Ró\
nice kursowe bilansowe
1.1. Zasady ogólne ustalania ró\
nic kursowych tzw. "metodą bilansową"
Jednostki dla celów podatkowych mogą ustalać ró\
nice kursowe na podstawie przepisów o rachunkowości. Zezwala na to art. 9b ust. 1 pkt 2 updop
i art. 14b ust. 2 updof. Przy czym muszą być spełnione następujące warunki:
" wybrana metoda będzie stosowana przez okres nie krótszy ni\
trzy lata podatkowe,
" w okresie stosowania ww. metody sporządzane przez podatników sprawozdania finansowe będą badane przez podmioty uprawnione do ich
badania,
" w terminie do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, a w przypadku podatników rozpoczynających działalność - w terminie 30
dni od dnia jej rozpoczęcia, podatnicy zło\
ą pisemne zawiadomienie o wyborze tej metody.
Je\
eli powy\
sze warunki zostaną spełnione, wówczas jednostki zaliczają odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów ujęte
w księgach rachunkowych ró\
nice kursowe z tytułu transakcji walutowych i wynikające z dokonanej wyceny składników aktywów i pasywów
wyra\
onych w walucie obcej, a tak\
e wyceny pozabilansowych pozycji w walutach obcych.
Wycena dla celów podatkowych powinna być dokonywana:
" na ostatni dzień ka\
dego miesiąca i na ostatni dzień roku podatkowego lub
" na ostatni dzień kwartału i na ostatni dzień roku podatkowego, albo
" tylko na ostatni dzień roku podatkowego.
Wybrany termin wyceny musi być stosowany przez pełny rok podatkowy i nie mo\
e być zmieniany.
Ponadto w przypadku wyboru metody bilansowej na pierwszy dzień roku podatkowego, w którym została wybrana ta metoda, jednostki zaliczają
odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów naliczone ró\
nice kursowe ustalone na podstawie przepisów o rachunkowości na
ostatni dzień poprzedniego roku podatkowego.
Oznacza to, \
e podatnik, który stosuje tę metodę od 1 stycznia 2007 r. musiał uwzględnić statystycznie w przychodach lub kosztach podatkowych
roku 2007 ró\
nice kursowe naliczone na dzień 31 grudnia 2006 r.
Nale\
y jednak pamiętać, \
e zapis ten ma zastosowanie tylko w pierwszym roku podatkowym, w którym została wybrana metoda bilansowa. W
następnych latach ró\
nice z wyceny bilansowej będą zaliczane odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów tego roku,
w którym zostaną ustalone, tj. ró\
nice z wyceny bilansowej na dzień 31 grudnia 2007 r. będą zaliczone do przychodów lub kosztów podatkowych
w roku 2007. Jednostka nie uwzględnia tych ró\
nic w roku następnym, tj. 2008.
Z treści pytania nie wynika w jaki sposób jednostka rozlicza w księgach rachunkowych ró\
nice kursowe naliczone na dzień bilansowy. Dla
przypomnienia, ró\
nice kursowe z wyceny bilansowej stornuje się pod datą 1 stycznia następnego roku obrotowego lub w dniu faktycznej regulacji
(zapłaty) nale\
ności lub zobowiązań. Następnie, w celu ustalenia zrealizowanych ró\
nic kursowych, jednostka odnosi się do kursu z dnia powstania
danego zdarzenia gospodarczego, np. zarachowania nale\
ności lub zobowiązania.
Jednostki mogą równie\
ujmować w księgach rachunkowych nowego roku obrotowego tylko zrealizowane ró\
nice kursowe, ustalone od początku
tego roku obrotowego do dnia zapłaty. W tym przypadku, w celu ustalenia zrealizowanych ró\
nic kursowych, jednostka odnosi się do kursu z dnia
bilansowego, tj. do kursu z dnia 31 grudnia 2006 r.
1.2. Ró\
nice kursowe z wyceny na dzień 31 grudnia 2006 r.
Przykład 6
Storno ró\
nic kursowych ustalonych na dzień bilansowy
pod datą 1 stycznia 2007 r.
I. Zało\
enia:
1. Jednostka posiadała na dzień 31 grudnia 2006 r. nale\
ność od odbiorcy w wysokości: (2.000 EUR x 3,8900 zł/EUR) = 7.780 zł.
