Lekcja 11: Wskaz
niki część I. Podział wskaz
ników. Średnie kroczące.
Lekcja 11: Wskaz
niki część I.
Podział wskaz
ników. Średnie kroczące.
Zbli\
amy się do końca naszej fascynującej podró\
y przez świat analizy technicznej. Mam nadzieję, \
e
okazała się ona znacznie bardziej przyjazna, ni\
początkowo sądziliście. Pora zatem uporządkować wiedzę.
Powinniście zdawać sobie sprawę, \
e w znacznej mierze jesteście ju\
w stanie inwestować w oparciu o
wskazania AT. Dzięki temu mo\
ecie wprowadzić do swoich metod i strategii nieco porządku, dyscypliny i
przewidywalności.
Usystematyzujmy zatem wiedzÄ™:
1) Poznaliście ró\
ne rodzaje wykresów i wiecie, kiedy, które stosować;
2) Posiedliście umiejętność rozpoznawania trendu oraz wykorzystywania jego właściwości (trend is your
friend, luki cenowe etc.);
3) Nie jest obcy wam temat formacji klasycznych  zarówno odwrócenia trendu jak i jego kontynuacji.
Ten ostatni punkt to bardziej art of investing ni\
ścisła wiedza. Wa\
na tu jest intuicja a przede
wszystkim wyczucie rynku, które nabywa się wraz z doświadczeniem.
W tej serii lekcji, niejako w opozycji przedstawię narzędzia, które są efektem ścisłych modeli matematycznych.
Wskaz
niki
Najpierw podzielimy je ze względu na ich funkcjonowanie, a następnie dokładniej przyjrzymy się kilku
najbardziej popularnym.
Wskaz
niki - to najczęściej u\
ywane narzędzia analizy technicznej, które opierają się na określonych
formułach matematycznych. Celem stosowania wskaz
ników jest poszukiwanie punktów zwrotnych oraz
przyszłych zmian cen.
Niektóre z nich lepiej radzą sobie w trendach, inne natomiast, gdy rynek jest w konsolidacji. Pewne
wskaz
niki dobrze nadają się do wychwytywania punktów zwrotnych, a kolejne do śledzenia trendu.
Wskaz
niki dzielimy na 3 podstawowe grupy:
1) Wskaz
niki śledzące trend - u\
ywane są w sytuacji, gdy na rynku występuje wyraz
ny trend
(wzrostowy bÄ…dz
spadkowy). W sytuacji gdy rynek znajduje się w konsolidacji są całkowicie
nieprzydatne, a niekiedy wręcz ich u\
ywanie w trendzie horyzontalnym prowadzi do generowania
strat. Do tej grupy wskaz
ników nale\
Ä… m.in.:
- Åšrednie ruchome,
- MACD,
- Histogram MACD,
- System kierunkowy (Directional System),
- Accumulation/Distribution(wskaz
nik akumulacji/dystrybucji);
2) Oscylatory - wykorzystywane w poszukiwaniach punktów zwrotnych, o których informują
poziomy wyprzedania, wykupienia rynku. Wśród oscylatorów znajdziemy przykładowo:
- Stochastic(oscylator stochastyczny),
- Momentum(wskaz
nik impetu),
- Relative Strenght Index(wskaz
nik siły względnej),
- Williams %R(oscylator Williama %R),
- Commodity Channel Index;
Zapraszamy do dyskusji na forum Lekcja 11: Podział wskaz
ników
www.invest24.pl
Lekcja 11: Wskaz
niki część I. Podział wskaz
ników. Średnie kroczące.
3) Wskaz
niki nastroju - przydatne przy analizowaniu psychologii rynku. Wskaz
niki nastroju to m.in.:
- Poziom gotówki towarzystw inwestycyjnych,
- Wigometr (od 8 lutego 2008 nie jest publikowany),
- Nowe maksimum - nowe minimum (New High - New Low Index).
Skuteczny inwestor powinien wykorzystywać efekt synergii, polegający na dopasowaniu do siebie
wskaz
ników z ró\
nych grup.
Wskaz
niki śledzące trend
Åšrednie KroczÄ…ce
Åšrednie ruchome nazywane tak\
e średnimi kroczącymi, są doskonałym wskaz
nikiem śledzenia trendu
odfiltrowującym jednocześnie przypadkowe zmiany cen. Ułatwiają one przeprowadzanie transakcji zgodnie
z panującym trendem, o którym świadczy nachylenie średniej ruchomej. Je\
eli średnia zwy\
kuje oznacza to,
\
e na rynku mamy do czynienia z trendem wzrostowym, gdy spada mamy rynek niedz
wiedzia.
