Nazwa przedmiotu:
kierunek: Zarządzanie
ETYKA W ZARZĄDZANIU
semestr IV
Wykład VII: Prepozytywiści poznańscy
W latach czterdziestych XIX w. grupa intelektualistów i ziemian z inicjatywy dra K.
Marcinkowskiego oraz hr G. Potworowskiego zaczęła formułować w Poznaniu (dyskusje i spotkania odbywały się w hotelu Bazar, który wybudowano z funduszy powołanej spółki w celu stworzenia polskiego ośrodka hotelowego i handlowego, służącego zamożniejszym poznaniakom oraz ziemianom) program rozwoju gospodarczego w Poznaniu oraz w zaborze pruskim, ażeby przeciwstawić się nasilonej dominacji gospodarczej oraz kulturowej Prusaków. Projektowano także zakładanie stowarzyszeń czytelniczych, wydawanie gazet rolniczych, w późniejszym okresie zakładano chóry z repertuarem pieśni klasycznych oraz ludowych. Działalność taka miała na celu utrzymanie i rozwijanie wartości kultury polskiej.
Trzeci zakres działań sytuował się – w związku z poprzednimi – w sferze etyki. Twórcy i realizatorzy programu (H. Cegielski, hr D. Chłapowski, filozofowie K. Libelt, A. Cieszkowski) wysoko cenili wartość solidarnego współdziałania ludzi z różnych klas społecznych w zakresie gospodarki, kultury i w ogóle społecznego współdziałania.
Programy i formy realizacji były oczywiście modyfikowane przez następne trzy pokolenia działaczy (używając współczesnego określania byli to świetni menadżerowie –
w szczególności M. Jackowski, ks. J. Wawrzyniak) aż do II wojny światowej. Realizacja projektów gospodarczych i kulturalno-edukacyjnych (w zakresie upowszechniania wiedzy rolniczej, handlowej i bankowej oraz wartości kultury) trwała sto lat. W ogólności, nie wchodząc w szczegóły, prepozytywiści poznańscy realizowali następujące cele: 1) utworzyli kilkadziesiąt banków spółdzielczych w małych miastach, które kredytowały inwestycje gospodarcze – przy czym każdy projekt inwestycyjny traktowali z „równą powagą”; 2) zakładali towarzystwa rolnicze i spółdzielnie rolnicze dla „pobudzania” rozwoju rolnictwa; 3) wartość solidarności przeformułowali na zasadę solidarnej spłaty kredytu, gdy członek spółdzielni z przyczyn losowych nie mógł oddać długu.
Gdy chodzi o rozpowszechniane oraz realizowane normy etyczne, to twórcy oraz kolejne pokolenia tego potężnego ruchu społeczno-gospodarczego i kulturowego, zalecali w szczególności:
Materiały dydaktyczne stworzone przez Wyższą Szkołę Zarządzania i Bankowości w Poznaniu nr Rej. MEN 9/92. Wszelkie prawa zastrzeżone –
wykorzystanie poza programem nauczania we WSZiB zabronione bez zgody właściciela wyrażonej na piśmie. Powyższe nie dotyczy studentów Programu SIN we WSZiB. Przygotowane w oparciu o know-how programu Zarządczego Herkules firmy PASSAT - Paweł Pietrzyk.
ETYKA W ZARZĄDZANIU wykład VII
strona 2
- normę „przezorności” gospodarczej (którą można nazwać roztropnością), która nakazywała przewidywanie pozytywnych skutków działalności, jeśli zaś byłaby nieużyteczna lub nieopłacalna, to wówczas trzeba zrezygnować z projektowanych inwestycji oraz podjętych działań,
- normę wzajemnego zaufania oraz uczciwości co do zawieranych umów, wtedy zbędne będzie odwoływanie się do pruskich sądów, a więc ponoszenia kosztów oraz poniżania za strony urzędników,
- normę nakazującą stałe dokształcanie w zakresie wiedzy gospodarczej oraz kształcenia w zakresie języka polskiego i poznawania oraz rozwijania wartości kulturowych oraz wartości kultury ludowej.
Bez wątpienia program prepozytywistów oraz jego stuletnia realizacja są jedynym przykładem w historii gospodarczej (oraz historii kultury) ścisłej jedności działania ludzi w zakresie gospodarczym, etycznym oraz kulturowym.
Wykład opracował
prof. zw. dr hab.Włodzimierz Kaczocha
Materiały dydaktyczne stworzone przez Wyższą Szkołę Zarządzania i Bankowości w Poznaniu nr Rej. MEN 9/92. Wszelkie prawa zastrzeżone –
wykorzystanie poza programem nauczania we WSZiB zabronione bez zgody właściciela wyrażonej na piśmie. Powyższe nie dotyczy studentów Programu SIN we WSZiB. Przygotowane w oparciu o know-how programu Zarządczego Herkules firmy PASSAT - Paweł Pietrzyk.