OPINIE
Rozdział 5/2.I.9.
5/2.I.9. Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku
pracy krawca
Dariusz Płochocki zawodowego krawca
Rozdział2009
5/2.I.9. 5/2.I.9.
5. Ryzyko zawodowe
listopadOcena ryzyka
Spis treS
ci
1. Opis stanowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2. Zakres obowiązków krawca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
3. Organizacja pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
4. Wymagane kwalifikacje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
5. Identyfikacja zagrożeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
6. Stosowane S
rodki profilaktyczne . . . . . . . . . . . . . . . 6
7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy
za ostatnie 5 lat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
8. Karta oceny ryzyka zawodowego. . . . . . . . . . . . . . . 7
1. Opis stanowiska
Krawiec pracę swą wykonuje w dużych zakładach odzieżowych podzielonych na Środowisko
pracy
działy:

wzorcownia,

dział przygotowania produkcji,

krajalnia,

szwalnia,

wykańczalnia,

dział kontroli,

prasowalnia,

pakowalnia i spedycja (zagrożenia w tych wydziałach zostały pominięte w ni-
niejszej ocenie ryzyka zawodowego, ze względu na fakt, że pracownik zatrud-
niony na stanowisku krawca nie wykonuje tam żadnych czynnoS
ci).
Podobne zagrożenia do opisanych poniżej występują również w małych krawiec-
kich zakładach usługowych.
Pomieszczenia pracy zlokalizowane są w budynkach, odizolowanych od wpływu
czynników atmosferycznych. Pomieszczenia pracy mają powierzchnię i wysokoS
ć
dostosowaną do rodzaju wykonywanej pracy i iloS
ci zatrudnionych osób. Pomiesz-
czenia pracy zostały wyposażone w:

oS
wietlenie naturalne oraz sztuczne,

centralne ogrzewanie,

wentylację grawitacyjną i mechaniczną.
Na stanowisku pracy krawiec wykorzystuje: Wyposażenie

urządzenia zasilane energią elektryczną:

maszyny krojcze,

maszyny szwalnicze,

maszyny specjalne (overlocki, zgrzewarki, stebnówki, dziurkawki, pikówki),

maszyny prasowalnicze (prasy parowe, elektryczne),
listopad 2009 1
OPINIE 5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/2.I.9.

żelazko,

komputer z oprogramowaniem do projektów form odzieży;

narzędzia ręczne:

igły, szpilki i naparstek,

nożyce,

liniały i kredę krawiecką;

manekiny.
2. Zakres obowiązków krawca
Zadania Krawiec wykrawa i szyje:

odzież lekką  taką jak: bluzki, suknie, bielizna osobista lub

odzież ciężką  taką jak: garnitury, płaszcze, kurtki, w tym odzież skórzaną.
Krawiec szyje odzież miarową na indywidualne zamówienie klienta według jego
wymiarów lub odzież według okreS
lonych standardów wymiarowych dla prze-
mysłu odzieżowego.
Do obowiązków krawca w małym zakładzie krawieckim należy:

ustalanie wymiarów zamówionej odzieży,

dokonywanie przymiarek i dopasowywanie odzieży do sylwetki klienta,

przygotowanie formy na papierze i odwzorowanie jej na materiale,

wykrawanie poszczególnych elementów odzieży z materiałów podstawowych,
dodatkowych, watoliny i podszewki,

fastrygowanie poszczególnych elementów odzieży,

formowanie termiczne wybranych elementów odzieży i ich podklejanie wkła-
dami usztywniającymi i wzmacniającymi,

zszywanie elementów odzieży,

prasowanie,

wykańczanie.
W dużym zakładzie odzieżowym:

projektowanie, w tym opracowanie graficzne, procesów produkcyjnych,

opracowywanie formy odzieży według danego projektu,

przygotowywanie pierwowzoru oraz wzoru końcowego,

krojenie materiałów odzieżowych,

wykrawanie elementów odzieży według okreS
lonego standardu wymiaro-
wego,

kontrola procesu szycia, sklejania i prasowania,

ocenianie i kwalifikowanie jakoS
ci wyrobu,

przyszywanie metek do ubrań.
3. Organizacja pracy
W zakładzie pracy zatrudnionych jest dziesięciu krawców. Praca jest jedno-
zmianowa i trwa przez 5 dni w tygodniu z zachowaniem przeciętnie pięciodnio-
wego tygodnia pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nie przekraczającym
4 miesięcy.
2 listopad 2009
5/2.I.9. Ocena ryzyka zawodowego krawca OPINIE
Rozdział 5/2.I.9.
W małym zakładzie usługowym krawiec jest odpowiedzialny za uszycie ubioru od
momentu otrzymania zlecenia do odbioru gotowego wyrobu (czyli począwszy
od wzięcia miary, skrojenia, poprzez szycie, dopasowywanie, prasowanie, aż do
wydania gotowego ubrania klientowi).
W większych zakładach większoS
ć zadań jest rozdzielana pomiędzy poszczegól-
nych pracowników. Stąd też w zakładach dużych omawiane poniżej zagrożenia nie
będą dotyczyły wszystkich pracowników, a tylko niektórych. W tych przypadkach
za każdym razem należy ocenę ryzyka zawodowego poprzedzić dokładną obser-
wacją konkretnego stanowiska pracy.
4. Wymagane kwalifikacje
Na stanowisku krawca można zatrudnić osobę, która:

ukończyła 18-ty rok życia,

ma odpowiedni stan zdrowia udokumentowany aktualnym orzeczeniem le-
karskim o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku krawca (w więk-
szych zakładach pracy, w skierowaniu na badania lekarskie należy dokładnie
okreS
lić obowiązki pracownika),

