10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
Różnice kursowe na dzień bilansowy (cz. I)
Na dzień bilansowy wyrażone w walutach obcych należności i zobowiązania wycenia się polskie złote po kursie średnim NBP wynoszącym 3,84 zł/euro. Wartość zobowiązania
po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ustalonym dla danej waluty przez Narodowy w złotych wyniosła 23.040 zł. Termin zapłaty określony w fakturze przypadał na dzień
Bank Polski. Stanowi o tym art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. 10 lutego 2007 r.
nr 76, poz. 694 ze zm.). 3. Różnice kursowe z wyceny bilansowej przeprowadzonej na dzień 31 grudnia 2006 r.
Dodatnie różnice kursowe powstaną: przy zastosowaniu kursu średniego NBP obowiązującego tym dniu (3,8312 zł/euro) wyniosły:
 przy wycenie zobowiÄ…zaÅ„  gdy kurs waluty na dzieÅ„ bilansowy jest niższy od kursu 6.000 euro × (3,84 zÅ‚/euro  3,8312 zÅ‚/euro) = 52,80 zÅ‚.
tej waluty na dzień zarachowania zobowiązania, 4. W dniu 10 lutego 2007 r. jednostka uregulowała zobowiązanie nabywając walutę
 przy wycenie należności  gdy kurs waluty na dzień bilansowy jest wyższy od kursu w banku (jednostka nie posiada rachunku walutowego). Kurs sprzedaży banku w tym dniu
tej waluty na dzień zarachowania należności. wynosił: 3,81 zł/euro.
W księgach rachunkowych ujmuje się je zapisem: 5. Obliczenie zrealizowanej różnicy kursowej na rozrachunkach:
 Wn konto 20  Rozrachunki z odbiorcami lub konto 21  Rozrachunki z dostaw- 6.000 euro × (3,8312 zÅ‚/euro  3,81 zÅ‚/euro) = 127,20 zÅ‚.
cami , 6. W dniu 30 listopada 2007 r. jednostka dokonała zakupu towarów od kontrahenta
 Ma konto 75-0  Przychody finansowe . z Niemiec za kwotę 10.000 euro. Średni kurs NBP z dnia 29 listopada wynosił 3,68 zł/euro.
Ujemne różnice kursowe powstanÄ…: Wartość zobowiÄ…zania w zÅ‚otych polskich wynosi 36.800 zÅ‚ (10.000 euro × 3,68 zÅ‚/euro).
 przy wycenie zobowiązań  gdy kurs waluty na dzień bilansowy jest wyższy od kursu Termin zapłaty zobowiązania upływa 30 stycznia 2008 r.
tej waluty na dzień zarachowania zobowiązania, 7. Wyceny bilansowej zobowiązania dokonano przy zastosowaniu kursu średniego NBP
 przy wycenie należności  gdy kurs waluty na dzień bilansowy jest niższy od kursu obowiązującego w dniu 31 grudnia 2007 r., który wynosił 3,5820 zł/euro.
tej waluty na dzień zarachowania należności. 8. Obliczenie różnicy kursowej:
Ujmuje siÄ™ je w ksiÄ™gach zapisem: 10.000 euro × (3,68 zÅ‚/euro  3,5820 zÅ‚/euro) = 980 zÅ‚.
 Wn konto 75-1  Koszty finansowe ,
 Ma konto 20  Rozrachunki z odbiorcami lub konto 21  Rozrachunki z dostaw- Dekretacja w księgach 2006 r.
cami . 1. PK  różnica kursowa dodatnia (wycena bilansowa): 52,80 zł
W uzasadnionych przypadkach różnice kursowe zalicza się do kosztu wytworzenia pro-  Wn konto 21  Rozrachunki z dostawcami
duktów lub ceny nabycia towarów, a także ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środków (w analityce: Kontrahent zagraniczny),
trwałych, środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych (art. 30  Ma konto 75-0  Przychody finansowe .
ust. 4 ustawy o rachunkowości).
