2008-05-19
Wprowadzenie do
Wprowadzenie do
rachunkowości finansowej
dr Ewa Śnieżek
Katedra Rachunkowości UA

Zarząd każdej jednostki gospodarczej ma w
Zarząd każdej jednostki gospodarczej ma w
toku swojej działalności dwa podstawowe
toku swojej działalności dwa podstawowe
cele:
cele:
1. Kierować jednostką tak, aby osiągała zyski
1. Kierować jednostką tak, aby osiągała zyski
oraz
oraz
2. Zachować wypłacalność w dłuższym
2. Zachować wypłacalność w dłuższym
okresie czasu
okresie czasu
Zysk jest tylko teorią, rzeczywistością
Zysk jest tylko teorią, rzeczywistością
jest wypłacalność...
jest wypłacalność...
Firmy nie upadają z powodu
Firmy nie upadają z powodu
braku zysku...
braku zysku...
Upadają z powodu braku
Upadają z powodu braku
pieniędzy...
pieniędzy...
1
2008-05-19
Wynik finansowy netto Przepływy pieniężne
Wynik finansowy netto Przepływy pieniężne
Wynik finansowy netto Przepływy pieniężne
Wynik finansowy netto Przepływy pieniężne
Zysk (strata) (środki pieniężne i ich
Zysk (strata) (środki pieniężne i ich
Zysk (strata) (środki pieniężne i ich
Zysk (strata) (środki pieniężne i ich
ekwiwalenty)
ekwiwalenty)
ekwiwalenty)
ekwiwalenty)
Podstawowe założenia
Podstawowe założenia
Podstawowe założenia
Podstawowe założenia
memoriał kasa
memoriał kasa
memoriał kasa
memoriał kasa
y
ródło informacji
y
ródło informacji
y
ródło informacji
y
ródło informacji
Rachunek zysków i strat Rachunek przepływów
Rachunek zysków i strat Rachunek przepływów
Rachunek zysków i strat Rachunek przepływów
Rachunek zysków i strat Rachunek przepływów
pieniężnych
pieniężnych
pieniężnych
pieniężnych
Zadanie (funkcja)
Zadanie (funkcja)
Zadanie (funkcja)
Zadanie (funkcja)
Kategoria rachunkowości
Kategoria rachunkowości
Kategoria rachunkowości
Kategoria rachunkowości
Ocena zyskowności Ocena wypłacalności
Ocena zyskowności Ocena wypłacalności
Ocena zyskowności Ocena wypłacalności
Ocena zyskowności Ocena wypłacalności
w kategoriach w kategoriach
w kategoriach w kategoriach
w kategoriach w kategoriach
w kategoriach w kategoriach
kosztowo - przychodowych kasowych (pieniężnych)
kosztowo - przychodowych kasowych (pieniężnych)
kosztowo - przychodowych kasowych (pieniężnych)
kosztowo - przychodowych kasowych (pieniężnych)
Podstawowe pojęcia
Podstawowe pojęcia
Podstawowe pojęcia
Podstawowe pojęcia
Przychody Koszty Wpływy Wydatki
Przychody Koszty Wpływy Wydatki
Przychody Koszty Wpływy Wydatki
Przychody Koszty Wpływy Wydatki
Sprzedaż
Sprzedaż
12.000.000 PLN
12.000.000 PLN
2.000.000 PLN
2.000.000 PLN
Środki pieniężne 10.000.000 PLN
Środki pieniężne 10.000.000 PLN
Należności
Należności
Należności
Należności
______________________
______________________
Koszty
Koszty
8.000.000 PLN
8.000.000 PLN
6.000.000 PLN 2.000.000 PLN
6.000.000 PLN 2.000.000 PLN
Środki pieniężne Zobowiązania
Środki pieniężne Zobowiązania
Wynik finansowy = Przychody - Koszty
Wynik finansowy = Przychody - Koszty
Zasada memoriałowa
Zasada memoriałowa
12.000.000  8.000.000 = 4.000.000
12.000.000  8.000.000 = 4.000.000
Zysk !!!
Zysk !!!
Zysk !!!
Zysk !!!