jest przeszkolona odpowiednio do zakresu obowiązków z tematyki dotyczącej
bhp,

zna i zrozumiała instrukcję użytkowania oraz instrukcję bezpiecznej obsługi
i konserwacji urządzeń, które będzie obsługiwać.
5. Identyfikacja zagrożeń
Lp. Zagrożenie lub czynnik ródło zagrożenia Możliwe skutki
niebezpieczny, zagrożenia
szkodliwy, uciążliwy
12 3 4
1. OS
wietlenie. le dobrane oS
wietlenie Zmęczenie wzroku przy-
sztuczne na stanowiskach czyniające się do powsta-
pracy. Zbyt duży kontrast wania wypadków przy
oS
wietlenia pomiędzy płasz- pracy. Choroby narządu
czyzną roboczą, a przejS
ciem. wzroku.
Nierównomierne lub zbyt
małe natężenie oS
wietlenia
na płaszczyx
nie roboczej. le
umieszczone przenoS
ne x
ró-
dła S
wiatła powodujące olS
-
nienia, wydłużone cienie, itp.
2. Hałas. Maszyny i urządzenia tech- Ciężkie uszkodzenie
niczne stosowane w proce- słuchu, a przy dłuższym
sie produkcyjnym (np. ma- narażeniu  możliwa
szyny szwalnicze, zarówno utrata słuchu.
te które wykorzystuje pra-
cownik, jak też maszyny
użytkowane na sąsiednich
stanowiskach pracy).
listopad 2009 3
OPINIE 5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/2.I.9.
12 3 4
3. Pył przemysłowy. Maszyny krojcze, wykrojni- Reakcje uczuleniowe.
ki. Pył powstający podczas W przypadku dłuższego
krojenia surowców (m.in. okresu pracy osoby
tkanin, skóry, trawy mor- mającej alergię możliwa
skiej, gąbki, itp.). astma.
4. Wibracje. Maszyny i urządzenia tech- Zespół wibracyjny.
niczne stosowane w proce-
sie produkcyjnym (np. ma-
szyny szwalnicze).
5. Niebezpieczne napięcie Instalacja elektryczna w bu- Poparzenia i stłuczenia,
w instalacji elektrycznej. dynku, maszyny i urządzenia ciężkie uszkodzenie ciała
techniczne zasilane energią (układ krążenia, układ
elektryczną. Do porażenia nerwowy), w skrajnych
energią elektryczną dochodzi przypadkach S
mierć.
najczęS
ciej, gdy nie są prowa-
dzone okresowe kontrole sta-
nu instalacji (w tym przewo-
dów zasilających maszyny),
rozdziału energii elektrycznej
w budynku.
6. Ruchome elementy ma- Maszyny z nieosłoniętymi Ciężkie uszkodzenia ciała
szyn i urządzeń tech- lub x
le osłoniętymi częS
cia-  najczęS
ciej urazy koń-
nicznych  pochwyce- mi wirującymi, także pod- czyn górnych, w tym
nie, uderzenie. czas pracy w nieodpowied- dłoni.
nim ubraniu (np. zbyt lux
ne
mankiety rękawów, bandaż
na ręku). Zagrożenie jest
większe podczas czyszcze-
nia i regulowania maszyn
bez wczeS
niejszego odłącze-
nia ich od x
ródła zasilania.
7. Uderzenie o nieruchome Maszyny i urządzenia tech- Stłuczenie całego ciała.
elementy. niczne na stanowisku pracy.
Pojemniki na materiały
i wyroby, skrzydła drzwi,
szafki, inne elementy zloka-
lizowane w przejS
ciach i do-
jS
ciach.
8. Pożar. Niesprawna instalacja elek- Ciężkie uszkodzenie ciała
tryczna oraz lekceważenie  poparzenia.
zakazu palenia tytoniu poza
miejscami specjalnie do tego
celu wyznaczonymi.
9. Powierzchnie, na któ- Bałagan w miejscu wykony- Złamania, zwichnięcia
rych możliwy jest upa- wania prac (m.in. x
le zamo- kończyn, stłuczenia ciała
dek  poS
lizgnięcie, upa- cowane przewody zasilania i urazy głowy.
dek na tej samej płasz- elektrycznego znajdujące się
czyx
nie. w przejS
ciach, porozrzucane
odpady materiałów, itp.)
4 listopad 2009
5/2.I.9. Ocena ryzyka zawodowego krawca OPINIE
Rozdział 5/2.I.9.
12 3 4
10. Ostrza, ostre krawędzie. Wykorzystywanie niespraw- Lekkie urazy ciała  ska-
nych narzędzi z napędem leczenia, zakłucia.
elektrycznym (najczęS
ciej
w przypadku obsługi ma-
szyn krojczych) lub użytko-
wanie tych narzędzi nie-
zgodnie z instrukcją użytko-
wania (m.in. zły dobór igieł
do rodzaju wykonywanej
pracy, brak osłon lub osłony
uszkodzone, x
le zamontowa-
ne, niestosowanie S
rodków
ochrony indywidualnej, itp.).
Wykorzystywanie narzędzi
ręcznych (np. igieł, szpilek
i nożyczek). Krawędzie opa-
kowań.
11. Odpryski elementów Zły dobór igieł. Zbytni poS
- Uszkodzenie gałki ocznej
materialnych. piech w pracy. Brak wyma- i skóry twarzy.
ganych osłon. Niestosowa-
nie wymaganych S
rodków
ochrony indywidualnej
(np. okularów ochronnych
w trakcie pracy przy guzi-
karce).
12. Powierzchnie o podwy- Gorąca powierzchnia ma- Poparzenie kończyn
ższonej temperaturze. szyn prasowalniczych, górnych, w tym dłoni.
zgrzewarek, żelazek. Gorąca
para. Do urazów dochodzi
najczęS
ciej w wyniku nad-
miernego poS
piechu lub
przy braku należytej ostro-
żnoS
ci.
13. Czynniki chemiczne Substancje drażniące z tka- Podrażnienia skóry rąk,
 szkodliwe i drażniące nin naturalnych i syntetycz- oczu, alergie.
 oddziaływanie przez nych oraz skór (garbniki,
skórę i drogi S
luzowe. barwniki, kwas octowy, for-
maldehyd, kwas siarkowy,
sole chromu).
14. Obciążenie fizyczne Praca manualna wykonywa- Przewlekłe schorzenia
 statyczne. na w pozycji siedzącej lub układu mięS
niowo-
stojącej. Wykonywanie -szkieletowego.
czynnoS
ci powtarzalnych.
15. Obciążenie fizyczne Ręczny transport pojemni- Naciągnięcia mięS
ni
 dynamiczne. ków z materiałami. i S
cięgien.
listopad 2009 5
OPINIE 5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/2.I.9.
12 3 4
Lp. Zagrożenia biologiczne
Zagrożenie ródło zagrożenia Możliwe skutki
zagrożenia
Grupa Droga zakażenia
16. Owady i mikroorga- Mole, pleS
ń w składowa- Reakcje uczuleniowe.
nizmy. nych materiałach.
17. Wirusy grypy (typu A, Ludzie. Grypa, zapalenie płuc.
B, C) Orthomyxoviridae.
gr. 2, szczepienia. Powietrzno-kropelkowa.
18. Prątek grux
licy Mycobac- Ludzie. Grux
lica płuc, rzadziej
terium tuberculosis. innych narządów.
gr. 3, szczepienia. Powietrzno-kropelkowa.
6. Stosowane S
rodki profilaktyczne
Środki ochrony Do S
rodków profilaktycznych należy zaliczyć:

odpowiednie oS
wietlenie miejscowe stanowisk pracy,

odciągi miejscowe przy maszynach krojczych i wykrojnikach,

cykliczne przeglądy instalacji elektrycznej w budynku oraz przeglądy maszyn
i urządzeń technicznych, zasilanych energią elektryczną, wykonywane przez
osoby uprawnione,

stosowanie ochronników słuchu (dotyczy dużych zakładów odzieżowych),

dodatkowe przerwy w pracy pozwalające na wykonanie ćwiczeń relaksacyj-
nych i zmianę pozycji ciała.
Instrukcje Krawiec ma do dyspozycji na stanowisku pracy instrukcje:

bezpiecznej obsługi i konserwacji eksploatowanych maszyn i urządzeń tech-
nicznych,

przeciwpożarową,

użytkowania S
rodków ochrony indywidualnej.
Inne S
rodki profilaktyczne to:

podręczny sprzęt ppoż.,

apteczka pierwszej pomocy,

okresowe szkolenia bhp i badania lekarskie.
7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy
za ostatnie 5 lat
W omawianym okresie nie zanotowano żadnego wypadku przy pracy, któremu
uległby krawiec.
W tym samym okresie nie zanotowano żadnego przypadku choroby zawodowej
(także podejrzenia o taką chorobę).
6 listopad 2009
5/2.I.9. Ocena ryzyka zawodowego krawca OPINIE
Rozdział 5/2.I.9.
8. Karta oceny ryzyka zawodowego
Poniższa karta oceny ryzyka zawodowego została opracowana w skali trójstopnio-
wej wg PN-N-18002:2000 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne
wytyczne do oceny ryzyka zawodowego.
Zwracamy uwagę, że prezentowane karty  identyfikacji zagrożeń oraz oceny ryzy-
ka zawodowego są dokumentami przykładowymi, a na konkretnych stanowi-
skach pracy w Państwa zakładach częS
ć ze zidentyfikowanych zagrożeń może nie
występować (np. z racji rodzaju wykorzystywanej maszyny, organizacji pracy, itp.),
ale mogą pojawić się inne, nieuwzględnione w powyższej ocenie.
JeS
li w Państwa zakładzie pracy krawiec nie wykonuje czynnoS
ci związanych z prasowaniem, za- PRZYKA
AD
grożenia występujące w procesie prasowania (poparzenia termiczne) można pominąć.
W dużych zakładach pracy, gdzie kontakt z klientem właS
ciwie nie istnieje, można pominąć zagro- PRZYKA
AD
żenia biologiczne związane z narażeniem na wirus grypy i grux
licy.
Należy także pamiętać, że wynik poniższej oceny ryzyka zawodowego uwzględnia
stosowanie S
rodków ograniczających zagrożenia.
Przypominamy także, że pracownik powinien być zapoznany z kartą oceny ryzyka
zawodowego łącznie z kartą identyfikacji zagrożeń. Potwierdzeniem faktu zapo-
znania się pracownika jest jego własnoręczny podpis na ww. dokumentach z datą
i adnotacją  Zapoznałem się .
listopad 2009 7
Rozdział 5/2.I.9.
Rozdział 5/2.I.9.
KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO Data & ........... Numer Karty ....................................
Sporządził zespół
Liczba ............................................................
narażonych ............................................................
Stanowisko pracy Krawiec
........................ ............................................................
Charakterystyka stanowiska pracy. Praca krawca polega na projektowaniu, krojeniu i szyciu Dokumenty odniesienia:
odzieży lekkiej lub ciężkiej. Krawiec szyje odzież miarową na indywidualne zamówienie klienta wg
 rozp. MPiPS z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych prze-