Nie będziemy przedstawiać formuł matematycznych średnich, bowiem programy do analizy technicznej
posiadają opcję wyboru większości średnich.
Pamiętajmy o naczelnej zasadzie AT. Ma być ona tak prosta, by była zrozumiała nawet dla przedszkolaka. I
tego siÄ™ trzymajmy!
Analiza techniczna opisuje cały szereg średnich ruchomych, my przyjrzymy się ich najpopularniejszym
odmianom:
1) Prosta średnia krocząca SMA (Simple Moving Average) - powstaje przez uśrednianie wartości cen w
określonym przedziale czasowym, np. 10-dniowa SMA to średnia cena z ostatnich 10 dni. Przy konstrukcji
SMA posługujemy się średnią arytmetyczną i jest ona najprostszą pod względem budowy średnią. Ka\
dy
odczyt ma taką samą wagę (jest traktowany w taki sam sposób, nie przypisuje mu się \
adnych
współczynników).
W przypadku inwestorów średnioterminowych najpopularniejszą średnią jest średnia 13 dniowa, w przypadku
graczy długoterminowych 50- 100 dniowa itp.
Day-trader (inwestor jednosesyjny) zamieni dni na godziny i zamiast średniej 13 dniowej otrzyma średnią 13
godzinowÄ….
Co tak naprawdę daje nam zmiana przedziału czasowego?
Im przedział jest większy tym mniejsze wahania wykazuje średnia. Jest bardziej wygładzona, i oddala się ona
od wykresu cenowego w miarę zwiększania okresu średniej. Dlatego dla inwestora krótkoterminowego
bezsensowne jest korzystanie z średniej 50 dniowej, bo nie wygeneruje mu \
adnych sygnałów.
Aby pokazać wpływ okresu na średnią na następnej stronie wykorzystamy wykres spółki Gant i prostą średnią
ruchomÄ… o okresach 13-, 50- oraz 100- dni.
2) Liniowo wa\
ona średnia krocząca WMA (Weighted Moving Average) - wykorzystujemy średnią
wa\
oną, przypisując ostatnim sesją największą wagę, czyli im sesja starsza tym mniejszy jej udział w średniej.
Np. w średniej wa\
onej 10-okresowej na wykresie dziennym, dzisiejsza cena będzie mno\
ona przez 10,
wczorajsza przez 9, itd.
Zapraszamy do dyskusji na forum Lekcja 11: Åšrednie kroczÄ…ce
www.invest24.pl
Lekcja 11: Wskaz
niki część I. Podział wskaz
ników. Średnie kroczące.
Rys.1 Wykres spółki Gant, w tym 3 średnie proste o okresach 13- 50- oraz 100- dni. Widzimy, \
e im dłu\
szy okres tym dalej od
wykresu cenowego poło\
ona jest średnia i tym mniej sygnałów generuje.
3) Wykładnicza średnia krocząca EMA (Exponential Moving Average) - będąca modyfikacją liniowo
wa\
onej średniej, przy czym stosowane wagi nie zwiększają się liniowo, lecz maleją w sposób wykładniczy
przypisując większą wagę cenom z ostatnich odczytów. Szybciej reaguje na zmiany cen, przez co w
niektórych sytuacjach rynkowych mo\
e dawać więcej mylnych sygnałów
4) Przesunięta średnia krocząca DMA (Displaced Moving Averange) - to zwykła średnia, ale przesunięta o
x notowaÅ„ w prawo lub lewo. W przypadku DMA podawane sÄ… dwa okresy tzn. A×B DMA to Å›rednia A-
dniowa przesunięta o B sesji do przodu. Przesunięcie słu\
y odfiltrowaniu fałszywych sygnałów, które
generuje zwykła prosta, jednak zdania na temat skuteczności tej metody są podzielone. Na wykresie poni\
ej
prezentacja średniej 20- dniowej SMA oraz średniej SMA 20- dniowej przesuniętej o 20 sesji:
Rys. 2. Na wykresie spółki Gant. Dwie średnie, z których średnia fioletowa jest średnią szarą przesuniętą o 20 dni sesyjnych
Zapraszamy do dyskusji na forum Lekcja 11: Åšrednie kroczÄ…ce
www.invest24.pl
Lekcja 11: Wskaz
niki część I. Podział wskaz
ników. Średnie kroczące.
