MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Grzegorz Pośpiech
Wykonywanie kominiarskich prac
przygotowawczo-zakończeniowych 714[02].Z2.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Aleksandra Chojnacka
mgr inż. Ewa Korbut-Papciak
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Barbara Olech
Konsultacja:
mgr inż. Krzysztof Wojewoda
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 714[02].Z2.01
Wykonywanie prac kominiarskich przygotowawczo-zakończeniowych zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu kominiarz.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. Podstawowe narzędzia kominiarskie i ich zastosowanie 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Kominiarskie narzędzia pomocnicze i przyrządy pomiarowe 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Zasady poruszania siÄ™ po elementach budynku i kominach 17
5.3.1. Ćwiczenia 17
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 19
7. Literatura 30
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela  Wykonanie prac kominiarskich
przygotowawczo-zakończeniowych , który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć
dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie kominiarz 714[02].
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne,
- wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,
- wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki,
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym
uwzględnieniem:
- pokazu z objaśnieniem,
- tekstu przewodniego,
- metody projektów,
- ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może
posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.
W tym rozdziale podano również:
- plan testu w formie tabelarycznej,
- punktacje zadań,
- propozycje norm wymagań,
- instrukcjÄ™ dla nauczyciela,
- instrukcjÄ™ dla ucznia,
- kartÄ™ odpowiedzi,
- zestaw zadań testowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
Moduł 714[02].Z2
Technologia prac kominiarskich
Moduł 714[02].Z2.01
Wykonanie kominiarskich prac
przygotowawczo zakończeniowych
Moduł 714[02].Z2.02
Czyszczenie przewodów kominowych i
czopuchów
Moduł 714[02].Z2.03
Czyszczenie trzonów kuchennych pieców
domowych
Moduł 714[02].Z2.04
Czyszczenie pieców rzemieślniczych i
przemysłowych
Moduł 714[02].Z2.05
Czyszczenie kotłów
Moduł 714[02].Z2.06
Czyszczenie kominów przemysłowych
Moduł 714[02].Z2.07
Wypalanie przewodów dymowych i
spalinowych
Moduł 714[02].Z2.08
Wykonywanie badań przewodów kominowych
Moduł 714[02].Z2.09
Prowadzenie dokumentacji prac kominiarskich
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej Wykonanie prac
kominiarskich przygotowawczo zakończeniowych uczeń powinien umieć:
- posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,
- rozpoznawać podstawowe materiały budowlane,
- posługiwać się dokumentacją techniczną,
- przestrzegać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska,
- magazynować, składować i transportować materiały budowlane.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć:
- zastosować przepisy bhp, ochrony ppoż. i przeciwporażeniowej obowiązujące na podczas
wykonywania kominiarskich prac przygotowawczo - zakończeniowych,
- zorganizować i zlikwidować stanowisko wykonywania kominiarskich prac
przygotowawczo-zakończeniowych,
- zaplanować kolejność prac kominiarskich,
- zastosować zasady poruszania się po dachach płaskich i stromych,
- wchodzić i schodzić z dachów płaskich i stromych,
- zastosować zasady poruszania się po różnego rodzaju strychach,
- zastosować zasady wchodzenia, schodzenia i wspinania się na wysokie kominy,
- ustawić się na wysokim kominie,
- zamknąć włazy z zachowaniem środków ostrożności,
- zabezpieczyć pomieszczenia przed zaprószeniem sadzą,
- przygotować i prawidłowo użytkować narzędzia stosowane do prac kominiarskich,
- dobrać narzędzia kominiarskie odpowiednio do rozmiarów przewodów kominowych,
- połączyć końce liny za pomocą wyplatania,
- wykonać konserwację narzędzi kominiarskich,
- zastosować kominiarski sprzęt pomocniczy,
- skorzystać z włazów dachowych zwykłych i samoczynnych,
- wykonać rusztowania do prac kominiarskich,
- założyć liny na dachy: płaskie, strome, kryte blachą, kryte dachówką,
- sporządzić przedmiary robót z wykorzystaniem dokumentacji,
- sporządzić przedmiary robót z wykorzystaniem pomiarów z natury,
- wykonać pracę indywidualnie i w zespole,
- zastosować zasady prawidłowej gospodarki odpadami,
- zastosować zasady obsługi ciągomierza i innych aparatów do mierzenia ciągu,
- zastosować zasady obsługi kamery do prześwietlania kominów,
- posłużyć się sygnałami kominiarskimi,
- zastosować zasady obsługi anemometru,
- zastosować zasady obsługi analizatora spalin,
- zastosować zasady obsługi pirometru,
- zastosować zasady obsługi manowakuometru,
- zastosować zasady obsługi urządzeń do wykrywania gazów,
- wykonać obmiar prac kominiarskich, rozliczyć robociznę, materiały i sprzęt,
- wykonać prace zgodnie z zasadami sztuki kominiarskiej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Kominiarz 714[02]
Moduł: Technologia prac kominiarskich 714[02].Z2.
