Wybrane elementy
farmakoterapii choroby
Alzheimera i Parkinsona
Choroba Alzheimera
(AD, Alzheimer s disease)
" postępująca, degeneracyjna choroba
ośrodkowego układu nerwowego
" pomimo rozwoju medycyny nie udało się
poznać przyczyn powstawania tej choroby
Fazy rozwoju choroby
" Faza I (odpowiednik umysłowy - 8 - 12 lat)
" Faza II (odpowiednik umysłowy - 4 - 7 lat)
" Faza III (odpowiednik umysłowy - od niemowlaka
do 3 lat)
Farmakoterapia
Farmakoterapia ukierunkowana jest na:
1. Zmniejszenie zaburzeń w zakresie funkcji
poznawczych (pamięci, mowy, uwagi itp.)
2. Leczenie zaburzeń psychicznych i zaburzeń
zachowania związanych z otępieniem, to znaczy
depresji, pobudzenia, objawów psychotycznych
Farmakoterapia
" jednym z lepiej udowodnionych hipotetycznych
patomechanizmów AD są zaburzenia neurotransmisji
cholinergicznej
" zaleca się podawanie inhibitorów cholinesterazy
(AchEI)- zwiększenie dostępności acetylocholiny dla
receptorów cholinergicznych (muskarynowych i
nikotynowych)
donepezil (Aricept)
rywastigmina (Exelon)
galantamina (Reminyl)
" leki przeciwlękowe
" neuroleptyki
" leczenie zaburzeń depresyjnych- selektywne inhibitory
wychwytu zwrotnego serotoniny
" leki opóz
niające postęp choroby- np. antyoksydanty
(alfa- tokoferol)
Ginko biloba (Miłorząb dwuklapowy)- silne
właściwości antyoksydacyjne, ale nie potwierdzono, \
e
jego stosowanie zapobiega rozwojowi AD !
Choroba Parkinsona
(PD, Parkinson's disease)
" nale\
y do grupy chorób zwyrodnieniowych układu
nerwowego, najczęstsza choroba jąder podstawnych,
spada ilość neuroprzekaz
nika- dopaminy
" choruje ok. 1,5% osób w wieku powy\
ej 65 lat.
" PD dotyka w jednakowym stopniu obu płci, z lekką
przewagą mę\
czyzn.
Kardynalne objawy choroby
" dr\
enie
" sztywność
" akinezja i bradykinezja
" niestabilna postawa ciała
Objawy spoza układu ruchu
" otępienie, upośledzenie funkcji poznawczych
" objawy psychiatryczne np. depresja
" zaburzenia czynności układu autonomicznego:
częstomocz, zaparcia, hipotonia ortostatyczna,
zaburzenia wydzielania potu, impotencja
" dysfagia
" duszność
" zespół niespokojnych nóg
Objawy spoza układu ruchu c.d.
" zubo\
enie mimiki (twarz maskowata)
" zaburzenia snu: bezsenność, fragmentacja snu nocnego,
nadmierna senność wciągu dnia, zaburzenia fazy REM
" zaburzenia zmysłu węchu
" zaburzenia wzrokowe: dwojenie, upośledzenie
wra\
liwości na barwy i kontrast
" spadek masy ciała
Farmakoterapia
" Zwiększenie zawartości dopaminy w OUN:
lewodopa (L-DOPA)- aminokwas prekursorowy dla
dopaminy, przedostaje się przez barierę krew- mózg
dopamina powstaje z lewodopy przez odłączenie grupy
karboksylowej (CO2) w reakcji katalizowanej przez
dekarboksylazę dopaminową (DDC)
z podanej dawki lewodopy większość ulega
dekarboksylacji ju\
na obwodzie, ok. 10% dociera do
OUN podaje się inhibitory DDC np. karbidopa lub
benserazyd
" w wyniku wieloletniego leczenia lewodopą zmienia się
jej działanie,
" ok. 3-5 lat pojawiają się wahania siły działania leku-
nagłe zmiany od okresu dobrej ruchliwości i sprawności
do bezruchu (zespoły on- off)
Działanie niepo\
ądane lewodopy
" objawy ruchowe: dyskinezy, hiperkinezy
" dolegliwości \
ołądkowo- jelitowe
" zaburzenia sercowo- naczyniowe
" zaburzenia psychiczne- zaburzenia snu, niepokój,
pobudzenie, omamy
Zahamowanie rozkładu dopaminy
" inhibitory monoaminooksydazy (I-MAO)
" selektywny inhibitory MAO-B to: seleginina-Segan,
Selerin
" w wyniku hamowania MAO zmniejsza się równie\

tworzenie reaktywnych form tlenu
" działania niepo\
ądane: nudności, spadek ciśnienia krwi,
Agoniści receptorów D2
" główne działanie: stymulowanie receptorów D2
np. bromokryptyna- Bromergon
pergolid- Permax
" działania niepo\
ądane: nudności, wymioty, zaburzenia
psychiczne, rzadko dyskinezy, zaburzenia ukrwienia
palców rąk i stóp
Inhibitory wychwytu zwrotnego
dopaminy
" amantadyna- Viregyt K- pierwotnie stosowana w terapii
grypy; hamuje receptory NMDA (receptory dla N-
metylo-D-asparaginianu)
" zwiększa uwalnianie endogennej dopaminy
" stosowana w monoterapii do leczenia łagodnych
przypadków lub w terapii skojarzonej z lewodopą i
innymi lekami przeciwparkinsonowskimi
" działania niepo\
ądane słabsze ni\
w przypadku
lewodopy
Inne:
" Inhibitory COMT (katecholo-o-metylotransferazy):
entakapon, tolkapon
" Leki antycholinergiczne (hakują działeanie
acetylocholiny)- biperiden