OPINIE
Rozdział 5/2.I.16.
5/2.I.16. Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku
pracownika pralni
Dariusz Płochocki zawodowego na stanowisku pracy pracownika pralni
RozdziałOcena
5/2.I.16. 5/2.I.16.
5. Ryzyko zawodowe
marzec 2010 ryzyka
Spis treS
ci
1. Opis stanowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2. Zakres obowiązków pracownika pralni . . . . . . . . . . 2
3. Organizacja pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
4. Wymagane kwalifikacje. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
5. Identyfikacja zagrożeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
6. Stosowane S
rodki profilaktyczne . . . . . . . . . . . . . . . 7
7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy
za ostatnie 5 lat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
8. Karta oceny ryzyka zawodowego. . . . . . . . . . . . . . . 10
1. Opis stanowiska
Pracownik pralni wykonuje swoje zadania w pomieszczeniach zamkniętych, Środowisko
pracy
zlokalizowanych w zakładzie prowadzącym działalnoS
ć w zakresie prania usłu-
gowego.
Pranie wykonywane jest metodą: Metody

standardową, z wykorzystaniem wody, tzw.  pranie na mokro oraz

prania chemicznego, gdzie zamiast wody wykorzystywany jest organiczny
rozpuszczalnik, tzw.  czyszczenie na sucho .
Pomieszczenia zostały wyposażone w instalację co i instalację wentylacji mecha-
nicznej. W pomieszczeniach zapewniono prawidłową wymianę powietrza.
Wymiana powietrza w zależnoS
ci od funkcji pomieszczenia
Nawiew Wywiew
Rodzaj pomieszczenia
(iloS
ć wymian (iloS
ć wymian
na godzinę) na godzinę)
Sortownie i magazyny odzieży brudnej
oraz przeznaczone do płukania i odwiro-
56
wania odzieży.
Pomieszczenia służące do moczenia, odka-
34
żania oraz ręcznego prasowania odzieży.
Pomieszczenia przeznaczone do gotowa-
nia odzieży, prania ręcznego i mechanicz-
67
nego.
Suszarnie i pomieszczenia do mechanicz-
45
nego prasowania odzieży (maglowania).
Sortownie i magazyny odzieży wypranej.
11
marzec 2010 1
OPINIE 5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/2.I.16.
Oprócz wentylacji ogólnej w pomieszczeniach pralni zastosowano wyciągi miejsco-
we nad stanowiskami obsługi urządzeń i maszyn pralniczych.
Pomieszczenia pralni zlokalizowane na jednej kondygnacji w budynku są oS
wietlo-
ne S
wiatłem mieszanym dziennym i sztucznym.
Maszyny Maszyny i urządzenia pralnicze obsługiwane przez pracownika, to:
i urządzenia

pralnico-wirówki i pralnico-wirówki z barierą higieniczną,
pralnicze

agregaty do chemicznego czyszczenia odzieży,

wirówki,

suszarki,

magle, żelazka, walce obrotowe, mechaniczne płyty dociskowe (urządzenia do
prasowania zmechanizowanego),

pakowarki,

wózki do transportu prania.
W małych zakładach usługowych pracownik pralni obsługuje również kasę fi-
skalną.
Ponadto pracownik wykorzystuje:

stół do wywabiania plam,

szczotki, gąbki, S
cierki,

mydła, detergenty, wybielacze, rozpuszczalnik Stoddarda, czterochloroetylen
(inne nazwy to: tetrachloroetylen, perchloroetylen, dwuchlorek węgla), itp.
PRZYKA
AD Do usuwania plam stosowanych jest także kilka innych preparatów chemicznych, m.in.: amoniak,
nadtlenek wodoru, octan amylu, kwasy octowy i szczawiowy oraz formaldehyd.
2. Zakres obowiązków pracownika pralni
Obowiązki W dużych zakładach pracy zajmujących się praniem usługowym występuje po-
dział obowiązków pomiędzy poszczególnych pracowników. Podział ten z reguły
przebiega następująco:

operator agregatu do chemicznego czyszczenia odzieży  pracownik, który
usuwa plamy z ubrań i innych tkanin, głównie z użyciem agregatów do prania
chemicznego,

maglarz,

prasowacz odzieży i tkaniny.
W małych zakładach pracownik wykonuje wszystkie czynnoS
ci poczynając od
przyjęcia poprzez pranie aż do wydania klientowi czystej odzieży i tkanin.
Do obowiązków pracownika należy usuwanie zabrudzeń z odzieży i tkanin, ręcz-
nie bądx
przy użyciu maszyn i urządzeń pralniczych, a w szczególnoS
ci:

przyjmowanie, metkowanie oraz sortowanie odzieży i tkanin w zależnoS
ci od
koloru, rodzaju tkaniny oraz rodzaju zabrudzenia,

transport odzieży i tkanin,

wstępne usuwanie plam metodą ręczną przy użyciu substancji/preparatów
chemicznych,
2 marzec 2010
5/2.I.16. Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku pracy pracownika pralni OPINIE
Rozdział 5/2.I.16.