Jednostka modułowa: Wykonanie kominiarskich prac przygotowawczo
zakończeniowych 714[02].Z2.01
Temat: Podstawowe narzędzia kominiarskie
Cel ogólny: rozpoznawanie i obsługa podstawowych narzędzi kominiarskich.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- scharakteryzować podstawowe narzędzia kominiarskie,
- dobrać podstawowe narzędzia kominiarskie,
- bezpiecznie posługiwać się podstawowymi narzędziami kominiarskimi.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- indywidualna.
Czas: 90 min.
Åšrodki dydaktyczne:
 maszyny i urządzenia właściwe dla zawodu kominiarz,
 sprzęt pomiarowo dydaktyczny,
 stanowisko dydaktyczne właściwe dla zawodu kominiarz,
- środki do udzielania pomocy przedmedycznej,
- środki zapewniające przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny,
- kartki papieru A4,
- długopis.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Realizacja tematu:
- Każdy uczeń losuje po jednym podstawowym narzędziu kominiarskim .
- Uczeń dla wybranego narzędzia wykonuje instrukcję obsługi uwzględniającą
zastosowanie oraz zasady bezpiecznej pracy.
- Po skończeniu pracy przez wszystkich uczniów uczniowie kolejno prezentują efekty
swojej pracy.
- Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów .
- Nauczyciel i uczniowie po każdej prezentacji uzupełniają informacje na temat
omawianych narzędzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. Po zakończeniu prezentacji uczniowie wskazują trudności jakie napotkali.
5. Nauczyciel analizuje prace uczniów .
Zakończenie zajęć
UporzÄ…dkowanie stanowisk pracy i klasopracowni.
Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: producentów narzędzi dla kominiarzy.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Kominiarz 714[02]
Moduł: Technologia prac kominiarskich 714[02].Z1
Jednostka modułowa: Wykonanie kominiarskich prac przygotowawczo-zakończeniowych
714[02].Z2.01
Temat: Pomiar ciągu kominowego w kanałach wentylacyjnych.
Cel ogólny: nabycie umiejętności pomiaru ciągu kominowego za pomocą anemometru .
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- posługiwać się anemometrem,
- interpretować wyniki pomiarów,
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- ćwiczenia praktyczne,
- pokaz z objaśnieniem.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- indywidualna
Czas: 90 min.
Åšrodki dydaktyczne:
- anemometr ,
- papier formatu A4,
- długopis.
Przebieg zajęć:
1) Sprawy organizacyjne.
2) Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3) Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.
4) Realizacja tematu:
- Każdy uczeń wykonuje pomiar ciągu kominowego za pomocą anemometru i zapisuje
odczytana wartość prędkości na kartce papieru.
- Przelicza wartość podaną w jednostkach prędkości na wartość podaną Pa.
- Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w obsłudze anemometru.
- Po skończeniu pracy przez wszystkich uczniów uczniowie kolejno prezentują efekty
swojej pracy.
- Nauczyciel i uczniowie po każdej prezentacji uzupełniają informacje .
5) Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony.
6) Nauczyciel analizuje prace ucznia .
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Zakończenie zajęć
UporzÄ…dkowanie stanowisk pracy i klasopracowni.
