MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Ryszard Rozborski
Prowadzenie dokumentacji prac kominiarskich
714[02].Z2.09
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Lucja Zegadło
mgr inż. Artur Kryczka
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Barbara Olech
Konsultacja:
mgr inż. Krzysztof Wojewoda
Korekta:
mgr
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 714[02].Z2.09
Prowadzenie dokumentacji prac kominiarskich zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu kominiarz
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
 SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 7
4. Materiał nauczania 8
4.1.Zasady,przepisy i terminy dotyczÄ…ce kontrolnych prac kominiarskich 8
4.1.1. Materiał nauczania 8
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 11
4.1.3. Ćwiczenia 12
4.1.4. Sprawdzian postępów 13
4.2. Metody sporządzania inwentaryzacji przewodów kominowych 14
4.2.1. Materiał nauczania 14
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 17
4.2.3. Ćwiczenia 17
4.2.4. Sprawdzian postępów 19
4.3. Dokumenty wydawane przez kominiarzy i zasady ich sporzÄ…dzania 20
4.3.1. Materiał nauczania 20
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 25
4.3.3. Ćwiczenia 25
4.3.4. Sprawdzian postępów 28
5. Sprawdzian osiągnięć 29
6. Literatura 34
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o prowadzeniu dokumentacji prac
kominiarskich
Poradnik ten zawiera:
1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś
mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.
2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania (rozdział 4) umożliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania
ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Wykorzystaj do poszerzenia wiedzy wskazaną literaturę
oraz inne z
ródła informacji. Obejmuje on również:
- pytania sprawdzające wiedzę niezbędną do wykonania ćwiczeń,
- ćwiczenia zawierające polecenie, sposób wykonania oraz wyposażenie stanowiska
pracy,
- sprawdzian postępów, sprawdzający poziom wiedzy po wykonaniu ćwiczeń.
Wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co oznacza,
że opanowałeś materiał albo nie. Zaliczenie ćwiczeń jest dowodem osiągnięcia umiejętności
określonych w tej jednostce modułowej. Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub
ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy
dobrze wykonujesz daną czynność.
4. Zestaw pytań sprawdzających Twoje opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej
jednostki. Po przerobieniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki
modułowej.
Jednostka modułowa: Prowadzenie dokumentacji prac kominiarskich, której treści teraz
poznasz jest jednym z modułów koniecznych do zapoznania się z technologią prac
kominiarskich.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp oraz
instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac. Przepisy te
poznasz podczas trwania nauki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
Moduł 714[02].Z2
Technologia prac kominiarskich
Moduł 714[02].Z2.01
Wykonanie kominiarskich prac
przygotowawczo zakończeniowych
Moduł 714[02].Z2.02
Czyszczenie przewodów kominowych i
czopuchów
Moduł 714[02].Z2.03
Czyszczenie trzonów kuchennych pieców
domowych
Moduł 714[02].Z2.04
Czyszczenie pieców rzemieślniczych
i przemysłowych
Moduł 714[02].Z2.05
Czyszczenie kotłów
Moduł 714[02].Z2.06
Czyszczenie kominów przemysłowych
Moduł 714[02].Z2.07
Wypalanie przewodów dymowych
i spalinowych
Moduł 714[02].Z2.08
Wykonywanie badań przewodów kominowych
Moduł 714[02].Z2.09
Prowadzenie dokumentacji prac kominiarskich
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej  Prowadzenie dokumentacji prac
kominiarskich powinieneś umieć:
- posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,
- posługiwać się dokumentacją techniczną,
- przestrzegać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony
środowiska,
- magazynować, składować i transportować materiały budowlane,
- stosować przepisy bhp, ochrony ppoż. i przeciwporażeniowej obowiązujące podczas
wykonywania kominiarskich prac przygotowawczo - zakończeniowych,
- organizować i likwidować stanowisko wykonywania kominiarskich prac przygotowawczo -
zakończeniowych,
- planować kolejność prac kominiarskich,
- stosować zasady poruszania się po dachach płaskich i stromych,
- wchodzić i schodzić z dachów płaskich i stromych,
- stosować zasady poruszania się po różnego rodzaju strychach,
- stosować zasady wchodzenia, schodzenia i wspinania się na wysokie kominy,
- ustawiać się na wysokim kominie,
- zamykać włazy z zachowaniem środków ostrożności,
- zabezpieczać pomieszczenia przed zaprószeniem sadzą,
- przygotowywać i prawidłowo użytkować narzędzia stosowane do prac kominiarskich,
- dobierać narzędzia kominiarskie odpowiednio do rozmiarów przewodów kominowych,
- łączyć końce liny za pomocą wyplatania,
- wykonywać konserwację narzędzi kominiarskich,
- stosować kominiarski sprzęt pomocniczy,
- korzystać z włazów dachowych zwykłych i samoczynnych,
- wykonywać rusztowania do prac kominiarskich,
- zakładać liny na dachy: płaskie, strome, kryte blachą, kryte dachówką,
- sporządzać przedmiary robót z wykorzystaniem dokumentacji,
- sporządzać przedmiary robót z wykorzystaniem pomiarów z natury,
- wykonywać pracę indywidualnie i w zespole,
- stosować zasady prawidłowej gospodarki odpadami,
- stosować zasady obsługi ciągomierza i innych aparatów do mierzenia ciągu,
- stosować zasady obsługi kamery do prześwietlania kominów,
- posługiwać się sygnałami kominiarskimi,
- stosować zasady obsługi anemometru,
- stosować zasady obsługi analizatora spalin,
- stosować zasady obsługi pirometru,
- stosować zasady obsługi manowakuometru,
- stosować zasady obsługi urządzeń do wykrywania gazów,
- stosować przepisy bhp, ochrony ppoż. i przeciwporażeniowej obowiązujące podczas
wykonywania badań przewodów kominowych,
- organizować i likwidować stanowisko do badania przewodów kominowych,
- posługiwać się dokumentacją dotyczącą przewodów kominowych,
- stosować aparaty do wykrywania nieszczelności i przerw w przewodach kominowych,
- określać rodzaj, ocenić jakość materiałów użytych do budowy przewodów kominowych,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
- sprawdzać drożność przewodów kominowych pod względem: zmniejszenia przekroju,
zatkania, wykruszenia się spoiny wewnątrz przewodu, przerw i szczelin w ściankach między
przewodami,
- sprawdzać wymiary i sposoby prowadzenia przewodów kominowych,
- sprawdzać odległość przewodów kominowych od palnych elementów budynku,
- sprawdzać nasady kominowe,
- sprawdzać podłączenia palenisk do przewodów kominowych,
- wykrywać przerwy w ścianach działowych,
- wykrywać nieszczelności przewodów kominowych w ścianach wewnętrznych i
przegrodach,
- stosować zasady sprawdzania kominów w nowo wybudowanych budynkach,
- sprawdzać stan kominów i czopuchów przemysłowych,
- określać przyczyny pękania kominów,
- sprawdzać poziom zawilgocenia przewodów kominowych,
- sprawdzać liczbę podłączonych palenisk do jednego przewodu kominowego,
- prześwietlać komin za pomocą kamery,
- lokalizować przerwy za pomocą taśmy,
- lokalizować miejsce zatkania przewodów kominowych poprzez osłuchanie,
- dokonywać przeglądu ścian kominowych,
- dokonywać przeglądu konstrukcji dachowej dookoła komina,
- dokonywać przeglądu komina na strychu,
- sprawdzać prawidłowość wyprowadzenia komina ponad dach,
- sprawdzać drożność przewodu kominowego,
- sprawdzać ciąg w przewodach za pomocą materiałów łatwopalnych,
- sprawdzać ciąg w przewodach za pomocą ciągomierza,
- sprawdzać przewody kominowe budynku w stanie surowym,
- sprawdzać przewody kominowe budynku w użytkowaniu,
- sprawdzać przewody kominowe z elementów ceramicznych i stalowych,
- sprawdzać przewody kominowe prefabrykowane,
- sprawdzać przewody kominowe zbiorowe,
- sprawdzać stan techniczny i zabezpieczenia urządzeń ogrzewczo-kominowych,
- sprawdzać podłączenia urządzeń wentylacyjnych i paleniskowych,
- sprawdzać podłączenia trzonów kuchennych,
- sprawdzać prawidłowość podłączenia pieców grzewczych,