Na wykresie poni\
ej (równie\
spółki Gant) zaprezentujemy 3 rodzaje średnich tj. SMA, WMA, EMA o
okresie 30-dniowym:
Rys. 3 Wykres spółki Gant. Na wykresie zaprezentowane zostały poszczególne rodzaje średnich kroczących. Wybór poszczególnej
średniej jest kwestią indywidualną i nie ma w tym przypadku \
adnego złotego środka.
5) Åšrednia KroczÄ…ca Wa\
ona Wolumenem VWMA (Volume Weighted Moving Average)  pamiętacie z
poprzednich lekcji, jakÄ… wa\
nÄ… rolÄ™ odgrywa wolumen? Poniewa\
ruch potwierdzony wysokim wolumenem
ma większą wartość prognostyczną od tego, który miał miejsce przy mniejszym wolumenie, ta średnia
uwzględnia właśnie ten aspekt. Jest to zwykła średnia, w której rolę wagi odgrywa wolumen z danego okresu.
Im większy wolumen tym większa waga danej ceny.
Jak grać w oparciu o średnie kroczące ?
Skupimy się na technice, w której średnie wykorzystywane są jako poziomy wsparcia. Pamiętajmy o trzech
podstawowych zasad gry w oparciu o średnie ruchome:
1. Gdy średnia ruchoma wskazuje na rynek byka zajmuj tylko pozycje długie.
2. Gdy średnia ruchoma wyraz
nie wykazuje tendencjÄ™ spadkowÄ… graj tylko na spadki.
3. Wykorzystują średnią ruchomą jako sygnał do zajęcia pozycji, a nie do jej zamknięcia.
4. Gdy rozpoznasz rynek byka zajmuj długą pozycję, gdy cena zbli\
a się do średniej kroczącej. Średnia
stanowi poziom wsparcia dla ceny.
5. Gdy rozpoznasz rynek niedz
wiedzia zajmuj krótką pozycję, gdy cena zbli\
a się do średniej kroczącej.
Åšrednia stanowi poziom wsparcia dla ceny.
Najłatwiej będzie przedstawić system na podstawie wykresu cenowego.. Wykorzystamy do tego po raz
kolejny spółkę Gant. Rysunek na nastepnej stronie:
Zapraszamy do dyskusji na forum Lekcja 11: Åšrednie kroczÄ…ce
www.invest24.pl
Lekcja 11: Wskaz
niki część I. Podział wskaz
ników. Średnie kroczące.
Rys. 4 Wykres spółki Gant z naniesioną prostą średnią ruchomą o okresie 50 dniowym. Specjalnie poszerzyłem horyzont, aby
sygnały zajmowania pozycji były czytelne. Na zielono sygnał do zajęcia długiej pozycji, na bordowo natomiast sygnał do krótkiej
sprzeda\
y.
W jaki sposób dostosować okres średniej?
Najlepszym sposobem jest dostosowanie średniej do cen historycznych danej spółki, optymalizując okres w
taki sposób, aby błędnych sygnałów było jak najmniej. NIE DA SI
WYELIMINOWAĆ BA

DNYCH
SYGNAA
ÓW W 100%.
Grzegorz Wach , Dawid Augustyn
Opracowane na podstawie:
John J. Murphy  Analiza techniczna rynków finansowych ,
Waldemar Tarczyński  Rynki kapitałowe ,
Alexander Elder  Zawód inwestor giełdowy .
Zalecana lektura:
Alexander Elder  Zawód inwestor giełdowy Rdz. 4
Zapraszamy do dyskusji na forum Lekcja 11: Åšrednie kroczÄ…ce
www.invest24.pl
Lekcja 11: Wskaz
niki część I. Podział wskaz
ników. Średnie kroczące.
BONUS
W jaki sposób stworzyć DMA w programie FIBOTRADER
W kroku 3 ustalamy parametry:
Type- rodzaj średniej, którą chcemy przesunąć;
Periods- przedział czasowej średniej;
X-Shift- wartość, o jaką chcemy przesunąć średnią. W momencie, gdy wpiszemy liczbę ujemną średnia
ulegnie przesunięciu do tyłu.
Zapraszamy do dyskusji na forum Lekcja 11: Bonus dla programu FIBOTRADER
www.invest24.pl