OPINIE
Rozdział 5/2.G.2.
5/2.G.2. Ocena ryzyka zawodowego technika
analityki medycznej
Marek Kaczmarski zawodowego technika analityki medycznej
Rozdział 5/2.G.2.
5/2.G.2. 2009
5. Ryzyko zawodowe
czerwiecOcena ryzyka
Spis treS
ci
1. Opis stanowiska pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
2. Zakres obowiązków pracownika . . . . . . . . . . . . . . . 2
3. Organizacja pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
4. Wymagane wykształcenie, doS
wiadczenie,
uprawnienia i stan zdrowia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
5. Identyfikacja zagrożeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
6. Stosowane S
rodki profilaktyczne . . . . . . . . . . . . . . . 8
7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy
za ostatnie 5 lat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
8. Karta oceny ryzyka zawodowego . . . . . . . . . . . . . . 9
1. Opis stanowiska pracy
Laboratorium histopatologiczne składa się z dwóch pracowni laboratoryjnych oraz Pomieszczenia
pracy
pobieralni materiału biologicznego. Pomieszczenia znajdują się w wolnostojącym
pawilonie. Pomieszczenia mają:

powierzchnię dostosowaną do rodzaju i iloS
ci wykonywanej diagnostyki mi-
krobiologicznej,

oS
wietlenie naturalne oraz sztuczne,

wentylację grawitacyjną.
Pobieralnia materiału biologicznego  to odrębne pomieszczenie o wymiarach Pobieralnia
materiału
3,55 m � 3,25 m � 3,0 m (wymagane jest 6 m2). R
ciany pomieszczenia wykończone są
biologicznego
zgodnie z wymaganiami materiałami: gładkimi, trwałymi, nienasiąkliwymi i od-
pornymi na działanie S
rodków dezynfekcyjnych.
Na stanowisku pracy zapewniono optymalne warunki pracy, w tym odpowiednią
temperaturę i oS
wietlenie:

ogólne jarzeniowe,

indywidualne żarowe i halogenowe.
Pomieszczenia są wyposażone w umywalki z bieżącą zimną i ciepłą wodą.
Aparatura, sprzęt medyczny (w tym digestoria) i inne wyposażenie są dostosowa- Wyposażenie
ne do zakresu i rodzaju wykonywanych badań.
Stosowane w laboratorium stoły wykonane są z materiałów zapewniających trwa-
łoS
ć, uwzględniając odpornoS
ć na:

temperaturę,

S
rodki żrące oraz

preparaty dezynfekcyjne.
Jako siedziska wykorzystuje się krzesła obrotowe z regulowaną wysokoS
cią.
Stanowisko pracy jest wyposażone w:

stół mikrotomowy, na którym znajdują się dwa mikrotomy,
czerwiec 2009 1
OPINIE 5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/2.G.2.

lodówkę,

automatyczny procesor tkankowy (Leica TP 1020) oraz

aparat HYPERCENTER XP,

dygestorium,

kriostat.
Ponadto w pracy laboratoryjnej wykorzystywane są najbardziej potrzebne instru-
menty i narzędzia laboratoryjne:

skalpele,

pincety (anatomiczne, chirurgiczne, histologiczne) oraz

niezbędne szkło laboratoryjne.
W technice histologicznej do utrwalania tkanek, płukania, odwadniania utrwalo-
nych wycinków, przeS
wietlania stosowane są:

alkohol etylowy (C2H5OH),

ksylen (dimetylobenzen C8H10),

formaldehyd (CH2O),

Shandon Konsul-Mount  S
rodek do łączenia próbek histologicznych,

kwas mrówkowy (kwas metanowy HCOOH) w stężeniach 68 100%,

kwas solny (kwas chlorowodorowy HCl) w stężeniach 35 38%,

odczynniki laboratoryjne Shandon Instant Hematoxylin i Shandon Eosin Y
Aqueous oraz

Histoplast  specjalna mieszanka wosków parafinowych do zatapiania w ce-
lach histologicznych i histopatologicznych.
2. Zakres obowiązków pracownika
Zadania Głównym celem pracy technika analityki medycznej jest prawidłowe wykonanie
badań diagnostycznych zleconych przez lekarza. Do obowiązków technika należy,
m.in.:

przyjmowanie do analizy materiału utrwalonego lub nieutrwalonego,

asystowanie patomorfologowi trakcie pobierania i opracowywania materiału
pacjenta oraz przygotowywanie pobranych wycinków do kolejnych czynnoS
ci,

samodzielne pobieranie materiałów drobnych i płynów ustrojowych,

skrawanie bloczków parafinowych,

hodowla drobnoustrojów na pożywkach,

badania pod mikroskopem,

analiza i porównywanie wyników z normami,

dezynfekcja i mycie narzędzi, przedmiotów, szkła oraz wszelkich powierzchni
potencjalnie zakażonych i brudnych w trakcie i po zakończeniu pracy,

sprzątanie pomieszczenia oraz

sprawne i prawidłowe usuwanie odpadów medycznych.
3. Organizacja pracy
Praca wykonywana jest przez 5 dni w tygodniu od godziny 8.00 do 15.00.
2 czerwiec 2009
5/2.G.2. Ocena ryzyka zawodowego technika analityki medycznej OPINIE
Rozdział 5/2.G.2.
4. Wymagane wykształcenie, doS
wiadczenie,
uprawnienia i stan zdrowia
Pracę w zawodzie technika analityki medycznej może wykonywać osoba z wy- Wymagania
podstawowe
kształceniem pomaturalnym zawodowym (np. z ukończonym medycznym stu-
dium zawodowym). Wymagane jest:

zaS
wiadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do zatrudnienia na stanowi-
sku pracy (nie są konieczne dodatkowe orzeczenia o stanie zdrowia),

przeszkolenie w ramach szkolenia wstępnego z zakresu bhp (instruktaż ogólny
i stanowiskowy, póx
niej regularne szkolenia okresowe).
Pracownik musi się odznaczać dokładnoS
cią w wykonywanych czynnoS
ciach, Wymagania
dodatkowe
gdyż od starannoS
ci wykonania (m.in. od precyzji odmierzania badanego mate-
riału i odczynników, czystoS
ci szkła laboratoryjnego) zależy wiarygodnoS
ć uzyska-
nych wyników, Niezbędna jest:

umiejętnoS
ć logicznego myS
lenia i wyciągania analitycznych wniosków w trak-
cie wykonywania czynnoS
ci roboczych,

cierpliwoS
ć.
Duże znaczenie ma sprawnoS
ć:

wzroku (praca z mikroskopem, analizatorami analitycznymi),

węchu (praca w S
rodowisku palnika gazowego, kontakt z odczynnikami orga-
nicznymi),