2. Kurs średni NBP na dzień bilansowy wynosił: 3,8312 zł/EUR.
3. W dniu 15 stycznia 2007 r. kontrahent uregulował nale\
ność. Kurs kupna banku w tym dniu wynosił: 3,8300 zł/EUR.
4. Jednostka dla celów podatkowych przyjęła metodę bilansową. Wyceny składników aktywów i pasywów wyra\
onych w walucie obcej dokonuje
tylko na ostatni dzień roku podatkowego.
II. Dekretacja:
A. Zapisy w księgach roku 2006
1. PK - ró\
nica kursowa powstała w związku z wyceną nale\
ności na dzień 31 grudnia
2006 r.:
[2.000 EUR x (3,8900 zł/EUR - 3,8312 zł/EUR)] = 117,60 zł
- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami"
(w analityce: Konto imienne kontrahenta).
Uwaga: Powstała ujemna ró\
nica kursowa, bowiem kurs z dnia zarachowania nale\
ności jest wy\
szy od kursu na dzień bilansowy. Na dzień
bilansowy, tj. 31 grudnia 2006 r., jednostka nie mo\
e zaliczyć tej ró\
nicy do kosztów podatkowych.
B. Zapisy w księgach roku 2007
(-) 117,60
1. PK - storno ró\
nic kursowych na dzień 1 stycznia 2007 r.:
zł
- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami"
(w analityce: Konto imienne kontrahenta).
2. WB - wpływ nale\
ności na walutowy rachunek bankowy: (2.000 EUR x 3,8300
zł/EUR) = 7.660,00 zł
- Wn konto 13-1 "Rachunek walutowy",
- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami"
(w analityce: Konto imienne kontrahenta).
3. PK - rozliczenie ró\
nic kursowych:
[2.000 EUR x (3,8900 zł/EUR - 3,8300 zł/EUR)] = 120,00 zł
- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami"
(w analityce: Konto imienne kontrahenta).
Uwaga: Powstała ujemna ró\
nica kursowa, bowiem kurs z dnia zarachowania nale\
ności jest wy\
szy od kursu z dnia jej wpływu na rachunek
bankowy.
III. Księgowania:
A. Zapisy w księgach roku 2006
B. Zapisy w księgach roku 2007
Jednostka dla celów podatkowych w pierwszym roku stosowania tej metody, tj. w roku 2007, uwzględni:
1) ujemną ró\
nicę naliczoną na dzień 31 grudnia 2006 r., tj. kwotę: (+) 117,60 zł oraz
2) ró\
nice kursowe ustalone w roku 2007, tj.:
a) storno ujemnej ró\
nicy z wyceny bilansowej na rok 2006: (-) 117,60 zł,
b) ujemną zrealizowaną ró\
nicę kursową: (+) 120,00 zł.
W kosztach podatkowych roku 2007 jednostka uwzględni kwotę: 120 zł. Natomiast wynik bilansowy wyniesie: 2,40 zł (saldo konta 75-1 "Koszty
finansowe").
Przykład 7
Jednostka nie stornuje ró\
nic kursowych ustalonych na dzień bilansowy
I. Zało\
enia:
Na podstawie danych z przykładu 6, przy czym jednostka nie stornuje bilansowych ró\
nic kursowych.
II. Dekretacja:
A. Zapisy w księgach roku 2006
1. PK - ró\
nica kursowa powstała w związku z wyceną nale\
ności na dzień 31 grudnia
2006 r.:
[2.000 EUR x (3,8900 zł/EUR - 3,8312 zł/EUR)] = 117,60 zł
- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami"
(w analityce: Konto imienne kontrahenta).
Uwaga: Powstała ujemna ró\
nica kursowa, bowiem kurs z dnia zarachowania nale\
ności jest wy\
szy od kursu na dzień bilansowy. Na dzień
bilansowy, tj. 31 grudnia 2006 r. jednostka nie mo\
e zaliczyć tej ró\
nicy do kosztów podatkowych.
B. Zapisy w księgach roku 2007
1. WB - wpływ nale\
ności na walutowy rachunek bankowy:
(2.000 EUR x 3,8300 zł/EUR) = 7.660,00 zł
- Wn konto 13-1 "Rachunek walutowy",
- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami"
(w analityce: Konto imienne kontrahenta).
