Rynek Popyt
Rynek to mechanizm koordynujący zachowania nabywców i sprzedawców Popyt to ilość dobra, jaką nabywcy są gotowi zakupić, w danym miejscu, w
zachowania są
uczestniczących w sprzedaży dóbr lub usług danym czasie przy różnych poziomach ceny
lub poziomach
Elementy rynku Czynniki wpływające na popyt
" Podmioty (przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe, państwo) " dochody konsumentów,
gospodarstwa
" Przedmioty (dobra, usługi, kapitał, praca, informacja) " czynniki demograficzne,
praca,
" Stosunki wymiany (cena, barter, własność, itp.) " gusty, preferencje kulturowe,
własno
" moda,
" moda,
" ceny dóbr komplementarnych i substytucyjnych,
substytucyjnych,
" przewidywania cen
www.umcs.lublin.pl www.umcs.lublin.pl
Prawo popytu Ekonomia pozytywna i ekonomia normatywna
Ekonomia pozytywna i ekonomia normatywna
Prawo popyt mówi o relacji pomiędzy popytem i ceną. Wraz ze wzrostem
ędzy
ceny popyt maleje a wraz ze spadkiem ceny popyt rośnie, przy pozostałych
ceny popyt maleje a wraz ze spadkiem ceny popyt rośnie, przy pozostałych
spadkiem
spadkiem
Paradoksy popytu wyjątkowe sytuacje, dla których prawo popytu działa
sytuacje,
czynnikach niezmienionych (ceteris paribus).
paribus)
odwrotnie, czyli wzrost ceny powoduje wzrost popytu a spadek ceny
powoduje
spadek popytu
Cena (p)
Cena (p)
Popyt (d)
Paradoks Giffena
Popyt (d )  np. wzrost dochodu
np. wzrost dochodu
Paradoks Veblena
p2
Efekt snobizmu
p1
Popyt (d)
q1
q2
Ilość (Q)
Ilość (Q)
www.umcs.lublin.pl www.umcs.lublin.pl
Prawo podaży
Podaż
Prawo podaży mówi o relacji pomiędzy ceną i podażą. Wraz ze wzrostem
ędzy
Podaż to ilość dobra, jaką sprzedawcy są gotowi zaoferować, w danym
Podaż to ilość dobra, jaką sprzedawcy są gotowi zaoferować, w danym
sprzedawcy
sprzedawcy
ceny podaż rośnie a wraz ze spadkiem ceny podaż maleje, przy
spadkiem
miejscu, w danym czasie przy różnych poziomach ceny
żnych
pozostałych czynnikach niezmienionych (ceteris paribus).
niezmienionych
Podaż (s )
Podaż (s )  np. wzrost podatków
Czynniki wpływające na podaż
Cena (p)
" ceny czynników produkcji,
" technologia,
" działalność regulacyjna państwa,
Podaż (s)
Podaż (s)
" dostępność z
ródeł finansowania,
" dostępność z
ródeł finansowania,
" dostępność z
ródeł surowców,
" przewidywania cen.
p1
www.umcs.lublin.pl www.umcs.lublin.pl
q1
Ilość (Q)
Cena równowagi Cena równowagi  interwencja państwa
ństwa
Cena równowagi to cena przy której rozmiar podaży zrównuje się z
której
.
Cena (p)
rozmiarami popyt. Cena równowagi oczyszcza rynek z jakiejkolwiek
rozmiarami popyt. Cena równowagi oczyszcza rynek z jakiejkolwiek
równowagi
równowagi
Nadwyżka S>D
Nadwyżka S>D
nadwyżki (popytu lub podaży) dlatego często nazywana jest ceną
dlatego
czyszczącą rynek (market clearing price)
price)
Podaż (s)
Cena (p)
Podaż (s)
Podaż (s)
pe
Popyt (d)
Nadwyżka D>S
Nadwyżka D>S
Popyt (d)
Popyt (d)
Ilość (Q)
www.umcs.lublin.pl www.umcs.lublin.pl
qe
Ilość (Q)
Cena równowagi rynkowej  zmiana podaży
zmiana poda
Cena równowagi  zmiana popytu
Popyt (d )  np. wzrost dochodu
np. wzrost dochodu
Cena (p)
Cena (p)
Cena (p)
Podaż (s )  np. wzrost podatków
Podaż
Podaż (s) Podaż (s)
pe
pe
Popyt (d)
Popyt (d)
Popyt (d)
qe
qe
Ilość (Q)
Ilość
www.umcs.lublin.pl Ilość (Q) www.umcs.lublin.pl
p
Klasyfikacja zasobów
Model pajęczyny
Zadanie 1.