przygotowanie do pracy oraz obsługa maszyn i urządzeń pralniczych zgodnie
z instrukcją użytkowania i instrukcją bezpiecznej obsługi i konserwacji,

stosowanie się do zaleceń zawartych w kartach charakterystyki substancji/
/preparatów chemicznych wykorzystywanych w procesie czyszczenia odzie-
ży i tkanin,

kontrolowanie stopnia usunięcia plam i zabrudzeń z odzieży i tkanin podda-
nych praniu,

apretowanie (krochmalenie),

maglowanie i prasowanie,

pakowanie oraz wydawanie klientom (w przypadku małych zakładów pracy)
odzieży i tkanin, które przeszły proces prania, w tym obsługa kasy fiskalnej,

prace konserwacyjne (przewidziane w instrukcji użytkowania) związane
z utrzymaniem we właS
ciwym stanie technicznych maszyn i urządzeń pral-
niczych,

dbanie o ład i porządek na stanowiskach pracy.
Typowymi pracami konserwacyjnymi, które wykonuje pracownik pralni jest: PRZYKA
AD
czyszczenie maszyn piorących z zanieczyszczeń (odszlamianie),
wymiana filtrów.
Prace konserwacyjne, które nie zostały wymienione w instrukcji użytkowania
urządzenia są wykonywane przez autoryzowany serwis.
3. Organizacja pracy
W zakładzie pracy zatrudnionych jest łącznie 6 pracowników. Praca jest dwuzmia-
nowa i trwa przez 5 dni w tygodniu.
4. Wymagane wykształcenie, doS
wiadczenie, zdolnoS
ci
oraz uprawnienia
Na stanowisku pracownika pralni można zatrudnić osobę, która:

ukończyła 18-ty rok życia (ze względu na stosowanie do czyszczenia substan-
cji/preparatów chemicznych),

ma odpowiedni stan zdrowia udokumentowany aktualnym orzeczeniem le-
karskim o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku pracownika pralni,

jest w stanie fizycznym i psychicznym, pozwalającym na prawidłowe wykony-
wanie powierzonego mu zakresu obowiązków,

jest przeszkolona odpowiednio do zakresu obowiązków z tematyki dotyczącej
bezpieczeństwa i higieny pracy,

zna i zrozumiała dokumentację techniczną maszyn i urządzeń pralniczych,
w tym instrukcję użytkowania,