2. PK - rozliczenie ró\
nic kursowych:
[2.000 EUR x (3,8312 zł/EUR - 3,8300 zł/EUR)] = 2,40 zł
- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami"
(w analityce: Konto imienne kontrahenta).
Uwaga: Powstała ujemna ró\
nica kursowa, bowiem kurs z wyceny bilansowej nale\
ności jest wy\
szy od kursu z dnia jej wpływu na rachunek
bankowy.
III. Księgowania:
A. Zapisy w księgach roku 2006
B. Zapisy w księgach roku 2007
Jednostka dla celów podatkowych w pierwszym roku stosowania tej metody, tj. w roku 2007, uwzględni:
1) ujemną ró\
nicę naliczoną na dzień 31 grudnia 2006 r., tj. kwotę: 117,60 zł oraz
2) ujemną ró\
nicę kursową ustaloną w roku 2007 w kwocie: 2,40 zł.
W kosztach podatkowych roku 2007 jednostka uwzględni kwotę: 120 zł. Natomiast wynik bilansowy wyniesie: 2,40 zł (saldo konta 75-1 "Koszty
finansowe").
1.3. Ró\
nice kursowe z wyceny na dzień 31 grudnia 2007 r.
Przykład 8
I. Zało\
enia:
1. Jednostka na dzień 31 grudnia 2007 r. posiada zobowiązanie w kwocie: 5.000 EUR, którego wartość w polskich złotych wynosi: (5.000 EUR x
3,60 zł/EUR) = 18.000 zł.
2. Kurs średni NBP na dzień bilansowy wynosi np.: 3,65 zł/EUR.
3. Bilansowa wycena zobowiązania: [5.000 EUR x (3,65 zł/EUR - 3,60 zł/EUR)] = 250 zł.
4. W dniu 10 stycznia 2008 r. jednostka uregulowała zobowiązanie. Rozchód waluty z własnego rachunku bankowego jednostka wyceniła po kursie:
3,75 zł/EUR.
5. Zgodnie z ZPK jednostka:
a) ró\
nice kursowe dla celów podatkowych rozlicza metodą bilansową,
b) wyceny składników aktywów i pasywów wyra\
onych w walucie obcej dokonuje tylko na ostatni dzień roku obrotowego,
c) ró\
nice kursowe z wyceny bilansowej stornuje pod datą 1 stycznia następnego roku obrotowego.
II. Dekretacja:
A. Zapisy w księgach roku 2007
1. PK - ró\
nica kursowa powstała w związku z wyceną zobowiązania na dzień 31 grudnia
2007 r.: [5.000 EUR x (3,65 zł/EUR - 3,60 zł/EUR)] = 250 zł
- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami"
(w analityce: Konto imienne kontrahenta).
Uwaga: Powstała ujemna ró\
nica kursowa, bowiem kurs z dnia zarachowania zobowiązania jest ni\
szy od kursu na dzień bilansowy. Na dzień
bilansowy, tj. 31 grudnia 2007 r., jednostka zaliczy tę ró\
nicę do kosztów podatkowych.
B. Zapisy w księgach roku 2008
1. PK - storno ró\
nic kursowych na dzień 1 stycznia 2008 r.: (-) 250 zł
- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami"
(w analityce: Konto imienne kontrahenta).
2. WB - zapłata zobowiązania:
(5.000 EUR x 3,75 zł/EUR) = 18.750 zł
- Wn konto 21 "Rozrachunki z dostawcami"
(w analityce: Konto imienne kontrahenta),
- Ma konto 13-1 "Rachunek walutowy".
3. PK - rozliczenie ró\
nic kursowych:
[5.000 EUR x (3,75 zł/EUR - 3,60 zł/EUR)] = 750 zł
- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
- Ma konto 21 "Rozrachunki z odbiorcami"
(w analityce: Konto imienne kontrahenta).
Uwaga: Powstała ujemna ró\
nica kursowa, bowiem kurs z dnia powstania zobowiązania jest ni\
szy od kursu z dnia zapłaty. W roku 2008 jednostka
zaliczy do kosztów podatkowych ró\
nice kursowe w kwocie: (- 250 zł + 750 zł) = 500 zł (saldo konta 75-1).
III. Księgowania:
A. Zapisy w księgach roku 2007
B. Zapisy w księgach roku 2008