Czynniki wp!ywaj&ce na rozwi&zywanie konfliktu Wyk!ad 11:
4C
Konflikt i wspó!praca
contact, cooperation, communication, conciliation
'
mi"dzygrupowa (cz"#$ 2)
• kontakt
• wspó!dzia!anie
dr Dariusz Rosi%ski
• komunikacja
• pojednanie'
Jak budowa$ kontakt i porozumienie?
Negocjacje nastawione na wspó!prac"
(Gut, Haman, 2001)
(Gut, Haman, 2001)
1.Pierwsze wra"enie i nastawienie
1. Podstawowe uniwersalne regu!y negocjacyjne 2.Podstawy konstruktywnego porozumiewania si#
2. Etapy negocjacji nastawionych na wspó!prac#
3.Skuteczne i pomocne s!uchanie
Negocjacje - rodzaje, style
(N"cki, Z. „Negocjacje w biznesie”)
(N"cki, Z. „Negocjacje w biznesie”)
wspó!praca
Ró(ne kryteria rozró(niania rodzaju/stylu negocjacji:
• asymetryczne / symetryczne / o niejasnej symetrii styl 1
styl 2
• pod presj& czasu na obie strony / na jedn& ze stron / bez presji czasu
• kooperacyjne(wygrana-wygrana)/rywalizacyjne (przegrana–wygrana) -
aktywno#$
bierno#$
twarde, mi#kkie, nastawione na wspó!prac#
• wspó!praca – walka
styl 3
styl 4
• aktywno#$ – bierno#$
Style negocjacji wg. J. Szaban
walka
Negocjacje - rodzaje, style
Negocjacje - kroki
(N"cki, Z. „Negocjacje w biznesie”)
Styl 1: aktywno-kooperacyjny - aktywne, drobiazgowe analizowanie detali, logika, rozwa(anie argumentów, odporno#$ na emocje, czasem agresja 1. Otwarcie rozmów
Styl 2: pasywno-wspó!pracuj$cy - odwo!ywanie si" do norm, zachowa%
aprobowanych, postawa wspó!pracy i ulegania
2. Przedstawienie propozycji
Styl 3: aktywno-walcz$cy - du(a aktywno#$, przejmowanie inicjatywy, 3. Ust#pstwa i oferty
tendencja do impulsywno#ci, spontaniczno#$, okazywanie irytacji, niezadowolenia 4. Kontrakt ko%cowy
Styl 4: pasywno-walcz$cy - dobre uk!ady interpersonalne, dyplomacja, otwarto#$, empatia, delikatno#$, niech"$ do przejmowania inicjatywy
Przynale(no#$ grupowa – to(samo#$ spo!eczna jako Przynale(no#$ grupowa – to(samo#$ spo!eczna jako potencjalne )ród!o konfliktu
potencjalne )ród!o konfliktu
Inny podzia! potencjalnych 'róde! konfliktów to: Badacze konfliktu (J. Burton, J. Rothman, J. Lederach) rozró(niaj& problemy, które dotycz&:
1. sprzeczno&( interesów (teoria rzeczywistego konfliktu) 1. daj&cych si" podzieli$ zasobów – czas, #rodki finansowe, ziemia itp.
2. potrzeba ochrony poczucia w!asnej warto&ci 2. to"samo&ci indywidualnej lub grupowej – przyzwoite i (zwi&zana zarówno z to(samo#ci& indywidualn& i grupow&) sprawiedliwe traktowanie, poczucie bezpiecze%stwa, ochrona przed zagro(eniem, poczucie posiadania wp!ywu na w!asne (ycie 3. ró"nice &wiatopogl$dowe (jednostki i grupy czerpi& poczucie to(samo#ci z systemu swoich wierze% i przekona%) Spo!eczne dylematy
•dobro indywidualne?
• Czynniki determinuj&ce gotowo#$ do eksploatacji
•
zasobów wspólnoty
dobro grupy?