Podział wyniku:
Podział wyniku:
2.000.000  dywidendy
2.000.000  dywidendy
1.000.000  nagrody
1.000.000  nagrody
600.000  cele społecznie użyteczne
600.000  cele społecznie użyteczne
400.000  kapitał zapasowy
400.000  kapitał zapasowy
2
2008-05-19
Zasada kasowa
Zasada kasowa
2.000.000  6.000.000 = -4.000.000
2.000.000  6.000.000 = -4.000.000
Strata !!!
Strata !!!
Jaka jest nasza prawdziwa kondycja
Jaka jest nasza prawdziwa kondycja
finansowa?
finansowa?
Co jest prawdą, a co fałszem?
Co jest prawdą, a co fałszem?
Rachunek przepływów pieniężnych
Rachunek przepływów pieniężnych
dostarcza użytecznej dla użytkowników informacji o zdolności
dostarcza użytecznej dla użytkowników informacji o zdolności
jednostki do generowania w toku jej działalności środków pieniężnych
jednostki do generowania w toku jej działalności środków pieniężnych
niezbędnych do spłaty długów, wypłaty dywidend oraz do
niezbędnych do spłaty długów, wypłaty dywidend oraz do
reinwestowania
reinwestowania
Art. 3 ust. 1 pkt. 24
Art. 3 ust. 1 pkt. 24
Aktywa finansowe
Aktywa finansowe
aktywa pieniężne, instrumenty kapitałowe
aktywa pieniężne, instrumenty kapitałowe
wyemitowane przez inne jednostki, a także
wyemitowane przez inne jednostki, a także
wynikające z kontraktu prawo do
wynikające z kontraktu prawo do
wynikające z kontraktu prawo do
wynikające z kontraktu prawo do
otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo
otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo
do wymiany instrumentów finansowych z
do wymiany instrumentów finansowych z
inną jednostką na korzystnych dla niej
inną jednostką na korzystnych dla niej
warunkach
warunkach
3
2008-05-19
Art. 3 ust. 1 pkt. 25
Art. 3 ust. 1 pkt. 25
Aktywa pieniężne
Aktywa pieniężne
Aktywa w ustalonej lub możliwej do określenia kwocie, w formie
Aktywa w ustalonej lub możliwej do określenia kwocie, w formie
pieniędzy oraz krajowych, zagranicznych i międzynarodowych
pieniędzy oraz krajowych, zagranicznych i międzynarodowych
pieniężnych jednostek rozrachunkowych, tak w gotówce, jak i
pieniężnych jednostek rozrachunkowych, tak w gotówce, jak i
na rachunku bankowym.
na rachunku bankowym.
Do aktywów pieniężnych zalicza się również lokaty pieniężne,
Do aktywów pieniężnych zalicza się również lokaty pieniężne,
Do aktywów pieniężnych zalicza się również lokaty pieniężne,
Do aktywów pieniężnych zalicza się również lokaty pieniężne,
czeki, weksle obce i inne aktywa finansowe, w tym w
czeki, weksle obce i inne aktywa finansowe, w tym w
szczególności naliczone odsetki od aktywów finansowych;
szczególności naliczone odsetki od aktywów finansowych;
jeżeli aktywa te są płatne lub wymagalne w ciągu 3 miesięcy od
jeżeli aktywa te są płatne lub wymagalne w ciągu 3 miesięcy od
dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia
dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia lub założenia
(lokaty), to na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych
(lokaty), to na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych
zalicza się je do środków pieniężnych, chyba, że ujmuje się je w
zalicza się je do środków pieniężnych, chyba, że ujmuje się je w
przepływach z działalności inwestycyjnej (lokacyjnej)
przepływach z działalności inwestycyjnej (lokacyjnej)
Rachunek przepływów pieniężnych (struktura sprawozdania)
Działalność operacyjna
Metoda bezpośrednia Metoda pośrednia
Wpływy według tytułów Wynik finansowy netto
Wydatki według tytułów Korekty wyniku
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej A
