
Wpływ zdarzeń gospodarczych na bilans
(operacja 1)
(operacja 1)
1. Zakupiono materiały, zapłacono przelewem 30.000
1. Zakupiono materiały, zapłacono przelewem 30.000
Aktywa PLN Pasywa PLN
Środki trwałe 40.000 Kapitał 100.000
podstawowy i
podstawowy i
zapasowy
Zapasy 70.000 Wynik roku 20.000
poprzedniego
Należności 40.000 Kredyty 20.000
Środki pieniężne 10.000 Zobowiązania 20.000
Ł 160.000 Ł 160.000
Operacja gospodarcza
Operacja gospodarcza
Typ 1 (A+/A-)
Typ 1 (A+/A-)
Zmiany zachodzą wyłącznie w
Zmiany zachodzą wyłącznie w
aktywach bilansu
aktywach bilansu
Jeden składnik aktywów zwiększa się,
Jeden składnik aktywów zwiększa się,
Jeden składnik aktywów zwiększa się,
Jeden składnik aktywów zwiększa się,
a drugi zmniejsza o tę samą kwotę
a drugi zmniejsza o tę samą kwotę
równą kwocie operacji
równą kwocie operacji
Suma bilansowa nie zmienia się
Suma bilansowa nie zmienia się
Równowaga bilansowa jest zachowana
Równowaga bilansowa jest zachowana
Wpływ zdarzeń gospodarczych na bilans
Wpływ zdarzeń gospodarczych na bilans
(operacja 2)
(operacja 2)
2. W wyniku podziału zysku całą jego wartość
2. W wyniku podziału zysku całą jego wartość
przeznaczono na powiększenie kapitału zapasowego
przeznaczono na powiększenie kapitału zapasowego
20.000
20.000
Aktywa PLN Pasywa PLN
Środki trwałe 40.000 Kapitał 120.000
Środki trwałe 40.000 Kapitał 120.000
podstawowy
Zapasy 70.000 Wynik roku 0
poprzedniego
Należności 40.000 Kredyty 20.000
Środki pieniężne 10.000 Zobowiązania 20.000
Ł 160.000 Ł 160.000
5
2008-03-02
Operacja gospodarcza
Operacja gospodarcza
Typ 2 (P+/P-)
Typ 2 (P+/P-)
Zmiany zachodzą wyłącznie w
Zmiany zachodzą wyłącznie w
pasywach bilansu
pasywach bilansu
Jeden składnik pasywów zwiększa się,
Jeden składnik pasywów zwiększa się,
Jeden składnik pasywów zwiększa się,
Jeden składnik pasywów zwiększa się,
a drugi zmniejsza o tę samą kwotę
a drugi zmniejsza o tę samą kwotę
równą kwocie operacji
równą kwocie operacji
Suma bilansowa nie zmienia się
Suma bilansowa nie zmienia się
Równowaga bilansowa jest zachowana
Równowaga bilansowa jest zachowana
Wpływ zdarzeń gospodarczych na bilans
Wpływ zdarzeń gospodarczych na bilans
(operacja 3)
(operacja 3)
3. Zaciągnięto kredyt, środki wpłynęły na rachunek
3. Zaciągnięto kredyt, środki wpłynęły na rachunek
bankowy jednostki 200.000
bankowy jednostki 200.000
Aktywa PLN Pasywa PLN
Środki trwałe 40.000 Kapitał 120.000
podstawowy
podstawowy
Zapasy 70.000 Wynik roku 0
poprzedniego
Należności 40.000 Kredyty 220.000
Środki pieniężne 210.000 Zobowiązania 20.000
Ł 360.000 Ł 360.000
Operacja gospodarcza
Operacja gospodarcza
Typ 3 (A+/P+)
Typ 3 (A+/P+)
Zmiany zachodzą zarówno w
Zmiany zachodzą zarówno w
aktywach, jak i w pasywach bilansu
aktywach, jak i w pasywach bilansu
Aktywa i pasywa zwiększają się o tę
Aktywa i pasywa zwiększają się o tę
Aktywa i pasywa zwiększają się o tę
Aktywa i pasywa zwiększają się o tę
samą kwotę równą kwocie operacji
samą kwotę równą kwocie operacji