zna i zrozumiała karty charakterystyki substancji/preparatów chemicznych
stosowanych w zakładzie pracy.
marzec 2010 3
OPINIE 5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/2.I.16.
5. Identyfikacja zagrożeń
Zagrożenie lub czynnik
Możliwe skutki
Lp. niebezpieczny, ródło zagrożenia
zagrożenia
szkodliwy, uciążliwy
1 234
1. Wysoka temperatura. Kotły parowe, stoły do Oparzenie I stopnia skóry,
prasowania, stopa żelaz- najczęS
ciej rąk.
ka, także gorąca para.
2. Mikroklimat. Wysoka temperatura Dyskomfort termiczny.
połączona z dużą wilgot- Zasłabnięcia.
noS
cią powietrza.
3. Pożar, wybuch. Rozpuszczalniki stosowa- NajczęS
ciej dochodzi do
ne w procesie prania che- poparzeń, ale zdarza się,
micznego, zwłaszcza że w wyniku wybuchu
w przypadku gdy: lub pożaru może dojS
ć
do S
mierci lub ciężkiego
" czynnoS
ci napełniania
uszkodzenia ciała.
i opróżniania maszyn
pralniczych, w których
stosuje się różnego ro-
dzaju rozpuszczalniki,
wykonywane są przy
unieruchomionej wen-
tylacji wyciągowej miej-
scowej i zamkniętej
przepustnicy kanału
wentylacyjnego odpro-
wadzającego opary tych
rozpuszczalników na
zewnątrz pomieszczenia,
" odzież poddaną czysz-
czeniu rozpuszczalnika-
mi wyjmuje się z agre-
gatu pralniczego przed
wysuszeniem i prze-
wietrzeniem i pozostaje
ona na stanowiska pra-
cy w pomieszczeniu x
le
wentylowanym,
" odzież po zakończonym
czyszczeniu, przed
przekazaniem jej do
dalszej obróbki techno-
logicznej, nie jest pod-
dawana wietrzeniu
w pomieszczeniu ze
skuteczną wentylacją,
4 marzec 2010
5/2.I.16. Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku pracy pracownika pralni OPINIE
Rozdział 5/2.I.16.
1 234
" rozpuszczalnik prze-
chowywany jest w miej-
scy pracy w iloS
ci więk-
szej niż niezbędna do
pracy na jednej zmianie
roboczej,
" nie przestrzegane są
przepisy ppoż. (w tym
wchodzenie do pomiesz-
czenia, gdzie stosowany
jest rozpuszczalnik ze
x
ródłem otwartego
ognia),
" nie przestrzegane są za-
sady przechowywania
S
cierek, tamponów, itp.
odpadów nasączonych
substancjami łatwopal-
nymi w zamkniętych
pojemnikach.
4. Hałas. Pracujące maszyny Uszkodzenie słuchu.
i urządzenia pralnicze, Zmęczenie, znużenie
urządzenia wentylacyjne. i uczucie rozdrażnienia.
5. Powierzchnie sprzyjające Mokre i S
liskie posadzki Zwichnięcia i złamania
upadkowi na tym samym (rozlana woda i preparaty kończyn, stłuczenia ciała.
poziomie  poS
lizgnięcie, chemiczne), brak ażuro-
potknięcie, upadek na tej wych podestów na stano-
samej płaszczyx
nie. wiskach pracy, na których
stosowane są substancje
chemiczne do czyszcze-
nia, prania, apretowania.
Stosy porozwieszanych
ubrań utrudniających
widocznoS
ć.
6. Wystające elementy. Naroża magli, stołów do Uderzenia powodują
prasowania, elementy urazy ciała (stłuczenia)
regałów.  szczególnie kończyn
dolnych.
7. Przemieszczające się po- Wózki do transportu Stłuczenia całego ciała,
mocnicze S
rodki transpor- prania. w tym najczęS
ciej koń-
tu materiały. czyn.
8. Ruchome elementy Urządzenia do mecha- Przygniecenia. Urazy
maszyn i urządzeń. nicznego prasowania dłoni.
odzieży.
9. Ostrza i ostre krawędzie. Szpilki, igły, taS
my i kra- Urazy najczęS
ciej dłoni
wędzie opakowań stoso- (zwłaszcza zakłucia,
wanych substancji i pre- otarcia i skaleczenia).
paratów chemicznych.
marzec 2010 5
OPINIE Rozdział 5/2.I.16.
Rozdział 5/2.I.16.
1 234
10. Niebezpieczne napięcie Urządzenia zasilane ener- Porażenie prądem elek-
w sieci elektrycznej. gią elektryczną. trycznym  ciężkie uszko-
dzenie ciała, poparzenia,
poS
rednio stłuczenia,
a w skrajnych przypad-
kach porażenia S
miertelne.
11. Szkodliwe czynniki Czterochloroetylen. Czynnik rakotwórczy dzia-
chemiczne. łający zwłaszcza na układ
krwiotwórczy (białaczka).
Przy dłuższej ekspozycji
opary powodują zaczer-
wienienie spojówek i zabu-
rzenia wzroku, kaszel, ból
i zawroty głowy, zaburze-
nia chodu, nadmierne po-
cenie się, sennoS
ć i halucy-
nacje, zaburzenia pamięci
 ustępujące po przerwa-
niu narażenia.
Skażenie oczu może spo-
wodować uszkodzenie
rogówki.
Oblanie skóry może
wywołać objawy, jak przy
zatruciu drogą inhala-
cyjną.
Zatrucie drogą pokar-
mową powoduje: nudno-
S
ci, wymioty, biegunkę
i objawy ze strony układu
nerwowego, jak przy za-
truciu drogą inhalacyjną.
Rozpuszczalnik Substancja rakotwórcza
Stoddarda. (kat. 2). Może powodować
uszkodzenie płuc w przy-
padku połknięcia oraz sta-
ny depresyjne i neuropa-
tie. Stwarza ryzyko zatruć.
Mydła, detergenty, wybie- Choroby skóry, alergie,
lacze (w tym: amoniak, astma oskrzelowa. Możli-
nadtlenek wodoru, kwasy woS
ć ostrych zatruć.
octowy i szczawiowy,
formaldehyd).
Enzymy zawarte w deter- MożliwoS
ć wystąpienia
gentach. astmy oskrzelowej.
Substancje wydzielające MożliwoS
ć ostrych zatruć.
się w wyniku reakcji
chemicznych substancji
czyszczących z materia-
łami i zabrudzeniami.
6 marzec 2010
Rozdział 5/2.I.16. OPINIE
Rozdział 5/2.I.16.
1 234
12. Dynamiczne przeciążenie Ręczny transport odzieży Urazy układu mięS
nio-
układu mięS
niowo-szkie- i tkanin poddawanych wo-szkieletowego, np.
letowego. praniu. Załadunek do naciągnięcia mięS
ni
maszyn pralniczych. i S
cięgien.
13. Statyczne obciążenie Wykonywanie czynnoS
ci Długotrwałe i nawra-
układu mięS
niowo-szkie- powtarzalnych, często cające dolegliwoS
ci
letowego. jednostronnych w podob- układu mięS
niowo-szkie-
nej wymuszonej pozycji letowego, zwyrodnienia.
ciała, zwłaszcza przy pra-
sowaniu i maglowaniu.
14. Obciążenie emocjonalne Klienci nie zadowoleni Zasłabnięcie, zawał serca.
 stres. z wykonanej usługi. Od-
powiedzialnoS
ć za przyję-
te pieniądze.
Zagrożenia biologiczne
Zagrożenie ródło zagrożenia
Możliwe skutki
Lp.
zagrożenia
Grupa Droga zakażenia
15. Wirusy grypy (typu A, B, Ludzie. Grypa, zapalenie płuc.
C) Orthomyxoviridae.
gr. 2, szczepienia. Drogą powietrzno-kropel-
kową.
16. Mikroorganizmy chorobo- Bakterie, wirusy i rozto- Choroby zakax
ne.
twórcze zawarte w odzie- cza występujące w brud-
ży i tkaninach oddawa- nych ubraniachi wpo-
nych do prania. S
cieli, szczególnie w tych
poplamionych wydzieli-
nami ludzkimi.
Drogą powietrzno-kropel-
kową i powietrzno-pyłową.
6. Stosowane S
rodki profilaktyczne
Pracownik ma do dyspozycji: Środki
ochronne