ruchowa i manualna (niezbędna, aby precyzyjnie wykonywać poszczególne
analizy).
Pracownik powinien potrafić pracować w zespole oraz właS
ciwie organizować
i kontrolować poszczególne etapy pracy.
Kobietom w ciąży i w okresie karmienia zabronione są prace stwarzające ryzyko Kobiety w ciąży
i karmiące
zakażenia: wirusem zapalenia wątroby typu B, wirusem ospy wietrznej i półpaS
ca,
wirusem różyczki, wirusem HIV, wirusem cytomegalii, pałeczką listeriozy, tokso-
plazmozą oraz prace w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicz-
nych, w tym prace w narażeniu na działanie czynników rakotwórczych i o prawdo-
podobnym działaniu rakotwórczym.
5. Identyfikacja zagrożeń
Praca technika histopatologicznego zalicza się do prac lekkich. Pozycja siedząca
i koniecznoS
ć wykonywania stałych, powtarzających się czynnoS
ci, a także praca
z mikroskopami i komputerem mogą powodować przeciążenia i urazy układu
mięS
niowo-szkieletowego oraz zmęczenie wzroku. Pracownik ma do czynienia
z materiałem biologicznym, który należy traktować jako potencjalnie zakax
ny (wi-
rusy hepatotropowe typuBi C, wirus HIV). Pracownik ma także kontakt z różnymi
odczynnikami chemicznymi nierzadko toksycznymi (ksylen, formaldehyd), które
służą do barwienia preparatów oraz ze stężonymi kwasami i zasadami.
czerwiec 2009 3
OPINIE 5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/2.G.2.
Lp. Zagrożenie lub czynnik ródło zagrożenia Możliwe skutki
niebezpieczny, zagrożenia
szkodliwy, uciążliwy
1 234
1. Kontakt z ostrymi narzę- Pobieranie materiału (wy- Urazy kończyn górnych,
dziami i ich krawędziami cinka, próbki), skrawanie zwłaszcza dłoni (otarcia
(skalpele, ostrza, uszko- bloczków parafinowych skaleczenia skóry) oraz
dzone szkło laboratoryjne, z przeprowadzonymi wy- możliwe zakażenie czyn-
igły strzykawek, itp.). cinkami pacjenta, dezyn- nikami biologicznymi
fekcja i mycie narzędzi, z grupy zagrożenia 2 lub
przedmiotów i szkła, wyżej.
użytkowany sprzęt.
2. Kontakt ze skażonym Wykonywanie badań Możliwe zakażenie czyn-
szkłem laboratoryjnym. laboratoryjnych. nikami biologicznymi
z grupy zagrożenia 2 lub
wyżej.
3. Zakażenia w laboratorium Materiał biologiczny po- Możliwe zakażenie:
histopatologicznym  bierany do badania  kon-
" wirusami HBV, HCV,
kontakt z materiałem takt z krwią i płynami
HTLV, HIV,
pobieranym do badań. ustrojowymi. Zakażenie
" wirusem gorączki
drogą kropelkową i drogą
krwotocznej,
pokarmową. Usuwanie
" WZWtypuBi C.
odpadów medycznych
(materiału biologicznego).
4. Formaldehyd  substancja Utrwalanie tkanki z pobra- Formaldehyd działa tok-
chemiczna toksyczna, nego materiału do dalszej sycznie:
palna. obróbki histotechnicznej.
" przez drogi oddechowe,
" w kontakcie ze skórą
oraz
" po połknięciu,
powodując zatrucia ostre
i przewlekłe, oparzenia,
podrażnienia (oczy i skó-
ra), uczulenia.
5. Ksylen  substancja PrzeS
wietlanie tkanek Ksylen działa drażniąco
chemiczna szkodliwa z pobranego materiału do na błony S
luzowe i wkon-
i drażniąca. dalszej obróbki histotech- takcie ze skórą. Powoduje
nicznej. bóle i zawroty głowy,
nudnoS
ci, wymioty,
podrażnienia spojówek.
6. Alkohol etylowy  Odwadnianie tkanek Alkohol etylowy ma dzia-
substancja chemiczna z pobranego materiału łanie narkotyczne. Powo-
łatwopalna. do dalszej obróbki histote- duje zatrucia, podrażnie-
chemicznej. nia błon S
luzowych oczu
i dróg oddechowych.
Możliwe są też poparze-
nie termiczne w przypad-
ku zapalenia się oparów.
4 czerwiec 2009
5/2.G.2. Ocena ryzyka zawodowego technika analityki medycznej OPINIE
Rozdział 5/2.G.2.
1 234
7. Czynniki chemiczne  R
rodki wykorzystywane NajczęS
ciej dochodzi do
drażniące. do dezynfekcji i mycia podrażnień:
narzędzi, przedmiotów,
" skóry,
szkła oraz wszelkich
" spojówek oczu oraz
powierzchni potencjalnie
" S
luzówek nosa i gardła.
zakażonych i brudnych
w trakcie i po zakończe-
niu pracy.
8. Czynniki chemiczne  Wykorzystywane do Możliwe są:
alergeny. dezynfekcji S
rodki oraz
" alergiczny nieżyt nosa,
lateks (rękawice gumowe).
" astma oskrzelowa,
" oparzenia chemiczne,
" reakcje alergiczne skóry
i błon S
luzowych gór-
nych dróg oddecho-
wych.
9. Niebezpieczne napięcie Używanie urządzeń zasi- R
mierć lub inne skutki po-
w instalacji elektrycznej. lanych energią elektrycz- rażenia prądem (poparze-
ną, zwłaszcza z uszkodzo- nia, utrata przytomnoS
ci,
ną lub też niesprawną stłuczenia).
instalacją.
10. Zimne powierzchnie. Zetknięcie się z zimnymi Odmrożenia.
powierzchniami w komo-
rze kriostatu.
11. Wystające nieruchome Naroża mebli stanowią- Urazy ciała (najczęS
ciej
elementy. cych wyposażenie pra- stłuczenia i otarcia).
cowni i stanowiska pracy
technika analityka. Ele-
menty przejS
ć, dojS
ć do
stanowiska pracy.
12. Powierzchnie sprzyjające R
liskie powierzchnie Urazy głowy oraz koń-
upadkowi na tym samym podłogi w laboratorium, czyn górnych dolnych.
poziomie  poS
lizgnięcie, bałagan na stanowisku Zakażenie czynnikami
potknięcie, upadek na pracy. biologicznymi (bakterie,
płaszczyx
nie stanowiska wirusy, grzyby, pasożyty)
pracy. z grupy zagrożenia 2 lub
wyżej.
13. Pożar. Wybuch. Wykorzystywane w pracy Zatrucie dymami pożaro-
substancje łatwopalne. wymi, zwłaszcza tlenkiem
Instalacja i urządzenia węgla (CO). Poparzenia
zasilane energią elek- termiczne. Urazy całego
tryczną. Gromadzenie się ciała, w skrajnych sytu-
w pomieszczeniach par acjach S
mierć.
substancji łatwopalnych.
czerwiec 2009 5
OPINIE 5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/2.G.2.
1 234
14. Przeciążenie układu Praca wykonywana Zwyrodnienia kręgosłupa,
ruchu (statyczne). w wymuszonej pozycji żylaki.
ciała przez długie okresy
asystowanie w trakcie po-