- sprawdzać prawidłowość podłączenia odbiorników gazowych,
- dobierać paliwo do rodzaju komina,
- sprawdzać stan kanałów łączących paleniska przewodami dymowymi,
- sprawdzać komin w warunkach pracy,
- sprawdzać ochronę komina przed zamakaniem,
- sprawdzać odprowadzanie skroplin na zewnątrz komina,
- sprawdzać odporność ogniową komina,
- sprawdzać komin pod względem występowania odkształceń termicznych i mechanicznych,
- wykonywać przeglądy okresowe przewodów kominowych,
- wykonywać przeglądy ogólne przewodów kominowych,
- zabezpieczać uszkodzone miejsca,
- wykonywać obmiar wykonanych prac, rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,
- wykonywać prace zgodnie z zasadami sztuki kominiarskiej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- zaplanować kolejność robót,
- sporządzić umowę o wykonanie robót kominiarskich,
- sporządzić szkice przewodów i połączeń,
- sporządzić opinię dotyczącą podłączenia palenisk i urządzeń grzewczych oraz
wentylacyjnych,
- sporządzić opinię i protokoły nakazujące właścicielom, użytkownikom lub zarządcom
budynków usuwanie w określonych terminach usterek i zaniedbań występujących w
miejscach podlegajÄ…cych dozorowi kominiarskiemu,
- zastosować przepisy dotyczące terminów sprawdzania i czyszczenia kominów,
- zastosować przepisy dotyczące zakresu sprawdzania i czyszczenia kominów,
- sporządzić sprawozdanie z badania stanu przewodów kominowych w budynku nowo
wznoszonym (w stanie surowym),
- sporządzić protokół z badania stanu przewodów kominowych w budynku nowym,
użytkowanym,
- sporządzić plan kominiarski (szkic przewodów),
- sporządzić zaświadczenie o stanie przewodów kominowych i połączeń,
- sporządzić opinię o stanie przewodów kominowych i połączeń,
- opracować zalecenia pokontrolne,
- wydać zalecenia pokontrolne,
- wykonać szkice podłączenia palenisk,
- prowadzić książki robocze,
- wykonać obmiar prac, rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,
- obliczyć należność za wykonaną pracę,
- wykonać prace zgodnie z zasadami sztuki kominiarskiej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. MATERIAA
NAUCZANIA
4.1.Zasady, przepisy i terminy wykonywania kontrolnych prac
kominiarskich
4.1.1. Materiał nauczania
Jeżeli przewody kominowe nie będą spełniały wymagań budowlanych i eksploatacyjnych, to
na skutek działania wysokiej temperatury, braku okresowej kontroli, niesprzyjających warunków
atmosferycznych może dojść do powstania nieszczelności, zakłócenia ciągu powietrza
w przewodzie kominowym, zakłócenia procesu spalania i w efekcie przedostania się
toksycznych gazów do pomieszczeń, w których przebywają ludzie. Po przeprowadzonej kontroli
technicznej przewodów kominowych dymowych, spalinowych i wentylacyjnych mistrz
kominiarski powinien sporządzić odpowiedni protokół pokontrolny. Po każdorazowym
oczyszczeniu przewodów kominowych należy żądać od kominiarza, by wystawił dokument
potwierdzający wykonanie tych prac. Gdyby zdarzył się pożar, właściciel domu będzie miał
dowód dla ubezpieczyciela, że dbał o kominy.
Kontrolę przewodów kominowych przeprowadza się po zakończeniu budowy obiektu
budowlanego i w czasie jego eksploatacji.
Obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela
lub zarzÄ…dcÄ™ okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegajÄ…cej na sprawdzeniu stanu
technicznej sprawności instalacji gazowych oraz przewodów kominowych dymowych,
spalinowych i wentylacyjnych.
Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów, w których odbywa się proces spalania
paliwa stałego, ciekłego lub gazowego są zobowiązani do czyszczenia przewodów dymowych
i spalinowych:
 co najmniej 4 razy w roku dla palenisk opalanych paliwem stałym,
 co najmniej 2 razy w roku dla palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym ,
 co najmniej raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej dla palenisk
zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych,
W obiektach tych należy usuwać zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych co
najmniej raz w roku, jeżeli większa częstotliwość nie wynika z warunków użytkowych.
Przy wykonywaniu czynności kominiarskich w budynkach mieszkalnych i użyteczności
publicznej należy stosować zasady:
1. Usługa kominiarska wykonywana jest na podstawie pisemnej lub ustnej dwustronnej
umowy, zawartej pomiędzy zakładem kominiarskim a klientem.
2. Umowa ta powinna zawierać zakres czynności, warunki wynagrodzenia i termin wykonania
usług.
3. Właściciel, zarządca lub inna przez nich uprawniona osoba powinna być obecni podczas:
 opiniowania urządzeń grzewczo- kominowych,
 kontroli stanu technicznego przewodów kominowych dymowych, spalinowych,
wentylacyjnych i awaryjnych,
 sprawdzenia urządzeń grzewczo-kominowych pod względem bezpieczeństwa
przeciwpożarowego ze szczególnym uwzględnieniem odległości od łatwopalnych
elementów konstrukcji budynku,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
 sprawdzenie pod względem zasad BHP urządzeń pomocniczych takich jak ławy
kominiarskie, drabiny, włazy dachowe i świetliki.
4. Czynności kominiarskie należy wykonywać przy użyciu własnych narzędzi i przyrządów
pomiarowych.
5. O ujawnionych podczas czynności kominiarskich usterkach i nieprawidłowościach należy
powiadomić właściciela lub zarządcę nieruchomości. Powiadomienie należy sporządzić na
odpowiednim druku, zawierającym wyszczególnienie usterek i zagrożeń oraz potwierdzenie
przyjęcia informacji przez właściciela lub zarządcę budynku.
6. Po wykonaniu czynności kontrolnych należy sporządzić pisemny protokół lub opinię.
W razie konieczności do protokołu lub opinii należy dołączyć szkic sytuacyjny. Protokół lub
opinia mogą być wykonane na miejscu wykonywania usługi lub w terminie póz
niejszym
w zakładzie kominiarskim.
7. Usługi kominiarskie niewymagające sporządzania oddzielnej dokumentacji, np. czyszczenie
przewodów kominowych, należy odnotować w książce usług kominiarskich. Książka usług
kominiarskich jest dokumentem zakładu kominiarskiego, w którym klient potwierdza
wykonanie usługi.
8. Przed przystąpieniem do wykonywania usług kominiarskich wykonujący usługi
zobowiązany jest poinstruować właściciela lub zarządcę o konieczności wykonania
zabezpieczeń przed ewentualnymi zabrudzeniami czy zniszczeniami. Zabezpieczenie polega
na uszczelnieniu kratek wentylacyjnych na czas wykonywania usługi, usunięciu z miejsca
wykonywania usługi wszystkich przedmiotów mogących ulec uszkodzeniu oraz
uszczelnieniu połączeń urządzeń grzewczych z kominem.
9. Za szkody powstałe w czasie wykonywania usługi, a wynikające z winy właściciela lub
zarządcy, zakład kominiarski nie ponosi odpowiedzialności. Za szkody powstałe w czasie
wykonywania usług kominiarskich, a wynikające z niefachowego lub niedbałego
wykonywania usługi, odpowiada zakład kominiarski wykonujący usługę.
10. Po zakończeniu pracy wykonujący usługi kominiarz powinien upewnić się, że pozostawia
obiekt w stanie technicznym nie zagrażającym jego użytkownikom. Kontrola stanu obiektu
polega na sprawdzeniu, czy po wykonaniu usługi przewody kominowe funkcjonują
prawidłowo.
11. Usługa czyszczenia kanałów kominowych powinna być wykonana przy pomocy: kompletu
linowego ze szczotkami dopasowanymi do przekroju przewodów kominowych,
przepychacza (górówki) ze szczotkami dopasowanymi do przekroju przewodu kominowego.
12. Czyszczenie kończy się wybraniem sadzy z przewodu kominowego. Wybieranie sadzy ze
spadu kominowego powinno być wykonane przy pomocy gracy do wybierania sadzy
i niepalnego worka kominiarskiego. Właściciel lub zarządca wskazuje miejsce złożenia
wybranej z komina sadzy. Usuniecie sadzy z terenu obiektu należy do obowiązków
właściciela lub zarządcy. Kominiarz wykonujący usługę czyszczenia przewodów
kominowych na zlecenie właściciela lub zarządcy może usunąć sadzę poza teren obiektu.
Usuniecie sadzy poza teren obiektu wykonane przez kominiarza jest dodatkową usługą, za
którą kominiarz pobiera dodatkową opłatę.
13. Jeżeli charakter usługi wymaga usunięcia gorącego popiołu, właściciel lub zarządca ma
obowiązek przygotowania miejsca składowania popiołu. Miejsce składowania popiołu musi