Praca domowa
Odszukaj w internecie wiadomości na temat przyrządów do pomiaru ciągu kominowego.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Podstawowe narzędzia kominiarskie i ich zastosowanie
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Spośród narzędzi kominiarskich wskazanych przez nauczyciela wybierz i scharakteryzuj
podstawowe.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zapoznać się z informacjami dotyczącymi podstawowych narzędzi kominiarskich,
3) wybrać i nazwać narzędzia podstawowe ,
4) dla wybranych narzędzi i wykonać instrukcję obsługi uwzględniającą zastosowanie oraz
zasady bezpiecznej pracy,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny wykonanej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 maszyny i urządzenia właściwe dla zawodu kominiarz,
 sprzęt pomiarowo dydaktyczny,
 stanowisko dydaktyczne właściwe dla zawodu kominiarz,
- środki do udzielania pomocy przedmedycznej,
- środki zapewniające przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny,
 kartki papieru A4,
 długopis,
 literatura z rozdziału 7 poradnika dla ucznia.
Ćwiczenie 2
Wykonaj prawidłowy bez żadnych zgrubień i węzłów splot liny kominiarskiej z
ogniwem.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji splatania liny z ogniwem,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) dokonać oceny poprawności i wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 lina kominiarska długości od 30 cm,
 ogniwo do Å‚Ä…czenia liny kominiarskiej,
 obrazkowa instrukcji splatania liny z ogniwem,
 literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.2. Kominiarskie narzędzia pomocnicze i przyrządy pomiarowe
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Spośród narzędzi kominiarskich wskazanych przez nauczyciela wybierz i scharakteryzuj
narzędzia pomocnicze.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy,
2) zapoznać się z informacjami dotyczącymi pomocniczych narzędzi kominiarskich,
3) wybrać i nazwać narzędzia pomocnicze ,
4) dla wybranych narzędzi wykonać instrukcję obsługi uwzględniającą zastosowanie oraz
zasady bezpiecznej pracy,
5) zaprezentować efekty swojej pracy,
6) dokonać oceny wykonanej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 maszyny i urządzenia właściwe dla zawodu kominiarz,
 sprzęt pomiarowo dydaktyczny,
 stanowisko dydaktyczne właściwe dla zawodu kominiarz,
- środki do udzielania pomocy przedmedycznej,
- środki zapewniające przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny,
 kartki papieru A4,
 długopis,
 literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Wykonaj pomiar podciśnienia w kanale wentylacyjnym za pomocą anemometru
skrzydełkowego.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z instrukcją obsługi anemometru skrzydełkowego,
3) sprawdzić działanie anemometru skrzydełkowego,
4) przeprowadzić pomiar podciśnienia w kanale wentylacyjnym,
5) zapisać wynik pomiaru w m/s,
6) obliczyć pole przekroju kanału wentylacyjnego,
7) przeliczyć wynik w m/s na podciśnienie Pa korzystając z odpowiednich tablic,
8) zaprezentować wnioski z wykonanego badania,
9) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 anemometr skrzydełkowy,
 tablice do przeliczania ciÄ…gu kominowego,
 długopis,
 kalkulator z podstawowymi funkcjami,
 kartka papieru formatu A4 ,
 literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Wykonaj badanie składu spalin za pomocą analizatora spalin ze szczególnym
uwzględnieniem zawartości CO i CO2.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z instrukcją obsługi elektronicznego analizatora spalin,
3) sprawdzić działanie analizatora spalin,
4) przeprowadzić badanie składu spalin za pomocą analizatora spalin,
5) zapisać wynik badania,
6) zaprezentować wnioski z wykonanego badania,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Åšrodki dydaktyczne:
 elektroniczny analizator spalin,
 długopis,
 kalkulator z podstawowymi funkcjami,
 kartka papieru formatu A4 ,
 literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 4
Wykonaj badanie wewnętrznej powierzchni komina za pomocą inspekcyjnej kamery
kominowej.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z instrukcją obsługi inspekcyjnej kamery kominowej,
3) sprawdzić działanie inspekcyjnej kamery kominowej,
4) przeprowadzić badanie komina za pomocą inspekcyjnej kamery kominowej,
5) zaprezentować wnioski z wykonanego badania,
6) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 inspekcyjna kamera kominowa,
 długopis,
 kalkulator z podstawowymi funkcjami,
 kartka papieru formatu A4,
 literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 5
Wykonaj badanie parametrów powietrza za pomocą miernika wielofunkcyjnego.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z instrukcją obsługi elektronicznego analizatora spalin,
3) sprawdzić działanie analizatora spalin,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
4) przeprowadzić badanie składu spalin za pomocą analizatora spalin,
5) zapisać wynik badania,
6) zaprezentować wnioski z wykonanego badania,
7) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 elektroniczny analizator spalin,
 długopis,
 kalkulator z podstawowymi funkcjami,
 kartka papieru formatu A4 ,
 literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
5.3. Zasady poruszania siÄ™ po elementach budynku i kominach
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zademonstruj główne zasady bezpiecznego poruszania się kominiarza po elementach
budynku przy wchodzeniu na dach z wykorzystaniem włazów dachowych samoczynnych.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z zasadami zasady pracy na wysokości,
3) zademonstrować zasady pracy na wysokości na stanowisku dydaktycznym
z wykorzystaniem sprzętu,
4) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 maszyny i urządzenia właściwe dla zawodu kominiarz,
 sprzęt pomiarowo dydaktyczny,
 stanowisko dydaktyczne właściwe dla zawodu kominiarz,
- środki do udzielania pomocy przedmedycznej,
- środki zapewniające przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Zademonstruj pracę na wysokości z wykorzystaniem różnych drabin.
Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z zasadami zasady pracy na wysokości z wykorzystaniem drabin,
3) zademonstrować zasady pracy na wysokości drabiny przenośnej, przejezdnej,
zawieszanej i wieloczęściowych,
4) dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
 drabina przenośna, przejezdna, zawieszana i wieloczęściowa,
 maszyny i urządzenia właściwe dla zawodu kominiarz,
 sprzęt pomiarowo dydaktyczny,
 stanowisko dydaktyczne właściwe dla zawodu kominiarz,
- środki do udzielania pomocy przedmedycznej,
- środki zapewniające przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny,
- literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej ,,Wykonywanie kominiarskich
prac przygotowawczo-zakończeniowych
Test składa się z 21 zadań, z których:
- zadania 1-15 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 16-21 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt.
Za złą odpowiedz
lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego,
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. a, 4. b, 5. b, 6. c, 7. b, 8. a, 9. d, 10. c, 11. a,
12. a, 13. c, 14. d, 15. d, 16. c, 17. b, 18. c, 19. b, 20. b, 21. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Rozpoznać urządzenie do pomiaru
A P a
prędkości przepływu w kominie
2 Określić zasady poruszania się po
A P a
schodach w budynku
3 Określić ciężar kuli kominiarskiej B P a
4 Rozpoznać przyrząd do spuszczania liny B P b
5 Rozpoznać urządzenie do określania
A P b
zawartości tlenku węgla w spalinach
6 Rozpoznać urządzenie do pomiaru
B P c
wysokich temperatur
7 Obliczyć pojemność worka
C P b
kominiarskiego
8 Rozpoznać narzędzie do czyszczenia
B P a
i sprawdzania przewodów kominowych
9 Rozpoznać urządzenie do wygarniania
B P d
sadzy ze spadów kominowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
10 Rozpoznać narzędzie do usuwania zatkania
B P c
w przewodach
11 Rozpoznać urządzenie do przeglądania
A P a
przewodów kominowych
12 Przeliczyć wartość ciągu kominowego
C P a
wyrażoną w Pa na atmosfery
13 Określić minimalną wielkość włazu na
B P c
dach
14 Rozpoznać elementy służące do poruszania
B P d
siÄ™ po dachu
15 Obliczyć ilość listew jaką należy przybić
D P d
na Å‚awie kominiarskiej
16 Określić spadek dachu C P P c
17 Oszacować wysokość komina C P P b
18 Przeliczyć wartość ciągu kominowego
D P P c
wyrażoną mmHg
19 Określić zmiany wilgotności względnej
C P P b
pod wpływem temperatury
20 Obliczyć wartość ciągu kominowego D P P b
21 Obliczyć koszt usługi kontroli ciągu
D P P b
kominowego
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu, z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Uczeń powinien otrzymać również oddzielną kartkę na brudnopis, w niektórych
pytaniach należy dokonać obliczeń.
7. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
8. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
9. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
10. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
11. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
12. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
13. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
14. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
15. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Dodatkowo otrzymałeś oddzielną kartkę na brudnopis, ponieważ w niektórych pytaniach
musisz dokonać obliczeń.
5. Test zawiera 21 zadań dotyczących wykonywania kominiarskich prac przygotowawczo
zakończeniowych. Są to zadania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedz
jest
prawidłowa.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, prawidłową odpowiedz

zaznacz X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową).
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej .
9. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 min.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Do określania prędkości przepływu w przewodach kominowych służy:
a) anemometr,
b) higrometr,
c) wiskozymetr ,
d) anemostat.
2. Przy poruszaniu siÄ™ po schodach idÄ…c idziemy:
a) po prawej stronie,
b) po lewej stronie
c) środkiem,
d) na zewnÄ…trz,
3. Ciężar kuli kominiarskiej wynosi:
a) 1-2kg,
b) 2-4kg,
c) 15kg,
d) 5kg.
4. Do spuszczania liny przy czyszczenia komina służy:
a) przebijak,
b) stojak metalowy,
c) statyw,
d) łyżka kominiarska.
5. Zawartość tlenków węgla w spalinach określamy używając:
a) anemometru,
b) indykatora,
c) wiskozymetru,
d) anemostatu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
6. Do pomiaru wysokich temperatur służy:
a) higrometr,
b) indykatora,
c) pirometr,
d) anemostatu .
7. Pojemność worka kominiarskiego o wymiarach 25x40x70cm wynosi:
a) 7 litrów,
b) 70 litrów,
c) 700litrów,
d) 7000litrów.
8. Do czyszczenia i sprawdzania wszelkiego rodzaju przewodów kominowych służy:
a) komplet linowy,
b) anemometr,
c) zbijak,
d) bolec.
9. Wybieranie sadzy ze spodu kominowego powinno by wykonane za pomocÄ…:
a) kompletu linowego,
b) przebijaka,
c) miotły kominiarskiej,
d) gracy kominiarskiej.
10. Zatkanie przewodu kominowego likwiduje siÄ™ za pomocÄ…:
a) kompletu linowego,
b) łyżki kominiarskiej,
c) bolca,
d) gracy kominiarskiej.
11. Dokładnie wnętrze komina można obejrzeć za pomocą:
a) kamery kominowej,
b) indykatora,
c) pirometr,
d) anemostatu.
12. Wartość ciągu kominowego 15Pa to:
a) 0,00015 atmosfery,
b) 0,0015 atmosfery,
c) 0,15 atmosfery,
d) 1,5 atmosfery,
13. Wyłazy powinny mieć wymiary w świetle otworu nie mniejsze niż:
a) 0,5 x 0,5 m,
b) 0,6 x 0,6 m,
c) 0,8 x 0,8 m,
d) 1 x 1 m,
14. Do chodzenia po dachach służą:
a) wywiewki
b) gÄ…siory,
c) świetliki,
d) Å‚awy kominiarskie.
15. Na ławie pochyłej o długości 6m należy z wierzchu przybić listwy w ilości około:
a) 5,
b) 7,
c) 10,
d) 15.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
16. Na budynku z dachem jednopołaciowym o szerokości 5m i różnicy wysokości na
początku i końcu dachu 2m spadek wynosi:
a) 10%,
b) 20%,
c) 40%,
d) 50%.
17. W budynku 5 kondygnacyjnym o wysokości kondygnacji około 2,8m wysokość komina
wynosi około:
a) 10m,
b) 15m,
c) 20m,
d) 25m.