Działalność inwestycyjna
Wpływy według tytułów
Wydatki według tytułów
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej B
Działalność finansowa
Wpływy według tytułów
Wydatki według tytułów
Przepływy pieniężne netto z działalności C
Przepływy pieniężne netto razem (A + B + C)
Zmiana stanu środków pieniężnych X = (A + B + C)
Art. 48b ust. 3 pkt. 1, 2, 3
Art. 48b ust. 3 pkt. 1, 2, 3
Dla właściwego określenia wartości przepływów pieniężnych:
Dla właściwego określenia wartości przepływów pieniężnych:
przez działalność operacyjną
przez działalność operacyjną
rozumie się podstawowy rodzaj działalności jednostki oraz inne
rozumie się podstawowy rodzaj działalności jednostki oraz inne
rodzaje działalności, nie zaliczone do działalności
rodzaje działalności, nie zaliczone do działalności
inwestycyjnej (lokacyjnej) lub finansowej;
inwestycyjnej (lokacyjnej) lub finansowej;
przez działalność inwestycyjną (lokacyjną)
przez działalność inwestycyjną (lokacyjną)
przez działalność inwestycyjną (lokacyjną)
przez działalność inwestycyjną (lokacyjną)
rozumie się nabywanie lub zbywanie składników aktywów
rozumie się nabywanie lub zbywanie składników aktywów
trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych oraz
trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych oraz
wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści;
wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści;
przez działalność finansową
przez działalność finansową
rozumie się pozyskiwanie lub utratę z
ródeł finansowania (zmiany
rozumie się pozyskiwanie lub utratę z
ródeł finansowania (zmiany
w rozmiarach i relacjach kapitału własnego i obcego w
w rozmiarach i relacjach kapitału własnego i obcego w
jednostce) oraz wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i
jednostce) oraz wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i
korzyści.
korzyści.
4
2008-05-19
Art. 48b ust. 1
Art. 48b ust. 1
Rachunek przepływów pieniężnych sporządzony metodą
Rachunek przepływów pieniężnych sporządzony metodą
bezpośrednią lub pośrednią, zależnie od wyboru dokonanego
bezpośrednią lub pośrednią, zależnie od wyboru dokonanego
przez kierownika jednostki wykazuje dane za bieżący i
przez kierownika jednostki wykazuje dane za bieżący i
poprzedni rok obrotowy, obejmując co najmniej informacje
poprzedni rok obrotowy, obejmując co najmniej informacje
określone:
określone:
dla jednostek innych niż banki i zakłady ubezpieczeń  w
dla jednostek innych niż banki i zakłady ubezpieczeń  w
załączniku nr 1 do ustawy,
załączniku nr 1 do ustawy,
dla banków  w załączniku nr 2 do ustawy,
dla banków  w załączniku nr 2 do ustawy,
dla zakładów ubezpieczeń  w załączniku nr 3 do ustawy.
dla zakładów ubezpieczeń  w załączniku nr 3 do ustawy.
Art. 48b ust. 3
Art. 48b ust. 3
W rachunku przepływów pieniężnych należy uwzględnić wszystkie
W rachunku przepływów pieniężnych należy uwzględnić wszystkie
wpływy i wydatki z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i
wpływy i wydatki z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i
finansowej jednostki, z wyjątkiem wpływów i wydatków
finansowej jednostki, z wyjątkiem wpływów i wydatków
będących rezultatem zakupu lub sprzedaży środków
będących rezultatem zakupu lub sprzedaży środków
pieniężnych...
pieniężnych...
Załącznik nr 1
Załącznik nr 1
Dodatkowe informacje i objaśnienia
Dodatkowe informacje i objaśnienia
Obejmują w szczególności:
Obejmują w szczególności:
......
......
3.
3.