być zabezpieczone przed pożarem i sprawdzone przez kominiarza.
14. Wszystkie czynności kominiarskie powinny być wykonywane zgodnie z obowiązującymi
zasadami rzemiosła kominiarskiego, przepisami BHP oraz regulaminami dotyczącymi usług
kominiarskich. Prace szczególnie niebezpieczne i na wysokościach powinny być
wykonywane zespołowo. Kominiarz ma prawo odmówić wykonania usługi w przypadku,
gdy istnieje realne zagrożenie dla jego zdrowia lub życia. Właściciel lub zarządca powinien
być poinformowany o zagrożeniach i zobowiązany do natychmiastowego ich usunięcia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Poza wymienionymi zasadami opracowano sześć zasad związanych z etyką pracy mistrza
kominiarskiego, które można odnieść do zachowania pozostałych kominiarzy:
1. Zasada kompetencji mówiąca o tym, że kominiarz powinien utrzymywać swoją wiedzę
zawodową i umiejętności na poziomie odpowiadającym aktualnemu stanowi w dziedzinie
techniki grzewczej i kominowej, ochrony środowiska, zabezpieczeń przeciwpożarowych i
prawa. Powinien także powstrzymywać się od wykonywania jakichkolwiek usług, jeżeli nie
jest do ich wykonania kompetentny.
2. Zasada odpowiedzialności i prawości mówiąca o tym, że kominiarz powinien zawsze
działać w legalnym interesie swojego klienta i wykonywać swoje usługi z pełnym
oddaniem, odpowiedzialnością, zawsze mając na uwadze godność i reputację swojego
zawodu.
3. Zasada uczciwości mówiąca o tym, że kominiarz nie powinien, ani przez niedbalstwo, ani
celowo, robić niczego, co mogłoby naruszać reputację lub interes innych. Kominiarz nie
powinien przyjmować pracy, która już została powierzona komu innemu.
4. Kominiarz powinien zachować profesjonalny charakter kontaktów z klientem, szanując jego
prywatność oraz bezstronność, wydając swoją zawodową opinię.
5. Kominiarz powinien zachować poufność informacji o kliencie, szczególnie w odniesieniu do
danych osobowych, sytuacji majątkowej, rozkładu dnia klienta, rozkładu mieszkania i jego
zabezpieczeń, danych architektonicznych obiektów, w tym: banków, sądów, obiektów
wojskowych, więzień, urzędów dbających o bezpieczeństwo publiczne.
6. Kominiarz powinien działać, mając zawsze na uwadze ochronę życia i mienia klienta,
swoim działaniem chroniąc przed pożarami, wybuchem gazu, zatruciami tlenkiem węgla,
powinien czuwać nad prawidłowym działaniem urządzeń grzewczo-kominowych, mając na
uwadze ochronę środowiska.
Zakres kontroli przewodów kominowych powinien obejmować:
 badanie drożności przewodów kominowych,
 prawidłowość prowadzenia przewodów,
 wielkości przekroju przewodów,
 grubości przegród,
 wiązania cegieł,
 wypełnienie spoin,
 badanie prawidłowości podłączeń kratek wentylacyjnych, palenisk gazowych lub
węglowych podłączonych do jednego przewodu kominowego,
 prawidłowość zainstalowania kratek wentylacyjnych i wielkość ich powierzchni chłonnej,
 stan techniczny drzwiczek rewizyjnych,
 stan techniczny czopuchów,
 zapewnienie dostępu powietrza zewnętrznego koniecznego do prawidłowej cyrkulacji
powietrza w lokalu,
 kontrolÄ™, czy w lokalu istniejÄ… urzÄ…dzenia wymuszajÄ…ce ciÄ…g kominowy,
 stan techniczny kominów ponad dachem,
 stan techniczny głowic i nasad kominowych,
 kontrolę ścian kominowych nad dachem i na strychu,
 prawidłowości wylotów przewodów,
 czy są składowane materiały łatwopalne na strychach, przez które przechodzą przewody
kominowe,
 prawidłowość dostępu do przeprowadzania kontroli przewodów kominowych, w tym stan
techniczny włazów, drabin, ankrów ław kominiarskich,
 czy odbywa się okresowe czyszczenie przewodów kominowych dymowych, spalinowych
i wentylacyjnych zgodnie z wymogami prawnymi,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
 czy istnieje dogodny dostęp do czyszczenia przewodów kominowych, kanałów czopuchów
rur i nasad, a także otworów do wybierania zanieczyszczeń,
 prawidłowości ciągu,
 szczelność przewodów kominowych,
 ocenę innych nieprawidłowości mogących wpływać na zagrożenie bezpieczeństwa ludzi
imienia
Przykładowa pisemna umowa o usługi kominiarskie:
Radom dnia 1.04.2006
Umowa Nr 13/2006
zawarta w dniu 1.04.2006r. w miejscowości Radom, pomiędzy Miastem Radom,
reprezentowanym przez Jana Kowalskiego prezydenta Radomia, zwanym dalej zamawiajÄ…cym a
zakładem kominiarskim  Komin znajdującym się w Radomiu przy ulicy Wspólnej 21.
reprezentowanym przez mistrza kominiarskiego Pawła Nowaka zam.01-111 Radom ul. Krótka 2.
zwanego dalej wykonawcą o następującej treści:
1. Wykonawca zobowiązuje się do wykonania na rzecz Zamawiającego następującej pracy: 
Kontroli przewodów kominowych w obiektach należących do miasta Radom.
2. Wykaz obiektów:
 ul. Plac Kościuszki 3
 ul. Grunwaldzka 1
 ul. Rynek 1
3. Wykonawca zobowiązuje się wykonać zgodnie z art.62 1. Ustawy z dnia 7 lipca 1994r
Prawo budowlane, rocznÄ… kontrolÄ™ polegajÄ…cÄ… na sprawdzeniu stanu technicznego
przewodów kominowych wentylacyjnych, spalinowych i dymowych w terminie do 31 maja
2006r.
4. Wartość wynagrodzenia ustala się w kwocie brutto 2000zł-słownie dwa tysiące złotych
0 groszy.
5. Należność za wykonane prace zostanie przekazana na konto Wykonawcy po otrzymaniu
faktury przez ZamawiajÄ…cego w terminie 14 dni od daty otrzymania faktury.
6. Do faktury należy dołączyć protokoły z przeprowadzonej kontroli.
7. Wykonawca w razie zwłoki w wykonaniu obowiązków wynikających z postanowień
niniejszej umowy zapłaci Zamawiającemu karę umowną w wysokości 0,1 % wynagrodzenia
umownego za każdy dzień zwłoki.
8. Wykonawca poza karami umownymi ponosi odpowiedzialność z tytułu nienależytego
wykonania umowy.
9. Wykonawca jest odpowiedzialny z tytułu zgodności wykonanej usługi z umową względem
ZamawiajÄ…cego,.
10. W sprawach nie uregulowanych w umowie będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu
Cywilnego.
podpis zamawiajÄ…cego podpis wykonawcy
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
OdpowiadajÄ…c na pytania, sprawdzisz, czy jesteÅ› przygotowany do zaplanowania przebiegu
ćwiczeń i ich wykonania.
1. Jak często powinny być kontrolowane przewody kominowe?
2. Ile razy w ciągu roku należy czyścić przewody dymowe?
3. Ile razy w ciągu roku powinny być czyszczone przewody kominowe spalinowe?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
4. Ile razy w ciągu roku powinny być czyszczone przewody kominowe wentylacyjne?
5. Ile razy w ciągu roku powinny być czyszczone przewody kominowe od palenisk zakładów
zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych?
6. Przy jakich pracach kominiarskich powinien być obecny właściciel lub zarządca budynku?
7. Jakie badania przeprowadza się przy kontroli przewodów kominowych?
8. Co zawiera umowa na usługi kominiarskie?
9. Jakie są główne zasady wykonywania czynności kominiarskich?
10. Jakie są zasady etyczne związane z wykonywaniem czynności kominiarskich?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Po przeczytaniu informacji zawartych w materiałach nauczania wykonaj plakat prezentujący
główne zasady obowiązujące przy wykonywaniu czynności kominiarskich.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z głównymi zasadami obowiązującymi przy wykonywaniu czynności
kominiarskich,
3) narysować plakat prezentujący główne zasady obowiązujące przy wykonywaniu czynności
kominiarskich,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać oceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 kartki papieru A3,
 przybory kreślarskie,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Na podstawie informacji zawartych w materiałach przygotuj umowę na usługi kominiarskie
pomiędzy zakładem kominiarskim a spółdzielnią mieszkaniową.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy,
2) sporządzić umowę na usługi kominiarskie pomiędzy zakładem kominiarskim a spółdzielnią
mieszkaniowÄ…,
3) zaprezentować efekty swojej pracy,
4) dokonać oceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 kartki papieru A4,
 długopis,
 ołówki twardości HB,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
4.1.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) określić częstotliwość wykonywania kontroli przewodów kominowych