bierania materiału pacjen-
ta oraz przygotowywania
pobranych wycinków do
kolejnych czynnoS
ci histo-
technicznych.
15. Monotonia  przeciążenie Długotrwałe wykonywa- Zmęczenie  czasowe
narządu ruchu (kończyny nie powtarzalnych czyn- osłabienie sprawnoS
ci
górne). noS
ci ręcznych (np. przy psychicznej lub/i fizycz-
odmierzaniu, przeno- nej, zmniejszenie spraw-
szeniu pipetą, obsłudze noS
ci oraz wydajnoS
ci
mikrotronu). pracy. Zwiększenie liczby
popełnianych błędów.
DolegliwoS
ci układu
ruchu.
16. Przeciążenie narządu Badanie preparatów pod Zmęczenie wzroku. Bóle
wzroku. mikroskopem (wymagana głowy i okresowe złe sa-
koncentracja uwagi), mopoczucie. Bóle oczu,
zwłaszcza w przypadku zapalenie spojówek, czę-
niedostosowania oS
wie- ste łzawienie. OlS
nienia 
tlenia do wykonywanej możliwoS
ć dyskomfortu
pracy. prowadzącego do obniże-
nia wydajnoS
ci i bezpie-
Praca w warunkach
czeństwa pracy.
niewłaS
ciwego oS
wietle-
nia (oS
wietlenie sztuczne
jarzeniowe  migotanie,
oS
wietlenie naturalne 
nasłonecznienie stanowisk
pracy, kontrasty, wydłu-
żone cienie), nie spełnia-
jącego wymagań Polskiej
Normy (zwłaszcza wyma-
ganych natężeń oS
wietle-
nia na płaszczyx
nie robo-
czej oraz kontrastów
oS
wietlenia w pomiesz-
czeniu).
17. Hałas. Pracujące wentylatory Pozasłuchowe skutki
(cichobieżne) wentylacji oddziaływania hałasu 
mechanicznej w sali sek- uczucie dyskomfortu
cyjnej. i rozdrażnienia, stany
nadmiernego zmęczenia.
18. Czynniki odrażające  nie- Materiał biologiczny prze- Bóle głowy i okresowe złe
przyjemne zapachy. kazywany do badania. samopoczucie w wyniku
dyskomfortu związanego
z utrzymywaniem się nie-
przyjemnego zapachu.
6 czerwiec 2009
Rozdział 5/2.G.2. OPINIE
Rozdział 5/2.G.2.
1 234
Zagrożenia biologiczne
Lp. Zagrożenie ródło zagrożenia Możliwe skutki
zagrożenia
Grupa Droga zakażenia
19. Wirus zapalenia wątroby Ludzie. Zapalenie wątroby, częsta
typuBi C. postać przewlekła, mar-
skoS
ć, rak wątroby.
gr. 3 szczepienia. BezpoS
rednie skaleczenie,
przez krew i inne płyny
ustrojowe materiału
pacjenta  podczas przyj-
mowania i opracowywa-
nia materiału.
20. Ludzki wirus upoS
ledze- Ludzie. AIDS (zespół nabytego
nia odpornoS
ci typu niedoboru odpornoS
ci)
HIV-1, HIV-2 (retroviridae).  wyniszczenie układu
immunologicznego (od-
gr. 3, brak szczepień. BezpoS
rednie skaleczenie,
pornoS
ciowego), co skut-
przez krew i inne płyny
kuje zapadalnoS
cią na
ustrojowe materiału pa-
tzw. choroby wskax
niko-
cjenta. NajczęS
ciej pod-
we (niektóre formy nowo-
czas przyjmowania i opra-
tworów, grzybic, nietypo-
cowywania materiału.
we zapalenia płuc) mo-
gące zakończyć się S
mier-
cią pacjenta.
21. Helicobacter pylori Ludzie. ObecnoS
ć bakterii (ok.
30% populacji w Polsce)
gr. 2 BezpoS
rednie.
zwiększa ryzyko wystą-
pienia: zapalenia żołądka
(mogące prowadzić do
powstania nowotworów)
i wrzodów trawiennych.
Helicobacter pylori odpo-
wiada za 80% przypad-
ków choroby wrzodowej
żołądka i 90% przypad-
ków choroby wrzodowej
dwunastnicy.
22. Pałeczka okrężnicy Przewody pokarmowe Zakażenie dróg moczo-
Escherichia coli. ludzi, kał, woda, S
rodowi- wych, oportunistyczne
sko szpitalne. zapalenia jelit, biegunki
(często zakażenia
gr. 2 BezpoS
rednie, pokarmo-
wewnątrzszpitalne, itp. 
we, często przez sprzęt
reakcje immunotoksyczne
medyczny, także drogą
wywołane endotoksyną.
powietrzno-kropelkową.
23. Prątek grux
licy Mycobacte- Ludzie. Grux
lica płuc, rzadziej
rium tuberculosis. innych narządów.
gr. 3, szczepienia. Powietrzno-kropelkowa.
czerwiec 2009 7
OPINIE 5. Ryzyko zawodowe
Rozdział 5/2.G.2.
1 234
24. Ludzki wirus T-limfo- Ludzie. Białaczka/chłoniak ludzi
tropowy (HTLV-I) dorosłych, zapalenie
(retroviridae). mózgu.
gr. 3 BezpoS
rednie  przez krew
i inne płyny ustrojowe.
25. Enterobacter aerogenes Kał ludzi, S
rodowisko Oportunistyczne zapale-
(Enterobacter cloacae). szpitalne. nia dróg moczowych,
zapalenia: żołądka, jelit,
gr. 2. BezpoS
rednie  przez
płuc, zapalenie opon
sprzęt medyczny. Drogą
mózgowo  rdzeniowych,
powietrzno-kropelkową
zakażenia ran.
i powietrzno-pyłową.
26. Flavobacterium meningosep- Woda, ludzie, sprzęt Zapalenie opon mózgo-
ticum. medyczny. wo-rdzeniowych.
gr. 2. Drogą powietrzno-kropel-
kową. BezpoS
rednie 
przez sprzęt medyczny.
27. Paciorkowiec ropotwórczy Ludzie, sprzęt medyczny. Angina, zakażenie ropne
skóry, zapalenie kłębusz-
Streptococcus pyogenes.
ków nerkowych.
gr. 2. Drogą powietrzno-kropel-
kową. BezpoS
rednie przez
sprzęt medyczny.
28. Laseczka zgorzeli gazowej Gleba, kał, S
cieki, czasem Zgorzel gazowa z rozpa-
Clostridium perfringens. woda pitna. dem tkanek, posocznica,
Szczególnie niebezpieczne wytwarza toksyny, zatru-
typuAi F. cia pokarmowe.
gr. 2. BezpoS
rednie  po głębo-
kich zranieniach. Drogą
pokarmową.
29. Gronkowiec złocisty Ludzie, zwierzęta, pył, Zakażenia ropne, stany
Staphlococcus areus woda, żywnoS
ć. zapalne dróg oddecho-
wych i innych narządów,
gr. 2, brak szczepień A Drogą powietrzno-kropel-
zatrucia pokarmowe,
kową, powietrzno-pyło-
posocznica, alergia skóry.
wą, pokarmową, bezpo-
S
rednie.
6. Stosowane S
rodki profilaktyczne
Umywalki W pomieszczeniu laboratoryjnym znajdują się umywalki z bieżącą ciepłą i zimną
wodą. Przy umywalkach znajdują się pojemniki ze S
rodkiem dezynfekcyjny do
mycia rąk, pojemnik z mydłem w płynie, suszarka automatyczna i ręczniki jedno-
razowe.
8 czerwiec 2009
5/2.G.2. Ocena ryzyka zawodowego technika analityki medycznej OPINIE
Rozdział 5/2.G.2.
Pomieszczenie jest wyposażone w sprawną wentylację ogólną.
5/2.G.2. Ocena ryzyka
5. Ryzyko zawodowe zawodowego technika analityki medycznej
Pracownik ma do dyspozycji następujące S
rodki ochrony: Ochrony
osobiste