18. Wiedząc że jedna atmosfera ciśnienia to 760mmHg (milimetrów słupa rtęci) to 15mm
różnica wysokości wskazana na manowakumetrze oznacza ciśnienie w kanale
wentylacyjnym równe:
a) 20Pa,
b) 200Pa
c) 2000Pa
d) 20000Pa
19. Jeżeli temperatura powietrza zwiększa się to przy tej samej zawartości pary wodnej
wilgotność względna:
a) zwiększa się,
b) zmniejsza siÄ™,
c) nie zmienia siÄ™,
d) zależy od pory roku.
20. Przyjmując, że przyśpieszenie ziemskie to 10m/s2,,a różnica gęstości spalin i powietrza
na zewnątrz to 0,2kg/m3 to ciąg w kominie o wysokości 6m wynosi około:
a) 0,12Pa,
b) 12Pa,
c) 1200Pa,
d) 60Pa.
21. Jeżeli anemometr kosztuje 1000zł i zwraca się po 500 pomiarach a praca kominiarza przy
jednym pomiarze to koszt 5zł, a to koszt całej usługi wynosi:
a) 5zł
b) 7zł,
c) 10zł,
d) 15zł.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..& & & & & & & & & ..
Wykonywanie kominiarskich prac przygotowawczo zakończeniowych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
TEST II
Test dwustopniowy do jednostki modułowej
,,Wykonywanie kominiarskich prac przygotowawczo zakończeniowych
Test składa się z 20 zadań, z których:
- zadania 1-14 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 15-20 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt.
Za złą odpowiedz
lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający - za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny - za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry - za rozwiązanie 13 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry - za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego,
Plan testu Klucz odpowiedzi
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedzi
1 Rozpoznawać elementy kompletu komplet
B P
linowego linowy
2 Określić długość liny w komplecie
A P b
linowym
3 Scharakteryzować zasady poruszania się
B P a
po dachu
4 Rozpoznać przepychacze kominiarskie C P przepychaczy
5 Obliczyć wysokość komina B P 12 m
6 Rozpoznać przebijak sprężynowy C P c
7 Dobierać narzędzia zabierane na dach B P b
8 Rozpoznawać bolce kominiarskie B P bolec
9 Rozpoznawać klucze kominiarskie klucze
C P
kominiarskie
10 Określić dopuszczalne napięcie sprzętu
B P c
oświetleniowego
11 Rozpoznawać anemometr B P d
12 Przeliczyć jednostki ciśnienia C P a
13 Dobierać narzędzia do czyszczenia
C P przepychacze
płomieniówek
14 Określić jak zależy ciąg kominowy od
C P większy
temperatury na zewnÄ…trz
15 Przeliczać jednostki temperatury C PP c
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
16 Obliczyć procentowe zmniejszenie
D PP 75%
przekroju w przewodzie
17 przebijak
Rozpoznawać przebijak sprężynowy C PP
sprężynowy
18 Określić jak zależy ciąg kominowy od D PP
większa
wysokości komina
19 Obliczyć powierzchnie wewnętrzną D PP
7,2 m2
komina
20 Określić jak zmienia się wilgotność
C PP zwiększa się
względna od temperatury
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustalić z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej
jednotygodniowym wyprzedzeniem.
2. Omówić z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznać uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadzić z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omówić z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnić uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdać uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podać czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru dydaktycznego
(rozładować niepokój, zachęcić do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnieć uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zebrać karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdzić wyniki i wpisać do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadzić analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybrać te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustalić przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracować wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie
niepowodzeń dydaktycznych  ewentualne niskie wyniki przeprowadzonego
sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących wykonywania kominiarskich prac przygotowawczo
zakończeniowych.
5. Zarówno w części podstawowej jak i ponadpodstawowej znajdują się pytania
wielokrotnego wyboru( jedna odpowiedz
jest prawidłowa) oraz pytania z luką. Pytania
z luką wymagają wpisania krótkiej odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, prawidłową odpowiedz

w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz X (w przypadku pomyłki należy błędną
odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową).