2) określić częstotliwość czyszczenia przewodów dymowych?

3) określić częstotliwość czyszczenia przewodów spalinowych?

4) określić częstotliwość czyszczenia przewodów wentylacyjnych?

5) określić zasady świadczenia czynności kominiarskich?

6) sporządzić umowę o wykonanie robót kominiarskich?

7) zastosować przepisy dotyczące terminów sprawdzania i czyszczenia

kominów?
8) zastosować przepisy dotyczące zakresu sprawdzania i czyszczenia kominów?

 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
4.2. Metody sporządzania inwentaryzacji przewodów kominowych
4.2.1. Materiał nauczania
W celu zapewnienia prawidłowości i terminowości powierzonych zadań zakład kominiarski
powinien posiadać pełne i dokładne dane o wszystkich obsługiwanych przewodach kominowych
i podłączonych do nich urządzeniach grzewczych i wentylacyjnych. Pełna znajomość
obsługiwanych obiektów, urządzeń i poszczególnych elementów ułatwia pracę na co dzień,
w tym między innymi: organizację pracy zespołu, wydawania opinii technicznych i udzielania
porad z zakresu prawidłowego eksploatowania urządzeń grzewczo-kominowych itp. W tym celu
sporządza się szczegółowe plany sytuacyjne kominów poszczególnych obiektów. Na obiekcie
sporządza się szkice robocze wykonane odręcznie zawierające wszelkie niezbędne dane. Plany
sytuacyjne wykonywane są najczęściej w warunkach biurowych. Są one sporządzane
obowiązkowo po dokonanych odbiorach kominów nowo wybudowanych i przekazanych do
użytku budynków.
Prawidłowo wykonany plan sytuacyjny kominów (rys.1) powinien zawierać:
 widok dachu z góry z zaznaczeniem murów ogniowych, obrysu budynku, połaci
dachowych, krawędzi kalenic i okapów, usytuowanie i nazwy ulic,
 wejścia na dach,
 przewody kominowe dymowe, spalinowe, wentylacyjne i awaryjne,
 oznakowania przewodów kominowych z określeniem położenia spadów kominowych
i rodzajów podłączeń,
 bieżącą numerację przewodów,
 zestawienie kondygnacji budynku lub jego części, gdy budynek składa się ze skrzydeł różnej
wysokości.
Rys.1. Plan sytuacyjny kominów [2, s. 169].
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Plany sytuacyjne i szkice robocze najłatwiej rysuje się na kratkowanym papierze. Plany
większych budowli rysuje się na drobnej kratce, jednak nie mniejszej niż 3 mm.
Plany sytuacyjne, wraz z opisami budynków i przewodów kominowych, można sporządzać
również na odpowiednio dostosowanych kartotekach (rys.2).
Rys.2. Kartka do wykonywania szkiców przewodów kominowych [8].
Plan powinien przedstawiać aktualne położenie elementów budynku, z zachowaniem ich
wzajemnych odległości mierzonych za pomocą taśmy. Długość można również zmierzyć
małymi krokami, przyjmując długość kroku około 75cm, co jest zbliżone do rzeczywistych
wymiarów i całkowicie wystarczające dla potrzeb kominiarskich. Sam pomiar wykonuje się
metodą domiarów, która eliminuje uwzględnianie wcześniej popełnionego błędu. Polega ona na
tym, że obiera się jeden punkt zerowy i odmierza się od niego odległości poszczególnych
elementów, które nanosi się na szkic roboczy w formie zapisu. Plany sporządza się w skali
1:100, co oznacza, że jedna kratka 0,5cm na 0,5cm to 50cm dla każdego kroku 1,5 kratki.
W przypadku gdy pomiar bezpośredni jest niemożliwy do wykonania stosuje się metodę
szacowania na podstawie ilości dachówek, warstw papy itp. Wymagane jest wtedy zmierzenie
długości i szerokości budynku
Sporządzając plan dużego dachu o małej ilości kominów można skalę zmniejszyć do l:200,
wtedy l kratce odpowiadają 3 kroki. Przy dużej ilości kominów podziałkę zwiększa się do l:50,
co oznacza, że 3 kroki to 4 kratki.
Wszelkie opisy i znaki należy wykonywać w sposób czytelny, najlepiej pismem
technicznym. Nazwy ulic należy umieszczać przed linią frontową budynku.
Częścią planu może być dokładniejszy opis poszczególnych przewodów kominowych oraz
podłączonych do nich urządzeń grzewczych z uwzględnieniem pomieszczeń, w których się
znajdują. W przypadkach uzasadnionych lub regionalnie praktykowanych, można dodatkowo
sporządzać dokładniejsze opisy poszczególnych obiektów, ich konstrukcję, przeznaczenie,
sposób użytkowania w formie załączników do planów lub na odwrocie rysunków.
Przy rysowaniu obrysy budynku oznacza się linią podwójną, a połacie dachowe, krawędzie,
kalenice i okapy linią pojedynczą. Mur ogniowy uwidacznia się linią podwójną kratkowaną;
odstęp linii około 2,5 mm Przewody kominowe oznaczane umownie (tabela 1)
Tabela 1.Rysowanie przewodów kominowych [2, s. 172].
Wymiary przewodów kominowych Wymiary rysunkowe
obowiÄ…zujÄ…ce przewidywane
14x14 do 20,5x20,5 cm 13,5 x l3,5 do 20,0x20,0 1 kratka
27x27 cm 26x26 cm 1,5 x1,5 kratki
Powyżej 27x27 cm Powyżej 26x26 cm 2x2 kratki
Powyżej 27 x 27 cm i ścianach powyżej 26 x 26 cm i ścianach 2x2 kratki podwójnie
grubości 1 cegły grubości 1 cegły obrysowane
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Opis wykonuje się używając skrótów oraz symboli umownych (tabela 2). Umieszczone są
one po prawej stronie planu lub na odwrocie rysunku, lub jako załączniki.
Tabela 2. Niektóre symbole umowne do stosowania przy sporządzaniu planów sytuacyjnych kominów [2, s. 171].
Kondygnacje Symbole Przewody kominowe w zależności od Symbole
budynków podłączeń palenisk
Piwnica p kuchnie gospodarstw domowych k
Parter n kuchnie zbiorowe KZ
I piętro I c.o. duże CO
II piętro II c.o. etażowe coE
III piętro III piece ogrzewcze p
IV piętro IV piece łazienkowe pk
V piętro V paleniska rzemieślniczo-usługowe PR
VI piętro VI wędzarnie We
VII piętro VII kotły pralnicze Kp
Poddasze p I paleniska gazowe pG
Poddasze wysokie p II paleniska na paliwa ciekłe pC
Przewody zbiorcze od palenisk na paliwa CG
Przewody zbiorcze od wentylacji CW
Wyłazy dachowe W
Plan sytuacyjny przewodów kominowych jest podstawowym rysunkiem kominiarskim.
Wykonuje się także szkice przewodów i palenisk, schematy urządzeń grzewczych i inne w miarę
potrzeb. Rysowanie wymaga znajomości konstruowania różnych figur, rysowania linii
prostopadłych i równoległych.
Rysunki wykonywane przez kominiarzy to:
 przekroje (rys.3),
 rzuty prostokÄ…tne (rys.4),
 schematy (rys.5),
 rysunki aksonometryczne.
Rys.3. Przekroje pieca kaflowego [2, s. 179] . Rys.4. Rzut pieca kaflowego [2, s. 179].
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Rys.5. Schemat przewodu zbiorczego [2, s. 178].
1-otwory wlotowe, 2-przewód zbiorczy, 3-otwory rewizyjne, 4-przewód boczny, 5-kondygnacja,
6- otwór wyczystny
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
OdpowiadajÄ…c na pytania, sprawdzisz, czy jesteÅ› przygotowany do zaplanowania przebiegu
ćwiczeń i ich wykonania.
1. W jakim celu sporządzamy plan sytuacyjny przewodów kominowych?
2. Jakie elementy zawiera szkic sytuacyjny kominów?
3. W jakiej skali wykonujemy szkice sytuacyjne kominów?
4. Jak wykonujemy plan sytuacyjny przewodów kominowych?
5. Jakie symbole stosujemy przy wykonywaniu planów sytuacyjnych przewodów?
6. Jakie typy rysunków wykonują kominiarze?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj szkic sytuacyjny przewodów kominowych w budynku mieszkalnym wg
dokumentacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z zasadami wykonywania rysunków kominiarskich,
3) wykonać szkic sytuacyjny przewodów kominowych w budynku mieszkalnym wg
dokumentacji technicznej,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać oceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 dokumentacja techniczna budynku mieszkalnego,
 kartki papieru A4,
 długopis,
 przybory kreślarskie,
 literatura z rozdziału 6poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Wykonaj przekrój i rzut prostokątny pokazujący kocioł grzewczy znajdujący się na
stanowisku dydaktycznym.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z zasadami wykonywania rysunków kominiarskich,
3) wykonać rysunki urządzeń paleniskowych,
4) zaprezentować efekty swojej pracy,
5) dokonać oceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 stanowisko dydaktyczne do czyszczenia przewodów kominowych,
 kartki papieru A4,
 długopis,
 przybory kreślarskie,
 literatura z rozdziału 6poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Wykonaj inwentaryzację przewodów kominowych i urządzeń paleniskowych w nowo
wybudowanym budynku mieszkalnym wg dokumentacji.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z zasadami wykonywania rysunków kominiarskich,
3) wykonać szkic sytuacyjny przewodów kominowych w nowo wybudowanym budynku
mieszkalnym wg dokumentacji technicznej,
4) wykonać rysunki urządzeń paleniskowych wg dostępnej dokumentacji technicznej,
5) sporządzić opis inwentaryzacyjny,
6) zaprezentować efekty swojej pracy,
7) dokonać oceny ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Wyposażenie stanowiska pracy:
 dokumentacja techniczna budynku mieszkalnego,
 dokumentacja techniczna urządzeń paleniskowych,
 kartki papieru A4,
 długopis,
 przybory kreślarskie,
 literatura z rozdziału 6poradnika dla ucznia.
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) określić zasady sporządzania planów sytuacyjnych przewodów kominowych?

