1.Wymień przynajmniej 5 praw pacjenta.
2. Wyjaśnij czym jest etyka opisowa.
3. Wyjaśnij czym jest etyka normatywna.
4. Omów jaki podział teorii etycznych zaproponował R. Carnapa ze
względu na ocenę zachowań ludzi.
5. Wyjaśnij czym zajmuje się etyka?
6. Wyjaśnij co to moralność.
7. Czym różnią się normy moralne od norm obyczajowych?
8. Wyjaśnij pojęcie aktu wolnego.
9. Omów podział etyki ze względu na kryteria oceny wartości czynu.
10. Omów jaki podział teorii etycznych zaproponował R. Carnapa ze
względu na zakres obowiązywania norm moralnych.
11. Wymień 5 znanych etyków.
12. Czy Twoim zdaniem etyka jest uniwersalna dla każdej kultury czy
zależna od danego miejsca, czasu, tradycji?
13. Omów sposoby rozwiązywania konfliktu moralnego.
14. Czym zajmują się filozofowie?
15. Omów jaki podział teorii etycznych zaproponował R. Carnapa ze
względu na źródło pochodzenia norm moralnych.
Ad1.
1. prawo do świadczeń zdrowotnych:
a) odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej
b) do przejrzystej, obiektywnej, opartej na kryteriach medycznych procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń
c) do zasięgnięcia opinii innego lekarza, ,pielęgniarki, położnej, a konsylium lekarskiego
d) do natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia
2. prawo do informacji:
a) o stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu, w tym żądania pełnej informacji
b) o stanie zdrowia, w zakresie koniecznym do sprawowania opieki
pielęgnacyjnej
c) w zakresie niezbędnym do wyrażenia zgody
d) o prawach pacjenta
e) o rodzaju i zakresie udzielnych przez dany podmiot świadczeń zdrowotnych 3. prawo żądania nieudzielania przez lekarza informacji w zakresie wskazanym przez pacjenta
4. prawo przedstawienia lekarzowi swojego zdania w zakresie otrzymanych informacji
5. prawo do dostatecznie wczesnej informacji o zamiarze odstąpienia przez lekarza od leczenia
6. prawo pacjenta do tajemnicy informacji z nim związanych
7. prawo do wyrażania zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych 8. prawo do poszanowania intymności i godności pacjenta
9. prawo do umierania w spokoju i godności
10. prawo do świadczeń zapewniających łagodzenie bólu i innych cierpień w stanie terminalnym
11. prawo dostępu do dokumentacji medycznej
12. prawo pacjenta do zgłaszania sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza
13. prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego:
a) do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami
b) do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej
c) do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej nad pacjentką w
warunkach ciąży, porodu i połogu
14.
prawo do opieki duszpasterskiej
Ad2.
Etyka opisowa, zajmuje się analizą, opisem i wyjaśnianiem zjawisk natury moralnej w różnych epokach, społeczeństwach, grupach zawodowych i
społecznych w dziejach filozofii, literatury itd.
Ad3.
Etyka normatywna - mówi nam jak należy postępować. Jakie wartości
naśladować. Etyka normatywna w przestrzeni czasu koncentruje się bardziej na normach, wartościach, odpowiedzialności za coś.
Ad4.
- motywizm – systemy motywistyczne zakładają, że o moralnej ocenie danego czynu decyduje przede wszystkim motyw. Według tych teorii nie można uznać czynu za moralnie słuszny, niezależnie od jego końcowego efektu, jeśli nie został podjęty z dobrą intencją.
- efektywizm – systemy efektywistyczne zakładają, że o moralnej ocenie danego czynu decyduje wyłącznie jego efekt. Jeśli czyn został dokonany bez intencji lub nawet ze złą intencją ale przyniósł dobry efekt, to można go uznać za moralnie słuszny.
–
nominalizm – systemy takie abstrahują zarówno od motywu jak i efektu.
Traktują one dobro i zło jako niedefiniowalne pojęcia pierwotne. Dobre w obrębie danego systemu moralnego jest po prostu to, co jest zgodne z nakazami tego systemu. Wobec tego ani motyw, ani efekt nie mają znaczenia w ocenie moralnej danego czynu, lecz po prostu zgodność tego czynu z nakazami moralnym
–
Ad5.
Etyka (z stgr. ἦθος ethos – "zwyczaj") – dział filozofii, zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać
zasady moralne. Etyka bywa też nazywana filozofią moralną.
Celem etyki jest dochodzenie do źródeł powstawania moralności, badanie efektów jakie moralność lub jej brak wywiera na ludzi oraz szukanie
podstawowych przesłanek filozoficznych, na podstawie których dałoby się w racjonalny sposób tworzyć zbiory nakazów moralnych.
Ad6.
Moralność to z formalnego punktu widzenia zbiór dyrektyw w formie zdań rozkazujących w rodzaju: "Nie zabijaj", których słuszności nie da się dowieść ani zaprzeczyć, gdyż zdania rozkazujące nie są zdaniami w sensie logicznym.
Zbór zasad co jest dobre a co złe.
Ad7.
Normy obyczajowe – odpowiadają na pytanie co wypada robić, a czego nie należy robić. (poczucie wstydu)
Normy moralne – co jest źle robić, a co nie(poczucie winy)
Ad8.
Akt rozumny (akt ludzki - actus humanus) – pochodzi sprawczo od woli człowieka, wprowadzonej do działania przez rozumowe poznanie dobra (celu) jako zamierzonego przez nią skutku.