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiÄ…zanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 min.
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Kula, gwiazda, łańcuszek zacisk to elementy& & &
2. Długości liny kominiarskiej wynosi najczęściej:
a) od 2 do 10 m,
b) od 15 do 40 m,
c) od 40 do 100 m,
d) powyżej 100 m.
3. IdÄ…c po dachu stawiamy siÄ™ zawsze:
a) twarzÄ… do miejsc niebezpiecznych,
b) tyłem do miejsc niebezpiecznych,
c) w kierunku północnym,
d) w kierunku wschodnim lub zachodnim.
4. Głowice & & & są to szczotki różniące się wielkością i przekrojem.
5. Wysokość komina stalowego składającego się z 3 segmentów o długości 4m wynosi
& & & ..m.
6. Na rysunku przedstawiony jest:
a) komplet linowy,
b) bolec,
c) przebijak sprężynowy,
d) przecinak.
7. Wchodząc na dach należy zabierać:
a) tylko potrzebne narzędzia, zaś pozostałe należy zostawić w przed budynkiem,
b) tylko potrzebne narzędzia, zaś pozostałe należy złożyć przy wejściu pod wyłazem
dachowym,
c) wszystkie narzędzi kominiarskie,
d) wszystkie narzędzia komin.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
8. & & & & służą do przebijania zatkanych przewodów kominowych, mają podstawę
stożkową lub płaską, mogą powodować uszkodzenia ścian wewnętrznych lub
zewnętrznych komina.
9. Do otwierania drzwiczek wycierowych zaopatrzonych w różne zamki wymagany jest
& & & & & & & & &
10. Napięcie sprzętu oświetleniowego wykorzystywanego w pracach kominiarskich nie
powinno przekraczać:
a) 6V,
b) 12V,
c) 24V,
d) 220V.
11. Urządzenie, w którym prędkość obracających się skrzydeł jest bezpośrednio przekładana
na prędkość przepływającego powietrza to:
a) termohigrometr,
b) pirometr,
c) indykator,
d) anemometr.
12. Ciśnienie 0,05atmosfery to około:
a) 0,05bar,
b) 0,5bar,
c) 5bar,
d) 50 bar.
13. Do czyszczenia płomieniówek wykorzystujemy & & & & & ...
14. Przy niższej temperaturze na zewnątrz ciąg kominowy jest & & & & & & .
15. 500°C to:
a) 573K,
b) 500K,
c) 773K,
d) 273K.
16. Zmniejszenie przekroju w kanale dymowym o wymiarach 20x20cm na 10x10cm
oznacza zmniejszenie powierzchni o & ..& %.
17. & & & & & & & & & & & ..wykonany jest z pręta stalowego hartowanego, który jest
zakończony stalową głowicą o kształcie najczęściej stożkowym.
18. Ciąg kominowy jest większy gdy jest& & & & & & ...wysokość komina.
19. Powierzchnia wewnętrzna komina o wysokości 8m i wymiarach 25x20cm
wynosi& & ..m2.
20. Jeżeli temperatura powietrza zmniejsza się to przy tej samej zawartości pary wodnej
wilgotność względna & & & & & & &
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Wykonywanie kominiarskich prac przygotowawczo zakończeniowych
Zakreśl poprawną odpowiedz
, uzupełnij brakujące zdanie.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1
2 a b c d
3 a b c d
4
5
6 a b c d
7 a b c d
8
9
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13
14
15 a b c d
16
17
18
19
20
Razem
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
6. LITERATURA
1. Birszenk A.: Roboty zduńskie. Arkady, Warszawa 1973
2. Heryszek A.: Kominiarz i jego wiedza zawodowa. Wydawnictwo Spółdzielcze,
Warszawa 1985
3. Krygier K., Klinke T., Sewerynik J.: Ogrzewnictwo wentylacja klimatyzacja. WSiP,
Warszawa 1991
4. PN-89/B-10425 Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły.
Wymagania techniczne i badania przy odbiorze
5. PN-EN 1443 Kominy  wymagania ogólne
6. Czasopismo:  Kominiarz Polski
7. Katalogi producentów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30