fartuch (pozwalający na wygodne zapięcie się pracownika),

jednorazowe rękawice ochronne z lateksu,

okulary ochronne,

maski lub półmaski z pochłaniaczem typu B (do prac ze szkodliwymi parami).
W pomieszczeniu znajduje się także dodatkowy komplet czystej odzieży ochronnej
(do natychmiastowej zmiany w przypadku skażenia).
Ponadto na stanowisku pracy znajdują się instrukcje postępowania (w tym m.in.
w zakresie pobierania lub przyjmowania materiału do badania, zasad prowadzenia
badania, pracy z materiałem biologicznym, postępowania z odpadami, ze ska-
żonym sprzętem, czy w sytuacjach awaryjnych  w tym rozbicia skażonego szkła
laboratoryjnego). Pracownik ma do dyspozycji również instrukcję ppoż. oraz
podręczny sprzęt ppoż.
Pracownik przechodzi regularne szkolenia z zakresu bhp.
Pracodawca zapewnia też szczepienia ochronne, w tym przeciwko wirusowemu
zapaleniu wątroby typu B.
7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy
za ostatnie 5 lat
W ostatnim okresie nie zanotowano wypadków przy pracy, ani jakichkolwiek
przypadków choroby zawodowej.
8. Karta oceny ryzyka zawodowego
Poniższa karta oceny ryzyka zawodowego została opracowana w skali trójstopnio-
wej wg PN-N-18002:2000 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne
wytyczne do oceny ryzyka zawodowego. Prezentowana karta jest dokumentem przy-
kładowym. Na konkretnych stanowiskach pracy w Państwa zakładach częS
ć ze
zidentyfikowanych zagrożeń może nie występować (np. z racji rodzaju wykorzy-
stywanych urządzeń, organizacji pracy, itp.), ale mogą pojawić się inne, nieuwzglę-
dnione w powyższej ocenie.
Zwracamy uwagę, że w poniższej ocenie ryzyka zawodowego uwzględniono stoso-
wane (w dniu oceny) S
rodki ograniczające zagrożenia.
Pracownik powinien być zapoznany z kartą oceny ryzyka zawodowego razem
z kartą identyfikacji zagrożeń. Dowodem potwierdzającym zapoznanie się pracow-
nika jest podpisana przez niego karta oceny ryzyka zawodowego z datą i adnotacją
 Zapoznałem się .
czerwiec 2009 9
Rozdział 5/2.G.2.
Rozdział 5/2.G.2.
KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO Data & ........... Numer Karty .................................................
Sporządził zespół
Liczba .......................................................................
narażonych .......................................................................
Stanowisko pracy Technik analityki medycznej
........................ .......................................................................
Charakterystyka stanowiska pracy: Pracownik wykonuje badania diagnostyczne (przyj- Dokumenty odniesienia:
muje lub sam pobiera materiał do analizy, skrawa bloczki parafinowe, hoduje drobnoustroje  ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz.U. z 1998 r. Nr 21,
na pożywkach, prowadzi badania pod mikroskopem, analizuje wyniki, dezynfekuje i myje na- poz. 94, ze zm.),
rzędzia, szkło laboratoryjne i powierzchnie pracy, sprząta pomieszczenie, usuwa odpady me-
 ustawa z 27.7.2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (tj. Dz.U.
dyczne).
z 2004 r. Nr 144, poz. 1529, ze zm.),
Stanowisko pracy jest wyposażone w: stół mikrotomowy, na którym znajdują się dwa mikro-
 rozp. MPiPS z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów
tomy, krzesło obrotowe z regulowaną wysokoS
cią, lodówkę, automatyczny procesor tkanko-
bhp (tj. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, ze zm.),
wy (Leica TP 1020), aparat HYPERCENTER XP, dygestorium, kriostat.
 rozp. MZ z 22.4.2005 r. w sprawie szkodliwych czynników
Pracownik wykorzystuje: skalpele, pincety (anatomiczne, chirurgiczne, histologiczne) oraz
biologicznych dla zdrowia w S
rodowisku pracy oraz ochrony
niezbędne szkło laboratoryjne.
zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki
W pracy stosowane są: alkohol etylowy, ksylen, formaldehyd, Shandon Konsul-Mount, kwas
(Dz.U. Nr 81, poz. 716, ze zm.),
mrówkowy (68 100%), kwas solny (35 38%), odczynniki laboratoryjne Shandon Instant
 rozp. MZ z 30.12.2004 r. w sprawie bhp związanej z wystę-
Hematoxylin i Shandon Eosin Y Aqueous oraz Histoplast (mieszanka wosków).
powaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.U.
W laboratorium znajdują się umywalki z bieżącą ciepłą i zimną wodą, wyposażone w armaturę
z 2005 r. Nr 11 poz. 86, ze zm.),
bezdotykową, pojemniki ze S
rodkiem dezynfekcyjnym do mycia rąk i mydłem w płynie, suszarkę
 rozp. MZ z 10.11.2006 r. w sprawie wymagań, jakim powinny
automatyczną i jednorazowe ręczniki.
odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomiesz-
Pomieszczenie ma sprawną wentylację ogólną. OS
wietlenie mieszane  naturalne oraz sztucz-
czenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 213,
ne jarzeniowe.
poz. 1568, ze zm.),
Pracownika wyposażono w: fartuch (pozwalający na wygodna zapięcie się pracownika),
 rozp. MZiOS z 10.4.1972 r. w sprawie bhp w zakładach ana-
jednorazowe rękawice ochronne z lateksu, okulary ochronne (gogle), maski lub półmaski
tomii patologicznej, w prosekturach oraz w pracowniach hi-