ubranie robocze,

obuwie ochronne ze spodami przeciwpoS
lizgowymi,

rękawice ochronne,

kremy ochronne.
W przypadku stosowania czterochloroetylenu, pracownika wyposażono w:

okulary ochronne,

rękawice kauczukowe nitrylowe.
W przypadku stosowania rozpuszczalnika Stoddarda, pracownik stosuje:

odzież ochronną wykonaną z materiałów powlekanych neoprenem lub vito-
nem,

rękawice ochronne wykonane z nitrylu, neoprenu lub vitonu,
marzec 2010 7
OPINIE Rozdział 5/2.I.16.
Rozdział 5/2.I.16.

obuwie ochronne całotworzywowe na spodach z neoprenu,

okulary ochronne chroniące przed kroplami cieczy,

sprzęt ochrony układu oddechowego  półmaskę skompletowaną z pochłania-
czem typu A.
Powyższe S
rodki ochrony powinny być wykonane w wersji antyelektrostatycznej.
Dobór S
rodków ochrony układu oddechowego powinien być dokonany w oparciu
o wyniki pomiarów S
rodowiskowych.
Instrukcje Pracownik ma także do dyspozycji na stanowisku pracy instrukcje:

użytkowania i konserwacji maszyn oraz urządzeń pralniczych,

dotyczącą postępowania z substancjami/preparatami chemicznymi,

pierwszej pomocy,

przeciwpożarową,

postępowania w przypadkach nietypowych (np. napad).
Inne środki Inne S
rodki profilaktyczne to:
profilaktyczne

okresowe przeglądy konserwacyjne instalacji oraz urządzeń zasilanych energią
elektryczną,

podręczny sprzęt ppoż.,

apteczka pierwszej pomocy,

okresowe szkolenia bhp i badania lekarskie.
Szkolenia prowadzone są zawsze, w przypadku wprowadzenia zmian:

w zakresie urządzeń eksploatowanych przez pracownika,

wprowadzenia nowych substancji/preparatów chemicznych.
7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy za
ostatnie 5 lat
W ciągu minionych pięciu lat nie zanotowano żadnego wypadku przy pracy, które-
mu uległby pracownik pralni.
W analogicznym okresie nie zanotowano żadnego przypadku choroby zawodowej.
8. Karta oceny ryzyka zawodowego
Prezentowaną Kartę oceny ryzyka zawodowego opracowano w skali trójstopnio-
wej wg PN-N-18002:2000 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne
wytyczne do oceny ryzyka zawodowego.
Poniższa Karta jest dokumentem przykładowym, co oznacza, że na konkretnych
stanowiskach pracy w Państwa zakładach częS
ć ze zidentyfikowanych zagrożeń
może nie występować, ale mogą pojawić się inne, nieuwzględnione w poniższej
ocenie.
8 marzec 2010
Rozdział 5/2.I.16. OPINIE
Rozdział 5/2.I.16.
JeS
li w pralni nie stosuje się metody prania chemicznego, zagrożenia związane z wykorzystywaniem PRZYKA
AD
rozpuszczalników niezbędnych do takiego prania można pominąć.
W niniejszej ocenie ryzyka zawodowego nie uwzględniono zagrożeń związanych ze stosowaniem sub- PRZYKA
AD
stancji/preparatów chemicznych do farbowaniu odzieży. W przypadku, gdy pralnia S
wiadczy usługi
tego typu należy dodatkowo uwzględnić te zagrożenia.
W przypadku stosowania w pralniach generatorów ozonu należy uwzględnić zagrożenia wynikające PRZYKA
AD
z silnych właS
ciwoS
ci utleniających tego gazu, w przypadku wystąpienia większych jego stężeń.
Zwracamy uwagę, że w poniższej ocenie ryzyka zawodowego uwzględniono
stosowanie S
rodków ograniczających zagrożenia.
Przypominamy także, że pracownik powinien być zapoznany z Kartą oceny ryzy-
ka zawodowego razem z Kartą identyfikacji zagrożeń. Dowodem potwierdzającym
zapoznanie się pracownika jest podpisana przez niego Karta oceny ryzyka zawodo-
wego z datą i adnotacją  Zapoznałem się .
marzec 2010 9
Rozdział 5/2.I.16.
Rozdział 5/2.I.16.
KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO Data & ........... Numer Karty .................................................
Sporządził zespół
Liczba .......................................................................
narażonych .......................................................................
Stanowisko pracy Pracownik pralni
........................ .......................................................................
Charakterystyka stanowiska pracy: Do obowiązków pracownika należy usuwanie zabru- Dokumenty odniesienia:
dzeń z odzieży i tkanin, ręcznie bądx
przy użyciu maszyn i urządzeń pralniczych, a w szczegól-
 ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz.U. z 1998 r. Nr 21,
noS
ci: przyjmowanie, metkowanie oraz sortowanie odzieży i tkanin, transport odzieży i tkanin,
poz. 94, ze zm.),
wstępne ręczne usuwanie plam przy użyciu substancji/preparatów chemicznych, przygotowa-
 rozp. MPiPS z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów
nie do pracy oraz obsługa maszyn i urządzeń zgodnie z instrukcją użytkowania, stosowanie się
bhp (tj. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, ze zm.),
do zaleceń zawartych w kartach charakterystyki substancji/preparatów chemicznych wykorzy-
 rozp. MZiOS z 30.5.1996 r. w sprawie przeprowadzania ba-
stywanych w procesie czyszczenia odzieży i tkanin, kontrola usunięcia zabrudzeń, krochmale-
dań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki
nie, maglowanie i prasowanie, pakowanie oraz wydawanie klientom odzieży i tkanin, obsługa
zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wy-
kasy fiskalnej, prace konserwacyjne, dbanie o ład i porządek na stanowiskach pracy.
dawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U.
Pracownik obsługuje: pralnico-wirówki i pralnico-wirówki z barierą higieniczną, agregaty do
Nr 69 poz. 332, ze zm.),
chemicznego czyszczenia odzieży, wirówki, suszarki, magle, żelazka, walce obrotowe, mecha-