2) sporządzić plan kominiarski?

3) rozpoznać symbole stosowane przy wykonywaniu planów sytuacyjnych

przewodów?
4) wykonać przekroje przewodów kominowych i palenisk?

5) wykonać schematy przewodów kominowych i palenisk?

6) wykonać rzuty prostopadłe przewodów kominowych i palenisk?

 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
4.3.Dokumenty wydawane przez kominiarzy i zasady ich
sporzÄ…dzania
4.3.1. Materiał nauczania
Do najczęściej występujących usług opiniodawczych można zaliczyć:
 sprawdzanie i opiniowanie eksploatowanych urządzeń grzewczych i kominowych pod
względem ich stanu technicznego, zabezpieczenia przeciwpożarowego, zabezpieczenia na
rzecz ochrony środowiska oraz prawidłowego działania gwarantującego racjonalne
wykorzystanie paliw,
 zakwalifikowanie przewodów kominowych do różnego rodzaju podłączeń, w tym
palenisk na paliwa stałe, ciekłe i gazowe oraz urządzenia wentylacyjne,
 wskazywanie rozwiązań techniczno-budowlanych przy projektowaniu zmian
przeznaczenia istniejących przewodów kominowych,
 inwentaryzowanie urządzeń grzewczo-kominowych.
Dokumenty wydawane przez zakłady kominiarskie:
 protokół odbioru przewodów kominowych,
 protokół z okresowej kontroli przewodów kominowych dymowych, spalinowych
i wentylacyjnych,
 zaświadczenie dotyczące urządzeń gazowych,
 zaświadczenie kontroli stanu technicznego,
 opinia oględzin.
W wypadku stwierdzenia podczas badania zagrożeń mienia, zdrowia lub życia ludzi
należy wydać odpowiednie zalecenia zobowiązujące właściciela, zarządcę lub użytkownika
danego urządzenia do usunięcia występującego zagrożenia.
Zleceniodawcą może być:
 właściciel, zarządca budynku lub inna przez nich upoważniona osoba,
 użytkownik danego pomieszczenia,
 kompetentny ze względu na nadzór organ administracji państwowej.
Świadczenie wyżej wymienionych usług wymaga pełnego opanowania wiedzy z zakresu
technologii kominiarskiej oraz znajomości przepisów i norm technicznych w tym zakresie.
Wzór protokołu opracowanego przez Korporację Kominiarzy Polskich:
Pieczęć Zakładu Kominiarskiego
PROTOKÓA
Nr ....................
z okresowej kontroli przewodów kominowych: dymowych oraz grawitacyjnych przewodów
spalinowych i wentylacyjnych.
Kontrola polegająca na sprawdzeniu stanu technicznej sprawności przewodów kominowych w
budynku będącym własnością & & & & & & & & & & & & & & & .
położonym w ............................................... przy ul.& & & & ..& ....................... nr ....................
została przeprowadzona przez posiadającego wymagane uprawnienia mistrza kominiarskiego
................................................................. przy współudziale ................ w oparciu o art. 62 ustawy
Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. (Dz.U. nr 89 póz. 414) z póz
niejszymi zmianami oraz
stosownie do wydanych na jej podstawie przepisów wykonawczych, przepisów szczegółowych
i obowiÄ…zujÄ…ce przedmiotowe normy techniczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Kontrolą objęto przewody kominowe dymowe oraz grawitacyjne przewody spalinowe
i wentylacyjne Å‚Ä…cznie z elementami budowlanymi (urzÄ…dzeniami pomocniczymi) majÄ…cymi
bezpośredni związek z prawidłowym i bezpiecznym ich funkcjonowaniem.
W wyniku kontroli stwierdzono co następuje:
Lp. Przedmiot, wycinek kontroli ilość ocena ilość ocena uwagi
technicznej jedn. jedn. (uzupełnienia)
dot. kolumny 6
1 2 3 4 5 6 7
1 Drożność przewodów kominowych drożne niedrożne
2 Ciąg kominowy (podciśnienie) przy prawidło nieprawidł
zamkniętych oknach wy owy
3 Dostęp do czyszczenia i kontroli dobry utrudniony
przewodów kominowych brak
4 Ogólny stan techniczny (przydatność ......... .........
uszkodzenia)
a)przewodów kominowych na całej dobry wadliwy
ich długości
b)kanałów, czopuchów, rur, dobry wadliwy
łączników
c) nasad kominowych dobry wadliwy
d)drzwiczek wyczystnych i dobry wadliwy
rewizyjnych
5 Czy pomieszczenia (lokale), w tak nie
których zainstalowane są urządzenia
grzewcze (trzony kuchenne,
grzejniki wody przepływowej, kotły
CO itp) posiadajÄ… sprawnie
działające urządzenia wentylacyjne
nawiewno- wywiewne
6 Czy występują ewentualne inne, stwierdzone w trakcie kontroli nieprawidłowości mogące
stanowić zagrożenie (np. materiały łatwopalne przy kominie, niepobielone kominy w obrębie
strychu, nieprawidłowe podłączenia, brak lub uszkodzone urządzenia pomocnicze jak:
włazy, drabiny, ławy kominiarskie, brak zabezpieczenia przewodów spalinowych przed
korozją kwasową itp), wymienić jakie i gdzie występują.
Przewody kominowe (urzÄ…dzenia) z kol. 3i/4 tabeli nadajÄ… siÄ™, z koi. 5/6 tabeli nie nadajÄ… siÄ™ do
dalszej bezpiecznej eksploatacji.
Właściciel (zarządca) obiektu budowlanego przyjął do wiadomości, że zgodnie z art. 70 ustawy
Prawo Budowlane, wyżej wymienione braki, uszkodzenia, nieprawidłowości, podlegają
obowiązkowemu usunięciu naprawie, w trakcie lub bezpośrednio po przeprowadzeniu kontroli
stanu technicznego przydatności obiektu budowlanego lub jego części.
termin następnej kontroli . ................................................................. ........r.
Protokół sporządzono i podpisano w dniu ........................................... ..........r.
Protokół otrzymują:
1. właściciel {zarządca) obiektu budowlanego.
2. Mistrz kominiarski przeprowadzajÄ…cy kontrolÄ™,
3. Właściwy organ Państwowego Nadzoru Budowlanego,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Ustalenia zawarte w protokole przyjęto do wiadomości & & (podpis właściciela)
Protokół sporządził przeprowadzający kontrolę & ...(podpis i pieczątka mistrza kominiarskiego)
Wydając opinię należy:
 określić aktualny stanu przewodów kominowych,
 określić aktualny stanu urządzeń,
 określić czy elementy palne konstrukcji budynku znajdują się w odpowiedniej
odległości,
 określić czy podłączenia do komina zostały wykonane w sposób prawidłowy i przy