z pochłaniaczem typu B, dodatkowy komplet czystej odzieży ochronnej.
stopatologicznych i histochemicznych (Dz.U. Nr 17, poz. 123),
Na stanowisku pracy są instrukcje postępowania oraz podręczny sprzęt ppoż.
 rozp. MZ z 23.8.2007 r. w sprawie szczegółowego sposo-
Pracownik przechodzi regularne szkolenia z zakresu bhp. bu postępowania z odpadami medycznymi (Dz.U. Nr 162,
poz. 1153),
Pracodawca zapewnia też szczepienia ochronne.
 rozp. MPiPS z 10.4.2000 r. w sprawie bhp przy ręcznych
pracach transportowych (Dz.U. Nr 26, poz. 313, ze zm.),
 PN-N-18002:2000,
 instrukcje zakładowe.
Rozdział 5/2.G.2.
10
WZÓR
Lp. Zagrożenie ródło zagrożenia CiężkoS
ć Prawdopodo- Oszacowanie Działania
Wyniki pomiarów szkód bieństwo ryzyka profilaktyczne
12 3 45 6 7
1. Kontakt z ostrymi na- Pobieranie materiału (wycinka, R
rednia Mało Małe Wzmożona uwaga zwłaszcza podczas pracy
rzędziami i ich krawę- próbki), skrawanie bloczków prawdopodobne z nożami i wymiennymi ostrzami. Bezpiecz-
dziami (skalpele, ostrza, parafinowych z przeprowadzo- ne zasady użytkowania i przechowywania
uszkodzone szkło labo- nymi wycinkami pacjenta, ostrych narzędzi. Odkładanie narzędzi na
ratoryjne, igły strzyka- dezynfekcja i mycie narzędzi, miejsce do tego przeznaczone. Stosowanie
wek, itp.). przedmiotów i szkła, użytko- rękawiczek przy każdym spodziewanym
wany sprzęt. kontakcie z krwią i płynami ustrojowymi.
Usuwanie odpadów zgodnie z instrukcjami
(ostre przedmioty umieszczać w pojemni-
kach o odpowiednio twardych S
ciankach
i przekazywać do spalenia, rozbite szkło
zbierać wyłącznie pincetą i umieszczać w po-
jemniku na ostre przedmioty). Wyjaławianie
sprzętu wielokrotnego użycia. Materiał do
badań pobierać zgodnie z zaleceniami i wy-
mogami aseptyki. Sprzątanie i utrzymywanie
w czystoS
ci stanowiska pracy. W razie skale-
czenia ranę zdezynfekować i założyć jałowy
opatrunek. Wymagane szczepienia ochron-
ne. Działania ograniczające poS
piech. Znaki
bezpieczeństwa. Przestrzeganie instrukcji
i procedur. Systematyczne szkolenia.
UWAGA: W przypadku kontaktu z mate-
riałem zakax
nym wdrożyć postępowanie
poekspozycyjne.
2. Kontakt ze skażonym Wykonywanie badań laborato- Duża Prawdopodobne R
rednie  Sprzęt szklany umieszczać w miejscu nie na-
szkłem laboratoryjnym. ryjnych. dopuszczalne rażonym na zanieczyszczenie biologiczne lub
chemiczne. Skażone szkło laboratoryjne
składować w odpowiednich pojemnikach (na
tacach) lub dezynfekować i myć na bieżąco.
WZÓR
Rozdział 5/2.G.2.
11
12 3 45 6 7
Przestrzegać procedur dotyczących metod
dezynfekcji i mycia sprzętu w przypadku za-
nieczyszczenia materiałem zakax
nym. Zaka-
żone przedmioty szklane wkładać do pojem-
nika z roztworem S
rodka dezynfekcyjnego
na czas podany przez producenta  S
rodek
dezynfekcyjny zmieniać codziennie. Obo-
wiązek mycia rąk przed piciem, jedzeniem,
paleniem tytoniu lub dotknięciem rzeczy
osobistych, po każdym wejS
ciu do pracowni.
Obowiązek używania S
rodków antyseptycz-
nych. Działania ograniczające poS
piech. Sys-
tematyczne szkolenia.
UWAGA: W razie kontaktu z materiałem
zakax
nym wdrożyć postępowanie poekspo-
zycyjne.
3. Zakażenia w laborato- Materiał biologiczny pobierany R
rednia Mało Małe Przestrzeganie instrukcji postępowania. Pra-
rium histopatologicz- do badania  kontakt z krwią prawdopodobne widłowe oznaczanie i zabezpieczanie mate-
nym  kontakt z mate- i płynami ustrojowymi. Zakaże- riału biologicznego pochodzącego od cho-
riałem pobieranym do nie droga kropelkową i drogą rych zakax
nie. Stosowanie ochron indywidu-
badań. pokarmową. Usuwanie odpa- alnych, w tym jednorazowych rękawiczek
dów medycznych (materiału ochronnych przy każdym spodziewanym
biologicznego). kontakcie z krwią i płynami ustrojowymi.
Częste mycie rąk. Stosowanie osobnych far-
tuchów do pracy w pracowni i na oddziałach
szpitalnych. Sczepienia ochronne. Wykorzy-
stywanie sprzętu jednorazowego użytku.
Prawidłowe wyjaławianie sprzętu wielokrot-
nego użytku. Odkażanie szkła laboratoryjne-
go i materiałów nierdzewnych  dezynfekcja
 roztwory S
rodków dezynfekujących stoso-
wać zgodnie z przeznaczeniem (zakres
działania, S
ciS
le okreS
lony czas i stężenie).
Sterylizacja. Utrzymywanie czystoS
ci, w tym
Rozdział 5/2.G.2.
12
WZÓR
12 3 45 6 7
sprawne i prawidłowe usuwanie odpadów
(z podziałem na odpady medyczne, przed-
mioty ostre, odpady gospodarcze)  odpady
umieszczać w pojemnikach bezpoS
rednio po
użyciu, zakaz przekładania zawartoS
ci po-
jemnika. Kategoryczny zakaz palenia tytoniu,
spożywania posiłków i picia poza miejscami
do tego wyznaczonymi. Używanie pipet au-
tomatycznych i półautomatycznych (zakaz
pipetowania ustami). Zakaz dotykania ręka-
mi w rękawicach ochronnych, np. twarzy,
ubrania, telefonu, itp. Obowiązek natychmia-
stowej wymiany odzieży zabrudzonej mate-
riałem biologicznym.
Obowiązek zdejmowania fartucha przed wej-
S
ciem do pokoju socjalnego. Sprawna wenty-
lacja grawitacyjna i mechaniczna. Armatura
czerpalna uruchamiana bez kontaktu z dło-
nią. Systematyczne szkolenia pracowników.