Różnice kursowe dotyczące nieuregulowanych na dzień bilansowy zobowiązań z ty- Księgowania
tułu zakupu środków trwałych w budowie, środków trwałych, wartości niematerialnych
Konto 21  Rozrachunki z dostawcami
i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości  do momentu oddania ich do użytkowania
(w analityce: Kontrahent zagraniczny) Konto 75-0  Przychody finansowe
korygują cenę nabycia lub koszt wytworzenia tych składników majątku (art. 28 ust. 8 ustawy
1) 52,80 23.040,00 (S.p. 52,80 (1
o rachunkowości). Ujmuje się je w księgach rachunkowych zapisem:
 Wn/Ma konto 08  Środki trwałe w budowie , 22.987,20 (S.k.
 Ma/Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki .
Po przyjęciu do użytkowania tych składników majątkowych różnice kursowe dotyczące W roku 2006 różnica kursowa w kwocie 52,80 zł nie stanowiła przychodu podlegającego
nieuregulowanych zobowiązań z tytułu ich zakupu zalicza się do przychodów bądz
kosztów opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Ponieważ od 1 stycznia 2007 r. jednostka wybrała
finansowych. metodę bilansową rozliczania różnic kursowych, była zobowiązana w styczniu 2007 r.
W księgach rachunkowych następnego roku obrotowego różnice kursowe z wyceny doliczyć kwotę 52,80 zł do przychodów podlegających opodatkowaniu.
bilansowej rozlicza się w sposób przyjęty przez jednostkę i zapisany w jej polityce rachun-
kowości, tj. jednostka może: Dekretacja w księgach 2007 r.
1) różnice z wyceny bilansowej wystornować pod datą 1 stycznia następnego roku albo 1. WB  zapłata zobowiązania w lutym 2007 r.
w dacie faktycznej zapÅ‚aty należnoÅ›ci (zobowiÄ…zania) i obliczyć różnice przyjmujÄ…c (6.000 euro × 3,81 zÅ‚/euro) = 22.860,00 zÅ‚
kurs z dnia powstania i kurs z dnia zapłaty należności (zobowiązania);  Wn konto 21  Rozrachunki z dostawcami
2) nie stornować różnic z wyceny bilansowej, a do obliczenia różnic kursowych przyjąć (w analityce: Kontrahent zagraniczny),
kurs z wyceny bilansowej (kurs średni NBP na ten dzień) i kurs z dnia uregulowania  Ma konto 13-0  Rachunek bieżący .
należności (zobowiązania). 2. PK  różnica kursowa dodatnia:
Do koÅ„ca 2006 r. różnice kursowe z wyceny bilansowej nie byÅ‚y uwzglÄ™dniane w przy- 6.000 euro × (3,8312 zÅ‚/euro  3,81 zÅ‚/euro) = 127,20 zÅ‚
chodach i kosztach podatkowych. Począwszy od 1 stycznia 2007 r. jednostki mogą ustalać  Wn konto 21  Rozrachunki z dostawcami
różnice kursowe na podstawie: (w analityce: Kontrahent zagraniczny),
 ustaw podatkowych, tj. zgodnie z art. 15a ustawy o pdop (Dz. U. z 2000 r. nr 54,  Ma konto 75-0  Przychody finansowe .
poz. 654 ze zm.) i art. 24c ustawy o pdof (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) Dla celów podatku dochodowego różnica kursowa w kwocie 127,20 zł stanowi przy-
albo chód podlegający opodatkowaniu.
 na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości. 3. Faktura handlowa  zakup towarów:
Jednostki, które zdecydowaÅ‚y o rozliczaniu różnic kursowych na podstawie przepisów (10.000 euro × 3,68 zÅ‚/euro) = 36.800,00 zÅ‚
ustawy o rachunkowości, były obowiązane w terminie do końca pierwszego miesiąca roku  Wn konto 30  Rozliczenie zakupu ,
podatkowego, a w przypadku podatników rozpoczynających działalność  w terminie 30 dni  Ma konto 21  Rozrachunki z dostawcami
od dnia jej rozpoczęcia, złożyć pisemne zawiadomienie o wyborze metody bilansowej. (w analityce: Kontrahent zagraniczny).