 rozp. MPiPS z 14.3.2000 r. w sprawie bhp przy ręcznych pra-
niczne płyty dociskowe (urządzenia do prasowania zmechanizowanego), pakowarki, wózki do
cach transportowych (Dz.U. Nr 26, poz. 313, ze zm.),
transportu prania, stół do wywabiania plam, szczotki, gąbki, S
cierki, kasę fiskalną.
 rozp. RM z 10.9.1996 r. w sprawie wykazu prac szczegól-
Pracownik wykorzystuje: mydła, detergenty, wybielacze, rozpuszczalnik Stoddarda, cztero-
nie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U.
chloroetylen, amoniak, nadtlenek wodoru, octan amylu, kwasy octowy i szczawiowy oraz
Nr 114, poz. 545, ze zm.),
formaldehyd.
 rozp. MG z 27.4.2000 r. w sprawie bhp w pralniach i farbiar-
Pracownik ma do dyspozycji: ubranie robocze, obuwie ochronne ze spodami przeciwpoS
lizgo-
niach (Dz.U. Nr 40, poz. 469),
wymi, rękawice i kremy ochronne,
 rozp. MZ z 3.10.2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny
W przypadku stosowania czterochloroetylenu pracownik stosuje: okulary ochronne i rękawice
pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynni-
kauczukowe nitrylowe
ków chemicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 11, poz. 86, ze zm.),
W przypadku stosowania rozpuszczalnika Stoddarda pracownika wyposażono w: odzież
 rozp. MZ z 1.12.2004 r. w sprawie substancji, preparatów,
ochronną z materiałów powlekanych neoprenem lub vitonem, rękawice ochronne wykonane
czynników lub procesów technologicznych o działaniu rako-
z nitrylu, neoprenu lub vitonu, obuwie ochronne całotworzywowe na spodach z neoprenu,
twórczym lub mutagennym w S
rodowisku pracy (Dz.U.
okulary ochronne, półmaskę skompletowaną z pochłaniaczem typu A.
Nr 280, poz. 2771, ze zm.),
Pracownik ma także na stanowisku pracy instrukcje: użytkowania i konserwacji maszyn oraz
 rozp. MZ z 5.3.2009 r. w sprawie oznakowania opakowań
urządzeń pralniczych, postępowania z substancjami/preparatami chemicznymi, pierwszej
substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz
pomocy, ppoż., postępowania w przypadkach nietypowych.
niektórych preparatów chemicznych (Dz.U. Nr 53, poz. 439),
Inne S
rodki profilaktyczne to: okresowe przeglądy instalacji oraz urządzeń zasilanych energią
 rozp. MPiPS z 29.11.2002 r. w sprawie najwyższych dopusz-
elektryczną, podręczny sprzęt ppoż., apteczka pierwszej pomocy, okresowe szkolenia bhp
czalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia
i badania lekarskie.
w S
rodowisku pracy (Dz.U. Nr 217, poz. 1833, ze zm.),
Rozdział 5/2.I.16.
10
WZÓR
 rozp. MSWiA z 21.4.2006 r. w sprawie ochrony przeciw-
pożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i tere-
nów (Dz.U. Nr 80, poz. 563),
 PN-N-18002:2000 Systemy zarządzania bhp. Ogólne wytyczne
do oceny ryzyka zawodowego,
 instrukcje użytkowania maszyn i urządzeń pralniczych,
 karty charakterystyki substancji/preparatów chemicznych,
 instrukcje zakładowe.
Lp. Zagrożenie ródło zagrożenia CiężkoS
ć Prawdopodo- Oszacowanie Działania
Wyniki pomiarów szkód bieństwo ryzyka profilaktyczne
12 3 45 6 7
1. Wysoka temperatura. Kotły parowe, stoły do praso- R
rednia Prawdopodobne R
rednie  WłaS
ciwa organizacja pracy. Zachowanie na-
wania, stopa żelazka, także dopuszczalne leżytej ostrożnoS
ci. Działania ograniczające
gorąca para. poS
piech. Dodatkowe szkolenia pracowni-
ków.
2. Mikroklimat. Wysoka temperatura połączona Mała Prawdopodobne Małe Przerwy w pracy. Zapewnienie napoi profi-
z dużą wilgotnoS
cią powietrza. laktycznych i pomieszczenia do odpoczynku.
3. Pożar, wybuch. Rozpuszczalniki stosowane R
rednia Prawdopodobne R
rednie  Oznakowanie stref niebezpiecznych zakazem
w procesie prania chemiczne- dopuszczalne używania otwartego ognia i palenia tytoniu.
go, zwłaszcza gdy: Kontrola sprawnoS
ci wentylacji. Obowiązek
" napełnianie i opróżnianie pracy przy włączonej wentylacji. Wykorzysty-
maszyn pralniczych, w któ- wanie sprzętu, odzieży ochronnej i S
rodków
rych stosuje się rozpuszczal- ochrony indywidualnej w wykonaniu anty-