4. Formaldehyd  substan- Utrwalanie tkanki z pobranego Duża Mało R
rednie  Sprawna wentylacja miejscowa wywiewna
cja chemiczna toksycz- materiału do dalszej obróbki prawdopodobne dopuszczalne z obudową miejsca emisji oraz wentylacja
na, palna. histotechnicznej. ogólna pomieszczenia (zgodna z ogólnymi
warunkami ustalonymi ze względu na nie-
bezpieczeństwo pożaru lub wybuchu). Na-
kaz stosowania antyelektrostatycznej odzie-
ży ochronnej wykonanej z materiałów po-
wlekanych (np. vitonem, neoprenem) oraz
rękawic ochronnych z gumy naturalnej lub
neoprenu. Stosowanie ochron układu odde-
chowego  maski lub półmaski z pochłania-
czem typu B. Wymóg wykorzystywania mo-
żliwie jak najmniejszych iloS
ci substancji.
Unikanie wdychania par (nakaz odmierzania
tych substancji wyłącznie pipetami automa-
WZÓR
Rozdział 5/2.G.2.
13
12 3 45 6 7
tycznymi). Przechowywanie w oryginalnych,
właS
ciwie oznakowanych, szczelnie zamknię-
tych opakowaniach, w chłodnym, suchym
i dobrze wentylowanym pomieszczeniu
magazynowym.
5. Ksylen  substancja PrzeS
wietlanie tkanek z pobra- Duża Mało R
rednie  Sprawna wentylacja miejscowa wywiewna
chemiczna szkodliwa nego materiału do dalszej prawdopodobne dopuszczalne z obudową miejsca emisji oraz wentylacja
i drażniąca. obróbki histotechnicznej. ogólna pomieszczenia zapewniające utrzy-
manie stężenia w powietrzu poniżej okreS
lo-
nych norm. Instalacja w wykonaniu przeciw-
wybuchowym. Wywiewniki wentylacji ogól-
nej w górnej częS
ci pomieszczenia oraz przy
podłodze. Nakaz używania możliwie jak naj-
mniejszych iloS
ci substancji. Zasada unikania
wdychania par (odmierzanie substancji
wyłącznie pipetami automatycznymi). Stoso-
wanie antyelektrostatycznej odzieży ochron-
nej wykonanej z materiałów powlekanych
(np. vitonem) oraz rękawic ochronnych i go-
gli chroniących przed rozbryzgiem cieczy.
Przestrzeganie zasad higieny osobistej. Mycie
rąk przed piciem, jedzeniem lub dotykaniem
rzeczy osobistych. Jeżeli ręce są zakażone
obowiązek używania S
rodków antyseptycz-
nych. Zalecenie wyposażenia miejsca pracy
w wodny natrysk do płukania oczu oraz
prysznic. Przechowywanie w oryginalnych,
właS
ciwie oznakowanych, szczelnie zamknię-
tych opakowaniach, w chłodnym, suchym
i dobrze wentylowanym pomieszczeniu
magazynowym.
Rozdział 5/2.G.2.
14
WZÓR
12 3 45 6 7
6. Alkohol etylowy  Odwadnianie tkanek z pobra- R
rednia Mało Małe Bezwzględny zakaz palenia i używania otwar-
substancja chemiczna, nego materiału do dalszej prawdopodobne tego ognia. Zakaz picia, jedzenia i zażywania
łatwopalna. obróbki histotechemicznej. leków. SprawnoS
ć wentylacji miejscowej wy-
wiewnej usuwającej opary z miejsc ich emisji
(kontrola NDS). Instalacja w wykonaniu prze-
ciwwybuchowym. Zasada unikania wdychania
oparów. Zapobieganie wyładowaniom elek-
trostatycznym. Przechowywanie tylko w opa-
kowaniach fabrycznych.
7. Czynniki chemiczne  R
rodki wykorzystywane do R
rednia Mało Małe Sprawna wentylacja ogólna. Stosowanie
drażniące. dezynfekcji i mycia narzędzi, prawdopodobne ochron indywidualnych. Wzmożona uwaga.
przedmiotów, szkła oraz wszel- Przestrzeganie instrukcji i procedur postępo-
kich powierzchni potencjalnie wania. Zapewnienie możliwoS
ci przemywa-
zakażonych i brudnych w trak- nia oczu (w pomieszczeniu pracy).
cie i po zakończeniu pracy.
8. Czynniki chemiczne  Wykorzystywane do dezynfek- R
rednia Mało Małe Stosowanie ochron indywidualnych. Mycie
alergeny. cji S
rodki oraz lateks (rękawice prawdopodobne rąk jedynie wodą i mydłami hipoalergicznymi
gumowe). (w płynie). Unikanie kontaktu z proszkiem
do prania. W przypadku uczulenia na lateks
stosować rękawice wykonane z innych ma-
teriałów (np. z plastyku). W przypadku nad-
wrażliwoS
ci używać rękawiczek lateksowych,
ale bez talku z warstwą polipropylenu, prze-
sypywanych mączka kukurydziana (zamiast
talku). Okres używania rękawiczek nie dłuż-
szy niż 15 20 minut. Przestrzeganie instruk-
cji i procedur.
9. Niebezpieczne napięcie Używanie urządzeń zasilanych Duża Mało R
rednie  Sprawny osprzęt elektryczny (np. gniazda
w instalacji elektrycznej. energią elektryczną, zwłaszcza prawdopodobne dopuszczalne wtykowe, wtyczki, przełączniki, przewody
z uszkodzoną, niesprawną zasilające). Kontrole ochron przeciwporaże-
instalacją. niowych, instalacji i urządzeń (przeglądy,
pomiary skutecznoS
ci) wykonywane w od-
powiednich terminach.
WZÓR
Rozdział 5/2.G.2.
15
12 3 45 6 7
10. Zimne powierzchnie. Zetknięcie się z zimnymi po- R
rednia Mało Małe Obowiązek stosowania rękawic ochronnych.
wierzchniami w komorze prawdopodobne Wzmożona uwaga  unikanie kontaktu
kriostatu. z zimnymi częS
ciami urządzenia. Dodatkowe
szkolenia uwzględniające miejsca zagrożenia.
11. Wystające nieruchome Naroża mebli stanowiących R
rednia Mało Małe Zapewnienie prawidłowych przejS
ć i dojS
ć
elementy. wyposażenie pracowni i stano- prawdopodobne (szerokoS
ć). Ład i porządek w przejS
ciach
wiska pracy technika. Elementy i na stanowisku pracy. Ograniczenie poS
pie-
przejS
ć, dojS
ć do stanowiska. chu. Wzmożona uwaga.