objaśnienie struktury środków pieniężnych przyjętych do
objaśnienie struktury środków pieniężnych przyjętych do
rachunku przepływów pieniężnych, a w przypadku gdy
rachunku przepływów pieniężnych, a w przypadku gdy
rachunku przepływów pieniężnych, a w przypadku gdy
rachunku przepływów pieniężnych, a w przypadku gdy
rachunek przepływów pieniężnych sporządzony jest metodą
rachunek przepływów pieniężnych sporządzony jest metodą
bezpośrednią dodatkowo należy przedstawić uzgodnienie
bezpośrednią dodatkowo należy przedstawić uzgodnienie
przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej,
przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej,
sporządzone metodą pośrednią,
sporządzone metodą pośrednią,
w przypadku różnic pomiędzy zmianami stanu niektórych pozycji
w przypadku różnic pomiędzy zmianami stanu niektórych pozycji
w bilansie oraz zmianami tych samych pozycji wykazanymi w
w bilansie oraz zmianami tych samych pozycji wykazanymi w
rachunku przepływów pieniężnych, należy objaśnić ich
rachunku przepływów pieniężnych, należy objaśnić ich
przyczyny;
przyczyny;
Metoda pośrednia
Wynik finansowy netto
Korekty:
1. Amortyzacja
2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
3. Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy)
4. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej
5
2008-05-19
5. Zmiana stanu rezerw
6. Zmiana stanu zapasów
7. Zmiana stanu należności
8. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z
wyjątkiem pożyczek i kredytów
9. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
Zmiana stanu Znak korekty
Rezerw Wzrost +
Spadek -
Zapasów Wzrost -
Spadek +
Należności Wzrost -
Spadek +
Zobowiązań Wzrost +
Spadek -
RM czynnych Wzrost -
Spadek +
RM biernych Wzrost +
Spadek -
RM przychodów Wzrost +
Spadek -
10. Inne korekty
Korekty wyniku finansowego, których nie
ujęto w pozycjach 1  9 korekt w działalności
operacyjnej
6
2008-05-19
Metoda bezpośrednia
I. Wpływy
1. Sprzedaż
1. Sprzedaż
2. Inne wpływy z działalności operacyjnej
II. Wydatki
1. Dostawy i usługi
2. Wynagrodzenia netto
3. Ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz inne świadczenia
4. Podatki i opłaty o charakterze publicznoprawnym
5. Inne wydatki operacyjne
Działalność Inwestycyjna
I. Wpływy
1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych
aktywów trwałych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomości oraz wartości
niematerialne i prawne
niematerialne i prawne
3. Z aktywów finansowych, w tym z tytułu:
- zbycia aktywów finansowych,
- dywidend i udziałów w zyskach
- spłaty udzielonych pożyczek długoterminowych,
- odsetek
- inne wpływy z aktywów finansowych
4. Inne wpływy inwestycyjne
7
2008-05-19
II. Wydatki
1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz
rzeczowych aktywów trwałych
2. Inwestycje w nieruchomości oraz wartości
niematerialne i prawne
3. Na aktywa finansowe, w tym z tytułu:
- nabycia aktywów finansowych
- udzielania pożyczek długoterminowych
4. Inne wydatki inwestycyjne
Działalność finansowa
Działalność finansowa
I. Wpływy
I. Wpływy
1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i
1. Wpływy netto z wydania udziałów (emisji akcji) i
innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do
innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do
kapitału
kapitału
kapitału
kapitału
2. Kredyty i pożyczki
2. Kredyty i pożyczki
3. Emisja dłużnych papierów wartościowych
3. Emisja dłużnych papierów wartościowych
4. Inne wpływy finansowe
4. Inne wpływy finansowe
II. Wydatki
1. Nabycie udziałów (akcji) własnych
2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
3. Inne niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku
4. Spłaty kredytów i pożyczek
5. Wykup dłużnych papierów wartościowych
6. Z tytułu innych zobowiązań finansowych
7. Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe
8
2008-05-19
D. Przepływy pieniężne netto, razem
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym
 zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic
kursowych
F. Środki pieniężne na początek okresu
G. Środki pieniężne na koniec okresu, w tym
- o ograniczonej możliwości dysponowania
Sporządzanie rachunku
Sporządzanie rachunku
przepływów pieniężnych
przepływów pieniężnych
metodą pośrednią  przykład
metodą pośrednią  przykład
liczbowy
liczbowy
liczbowy
liczbowy
Jednostka gospodarcza  GAMMA 
Jednostka gospodarcza  GAMMA 
wybrane dane finansowe za rok 200X (w
wybrane dane finansowe za rok 200X (w
PLN)
PLN)
Polecenie:
Polecenie:
Przedstaw przepływy pieniężne netto z
Przedstaw przepływy pieniężne netto z
działalności operacyjnej, korzystając z
działalności operacyjnej, korzystając z
działalności operacyjnej, korzystając z
działalności operacyjnej, korzystając z
podanych poniżej informacji oraz podaj
podanych poniżej informacji oraz podaj
wartość przepływów pieniężnych netto z
wartość przepływów pieniężnych netto z
pozostałych rodzajów działalności.
pozostałych rodzajów działalności.