użyciu odpowiednich materiałów,
 wymienić nieprawidłowości,
 wskazać sposoby lub rozwiązania techniczne warunkujące możliwości prawidłowego,
ekonomicznego i bezpiecznego eksploatowania sprawdzanych urządzeń.
Opinia kominiarska dla Powiatowego Nadzoru Budowlanego w Radomiu.
Z wyników przeprowadzonych oględzin urządzeń grzewczo-kominowych w budynku przy
ulicy Aliny 5 w Radomiu. użytkowanych przez Jana Kowalskiego.
Opinia sporzÄ…dzona przez posiadajÄ…cego wymagane uprawnienia mistrza kominiarskiego
Pawła Nowaka zam.01-111 Radom ul Krótka 2, w celu ustalenia przyczyn wadliwego działania
urządzeń grzewczo-kominowych.
Po zapoznaniu siÄ™ z dostarczonÄ… dokumentacjÄ… w dniu 01.04.2006r. przystÄ…piono do
oględzin i pomiarów:
1. Pomiary ciągów kominowych (tabela 1). Pomiary wykonano anemometrem skrzydełkowym
przy temperaturze zewnÄ™trznej +20°C.
2. Sprawdzenie prawidłowości podłączeń łazience i w piwnicy:
 do przewodu kominowego nr 2 w podłączony jest dwufunkcyjny kocioł gazowy Beretta
Exclusive 20 o mocy 24 kW- przyłącze do komina wykonane jest prawidłowo,-
w kominie zamontowany jest wkład ze stali nierdzewnej o średnicy 120 mm, przewód
drożny, szczelny na całej długości, ciąg kominowy jest dobry,
 w przewodzie nr 1 osadzona jest kratka wentylacyjna o wym. 0,14 x 0,14, przewód jest
drożny, szczelny, ciąg kominowy jest dobry,
 dla tego pomieszczenia brak prawidłowej wentylacji nawiewnej. Z załączonych
dokumentów wynika, że nastąpiła zamiana pomieszczenia z kotłowni gazowej na
łazienkę (brak jakiegokolwiek wpisu uprawnionego projektanta o powyższej zamianie),
 W projekcie budowlanym w pomieszczeniu przewidzianym na kotłownię wyraz
nie
oznaczony jest wlot nawiewu świeżego powietrza zewnętrznego. W chwili obecnej
nawiew ten zlikwidowano (na ścianie zewnętrznej obok okna od łazienki została kratka
nawiewna, którą zaślepiono od wewnątrz).
3. Sprawdzenie szczelności przewodu wentylacji w łazience na I piętrze. Kratka wentylacyjna
o wymiarach 0,14 x 0,14 podłączona jest do przew. nr 3, od wlotu do wylotu jest drożny
i szczelny, ciÄ…g w przewodzie jest dobry, w przewodzie osadzono rurÄ™ z PCV dn 50mm
odpowietrzającą kanalizację, przewód poniżej kratki wentylacyjnej jest zagruzowany.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Tabela 1
l.p. Pomieszczenie Przekrój Pomiary Wymagania
powierzchni normowe
Okno o
wlotu
wym.
Drzwi Drzwi
komina
0,75x0,75
zamknięte otwarte
zewnętrzne
uchylne
A
azienka w piwnicy 0,14x0,21 0,55m/s 0,84m/s 1,57m/s
(kotłownia gazowa)
70m3/h
1. podłączenie wentyl.
0,029 m2
Przewód kominowy
po 58,21m/h 88,90m3/h 166,16m3/h
nr 1
przeliczeniu
A
azienka w piwnicy Przewód
0,58m/s 0,95m/s 1,94m/s
(kotłownia gazowa) dn 110mm
2. podłączenie wentyl. 1-15 Pa
Przewód kominowy
po
5,21 Pa 8,64 Pa 17,66 Pa
nr 2
przeliczeniu
A
azienka I piętro. 0,14x0,14 0,67m/s 1,28m/s 1,57m/s
3. Przewód kominowy 50m3/h
0,0196 po
47,27m/h 90,31m3/h 110,77m3/h
nr 3
przeliczeniu
W załączonych dokumentach brak aktualnego potwierdzenia z okresowej kontroli i czyszczenia
przewodów kominowych. Ostatnie sprawdzenie prawidłowości podłączeń kominowych
wykonano 23.01.2004 r. (opinia nr 1/2004 w załączniku.). Według tej opinii pomieszczenie
z kotłem gazowym posiadało sprawny nawiew.
Analizując powyższe oględziny urządzeń kominowych, stwierdzam następujące usterki:
 w pomieszczeniu łazienki, w której znajduje się kocioł gazowy, brak prawidłowego
nawiewu świeżego powietrza zewnętrznego,
 brak okresowego czyszczenia przewodów kominowych, przewód spalinowy był brudny
i został oczyszczony w czasie oględzin,
 niezgodne z przepisami wyprowadzenie rury wywiewnej kanalizacji mogące powodować
dostawanie się zapachów kanalizacyjnych do pomieszczeń mieszkalnych.
OpiniÄ™ sporzÄ…dzono w oparciu o UstawÄ™ Prawo Budowlane z dnia 07.07.1994 r. (Dz. U. Nr 80,
poz. 414), Ustawę o Ochronie P. Poż. z dnia 27.08.1991 r. (Dz. U. Nr 81, poz. 351) oraz na ich
podstawie wydane przepisy wykonawcze i obowiÄ…zujÄ…ce normy przedmiotowe, w tym Rozp.
Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 03.11.1992 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej
budynków (Dz. U. Nr 92, poz. 460).
Mistrz Kominiarski Paweł Nowak
Częścią integralną opisowej opinii czy protokołu jest często schemat rozmieszczeń
urządzeń grzewczo i kominowych w postaci planu roboczego obrazującego istniejący stan i
zalecane rozwiązania techniczne. Rysunki te stanowią załączniki do protokołów
i sprawozdań z przeprowadzanych inwentaryzacji przewodów kominowych. W celu lepszego
zobrazowania istniejącego stanu wymagane mogą być również różne rzuty lub przekroje.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Dotyczy to w szczególności rozwiązań wskazujących na dodatkowe podłączenia lub zmiany
istniejących podłączeń (palenisk, wentylacji itp.) w użytkowanych przewodach kominowych.
Usługi opiniodawcze należą do sfery nieobowiązkowych usług kominiarskich,
wykonywanych na podstawie indywidualnego zlecenia.
Jeżeli w trakcie kontroli stwierdzone zostaną istotne uchybienia mogące stwarzać zagrożenie
bezpieczeństwa protokół kontroli przekazany zostanie do właściwego organu nadzoru
budowlanego. Z jego ustaleń winno wynikać jakie usterki zostały stwierdzone i w jaki sposób
właściciel, zarządca lub użytkownik ma je usunąć.
Zalecenia pokontrolne zawierajÄ…:
 dokładne dane identyfikacyjne zakładu kominiarskiego wraz z numerem dyplomu mistrza
kominiarskiego,
 dane obiektu,
 adres, nazwisko i imię właściciela,
 numer protokołu lub opinii kontroli która wykryła nieprawidłowości,
 wykaz nieprawidłowości i ewentualnie sugestie jak je usunąć,
 termin usunięcia nieprawidłowości.
Sprawdzenie wykonania tych zaleceń winno być dokonane przez pracowników organu
nadzoru budowlanego z udziałem mistrza kominiarskiego, który przeprowadzał kontrolę. Jeżeli
mistrz kominiarski stwierdzi, że w danym obiekcie w ciągu roku nie przeprowadził kontroli np.