12. Powierzchnie sprzy- R
liskie powierzchnie podłogi R
rednia Mało Małe Stosowanie odpowiedniego obuwia robocze-
jające upadkowi na tym w laboratorium, bałagan na prawdopodobne go. DbałoS
ć o ład i porządek na stanowisku
samym poziomie  po- stanowisku pracy. pracy. Regularne kontrole stanu nawierzchni
S
lizgnięcie, potknięcie, (usuwanie zanieczyszczeń mogących powo-
upadek na płaszczyx
nie dować poS
lizgnięcie). Likwidacja różnic pozio-
stanowiska pracy. mu nawierzchni komunikacyjnej. Wzmożona
uwaga i ograniczenie poS
piechu.
13. Pożar. Wybuch. Wykorzystywane w pracy sub- Duża Mało R
rednie  Reakcje chemiczne wykonywane zgodnie
stancje łatwopalne. Instalacja prawdopodobne dopuszczalne z procedurą. Przechowywanie cieczy palnych
i urządzenia zasilane energią wyłącznie w opakowaniach fabrycznych. Mo-
elektryczną. Gromadzenie się nitorowanie NDS dla stosowanych substancji.
w pomieszczeniach par sub- Przestrzeganie instrukcji ppoż. Kontrola
stancji łatwopalnych. sprawnoS
ci sprzętu gaS
niczego. Regularne
przeglądy instalacji i urządzeń elektrycznych.
Zakaz palenia i używania otwartego ognia
w miejscach pożarowo niebezpiecznych.
Oznakowanie znakami bezpieczeństwa
miejsc, w których występują zagrożenia.
14. Przeciążenie układu Praca wykonywana w wymu- R
rednia Mało Małe Odpowiednio zorganizowane stanowisko
ruchu (statyczne). szonej pozycji ciała przez długie prawdopodobne pracy (siedzisko, stół roboczy) oraz sama
okresy  asystowanie w trakcie praca (np. przerwy, zapewnienie odpoczyn-
pobierania materiału pacjenta ku w pobliżu miejsca pracy w pozycji
oraz przygotowywania pobra- siedzącej, zmiany wykonywanych czynnoS
ci).
nych wycinków do kolejnych Odpowiednie obuwie. Badania lekarskie.
czynnoS
ci histotechnicznych.
Rozdział 5/2.G.2.
16
WZÓR
12 3 45 6 7
15. Monotonia  przeciąże- Długotrwałe wykonywanie po- R
rednia Mało Małe Ocena ryzyka zawodowego związanego
nie narządu ruchu wtarzalnych czynnoS
ci ręcz- prawdopodobne z występowaniem monotonii i analiza przy-
(kończyny górne). nych (np. przy odmierzaniu, czyn jej powstawania. Wprowadzenie rotacji
przenoszeniu pipetą, obsłudze na stanowiskach pracy monotonnej. Uroz-
mikrotronu). maicenie pracy (np. przez wprowadzenie
zdań naprzemiennych). Ograniczenie liczby
powtórzeń czynnoS
ci, częstotliwoS
ci oraz
czasu ich trwania w trakcie zmiany roboczej.
Wprowadzenie przerw w pracy.
16. Przeciążenie narządu Badanie preparatów pod mikro- R
rednia Mało Małe WłaS
ciwy dobór mikroskopu oraz szkolenia
wzroku. skopem (wymagana koncentra- prawdopodobne z prawidłowego posługiwanie się sprzętem:
cja uwagi) zwłaszcza w przypad- ustawienie, x
ródło S
wiatła, oS
wietlenie pola
ku niedostosowania oS
wietlenia widzenia. Ograniczenie ekspozycji. Prawi-
do wykonywanej pracy. Praca dłowe oS
wietlenie ogólne pomieszczenia
w warunkach niewłaS
ciwego pracy i powierzchni roboczej. Badanie kon-
oS
wietlenia (oS
wietlenie sztucz- trolne S
rodowiska pracy i korekta w zakresie
ne jarzeniowe  migotanie, oS
wietlenia. Przeglądy, konserwacje, wymia-
oS
wietlenie naturalne  nasło- na niesprawnych punktów S
wietlnych. Regu-
necznienie stanowisk pracy, lacja nasłonecznienia pomieszczeń laborato-
kontrasty, wydłużone cienie), rium przez zamontowanie żaluzji okiennych.
nie spełniającego wymagań WłaS
ciwe rozmieszczenie stanowisk pracy
Polskiej Normy (zwłaszcza wy- w stosunku do otworów okiennych Okulary
maganych natężeń oS
wietlenia korekcyjne i/lub ochronne. Badania okreso-
na płaszczyx
nie roboczej oraz we wzroku.
kontrastów oS
wietlenia w po-
mieszczeniu).
17. Hałas. Pracujące wentylatory (cicho- R
rednia Mało Małe Zapewnienie cichej pracy instalacji wentyla-
bieżne) wentylacji mechanicz- prawdopodobne cyjnej  konserwacja urządzeń wentylacji
nej w sali sekcyjnej. mechanicznej (techniczne S
rodki ogranicza-
nia hałasu u x
ródła i na drogach jego przeno-
szenia). Okresowe badania i pomiary natężeń
hałasu. Kontrola lekarska stanowisk pracy.
WZÓR
Rozdział 5/2.G.2.
17
12 3 45 6 7
18. Czynniki odrażające  Materiał biologiczny przekazy- Mała Mało Małe Sprawne usuwanie odpadów medycznych,
nieprzyjemne zapachy. wany do badania. prawdopodobne zwłaszcza materiału biologicznego. Sprząta-
nie i utrzymywanie w czystoS
ci pomieszczeń
laboratorium (S
rodki dezynfekcyjne, czysto-
S
ciowe i sprzęt do sprzątania powinien być
dostępny i gotowy do użycia przez całą
dobę). Higiena osobista. Zmiana odzieży po
zakończeniu pracy. kontrola sprawnoS
ci
wentylacji mechanicznej.
Zagrożenia biologiczne
Lp. Zagrożenie ródło zagrożenia CiężkoS
ć Prawdopodo- Oszacowanie Działania profilaktyczne
szkód bieństwo ryzyka
Grupa ryzyka Droga przenoszenia Przechowywanie akt
19. Wirus zapalenia wątro- Ludzie. Duża Mało R
rednie  Szczepienia ochronne (dokumentowane
by typuBi C. prawdopodobne dopuszczalne wpisem w akta osobowe pracownika). Sto-
sowanie ochron osobistych. Przechowywa-
nie S
rodków ochrony w wyrax
nie oznako-
wanym miejscu. Przestrzeganie procedur
bezpiecznego pobierania, transportu oraz