Suma bilansowa zwiększa się o kwotę
Suma bilansowa zwiększa się o kwotę
operacji
operacji
Równowaga bilansowa jest zachowana
Równowaga bilansowa jest zachowana
6
2008-03-02
Wpływ zdarzeń gospodarczych na bilans
Wpływ zdarzeń gospodarczych na bilans
(operacja 4)
(operacja 4)
4. Jednostka spłaciła część zobowiązań wobec
4. Jednostka spłaciła część zobowiązań wobec
dostawców 10.000
dostawców 10.000
Aktywa PLN Pasywa PLN
Środki trwałe 40.000 Kapitał 120.000
podstawowy
podstawowy
Zapasy 70.000 Wynik roku 0
poprzedniego
Należności 40.000 Kredyty 220.000
Środki pieniężne 200.000 Zobowiązania 10.000
Ł 350.000 Ł 350.000
Operacja gospodarcza
Operacja gospodarcza
Typ 4 (A-/P-)
Typ 4 (A-/P-)
Zmiany zachodzą zarówno w
Zmiany zachodzą zarówno w
aktywach, jak i w pasywach bilansu
aktywach, jak i w pasywach bilansu
Aktywa i pasywa zmniejszają się o tę
Aktywa i pasywa zmniejszają się o tę
Aktywa i pasywa zmniejszają się o tę
Aktywa i pasywa zmniejszają się o tę
samą kwotę równą kwocie operacji
samą kwotę równą kwocie operacji
Suma bilansowa zmniejsza się o kwotę
Suma bilansowa zmniejsza się o kwotę
operacji
operacji
Równowaga bilansowa jest zachowana
Równowaga bilansowa jest zachowana
Wydano z magazynu do
Wydano z magazynu do
produkcji materiały
produkcji materiały
Maleją zapasy
Maleją zapasy
(A-)
(A-)
Powstaje koszt
Powstaje koszt
Powstaje koszt
Powstaje koszt
(zmniejsza się
(zmniejsza się
wynik finansowy)
wynik finansowy)
(P-)
(P-)
Zdarzenie wynikowe
Zdarzenie wynikowe
7
2008-03-02
Naliczono pracownikom wynagrodzenie za
Naliczono pracownikom wynagrodzenie za
wykonaną pracę
wykonaną pracę
Powstaje
Powstaje
zobowiązanie
zobowiązanie
(P+)
(P+)
Powstaje koszt
Powstaje koszt
(zmniejsza się
(zmniejsza się
wynik finansowy)
wynik finansowy)
(P-)
(P-)
Zdarzenie wynikowe
Zdarzenie wynikowe
Sprzedano najnowszą kolekcję produktów i
Sprzedano najnowszą kolekcję produktów i
wystawiono fakturę za sprzedane wyroby
wystawiono fakturę za sprzedane wyroby
Powstaje należność
Powstaje należność
(A+)
(A+)
Powstaje przychód
Powstaje przychód
(zwiększa się
(zwiększa się
(zwiększa się
(zwiększa się
wynik finansowy)
wynik finansowy)
(P+)
(P+)
Zdarzenie wynikowe
Zdarzenie wynikowe
Wszystkie zdarzenia gospodarcze wpływają
Wszystkie zdarzenia gospodarcze wpływają
na bilans:
na bilans:
Bezpośrednio  zdarzenia bilansowe
Bezpośrednio  zdarzenia bilansowe
Bezpośrednio  zdarzenia bilansowe
Bezpośrednio  zdarzenia bilansowe
Pośrednio - zdarzenia wynikowe
Pośrednio - zdarzenia wynikowe
8
2008-03-02
Zapisanie tysięcy zdarzeń gospodarczych,
Zapisanie tysięcy zdarzeń gospodarczych,
które mają miejsce w jednostce
które mają miejsce w jednostce
gospodarczej w ciągu danego okresu
gospodarczej w ciągu danego okresu
czasu, wymaga zastosowania narzędzi
czasu, wymaga zastosowania narzędzi
rejestracji operacji gospodarczych
rejestracji operacji gospodarczych
Takim narzędziem jest konto księgowe
Takim narzędziem jest konto księgowe
9