Tabela przedstawia wartości popytu i podaży dobra X przy różnym
i
poziomie ceny.
nadwyżka popytu nad podażą
Wykreśl funkcję popytu i podaży, wyznacz cenę i wielkość konsumpcji w
wyznacz
stanie równowagi rynku.
Jak zmieni się sytuacja na rynku jeżeli pojawi się na rynku moda, która
nadwyżka podaży nad popytem
spowoduje wzrost konsumpcji dobra X o 30 sz. przy każdym poziomie
ceny. Wyznacz nowy punkt równowagi a tym samy cenę i wielkość
równowagi
równoważącą rynek.
równoważącą rynek.
CENA
CENA
10 11 12 13 14 15 16 17 18
10 11 12 13 14 15 16 17 18
D2
POPYT
POPYT
100 95 90 85 80 75 70 65 60
100 95 90 85 80 75 70 65 60
D1
PODAŻ
PODAŻ
40 50 60 70 80 90 100 110 120
40 50 60 70 80 90 100 110 120
www.umcs.lublin.pl www.umcs.lublin.pl
Q
Elastyczność cenowa popytu Koszt alternatywny
Elastyczność cenowa popytu to miernik pokazujący jak zmienia się popyt
miernik
na dane dobro wraz ze zmianą jego ceny
ceny
Koszt alternatywny  koszt utraconych korzyści, który informuje o wartości
utraconych
dobra lub usługi z której trzeba zrezygnować, aby wybrać inne dobro lub
zrezygnowa
usługę. Występuje wówczas, gdy zasoby są niewystarczające do
zaspokajania wszystkich kosztów.
%"d "d "p d1 - d0 p1 - p0
p
Edp = = / = /
%"p d0 po d0 p0
o
www.umcs.lublin.pl www.umcs.lublin.pl
Elastyczność cenowa popytu
Elastyczność dochodowa popytu
Cena (p)
Cena (p)
Edp= - " - dobra doskonale elastyczne
Popyt (d) = 0
Elastyczność dochodowa popytu to miernik pokazujący jak zmienia się popyt na
Elastyczność dochodowa popytu to miernik pokazujący jak zmienia się popyt na
miernik
miernik
Edp"(- ";-1)  dobra elastyczne
dane dobro wraz ze zmianą dochodu
Edp= -1- dobra o elastyczności
jednostkowej
Popyt (d) = - "
Edi< 0  dobra niższego rzędu
Edp"(-1;0)  dobra nieelastyczne
Edi" (0;")  dobra normalne
Edp= 0 - dobra doskonale
w tym
nieelastyczne
Edi"(0;1)  dobra pierwszej potrzeby
Edi= 1- dobra o elastyczności jednostkowej
Ilość (Q)
Edp > 0 - dobra paradoksalne
Edp > 0 - dobra paradoksalne
Edi> 1  dobra wyższego rzędu
d
%"d "d "i d1 - d0 i1 - i0
Edi = = / = /
%"i d0 io d0 i0
www.umcs.lublin.pl www.umcs.lublin.pl
Elastyczność dochodowa popytu Elastyczność mieszana (krzyżowa) popytu
owa) popytu
Elastyczność mieszana (krzyżowa) popytu to miernik pokazujący jak zmienia
popytu
Zadanie 2.
Zadanie 2.
się popyt na dane dobro wraz ze zmianą ceny innego dobra
ą
Średni dochód konsumentów wzrósł w marcu z 1000zł do 1200zł. O ile
wzrośnie popyt na nasze dobro jeżeli, obecnie popyt wynosi 600 szt. a
żeli,
Edp< 0  dobra komplementarne
elastyczność dochodowa popytu wynosi 1,5.
wynosi
Edp= 0- dobra niezależne
Edp> 0  dobra substytucyjne
"py d -d py1 - py0
%"d "d
%"dx "dx "py dx1 -dx0 py1 - py0
Edxpy = = / = /
= = =
%"py dx0 pyo dx0 py0
www.umcs.lublin.pl www.umcs.lublin.pl
Elastyczność mieszana (krzyżowa)
Zadanie 3.
Spadek ceny chrątków z 20 do 15 zł, spowodował wzrost popytu na
15
karapołki z 500 szt. do 600 szt. Ile wynosi elastyczność krzyżowa tych dóbr
wynosi
i czy chrątki i karapołki to dobra komplementarne czy substytutyjne
komplementarne
www.umcs.lublin.pl