niki, wykonywane jest przy elektrostatycznym. Przeglądy i konserwacje
unieruchomionej wentylacji sprzętu elektrycznego wykonywane przez
wyciągowej miejscowej i za- osoby o odpowiednich kwalifikacjach. Zapew-
mkniętej przepustnicy kanału nienie podręcznego sprzętu ppoż. Stosowanie
wentylacyjnego odprowa- obowiązujących instrukcji (zwłaszcza doty-
dzającego opary na zewnątrz czących wykorzystywania i składowania ma-
pomieszczenia, teriałów łatwopalnych). Zwrócenie uwagi na
" odzież czyszczoną rozpusz- zachowanie należytej ostrożnoS
ci. Regularne
czalnikami wyjmuje się z agre- usuwanie szmat i tamponów nasyconych
gatu pralniczego przed wysu- materiałami łatwopalnymi.
szeniem i przewietrzeniem
WZÓR
Rozdział 5/2.I.16.
11
12 3 45 6 7
i pozostaje ona w pomiesz-
czeniu x
le wentylowanym,
" odzież po czyszczeniu, przed
przekazaniem jej do dalszej
obróbki technologicznej, nie
jest wietrzona w pomiesz-
czeniu ze skuteczną wenty-
lacją,
" rozpuszczalnik przechowy-
wany jest w miejscy pracy
w iloS
ci większej niż nie-
zbędna na jednej zmianie
roboczej,
" nie przestrzegane są prze-
pisy ppoż. (wchodzenie do
pomieszczenia, gdzie stoso-
wany jest rozpuszczalnik ze
x
ródłem otwartego ognia),
" nie przestrzegane są zasady
przechowywania S
cierek,
tamponów, itp. odpadów
nasączonych substancjami
łatwopalnymi w zamkniętych
pojemnikach.
4. Hałas. Pracujące maszyny i urządzenia Mała Prawdopodobne Małe Pomiary S
rodowiskowe, a w przypadku
pralnicze, urządzenia wentyla- przekroczenia dopuszczalnego poziomu
cyjne. hałasu w S
rodowisku pracy obowiązek
wyposażenia narażonych pracowników
w ochronniki słuchu. ZmiennoS
ć wykony-
wania prac.
Rozdział 5/2.I.16.
12
WZÓR
12 3 45 6 7
5. Powierzchnie sprzy- Mokre i S
liskie posadzki (rozla- R
rednia Prawdopodobne R
rednie  Nakaz stosowania obuwia ochronnego ze
jające upadkowi na tym na woda i preparaty chemicz- dopuszczalne spodami antypoS
lizgowymi. Wyposażenie
samym poziomie  po- ne), brak ażurowych podestów stanowisk pracy w ażurowe podesty. Kon-
S
lizgnięcie, potknięcie, na stanowiskach pracy, na któ- trola stanu posadzek, naprawa wszystkich
upadek na tej samej rych stosowane są substancje uszkodzeń. DbałoS
ć o ład i porządek na
płaszczyx
nie. chemiczne do czyszczenia, stanowiskach pracy (usuwanie wszelkiego
prania, apretowania. Rozwie- rodzaju rozlanych płynów). Działania ogra-
szone ubrania utrudniające niczające poS
piech. Należyta ostrożnoS
ć.
widocznoS
ć.
6. Wystające elementy. Naroża magli, stołów do praso- Mała Prawdopodobne Małe Działania ograniczające poS
piech. Zachowa-
wania, elementy regałów. nie należytej widocznoS
ci na stanowiskach
pracy oraz w przejS
ciach. Oznakowanie
miejsc niebezpiecznych barwami bezpie-
czeństwa. OstrożnoS
ć.
7. Przemieszczające się Wózki do transportu prania. Mała Prawdopodobne Małe Działania ograniczające poS
piech. Zachowa-
pomocnicze S
rodki nie należytej ostrożnoS
ci podczas transportu
transportu, materiały. ubrań z wykorzystaniem wózka.
8. Ruchome elementy Urządzenia do mechanicznego R
rednia Prawdopodobne R
rednie  Urządzenia do mechanicznego prasowania
maszyn i urządzeń. prasowania odzieży. dopuszczalne odzieży za pomocą:
" walców obrotowych  należy wyposażyć
je w zabezpieczenie chroniące przed
przypadkowym wciągnięciem odzieży ro-
boczej pracownika lub jego rąk pomiędzy
prasujące elementy,
" płyt dociskanych mechanicznie  należy
je wyposażyć w zabezpieczenie chroniące
przed zwarciem lub dociS
nięciem płyt, gdy
pomiędzy płytami znajdują się ręce
obsługującego pracownika, lub w czasie
prac konserwacyjno-naprawczych.
Przy wykonywaniu powyższych prac należy
stosować odzież roboczą S
ciS
le przylegająca
do ciała pracownika.
WZÓR
Rozdział 5/2.I.16.
13
12 3 45 6 7
9. Ostrza i ostre krawę- Szpilki, igły, taS
my i krawędzie Mała Prawdopodobne Małe Działania ograniczające poS
piech. Stosowa-
dzie. opakowań stosowanych nie rękawic ochronnych. Zachowanie należy-
substancji i preparatów. tej ostrożnoS
ci.