jego wymiarów lub odzież wg okreS
lonych standardów wymiarowych.
pisów bhp (tj. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650,
Obowiązki krawca w małym zakładzie to: ustalanie wymiarów zamówionej odzieży, dokonywanie ze zm.),
przymiarek i dopasowywanie odzieży do sylwetki klienta, przygotowanie formy na papierze i odwzo-
 rozp. MG z 18.11.2002 r. w sprawie minimalnych
rowanie jej na materiale, wykrawanie elementów odzieży, fastrygowanie, formowanie termiczne wy-
wymagań dotyczących bhp w zakresie użytkowania
branych elementów, podklejanie wkładami usztywniającymi i wzmacniającymi, zszywanie elementów
maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U.
odzieży, prasowanie, wykańczanie.
Nr 191, poz. 1596, ze zm.),
W dużym zakładzie odzieżowym:
 rozp. MG z 20.12.2005 r. w sprawie zasadniczych
" projektowanie, w tym opracowanie graficzne procesów produkcyjnych,
wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa
" opracowywanie formy odzieży według danego projektu,
(Dz.U. Nr 259, poz. 2170, ze zm.),
" przygotowywanie pierwowzoru oraz wzoru końcowego,
 rozp. MZ z 3.10.2004 r. w sprawie bezpieczeństwa
" krojenie materiałów odzieżowych,
i higieny pracy związanej z występowaniem w miej-
" wykrawanie elementów odzieży według okreS
lonego standardu wymiarowego,
scu pracy czynników chemicznych (Dz.U. z 2005 r.
" kontrola procesu szycia, sklejania i prasowania,
Nr 11, poz. 86),
" ocenianie i kwalifikowanie jakoS
ci wyrobu,
 rozp. MPiPS z 29.11.2002 r. w sprawie najwyższych
" przyszywanie metek do ubrań.
dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodli-
Krawiec ma do dyspozycji instrukcje: bezpiecznej obsługi i konserwacji maszyn i urządzeń technicz-
wych dla zdrowia w S
rodowisku pracy (Dz.U. Nr 217,
nych eksploatowanych na stanowisku pracy, ppoż., użytkowania S
rodków ochrony indywidualnej.
poz. 1833, ze zm.),
Inne S
rodki profilaktyczne to: odpowiednie oS
wietlenie stanowisk pracy, odciągi miejscowe przy ma-
 rozp. MIPS z 10.4.2000 r. w sprawie bhp przy ręcz-
szynach krojczych i wykrojnikach, dodatkowe przerwy w pracy pozwalające na wykonanie ćwiczeń
nych pracach transportowych (Dz. U. Nr 26, poz. 313,
relaksacyjnych i zmianę pozycji ciała, cykliczne przeglądy instalacji elektrycznej w budynku oraz
ze zm.),
przeglądy maszyn i urządzeń technicznych zasilanych energią elektryczną wykonywane przez osoby
 PN-N-18002:2000 Systemy zarządzania bezpieczeń-
uprawnione, stosowanie ochronników słuchu (dotyczy dużych zakładów odzieżowych).
stwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka
Inne S
rodki profilaktyczne to: podręczny sprzęt ppoż., apteczka pierwszej pomocy, okresowe szkole-
zawodowego,
nia bhp i badania lekarskie.
 instrukcje użytkowania maszyn i urządzeń technicz-
Krawiec używa: maszyn szwalniczych i krojczych, wykrojników, maszyn specjalnych (np. stebnówek,
nych zasilanych energią elektryczną,
dziurkawek, pikówek, overlocków, zgrzewarek), maszyn prasowalniczych (pras parowych i elektrycz-
 instrukcje zakładowe.
nych), żelazka, komputera do opracowywania projektów. Krawiec wykorzystuje też: igły, szpilki,
nożyce, liniały krawieckie, kredę krawiecką, naparstek, manekiny.