•Jak zapobiega$ spo!ecznym dylematom?
• Dylemat wi#'nia
• Tragedia wspólnoty
Sposób rozdzia!u dóbr jako )ród!o konfliktu (dobra s& dost"pne, Konflikty trudno rozwi&zywalne
ale podzia! mo(e by$ spostrzegany jako niesprawiedliwy): charakteryzuj& si" pewnym zbiorem czynników spo!eczno-psychologicznych:
• „wszystko dla zwyci#zcy”
1.d!ugi czas,
• „ka"demu wed!ug zas!ug”
2.prowadz$ do eskalacji,
• „zasada równo&ci”
3.powoduj$ zagro"enie dla podstawowych potrzeb i warto&ci,
• „ka"demu wed!ug potrzeb”
4.prowadz$ do destrukcji
Inne podej#cie do rozwi&zywania wyró(nionych Inne podej#cie do rozwi&zywania wyró(nionych problemów:
problemów:
• Metody wypracowane przede wszystkim do rozwi&zywania sporów o zasoby Cz"sto podstaw& kwestii spornych odwo!uj&cych si" do to(samo#ci jest (negocjacje, mediacje, wspólne rozwi$zywanie problemów) na
„wiktymizacja strukturalna” („niesprawiedliwo&( spo!eczna”).
ogó! s$ nieadekwatne w przypadku kwestii zwi$za nych z poczuciem w!asnego ja i
Za ofiar# (osob# prze&ladowan$) w takiej sytuacji mo(na uzna$ kogo#, kogo cierpienie spowodowane jest m.in.:
to"samo&ci$ grupy
1. odmow$ prawa do to"samo&ci
• Do tych drugich nale(y podchodzi$ i rozwi&zywa$ poprzez uruchamianie wielu 2. brakiem poczucia bezpiecze%stwa
k a n a ! ó w – n p . d ! u g o t r w a ! e s e s j e d i a l o g u , zgromadzenia mieszka%ców itp.
3. brakiem skutecznego przedstawicielstwa politycznego
Konsekwencje konfliktu trudno rozwi&zywalnego: Wnioski dotycz&ce interwencji w konflikt trudno rozwi&zywalny:
1.przeprowad) dog!#bna analiz# ca!ego konfliktu
•
2. ustanowienie lub wspomaganie autentycznego koszty ekonomiczne
do&wiadczenia „gotowo&ci”
• przemoc
3. skieruj strony sporu raczej ku podstawowemu
• ci&g!o#$ mi"dzypokoleniowa
celowi, którym ma by( okre&lenie sprawiedliwego, konstruktywnego procesu zaanga"owania w konflikt
• rozdzielenie
4. charakter multidyscyplinarny
• zdrowie psychiczne
5. swobodne metody interwencji w konflikt, podkre&la si# w tym podej&ciu (swobodnym) lokaln$, kulturow$
wiedz# uczestników
Wnioski dotycz&ce interwencji w konflikt trudno Wnioski dotycz&ce interwencji w konflikt trudno rozwi&zywalny:
rozwi&zywalny:
6. krótkoterminowe interwencje (zarz$dzanie kryzysem) musz$ by( skoordynowane oraz musz& uwzgl"dnia$ cele i interwencje d!ugoterminowe. Lederach (1997) wskazuje na konieczne 7. skupienie interwencji na reprezentuj$cych ka"d$
ramy czasowe w procesie budowania, planowania interwencji: grup# przywódcach „&redniego szczebla”
a) krótkoterminowa interwencja kryzysowa
8.ogólna strategia interwencji musi po!$czy( odpowiednie b)planowanie krótkoterminowe
strategie rozwi$zywania kwestii spornych tkwi$cych w przesz!o&ci, tera'niejszo&ci i przysz!o&ci c) „my&lenie na dziesi#( lat”
d)perspektywa d!ugoterminowa