9
2008-05-19
Pozycja BO Zmiana stanu BZ
WNiP 100.000 -2.000 98.000
Środki trwałe 200.000 -25.000 175.000
Długoterminowe aktywa finansowe 100.000 - 100.000
Zapasy 150.000 140.000 290.000
Należności 150.000 215.000 365.000
Krótkoterminowe aktywa finansowe 100.000 9.000 109.000
Środki pieniężne 200.000 -36.000 164.000
Suma aktywów 1.000.000 301.000 1.301.000
Suma aktywów 1.000.000 301.000 1.301.000
Kapitał podstawowy 500.000 100.000 600.000
Kapitał zapasowy 100.000 50.000 150.000
Wynik bieżącego okresu 0 14.000 14.000
Rezerwy na zobowiązania 0 7.000 7.000
Zobowiązania długoterminowe 100.000 100.000 200.000
Zobowiązania krótkoterminowe 300.000 30.000 330.000
Suma pasywów 1.000.000 301.000 1.301.000
Treść pozycji Rok bieżący
Przychody netto ze sprzedaży 100.000
Koszty własne sprzedaży z kosztami zarządu i 70.000
sprzedaży
Zysk (strata) ze sprzedaży 30.000
Pozostałe przychody operacyjne 13.000
Pozostałe koszty operacyjne 11.000
Zysk (strata) z działalności operacyjnej 32.000
Przychody finansowe 1.000
Przychody finansowe 1.000
Koszty finansowe 18.000
Zysk (strata) z działalności gospodarczej 15.000
Wynik zdarzeń nadzwyczajnych 0
Zysk (strata) brutto 15.000
Podatek dochodowy 1.000
Zysk (strata) netto 14.000
Informacje o zdarzeniach jakie nastąpiły w ciągu roku obrotowego :
Informacje o zdarzeniach jakie nastąpiły w ciągu roku obrotowego :
Lp. Treść zdarzenia Wartość
1. Amortyzacja 7.000
2. Przekazanie innej jednostce darowiznę niepieniężną - środek 3.000
trwały  wartość netto
3. Aktualizacja wartości inwestycji krótkoterminowych w dół do 11.000
wartości rynkowej
4. Sprzedaż maszynę: w. netto 17.000, Cena sprzedaży (zapłacono
całą kwotę) 30.000
Zysk ze sprzedaży 13.000
Zysk ze sprzedaży 13.000
5. Nabycie inwestycji krótkoterminowych (za gotówkę) 20.000
6. Zaciągnięcie kredytu długoterminowego 100.000
7. Spłata kredytu krótkoterminowego 10.000
8. Naliczone i zapłacone odsetki od kredytu 7.000
9. Otrzymano odsetki od lokat bankowych rocznych 1.000
10. Emisja akcji własnych: w cenie emisyjnej 180.000, W cenie
nominalnej 100.000, Koszty emisji 30.000 (zapłacone). Wpływy ?
z emisji
10
2008-05-19
Treść pozycji Rok
bieżący
A. Przepływy środków pieniężnych z działalności
operacyjnej
I. Zysk (strata) netto 14.000
II. Korekty razem -294.000
1. Amortyzacja (1) 7.000
2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych 0
3. Odsetki i udziały w zyskach (dywidendy) (8) i (9) 6.000
4. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej (2) i (4) -10.000
5. Zmiana stanu rezerw 7.000
6. Zmiana stanu zapasów -140.000
7. Zmiana stanu należności -215.000
8. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z 40.000
wyjątkiem pożyczek i kredytów
9. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych 0
10. Inne korekty (3) 11.000
III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej -280.000
Przepływy pieniężne netto z działalności
Przepływy pieniężne netto z działalności
inwestycyjnej wynoszą 11.000 i składają
inwestycyjnej wynoszą 11.000 i składają
się na nie:
się na nie:
wpływy 30.000 (4) + 1.000 (9) oraz
wpływy 30.000 (4) + 1.000 (9) oraz
wydatki 20.000 (5).
wydatki 20.000 (5).
Przepływy pieniężne netto z działalności
Przepływy pieniężne netto z działalności
finansowej wynoszą 233.000 i składają się
finansowej wynoszą 233.000 i składają się
na nie:
na nie:
wpływy 100.000 (6) + 150.000 (10) oraz
wpływy 100.000 (6) + 150.000 (10) oraz
wydatki 10.000 (7) + 7.000 (8).
wydatki 10.000 (7) + 7.000 (8).
11