Rozdział 5/2.I.9.
8
WZÓR
Lp. Zagrożenie ródło zagrożenia CiężkoS
ć Prawdopodobieństwo Oszacowanie Działania
Wyniki pomiarów szkód ryzyka profilaktyczne
12 3 4 5 6 7
1. OS
wietlenie. le dobrane oS
wietlenie Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Dostosowanie oS
wietlenia w po-
sztuczne na stanowiskach pra- dopuszczalne mieszczeniach pracy do wymogów
cy. Zbyt duży kontrast oS
wie- okreS
lonych w Polskiej Normie
tlenia pomiędzy płaszczyzną PN-EN 12464 1:2004 R
wiatło
roboczą, a przejS
ciem. Nie- i oS
wietlenie. OS
wietlenie miejsc pra-
równomierne lub zbyt małe na- cy. CzęS
ć 1: Miejsca pracy we wnę-
tężenie oS
wietlenia na płasz- trzach. Pomiary oS
wietlenia na płasz-
czyx
nie roboczej. le umiesz- czyznach roboczych stanowisk pra-
czone przenoS
ne x
ródła S
wiatła cy. Kontrola oS
wietlenia miejscowe-
powodujące olS
nienia, go. Szkolenie pracowników z zasad
wydłużone cienie, itp. poprawnego rozmieszczania oS
wie-
tlenia miejscowego.
2. Hałas. Maszyny i urządzenia technicz- R
rednia Prawdopodobne R
rednie  Obowiązek stosowania ochronników
ne stosowane w procesie pro- dopuszczalne słuchu (nauszniki), gdy zostanie prze-
dukcyjnym (np. maszyny szwal- kroczona dopuszczalna wartoS
ć
nicze, zarówno te które wyko- hałasu w S
rodowisku pracy  85 dB.
rzystuje pracownik, jak też ma- Jeżeli wartoS
ć natężenia hałasu
szyny użytkowane na sąsied- osiągnie 80 dB, pracowników należy
nich stanowiskach pracy). wyposażyć w ochronniki słuchu.
3. Pył przemysłowy. Maszyny krojcze, wykrojniki. Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Kontrola sprawnoS
ci działania wenty-
Pył powstający podczas kroje- dopuszczalne lacji mechanicznej ogólnej oraz od-
nia surowców (m.in. tkanin, ciągów miejscowych na stanowiskach,
skóry, trawy morskiej, gąbki, na których występuje największe za-
itp.). pylenie (dotyczy dużych zakładów
odzieżowych).
4. Wibracje. Maszyny i urządzenia technicz- R
rednia Mało prawdopodobne Małe Stosowanie przerw w pracy. okreso-
ne stosowane w procesie pro- we zmiany stanowisk (rotacja pra-
dukcyjnym (np. maszyny szwal- cowników).
nicze).
WZÓR
Rozdział 5/2.I.9.
9
12 3 4 5 6 7
5. Niebezpieczne napięcie Instalacja elektryczna w budyn- Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Cykliczne przeglądy instalacji elek-
w instalacji elektrycznej. ku, maszyny i urządzenia tech- dopuszczalne trycznej w budynku oraz przeglądy
niczne zasilane energią elek- maszyn i urządzeń technicznych zasi-
tryczną. Do porażenia energią lanych energią elektryczną wykony-
elektryczną dochodzi najczę- wane przez osoby uprawnione. Co-
S
ciej, gdy nie są prowadzone dzienna kontrola stanu przewodów
okresowe kontrole stanu insta- zasilających, gniazdek, itp.
lacji (w tym przewodów zasi-
lających maszyny), rozdziału
energii elektrycznej w budynku.
6. Ruchome elementy Maszyny z nieosłoniętymi lub R
rednia Prawdopodobne R
rednie  Zakaz demontażu osłon częS
ci wi-
maszyn i urządzeń x
le osłoniętymi częS
ciami wi- dopuszczalne rujących w maszynach i urządzeniach
technicznych  pochwy- rującymi, także podczas pracy technicznych. Przeglądy maszyn
cenie, uderzenie. w nieodpowiednim ubraniu i urządzeń technicznych wykonywa-
(np. zbyt lux