wobec odmowy właściciela lub zarządcy, może przekazać taką informację do właściwego
organu nadzoru budowlanego, który winien zażądać od właściciela lub zarządcy dokumentów
dot. utrzymania obiektu tj. książki obiektu budowlanego lub protokołu z w/w kontroli.
Książki kominiarskie:
 książka usług kominiarskich prowadzona przez kominiarzy służy do ewidencji czynności
kominiarskich,
 książka kontroli kominiarskiej prowadzona przez właścicieli i zarządców nieruchomości,
służy do ewidencji czynności kominiarskich,
Na zlecenie klientów zakłady kominiarskie wykonują kosztorysy czyli szczegółowe
kalkulacje cenowe wykonywanych usług, opisujące przedmiot usługi, rodzaj usług, ilość oraz ich
koszt. Kosztorys może być wykonywany przed lub po wykonaniu usługi.
Wymiar opłat związanych z wykonaniem dokumentacji kominiarskiej obliczany jest na
podstawie obmiaru robót, w którym uwzględniamy:
 ilość przewodów kominowych w budynku,
 ilość i rodzaju wykonanych badań,
 ilość i rodzaj podłączonych urządzeń paleniskowych,
 ilość innych wykonanych prac,
 ilość zużytych materiałów pomocniczych.
Całkowity koszt usługi kominiarskiej zależy także od:
 typu przewodów kominowych, czy są to przewody wentylacyjne, spalinowe lub dymowe,
 ilości lokali,
 rodzaju budynku,
 dla jakiej instytucji lub osoby przeznaczona jest dokumentacja,
 rodzaju usługi, czy jest to protokół, opinia czy inwentaryzacja.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
OdpowiadajÄ…c na pytania, sprawdzisz, czy jesteÅ› przygotowany do zaplanowania przebiegu
ćwiczeń i ich wykonania.
1. Jakie usługi opiniodawcze świadczą zakłady kominiarskie?
2. Jakie dokumenty wydają najczęściej zakłady kominiarskie?
3. Kto może zlecić usługę kominiarską?
4. Co zawiera protokół kontroli przewodów kominowych?
5. Co zawiera opinia kominiarska?
6. Co zawierajÄ… zalecenia pokontrolne?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
SporzÄ…dz
protokół, sprawozdanie z badania przewodów kominowych, wentylacyjnych
i spalinowych budynku mieszkalnego jednorodzinnego przed rozpoczęciem jego użytkowania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zapoznać się z notatkami sporządzonymi podczas kontroli przewodów kominowych, w tym
budynku,
3) wypełnić druk protokółu odbioru przewodów kominowych wentylacyjnych i spalinowych
budynku mieszkalnego jednorodzinnego przed rozpoczęciem jego użytkowania,
4) sporządzić szkic przewodów i połączeń,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 notatki z kontroli przewodów kominowych,
 druk protokołu, sprawozdania z badania przewodów kominowych w budynku nowym,
 kartki papieru A4,
 długopis,
 przybory kreślarskie,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Na podstawie notatek z kontroli przewodów kominowych sporządz
opiniÄ™ kominiarskÄ… na
zlecenie firmy ubezpieczeniowej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zapoznać się z notatkami sporządzonymi podczas kontroli przewodów kominowych w tym
budynku,
3) wypełnić druk opinii kominiarskiej przewodów kominowych wentylacyjnych i spalinowych,
4) sporządzić szkic przewodów i połączeń,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Wyposażenie stanowiska pracy:
 notatki z kontroli przewodów kominowych,
 druk opinii kominiarskiej,
 kartki papieru A4,
 długopis,
 przybory kreślarskie,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 3
Na podstawie opinii kominiarskich sporzÄ…dz
zalecenia pokontrolne nakazujące właścicielom
budynku usunięcie w terminie dwóch tygodni zjawiska nawiewu w przewodzie wentylacyjnym.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zapoznać się z opinia kominiarską,
3) sporządzić zalecenia pokontrolne nakazujące właścicielom budynku usunięcie w terminie
dwóch tygodni zjawiska nawiewu w przewodzie wentylacyjnym,
4) sporządzić szkic przewodów i połączeń,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny ćwiczenia.
7)
Wyposażenie stanowiska pracy:
 opinia kominiarska,
 kartki papieru A4,
 długopis,
 przybory kreślarskie,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 4
SporzÄ…dz
zaświadczenie o stanie przewodów kominowych i połączeń dla zakładu
gazowniczego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zapoznać się z notatkami sporządzonymi podczas kontroli przewodów kominowych w tym
budynku,
3) wypełnić druk zaświadczenie o stanie przewodów kominowych i połączeń dla zakładu
gazowniczego,
4) sporządzić szkic przewodów i połączeń,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 druk protokołu, sprawozdania z badania przewodów kominowych w budynku nowym,
 kartki papieru A4,
 długopis,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
 przybory kreślarskie,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 5
Oblicz należność za czyszczenie murowanego trzonu kuchennego.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zapoznać się z notatkami sporządzonymi podczas czyszczenia trzonu kuchennego,
3) wykonać obmiar robót,
4) obliczyć należność za czyszczenie murowanego trzonu kuchennego,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 kartki papieru A4,
 długopis,
 przybory kreślarskie,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 6
Na podstawie protokołu kontroli kominiarskiej dokonaj wpisu do książki usług
kominiarskich i książki kontroli kominiarskiej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zapoznać się z protokołem kontroli kominiarskiej,
3) dokonać wpisu do książki usług kominiarskich,
4) dokonać wpisu do książki kontroli kominiarskiej,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 protokół kontroli kominiarskiej,
 książka usług kominiarskich,
 książki kontroli kominiarskiej,
 długopis,
 przybory kreślarskie,
 literatura z rozdziału 6 poradnika dla ucznia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) sporządzić opinię dotyczącą podłączenia palenisk i urządzeń grzewczych oraz