10. Niebezpieczne napięcie Urządzenia zasilane energią R
rednia Mało Małe Stanowiska ręcznego prasowania odzieży
w sieci elektrycznej. elektryczną. prawdopodobne przy użyciu żelazek elektrycznych należy wy-
posażyć w podesty lub dywaniki izolacyjne
z materiałów dielektrycznych. Okresowe
przeglądy konserwacyjne maszyn i urządzeń
zasilanych energią elektryczną. Pomiary sku-
tecznoS
ci działania ochrony przeciwporaże-
niowej w instalacji rozdziału energii elek-
trycznej w budynku.
11. Szkodliwe czynniki Czterochloroetylen. Duża Mało R
rednie  Regularne kontrole sprawnoS
ci wentylacji
chemiczne. prawdopodobne dopuszczalne mechanicznej nawiewno-wywiewnej i od-
ciągów stanowiskowych. Nakaz stosowania
Rozpuszczalnik Stoddarda. R
rednia Mało R
rednie 
ochron indywidualnych, np. okularów
prawdopodobne dopuszczalne
ochronnych, półmasek z pochłaniaczem typu
A oraz rękawic chroniących przed czynnika-
Mydła, detergenty, wybielacze Mała Wysoce R
rednie 
mi chemicznymi, a jeS
li to nie jest możliwe,
(w tym: amoniak, nadtlenek prawdopodobne dopuszczalne
obowiązek używania kremów ochronnych.
wodoru, kwasy octowy i szcza-
wiowy, formaldehyd). Obowiązek przestrzegania zaleceń podanych
w kartach charakterystyki substancji/prepa-
Enzymy zawarte w detergen- Mała Wysoce R
rednie 
ratów chemicznych oraz instrukcjach stano-
tach. prawdopodobne dopuszczalne
wiskowych, zwłaszcza zaleceń dotyczących
postępowania w sytuacjach awaryjnych.
Substancje wydzielające się R
rednia Prawdopodobne R
rednie 
w wyniku reakcji chemicznych dopuszczalne Uwaga! Kategoryczny zakaz zatrudniania
substancji czyszczących z mate- osób uczulonych na występujące substancje.
riałami i zabrudzeniami.
12. Dynamiczne przeciąże- Ręczny transport odzieży R
rednia Prawdopodobne R
rednie  Przestrzeganie normatywów dx
wigania.
nie układu mięS
niowo- i tkanin poddawanych praniu. dopuszczalne Zapewnienie sprzętu pomocniczego do
-szkieletowego. Załadunek do maszyn pralni- transportu odzieży i tkanin. Wykonywanie
czych. prac zespołowo.
Rozdział 5/2.I.16.
14
WZÓR
12 3 45 6 7
13. Statyczne obciążenie Wykonywanie czynnoS
ci po- R
rednia Prawdopodobne R
rednie  Rotacja na stanowiskach pracy. Dodatkowe
układu mięS
niowo- wtarzalnych, często jedno- dopuszczalne przerwy w pracy.
-szkieletowego. stronnych w podobnej wymu-
szonej pozycji ciała, zwłaszcza
przy prasowaniu i maglowaniu.
14. Obciążenie emocjonalne Klienci nie zadowoleni z wyko- R
rednia Prawdopodobne R
rednie  Poddawanie pracowników szkoleniu w za-
 stres. nanej usługi. OdpowiedzialnoS
ć dopuszczalne kresie postępowania w sytuacjach streso-
za przyjęte pieniądze. wych.
Zagrożenia biologiczne
Zagrożenie ródło zagrożenia Działania profilaktyczne
CiężkoS
ć Prawdopodo- Oszacowanie
Lp.
szkód bieństwo ryzyka
Grupa ryzyka Droga przenoszenia Przechowywanie akt
15. Wirusy grypy (typu A, Ludzie. Mała Prawdopodobne Małe  Szczepienia (tylko A i B). Przestrzeganie
B, C) Orthomyxoviridae. dopuszczalne zasad higieny (m.in. częste mycie rąk).
gr. 2, szczepienia. Drogą powietrzno-kropelkową. Nie.
16. Mikroorganizmy choro- Bakterie, wirusy i roztocza R
rednia Mało Małe  Pomieszczenia sortowni i magazynów odzie-
botwórcze zawarte występujące w brudnych ubra- prawdopodobne dopuszczalne ży brudnej oraz S
rodki transportowe do jej
w odzieży i tkaninach niach i w poS
cieli, szczególnie przewożenia należy dezynfekować co naj-
oddawanych do prania. w tych poplamionych wydzieli- mniej raz w roku oraz zawsze w przypadku
nami ludzkimi. kontaktu z odzieżą, bielizną budzącą wątpli-
woS
ci.
Drogą powietrzno-kropelkową
i powietrzno-pyłową. Odzież brudną z sortowni lub magazynu
należy przewozić na stanowiska prania wóz-
kami ręcznymi lub przy użyciu wózków
mechanicznych.
Nakaz stosowania rękawic ochronnych.
Uwagi: Brak lub niestosowanie zabezpieczeń powoduje podwyższenie kategorii ryzyka, tzn. zwiększa prawdopodobień- Zatwierdził:
stwo zaistnienia wypadku, choroby.
WZÓR
Rozdział 5/2.I.16.
15
Rozdział 5/2.I.16. WZÓR
16