ne mankiety ręka- ne przez osoby uprawnione. Co-
wów, bandaż na ręku). Zagro- dzienna kontrola stanu osłon przez
żenie jest większe podczas pracowników. Zakaz pracy przy ma-
czyszczenia i regulowania ma- szynie ze x
le zamontowaną osłoną,
szyn bez wczeS
niejszego odłą- osłoną niekompletną lub uszkodzoną.
czenia ich od x
ródła zasilania.
7. Uderzenie o nierucho- Maszyny i urządzenia technicz- R
rednia Prawdopodobne R
rednie  DbałoS
ć o ład i porządek, zwłaszcza
me elementy. ne na stanowisku pracy. Po- dopuszczalne w przejS
ciach i na dojS
ciach do stano-
jemniki na materiały i wyroby, wisk pracy. Działania ograniczające
skrzydła drzwi, szafki, inne ele- poS
piech. Zachowanie należytej
menty zlokalizowane w przejS
- ostrożnoS
ci.
ciach i dojS
ciach.
8. Pożar. Niesprawna instalacja elek- Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Kategoryczny zakaz używania otwar-
tryczna oraz lekceważenie dopuszczalne tego ognia na terenie zakładu pracy.
zakazu palenia tytoniu poza Palenie tytoniu dopuszczalne wy-
miejscami specjalnie do tego łącznie w wyznaczonych miejscach.
celu wyznaczonymi. Cykliczne przeglądy instalacji elek-
trycznej w budynku oraz przeglądy
Rozdział 5/2.I.9.
10
WZÓR
12 3 4 5 6 7
maszyn i urządzeń technicznych zasi-
lanych energią elektryczną wykony-
wane przez osoby uprawnione.
Systematyczne usuwanie kurzu gro-
madzącego się na obudowach ma-
szyn i w instalacji wentylacyjnej.
9. Powierzchnie, na któ- Bałagan w miejscu wykonywa- R
rednia Prawdopodobne R
rednie  DbałoS
ć o ład i porządek na stanowi-
rych możliwy jest upa- nia prac (m.in. x
le zamocowane dopuszczalne sku pracy. Zakaz gromadzenia na sta-
dek  poS
lizgnięcie, przewody zasilania elektrycz- nowisku pracy zbyt wielu materia-
upadek na tej samej nego, znajdujące się w przejS
- łów. Nakaz odkładania niepotrzeb-
płaszczyx
nie. ciach, porozrzucane odpady nych narzędzi na miejsce. Kontrola
materiałów, itp.) posadzek, natychmiastowe naprawy
wszystkich zauważonych uszkodzeń.
Działania ograniczające poS
piech.
Zachowanie należytej ostrożnoS
ci.
10. Ostrza, ostre krawędzie. Wykorzystywanie niesprawnych R
rednia Prawdopodobne R
rednie  Działania ograniczające poS
piech.
narzędzi z napędem elektrycz- dopuszczalne Zachowanie należytej ostrożnoS
ci
nym (najczęS
ciej w przypadku zwłaszcza w trakcie użytkowania na-
obsługi maszyn krojczych) lub rzędzi ręcznych. Stosowanie się
użytkowanie tych narzędzi nie- do instrukcji użytkowania maszyn
zgodnie z instrukcją użytkowa- i urządzeń eksploatowanych na
nia (m.in. zły dobór igieł do ro- danym stanowisku pracy.
dzaju wykonywanej pracy, brak
osłon lub osłony uszkodzone,
x
le zamontowane, niestosowa-
nie S
rodków ochrony indywidu-
alnej, itp.). Wykorzystywanie
narzędzi ręcznych (np. igieł,
szpilek i nożyczek). Krawędzie
opakowań.
WZÓR
Rozdział 5/2.I.9.
11
12 3 4 5 6 7
11. Odpryski elementów Zły dobór igieł. Zbytni poS
piech R
rednia Prawdopodobne R
rednie  Działania ograniczające poS
piech.
materialnych. w pracy. Brak wymaganych dopuszczalne Zachowanie należytej ostrożnoS
ci.
osłon. Niestosowanie wymaga- Stosowanie osłon wymaganych na
nych S
rodków ochrony indywi- danym urządzeniu. Stosowanie igieł
dualnej (np. okularów ochron- właS
ciwie dobranych do materiału.