wentylacyjnych?
2) sporządzić opinię i protokoły nakazujące właścicielom, użytkownikom lub

zarządcom budynków usuwanie w określonych terminach usterek i zaniedbań
występujących w miejscach podlegających dozorowi kominiarskiemu?
3) sporządzić sprawozdanie z badania stanu przewodów kominowych w

budynku nowo wznoszonym?
4) sporządzić protokół z badania stanu przewodów kominowych w budynku

nowym i użytkowanym?
5) opracować zalecenia pokontrolne?

6) wydać zalecenia pokontrolne?

7) prowadzić książki robocze?

8) wykonać obmiar prac, rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt?

9) obliczyć należność za wykonaną pracę?

10) sporządzić opinię o stanie przewodów kominowych i połączeń?

 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
5.SPRAWDZIAN OSI
GNI
Ć
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Dodatkowo otrzymałeś oddzielną kartkę na brudnopis, ponieważ w niektórych pytaniach
musisz dokonać obliczeń.
5. Test zawiera 21 zadań dotyczących prowadzenia dokumentacji prac kominiarskich. Są to
zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedz
jest prawidłowa.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, prawidłową odpowiedz
zaznacz
X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową).
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej .
8. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 min.
Powodzenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Czynności kominiarskie dokonuje się na podstawie:
a) umowy pisemnej lub ustnej,
b) aktu notarialnego,
c) zgłoszenia,
d) porozumienia stron.
2. Kontrola przewodów kominowych powinna odbywać się:
a) raz na trzy lata,
b) raz do roku,
c) dwa razy do roku,
d) cztery razy do roku.
3. Plany sytuacyjne kominów sporządza się najczęściej w skali:
a) 1:1,
b) 1:100,
c) 1:500,
d) 1:1000.
4. Przy rysowaniu obrysy budynku oznacza siÄ™:
a) liniÄ… pojedynczÄ…,
b) linią podwójną,
c) linią podwójną kratkowaną,
d) linią potrójną.
5. Kanały wentylacyjne należy czyścić:
a) raz na trzy lata,
b) raz do roku,
c) dwa razy do roku,
d) cztery razy do roku.
6. Piece ogrzewcze oznaczamy symbolem:
a) coE,
b) pk,
c) p,
d) PR.
7. Dach o rzeczywistej długości 25m na planie sytuacyjnym przewodów kominowych w skali
1:100 będzie miał wymiar:
a) 25 kratek 5x5mm,
b) 50 kratek 5x5mm,
c) 250 kratek 5x5mm,
d) 500 kratek 5x5mm.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
8. Książka prowadzona przez właścicieli nieruchomości służąca do ewidencji czynności
kominiarskich to:
a) książka usług kominiarskich,
b) książka kontroli kominiarskiej,
c) książka obiektu budowlanego,
d) dziennik budowy.
9. Dokument opracowywany przez kominiarza po katastrofie budowlanej jako materiał dla sądu
to:
a) protokół odbioru przewodów kominowych,
b) zalecenia pokontrolne,
c) opinia kominiarska,
d) protokół odbioru przewodów gazowych.
10. Kominiarskie usługi opiniodawcze są:
a) obowiÄ…zkowe,
b) nieobowiÄ…zkowe,
c) obowiązkowe dla budynków mieszkalnych wielorodzinnych,
d) obowiązkowe dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych.
11. Szczegółowe kalkulacje cenowe wykonywanych usług to:
a) obmiar robót,
b) kosztorys,
c) protokół,
d) faktura.
12. Przewód kominowy 27x27 cm na planie sytuacyjnym w uproszczeniu ma:
a) 0,5 x0,5 kratki,
b) 1 x1 kratki,
c) 1,5 x1,5 kratki,
d) 2 x2 kratki.
13. Spadek 5% oznacza, że na końcach 2 m odcinka różnica wysokości wynosi:
a) 2cm,
b) 5cm,
c) 10cm,
d) 20cm.
14. Wartość wynagrodzenia za czynności kominiarskie zapisana jest w:
a) zaleceniach pokontrolnych,
b) opinii kominiarskiej,
c) protokole kominiarskim,
d) umowie na czynności kominiarskie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
15. Dokument zawierający opis nieprawidłowości przewodów kominowych i termin ich
usunięcia to:
a) protokół odbioru przewodów kominowych,
b) zalecenia pokontrolne,
c) opinia kominiarska,
d) protokół odbioru przewodów gazowych.
16. Na rysunku wykonanym w skali 1:50 rzeczywisty wymiar równy 2m będzie miał długość:
a) 1cm,
b) 2cm,
c) 4cm,
d) 10cm.
17. Długość połaci dachu pokrytego dachówką o szerokości krycia jednego elementu 30cm przy
27 rzędach wynosi około:
a) 6m,
b) 7m,
c) 8m,
d) 9m .
18. Wysokość kanału wentylacyjnego biegnącego przez 5 kondygnacji o wysokości 2,8m każda i
wystajÄ…cego 1m ponad stropodach wynosi:
a) 10m,
b) 15m,
c) 20m,
d) 25m.
19. Jeżeli przepływ spalin w przewodzie 20x20xcm wynosił 400m3/h to w przewodzie 10x10cm
będzie wynosił przy tej samej prędkości wskazanej przez anemometr:
a) 10 m3/h,
b) 20 m3/h,
c) 100m3/h,
d) 200m3/h.
20. Pole przekroju kanału wentylacyjnego o wymiarach 14x20cm wynosi :
a) 0,0028 m2,
b) 0,028 m2,
c) 0,28 m2,
d) 2,8 m2.
21. Jeżeli cena badania 1m przewodu kominowego wynosi 2zł to całkowity koszt kontroli 4
przewodów o długość 5m i 3 przewodów o długości 9m jest równy:
a) 87zł,
b) 94zł,
c) 102zł,
d) 125zł.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Prowadzenie dokumentacji prac kominiarskich
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1
a b c d
2
a b c d
3
a b c d
4
a b c d
5
a b c d
6
a b c d
7
a b c d
8
a b c d
9
a b c d
10
a b c d
11
a b c d
12
a b c d
13
a b c d
14
a b c d
15
a b c d
16
a b c d
17
a b c d
18
a b c d
19
a b c d
20
a b c d
21
a b c d
Razem:
& & & & & & & & & & & & & & & &
Ocena
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
6. LITERATURA
1. Birszenk A.: Roboty zduńskie. Arkady, Warszawa 1973
2. Heryszek A.: Kominiarz i jego wiedza zawodowa. Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa
1985
3. Ustawa Prawo Budowlane z dnia 04.07.1994r. (Dz. U. Nr 89 poz.414 wraz z póz
niejszymi
zmianami)
4. RozporzÄ…dzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14.12.1994 (Dz.
U. Nr 10 poz. 46 z dnia 08.02.1995r. z póz
niejszymi zmianami)
5. PN-EN 1443 Kominy -wymagania ogólne
6. PN-83/B-03430 - Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego
i użyteczności publicznej - Wymagania.
7. PN-89/B-10425- Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły.
Wymagania techniczne i badania przy odbiorze.
8. PN-87/B-02411- Ogrzewnictwo. Kotłownie wbudowane na paliwo stałe. Wymagania.
9. PN-87M-35350- Kotły grzewcze niskotemperaturowe gazowe. Wymagania i badania.
10. PN-93/B-02869- Przewody wentylacyjne. Badania odporności ogniowej.
11. Regulamin obowiązujący mistrzów kominiarskich w zakresie przeprowadzania okresowych
kontroli polegających na sprawdzeniu stanu technicznej sprawności przewodów.
12. Czasopismo:  Kominiarz Polski .
13. Regulamin czynności kominiarskich.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34