Akt nierozumny (akt człowieka - actus hominis) – pochodzą sprawczo od innych władz człowieka bez udziału rozumu i woli, czyli bez jego
świadomości albo przynajmniej udziału woli.
Etyka zajmuje się wyłącznie aktami rozumnymi.
Ad9.
W klasycznym ujęciu ze względu na kryterium oceny wartości czynu
odróżnić możemy:
a) etykę dzielności (cnoty; usposobienia),
b) etykę deontologiczną (powinności)
c) etykę konsekwencjalistyczną (skutków, odpowiedzialności).
Etyka dzielności w poszukiwaniu reguł postępowania, którymi powinniśmy się kierować w działaniu, wskazuje - w pierwszej kolejności - na cnotę, a nie na dobro, obowiązek, prawo czy rozum. Cnota jest przy tym rozumiana jako cecha charakteru zasługująca na podziw, posiadanie jej sprawia, że jesteśmy lepsi albo moralnie albo intelektualnie, albo w
prowadzeniu jakichś spraw szczególnych.
Etyka deontologiczna oparta jest na pojęciu obowiązku, słuszności albo prawa. Zgodnie z tym stanowiskiem czyn jest etycznie dobry dlatego, że stanowi wypełnienie obowiązku, prawa (kantyzm).
Etyka konsekwencjalistyczna (konsekwencjalizm) głosi, że wartość czynu bierze się w pełni z wartości jego konsekwencji. Zgodnie z tym stanowiskiem, żaden czyn nie jest dobry lub zły sam w sobie, a jedynie ze względu na konsekwencje, jakie za sobą pociąga. Konsekwencjalistyczny charakter ma etyka utylitarystyczna (czyn jest moralnie dobry, jeśli maksymalizuje użyteczność społeczności).
Ad.10.
- teorie obiektywistyczne – zakładają one, że normy etyczne mają charakter uniwersalny i można je wywieść z ogólnych założeń, a następnie zastosować do wszystkich ludzi.
- teorie subiektywistyczne – zakładają one, że normy etyczne są wytworem poszczególnych ludzi. Prowadzi to do wniosku, że jeśli istnieją jakieś wspólne normy, to są one wynikiem podobnej zawartości umysłów większości ludzi, lub nawet że nie ma czegoś takiego jak wspólne normy i każdy posługuje się swoim prywatnym systemem nakazów moralnych.
Ad11.
Najbardziej
znani
etycy
i
systemy
etyczne:
-Anaksymenes i Epikur – hedonizm – system subiektywno-emotywistyczno-efektywistyczny
-Platon, Św. Augustyn, etyka chrześcijańska – systemy obiektywno-antynaturalistyczno-motywistyczne
-Arystoteles, Stoicyzm, Baruch Spinoza – systemy obiektywno-naturalistyczno-motywistyczne
-Kartezjusz, Georg Wilhelm Friedrich Hegel – systemy obiektywno-antynaturalistyczno-efektywistyczne
-Jean-Jacques Rousseau i następcy – system obiektywistyczno-naturalistyczno-motywistyczny
-Immanuel Kant – system subiektywno-emotywistyczno-motywistyczny
-John Stuart Mill – utylitaryzm – system obiektywno-naturalistyczno-efektywistyczny
-Karol Marks – materializm dialektyczny – system subiektywno-naturalistyczno-nominalistyczny
-Fryderyk Nietzsche – system subiektywno-naturalistyczno-efektywistyczny
-Arthur Schopenhauer – system subiektywno-emotywistyczno-nominalistyczny
-Rudolf Carnap – opracowanie kilku różnych wersji etyki nominalistycznej i początek studiów porównawczych różnych systemów etycznych.
– twórczyni
obiektywizmu, opartego na "racjonalnym zainteresowaniu
sobą"
–
twórczyni
-Richard Hare – twórca preskryptywizmu
–
idealne przyjmowanie ról, nastawienie altruistyczne i empatyczne, stawiamy się na miejscy każdej zaangażowanej osoby
–
z pozycji niewiedzy, mamy na uwadze własne korzyści, rozpatrujemy z
pkt widzenia wszystkich zaangażowanych osób ale nie wiemy kim jesteśmy, szukamy rozwiązania które jest najlepsze dla każdej z osób.
Ad14.
Filozofowie głównie zajmują się ogólnymi, podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi natury świata i człowieka. Filozofowie rozważają kwestie natury istnienia, rozumienia bytu i rzeczywistości, poznawalności rzeczywistości i prawdy, moralności, powinności i koncepcji wartości, także zagadnienia dotyczące człowieka , a także kwestie społeczne, prawne, kulturowe,
teologiczne i inne.
Ad15.
-naturalizm – systemy takie próbują wywodzić normy moralne z nauk
przyrodniczych i ew. społecznych.
- antynaturalizm – systemy takie starają się dowodzić, że normy moralne muszą pochodzić z "góry", np. od Boga lub z przesłanek ściśle racjonalnych bez odnoszenia się do danych eksperymentalnych
- emotywizm – systemy te traktują nakazy moralne jako wyraz i przedłużenie ludzkich emocji, lub bardziej ogólnie jako efekt działania ludzkiej psychiki i w związku z tym nie ma sensu szukać ani naturalistycznych, ani antynaturalistycznych źródeł tych nakazów, a moralność jest po prostu jednym ze zjawisk psychologicznych.