nych w trakcie pracy przy Zalecana jest ostrożnoS
ć podczas
guzikarce). przechodzenia w sąsiedztwie stano-
wisk, gdzie niebezpieczeństwo wy-
stąpienia odprysków jest największe
(np. koło guzikarek). Szkolenia bhp.
12. Powierzchnie o podwy- Gorąca powierzchnia maszyn R
rednia Prawdopodobne R
rednie  Zachowanie należytej ostrożnoS
ci
ższonej temperaturze. prasowalniczych, zgrzewarek, dopuszczalne podczas prac prasowalniczych.
żelazek. Gorąca para. Do ura- Działania ograniczające poS
piech.
zów dochodzi najczęS
ciej
w wyniku nadmiernego poS
pie-
chu lub przy braku należytej
ostrożnoS
ci.
13. Czynniki chemiczne  Substancje drażniące z tkanin Mała Mało prawdopodobne Małe Stosowanie wyłącznie materiałów
szkodliwe i drażniące  naturalnych i syntetycznych sprawdzonych. W przypadku stwier-
oddziaływanie przez oraz skór (garbniki, barwniki, dzenia wystąpienia objawów alergicz-
skórę i drogi S
luzowe. kwas octowy, formaldehyd, nych skóry obowiązek stosowania
kwas siarkowy, sole chromu). rękawic ochronnych i dermatologicz-
nych S
rodków ochrony skóry.
Odsunięcie od pracy osób uczulonych
(przesunięcie na inne stanowisko).
14. Obciążenie fizyczne  Praca manualna wykonywana R
rednia Prawdopodobne R
rednie  Przerwy w pracy pozwalające na
statyczne. w pozycji siedzącej lub stojącej. dopuszczalne zmianę pozycji ciała. Przegląd stano-
Wykonywanie czynnoS
ci po- wisk pracy pod kątem ich ergonomii
wtarzalnych.  korekta zauważonych odstępstw.
Rotacja pracowników na stanowi-
skach najbardziej zagrożonych.
Rozdział 5/2.I.9.
12
WZÓR
12 3 4 5 6 7
15. Obciążenie fizyczne  Ręczny transport pojemników R
rednia Prawdopodobne R
rednie  Przestrzeganie norm dotyczących
dynamiczne. z materiałami. dopuszczalne ciężaru oraz dystansu, jaki mogą po-
konywać pracownicy przy transpor-
cie ręcznym.
Zagrożenia biologiczne
Lp. Zagrożenie ródło zagrożenia CiężkoS
ć Prawdopodobieństwo Oszacowanie Działania profilaktyczne
szkód ryzyka
Grupa ryzyka Droga przenoszenia Przechowywanie akt
16. Owady i mikroorga- Mole, pleS
ń w składowanych Mała Mało prawdopodobne Małe WłaS
ciwy sposób składowania mate-
nizmy. materiałach. riałów zgodny z zaleceniami produ-
centa. Odpowiednia wymiana powie-
trza w pomieszczeniach magazyno-
wych. Kontrola przechowywanych
materiałów. Zakaz składowania ma-
teriałów w iloS
ci przekraczającej
kilkudniowe potrzeby produkcji.
17. Wirusy grypy (typu A, Ludzie. R
rednia Prawdopodobne R
rednie  Szczepienia tylkoAi B.
B, C) Orthomyxoviridae. dopuszczalne
Gr. 2, szczepienia. Powietrzno-kropelkowa. Nie.
18. Gronkowiec złocisty Ludzie. Duża Mało prawdopodobne Małe R
rodki ochrony indywidualnej, prze-
Staphlococcus areus strzeganie zasad higieny osobistej.
Gr. 2, brak szczepień A Powietrzno-kropelkowa, po- Nie
wietrzno-pyłowa, pokarmowa,
bezpoS
rednia.
19. Prątek grux
licy Myco- Ludzie. Duża Mało prawdopodobne R
rednie  Szczepienia ochronne, przestrzeganie
bacterium tuberculosis. dopuszczalne zasad higieny.
Gr. 3, szczepienia. Powietrzno-kropelkowa. Nie.
Uwagi: Brak lub niestosowanie zabezpieczeń powoduje podwyższenie kategorii ryzyka, tzn. zwiększa prawdopodobieństwo Zatwierdził:
zaistnienia wypadku, choroby.
WZÓR
Rozdział 5/2.I.9.
13
Rozdział 5/2.I.9. WZÓR
14