Dodatkowo jednostki te obowiązane są: 4. PK  zarachowanie różnicy kursowej dodatniej (wycena bilansowa): 980,00 zł
 w okresie stosowania metody bilansowej poddawać badaniu przez biegłego rewidenta  Wn konto 21  Rozrachunki z dostawcami
swoje sprawozdania finansowe, (w analityce: Kontrahent zagraniczny),
 wybraną metodę stosować przez okres nie krótszy niż trzy lata podatkowe.  Ma konto 75-0  Przychody finansowe .
Powyższe wynika z art. 9b ustawy o pdop oraz art. 14b ustawy o pdof. Dla celów podatku dochodowego różnica kursowa z wyceny bilansowej w kwocie
Jednostki kontynuujące działalność w 2007 r., które zdecydowały o rozliczaniu różnic 980 zł stanowi przychód podlegający opodatkowaniu w 2007 r.
kursowych od 1 stycznia 2007 r. według metody bilansowej obowiązane były w styczniu
2007 r. uwzględnić  statystycznie w przychodach lub kosztach podatkowych różnice Księgowania
kursowe z wyceny bilansowej dokonanej na dzień 31 grudnia 2006 r. Natomiast różnice
Konto 21  Rozrachunki z dostawcami
kursowe z wyceny bilansowej dokonanej na dzień 31 grudnia 2007 r. będą zaliczone do
Konto 13-0  Rachunek bieżący (w analityce: Kontrahent zagraniczny)
przychodów lub kosztów podatkowych roku 2007. Tak będzie przez cały okres stosowania
S.p.) X 22.860,00 (1 1) 22.860,00 22.987,20 (S.p.
metody bilansowej.
2) 127,20 36.800,00 (3
Dodać jeszcze należy, że jednostki, które zdecydowały o wyborze metody bilansowej
dla rozliczania różnic kursowych są obowiązane dokonywać wyceny m.in. transakcji wa-
4) 980,00
lutowych, składników aktywów i pasywów w następujących terminach:
23.967,20 59.787,20
 na ostatni dzień każdego miesiąca i na ostatni dzień roku podatkowego lub
35.820,00 (S.k.
 na ostatni dzień kwartału i na ostatni dzień roku podatkowego, albo
 tylko na ostatni dzień roku podatkowego.
Wybrany termin wyceny powinien być stosowany przez jednostkę przez pełny rok
podatkowy i nie może być zmieniany.
Konto 75-0  Przychody
Ewidencję operacji dotyczących różnic kursowych w jednostce, która dla celów podatku
finansowe Konto 30  Rozliczenie zakupu
dochodowego wybrała metodę bilansową rozliczania różnic kursowych, przedstawia po-
127,20 (2 3) 36.800,00
niższy przykład.
900,00 (4
Przykład
Założenia
1. Z dokumentacji jednostki (tj. z zakładowego planu kont) wynika, że: Dla celów podatku dochodowego w roku 2007 jednostka zaliczy do przychodów
a) różnice kursowe dla celów podatkowych rozlicza metodą bilansową, podatkowych dodatnie różnice kursowe w łącznej kwocie 1.160 zł (52,80 zł + 127,20 zł
b) wyceny składników aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej dokonuje + 980 zł).
tylko na ostatni dzień roku obrotowego,
Ewa Gruchot
c) nie stornuje różnic kursowych z wyceny bilansowej.
2. Na dzień 31 grudnia 2006 r. jednostka posiadała zobowiązanie wobec kontrahenta
z Niemiec w kwocie 6.000 euro, które na dzień ujęcia w księgach przeliczone zostało na
Gazeta Podatkowa nr 3 " 10.01.2008 r.