Prognozowanie i symulacje gospodarcze
Prognozowanie i symulacje gospodarcze
Prognozowanie  podstawowe pojęcia,
funkcje i klasyfikacje prognoz
dr Dariusz Prokopowicz
WARSZAWA
© Copyright by Dariusz Prokopowicz
2008
Kluczowe zagadnienia tematu
Prognozowanie  podstawowe pojęcia
Organizacja procesu prognostycznego
Dane w prognozach Jakość prognoz Etapy prognozowania
Prognozowanie na podstawie szeregów czasowych
 metody naiwne i metoda średniej ruchomej
- modele tendencji rozwojowej i autoregresyjne
Prognozowanie na podstawie przyczynowo-
skutkowego modelu ekonometrycznego
2
Kluczowe zagadnienia tematu
Metody i problemy prognozowania
długookresowego  stabilność modelu
Prognozy makrootoczenia przedsiębiorstwa
Prognozy elementów mikrootoczenia
przedsiębiorstwa
Prognozowanie zmiennych wewnętrznych
przedsiębiorstwa
Prognozowanie zjawisk jakościowych
3
PROGNOZOWANIE  geneza pojęcia
HIPOKRATES (gnoza  wiedza, prognoza 
uprzednia wiedza)
PROCES WNIOSKOWANIA W PRZYSZA
OŚĆ
(racjonalnie, z wykorzystaniem metod naukowych)
Wynikiem predykcji jest PROGNOZA, która
wyznaczana jest dla wybranego okresu
prognozowania
Stwierdzenie, którego prawdziwość jest zdarzeniem
losowym, przy czym prawdopodobieństwo tego
zdarzenia jest bliskie jedności
4
DLACZEGO PROGNOZY (ekonomiczne) NIE ZAWSZE
SI
SPRAWDZAJ
?
Zjawiska ekonomiczne są niezwykle złożone
Otoczenie, w którym zachodzą ciągle się zmienia
W otoczeniu ekonomicznym nie można
przeprowadzać eksperymentów (problematyka
nieeksperymentalna) w takim zakresie jak np. w
naukach przyrodniczych
Działań człowieka nie można dokładnie
przewidzieć.
PROGNOZA POWINNA OKREŚLIĆ OGÓLNY
KIERUNEK ROZWOJU BADANYCH WIELKOÅšCI
EKONOMICZNYCH
5
Potrzeba prognozowania - przykłady
wielkość, struktura,
kształtowanie
producent
harmonogram
siÄ™ popytu
produkcji
wielkość dostaw,
handlowiec przyszła
dodatkowe
sprzedaż
zatrudnienie
przyszła
koniunktura na
inwestor
wycena
rynku kapitału
aktywów
inflacja,
polityka monetarna,
rzÄ…d
bezrobocie,
fiskalna, budowa
popyt na
elektrowni atomowej,
energiÄ™, liczba
miejsca w szpitalach,
i struktura
szkołach
ludności
6
Rodzaje prognoz (przeglÄ…d klasyfikacji)
Kryterium podziału
długoterminowe (ponad 2 lata)
strategiczne
horyzont czasowy
średnioterminowe (do 2 lat)
operacyjne
krótkoterminowe (do 3 m-cy)
ilościowe proste
struktura prognozy
jakościowe złożone
ogólne
stopień szczegółowości
szczegółowe
metoda opracowania
badawcze
cel lub funkcja
ostrzegawcze
7
Rodzaje prognoz cd.
Prognozy wygasłe (zbudowane dla okresu,
dla którego znana jest realizacja)
Prognozy bezwarunkowe i warunkowe
(uzależniające realizację zdarzenia od pewnych
okoliczności)
Prognozy punktowe i przedziałowe
(przewidujące, że zmienna przyjmie w
przyszłości określoną wartość lub wartość z
pewnego przedziału)
8
Cele i funkcje prognozowania
1. wspomaganie procesów decyzyjnych w skali mikro- i
makroekonomicznej
Funkcja preparacyjna
1.1 przewidywanie koniunktury, jakości życia, inflacji, wpływów do budżetu z
tytułu podatków, ...
1.2. przewidywanie kształtowania się otoczenia przedsiębiorstwa  przepisy
prawno-podatkowe, ochrona środowiska
1.3. przewidywanie możliwości sprzedaży  popyt, konkurencja, siła
nabywcza ludności
1.4. prognozowanie wielkości produkcji i zapotrzebowania materiałowego
1.5. prognozowanie kosztów produkcji, przychodów i wyników finansowych
9
funkcja informacyjna
2. wszechstronne rozpoznanie przyszłości
funkcja aktywizujÄ…ca
3. pobudzanie do podejmowania działań
sprzyjajÄ…cych realizacji prognozy, gdy
zapowiada ona zdarzenia korzystne, i
przeciwstawiajÄ…cych siÄ™ jej realizacji, gdy
przewidywane zdarzenia sÄ… oceniane jako
niekorzystne
10
Metody prognostyczne
niematematyczne
matematyczno-statystyczne
oparte na modelach oparte na modelach
1. Ankietowe
deterministycznych ekonometrycznych
2. Intuicyjne
3. Metoda ekspertyz
klasyczne
4. Metody kolejnych
modele trendu
przybliżeń
1-równaniowe wielorównaniowe
5. Delficka
adaptacyjne
6. Analogowe
modele trendu
7. Inne
modele proste rekurencyjne o równaniach
przyczynowo- współzależnych
opisowe
modele
autoregresyjne
11
heurystyczne
Następny wykład:
dane wykorzystywane w prognozach czyli -
co można  wrzucić do prognozy ?
etapy prognozowania czyli - jak to zrobić
dobrze?
12