przetwarzania próbek i materiałów pocho-
dzenia ludzkiego. Dezynfekcja oraz bez-
pieczne postępowanie ze skażonymi odpa-
dami (w tym ich usuwanie).
gr. 3 szczepienia. BezpoS
rednie skaleczenie, Tak.
przez krew i inne płyny ustro-
jowe materiału pacjenta 
przyjmowanie i opracowywa-
nie materiału.
Rozdział 5/2.G.2.
18
WZÓR
12 3 45 6 7
20. Ludzki wirus upoS
ledze- Ludzie. Duża Mało R
rednie  Stosowanie ochron osobistych. Przechowy-
nia odpornoS
ci typu prawdopodobne dopuszczalne wanie S
rodków ochrony w wyrax
nie ozna-
HIV-1, HIV-2 (retroviri- kowanym miejscu. Przestrzeganie procedur
dae). bezpiecznego pobierania, transportu oraz
przetwarzania próbek i materiałów pocho-
dzenia ludzkiego. Dezynfekcja oraz bez-
pieczne postępowanie ze skażonymi odpa-
dami (w tym ich usuwanie).
gr. 3, brak szczepień. BezpoS
rednie przez skalecze- Tak.
nie, poprzez krew i inne płyny
ustrojowe materiału pacjenta.
NajczęS
ciej podczas przyj-
mowania i opracowywania
materiału.
21. Helicobacter pylori Ludzie. Duża Mało R
rednie  Stosowanie ochron osobistych. Przechowy-
prawdopodobne dopuszczalne wanie S
rodków ochrony w wyrax
nie ozna-
kowanym miejscu. Przestrzeganie procedur
bezpiecznego pobierania, transportu oraz
przetwarzania próbek i materiałów pocho-
dzenia ludzkiego. Dezynfekcja oraz bez-
pieczne postępowanie ze skażonymi odpa-
dami (w tym ich usuwanie).
gr. 2 BezpoS
rednie. Nie.
WZÓR
Rozdział 5/2.G.2.
19
12 3 45 6 7
22. Pałeczka okrężnicy Przewody pokarmowe ludzi, Duża Mało R
rednie  Stosowanie ochron osobistych. Przechowy-
Escherichia coli. kał, woda, S
rodowisko prawdopodobne dopuszczalne wanie S
rodków ochrony w oznakowanym
szpitalne. miejscu. Przestrzeganie procedur bezpiecz-
nego pobierania, transportu oraz przetwa-
rzania próbek i materiałów pochodzenia
ludzkiego. Dezynfekcja oraz bezpieczne
postępowanie ze skażonymi odpadami.
gr. 2 BezpoS
rednie, drogą pokar- Nie.
mową, często przez sprzęt
medyczny, także drogą
powietrzno-kropelkową.
23. Prątek grux
licy Myco- Ludzie. Duża Mało R
rednie  Szczepienia BCG. Stosowanie ochron oso-
bacterium tuberculosis. prawdopodobne dopuszczalne bistych (maski). Przechowywanie S
rodków
ochrony w wyrax
nie oznakowanym miejscu.
Przestrzeganie procedur bezpiecznego pobie-
rania, transportu oraz przetwarzania próbek
i materiałów pochodzenia ludzkiego. Dezyn-
fekcja oraz bezpieczne postępowanie ze ska-
żonymi odpadami (w tym ich usuwanie).
Szkolenia z zasad postępowania ze skażonymi
odpadami. Zakaz jedzenia, picia, palenia tyto-
niu w pracowni. Kontrole sprawnoS
ci wenty-
lacji i filtracji pomieszczeń. Dezynfekcja po-
mieszczeń. Okresowe badania lekarskie.
gr. 3, szczepienia. Drogą powietrzno-kropelkową. Tak.
24. Ludzki wirus T-limfo- Ludzie. Duża Mało R
rednie  R
rodki ochrony indywidualnej (rękawiczki la-
tropowy (HTLV-I) prawdopodobne dopuszczalne teksowe). Dezynfekcja. Sterylizacja narzędzi.
(retroviridae). Badania serologiczne grup ryzyka.
gr. 3 BezpoS
rednie  przez krew Tak.
i inne płyny ustrojowe.
Rozdział 5/2.G.2.
20
WZÓR
12 3 45 6 7
25. Enterobacter aerogenes Kał ludzi, S
rodowisko szpitalne. Duża Mało Małe Przestrzeganie zasad higieny. Dezynfekcja.
(Enterobacter cloacae). prawdopodobne Sterylizacja narzędzi. R
rodki ochrony indywi-
dualnej (maski filtrująco-pochłaniające, ręka-
wiczki lateksowe). Reżim sanitarny, znajo-
moS
ć procedur.
gr. 2. BezpoS
rednie  przez sprzęt Nie.
medyczny. Drogą powietrzno-
-kropelkową i powietrzno-
-pyłową.
26. Flavobacterium meningo- Woda, ludzie, sprzęt medyczny. Duża Mało R
rednie  Przestrzeganie zasad higieny. Dezynfekcja.
septicum. prawdopodobne dopuszczalne Sterylizacja narzędzi. R
rodki ochrony indywi-
dualnej (maski filtrująco-pochłaniające, ręka-
wiczki lateksowe).
gr. 2. Drogą powietrzno-kropelko- Nie.
wą. BezpoS
rednie  przez
sprzęt medyczny.
27. Paciorkowiec Ludzie, sprzęt medyczny. R
rednia Mało Małe R
rodki ochrony indywidualnej (maski filtru-
ropotwórczy prawdopodobne jąco-pochłaniające, rękawiczki lateksowe).
Dezynfekcja. Sterylizacja. Natychmiastowe
Streptococcus pyogenes.
opatrywanie ran.
gr. 2. Drogą powietrzno-kropelko- Nie.
wą. BezpoS
rednie przez sprzęt
medyczny.
28. Laseczka zgorzeli Gleba, kał, S
cieki, czasem woda R
rednia Mało Małe Natychmiastowe opatrywanie ran. Kontrole
gazowej Clostridium pitna. prawdopodobne czystoS
ci wody.
perfringens. Szczególnie
niebezpieczne typuAi F.
gr. 2. BezpoS
rednie  po głębokich Nie.
zranieniach. Drogą pokarmową.
WZÓR
Rozdział 5/2.G.2.
21
12 3 45 6 7
29. Gronkowiec złocisty Ludzie, zwierzęta, pył, woda, R
rednia Mało Małe Stosowanie S
rodków ochrony indywidualnej
Staphlococcus areus żywnoS
ć. prawdopodobne (maski filtrująco-pochłaniające, rękawiczki la-
teksowe). Dezynfekcja. Sterylizacja. Higiena
osobista.
gr. 2, brak szczepień A Drogą powietrzno-kropelko- Nie.
wą, powietrzno-pyłową,
pokarmową, bezpoS
rednie.
Uwagi: Brak lub niestosowanie zabezpieczeń powoduje podwyższenie kategorii ryzyka, tzn. zwiększa prawdopodobień- Zatwierdził:
stwo zaistnienia wypadku, choroby.
Rozdział 5/2.G.2.
22
WZÓR