TA
UMACZYĆ KAŻDY MOŻE (TROCH
LEPIEJ LUB TROCH
GORZEJ)  MIT TA
UMACZENIA
NATURALNEGO
Zdaje mi się jednak, że tłumaczenia z jednego języka na drugi [& ] przypominają kobierce
flandryjskie oglądane z przeciwnej strony. Są tam wprawdzie figury, ale tak zagmatwane nićmi, iż
nie widać ich barw wspaniałych. Mniemam także, że tłumaczenia z jednego języka na drugi nie
oznaczają wielkiego rozumu ani doskonałości; tyle tylko znaczą, co przepisywanie z
pierwowzorów. Nie dlatego to mówię, aby zawód tłumacza miał być w pogardzie, gdyż człowiek
może się przecie jeszcze zatrudniać gorszymi rzeczami, które mniej korzyści przynoszą.
(Miguel Cervantes Don Kichot)
Tłumaczyć może każdy kto opanował jakiś język obcy (każdy tekst w obu kierunkach)
Tłumaczenie polega na zastępowaniu wyrazów z jednego języka wyrazami drugiego języka
Jeśli tłumacz nie zna jakiegoś słowa to może sprawdzić w słowniku
Osoba sprawna komunikacyjnie poradzi sobie z tłumaczeniem
Wystarczy uzupełnić program  typowej filologii o  języki specjalistyczne
Tłumacze powinni się specjalizować w kierunku tłumaczenia konkretnych typów tekstów
(zawężanie specjalizacji)
Tekst specjalistyczny lepiej przetłumaczy specjalista, który trochę zna język, niż filolog,
który trochę zna daną dziedzinę wiedzy
1) Znajomość języka wyjściowego i docelowego
2) Umiejętność dopasowywania do siebie różnych struktur na podstawie ich względnego
podobieństwa
3) Znajomość kultury krajów L1 i L2
4) Wiedza ogólna i specjalistyczna
5) Sprawności komunikacyjne
6) Wnikliwość w dążeniu do sensu
7) Znajomość teorii tłumaczenia
8) Predyspozycje i cechy charakteru
 Sprawność komunikacyjna nie jest jednoznaczna z dobrą znajomością języka
Znajomość języka:
�� bogate słownictwo
�� duży zasób syntagm i ram czasownikowych
�� umiejętność zastosowania różnych mechanizmów gramatycznych (czasy,
przedimki, czasowniki modalne itp.)
[tekst nie składa się z cegiełek  jest  płynnym bytem]
Tłumacz powinien budować bazę  statystycznych ekwiwalentów (set phrases)  ale musi z
nich korzystać w sposób rozsądny
W wypadku scenariuszy tłumacz musi umieć wybrać taki ekwiwalent, którym dysponują
odbiorcy przekładu (uwzględniając różnice kulturowe)
literaturze
malarstwie
muzyce
filmie
popularnych piosenkach ludowych
wierszykach i piosenkach dla dzieci WIEDZA O
historii i geografii
aktualnej sytuacji politycznej
najważniejszych gazetach i czasopismach
najpopularniejszych programach telewizyjnych
słynnych ludziach: politykach, idolach, znanych osobach
Tłumacz musi stale powiększać swoją wiedzę na temat danych krajów.
Tłumacz jest specjalistą w dziedzinach związanych z jego kierunkiem studiów i dziedzinach
związanych z typem najczęściej tłumaczonych tekstów.
W innych dziedzinach posiłkuje się umiejętnością szybkiego uczenia się, sprawnością w
wyszukiwaniu potrzebnych informacji i wiedzą o z
ródłach tych informacji.
 A
atwiej jest przygotować profesjonalnego tłumacza do tłumaczenia tekstów z określonej
dziedziny, niż nauczyć specjalistę z tej dziedziny sztuki tłumaczenia
 Sprawnosci interpretacyjne  umiejętność utożsamienia się z nadawcą wypowiedzi,
odgadywania jego motywacji i intencji
 Sprawnosci perswazyjne  umiejętność wczuwania się w sytuację (potencjalnego)
odbiorcy, przewidywania jego wiedzy, oczekiwań, reakcji i dopasowania do tego tekstu
przekładu
Nie zadowalanie się płytkim zrozumieniem tekstu (mniej więcej wiem o co chodzi)
Dogłębna analiza tekstu w poszukiwaniu wszystkich tropów
Umiejętność zbudowania spójnego tekstu (unikanie efektu pachworku  gdzie część
tekstu jest przetłumaczona syntagmatycznie)
Tłumacz nie musi być teoretykiem przekładu
ALE
Tłumacz powinien znać główne teorie przekładu, dostępne techniki i
konteksty w których należy je użyć.
 pracowitość, sumienność, wnikliwość
otwartość na wiedzę
ciekawość świata
umiejętność uczenia się na błędach
odporność psychiczna i umiejętność przyjmowania krytyki
samodzielność