C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
Modułowy Program Nauczania w zawodach branży medyczno - społecznej:
technik farmaceutyczny, terapeuta zajęciowy, opiekunka dziecięca, technik masażysta,
ratownik medyczny
Poradnik i materiały szkoleniowe dla ucznia do
jednostki szkoleniowej:
JS. 05  Wybrane zagadnienia prawa pracy.
z jednostki modułowej
MO JM.02  Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia i
działalności gospodarczej.
Opracował: mgr Mateusz Kaczocha
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 1
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
Spis treści
Spis treści _________________________________________________________________ 2
Wprowadzenie ______________________________________________________________ 3
1. Wymagania wejściowe _____________________________________________________ 5
2. Cele szkolenia ____________________________________________________________ 5
3. Metody nauczania i uczenia siÄ™ ______________________________________________ 5
4. Sposoby oceniania ________________________________________________________ 6
5. Materiały dla ucznia _______________________________________________________ 7
5.1. Podstawowe pojęcia prawa pracy. Najistotniejsze obowiązki i prawa
pracownika oraz pracodawcy, w tym zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. _ 7
5.1.1 Treści szkoleniowe  załącznik MO JM.02/JS.05 M1 _______________________________ 7
5.2.2. Ćwiczenia i zadania  załącznik MO JM.02/JS.05 CW1 ___________________________ 9
5.2. Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne w zatrudnieniu. Rodzaje umów o
pracÄ™. _______________________________________________________________________ 10
5.2.1 Treści szkoleniowe  załącznik MO JM.02/JS.05 M1 _____________________________ 10
5.2.2. Ćwiczenia i zadania  załącznik M0 JM.02/JS.04 CW2 ___________________________ 11
5.3. Sposoby rozwiązywania umów o pracę. __________________________________ 12
5.3.1 Treści szkoleniowe  załącznik MO JM.02/JS.05 M3 _____________________________ 12
5.3.2. Ćwiczenia i zadania  załącznik MO JM.02/JS.05 CW3 __________________________ 133
5.4. Urlopy wypoczynkowe. __________________________________________________ 15
5.4.1 Treści szkoleniowe załącznik MO JM.02/JS.05 M4 ______________________________ 15
5.4.2.Ćwiczenia i zadania  załącznik MO JM.01/JS.05 CW4 ___________________________ 15
5.5. Państwowa Inspekcja Pracy jako służba działająca w zakresie ochrony pracy
_____________________________________________________________________________ 16
5.4.1 Treści szkoleniowe załącznik MO JM.02/JS.05 M4 ______________________________ 16
5.4.2.Ćwiczenia i zadania  załącznik MO JM.01/JS.05 CW4 ___________________________ 18
6. Przykładowy sprawdzian nabytej wiedzy i umiejętności -załącznik załącznik MO
JM.01/JS.05 SP1 ___________________________________________________________ 18
7. Literatura uzupełniająca MO JM.02/JS.05 LU _________________________________ 21
8.Wymagania BHP  załącznik MO JM.02/ JS.05 BHP 1 _________________________ 22
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 2
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
Wprowadzenie
Poradnik pomoże Ci w poznaniu podstawowych wiadomości z zakresu zasadniczych pojęć i
instytucji prawa pracy. Będziesz mógł także uzyskać praktyczną wiedzę z zakresu rodzaju umów
o pracę i zasad ich zawierania, sposobów rozwiązywania umów o pracę, a także urlopów
wypoczynkowych. Ponadto uzyskasz wiadomości związane ze sprawowaniem przez Państwową
InspekcjÄ™ Pracy nadzoru na przestrzeganiem prawa pracy. W poradniku znajdujÄ… siÄ™:
" Wymagania wejściowe  czyli umiejętności i wiadomości, jakie powinieneś mieć przystępując
do realizacji tej jednostki szkoleniowej
" Cele szkolenia  czyli umiejętności, jakich nabędziesz w trakcie przyswajania wiedzy oraz
wykonywania ćwiczeń zawartych w tym poradniku
" Metody nauczania i uczenia siÄ™  metody, jakimi osiÄ…gniesz cele szkolenia
" Sposoby oceniania  informacje na temat tego, w jaki sposób prowadzący oceni Twoje
umiejętności
" Materiały szkoleniowe  najważniejsze treści szkolenia, których będziesz potrzebował do
nabycia umiejętności wraz z opisem ćwiczeń i przykładowymi pytaniami, które pozwolą Ci
sprawdzić czy opanowałeś zrealizowany materiał
" Wymagania BHP  zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, jakich musisz przestrzegać w
czasie szkolenia
" Literatura uzupełniająca
Czas trwania jednostki szkoleniowej JS.05 to około 8 godzin lekcyjnych.
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 3
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
Jednostka modułowa MO JM.02
JS.01  Podstawowe pojęcia prawa
JS.02  Prawne podstawy funkcjonowania podmiotów
wykonujących działalność leczniczą oraz instytucji
działających w zakresie ochrony środowiska.
JS.03  Podstawowe prawa pacjenta.
JS.04  Warunki i zakres udzielania świadczeń
opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych.
JS.05  Wybrane zagadnienia prawa pracy.
JS.06  Popyt i podaż na rynku usług
medycznych. Cechy specyficzne rynku usług
medycznych
JS.07  Elementy teorii przedsiębiorstwa.
Wybrane zagadnienia prawa gospodarczego.
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 4
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
1. Wymagania wejściowe
Jednostka szkoleniowa JS.05 jest piątą jednostką realizowaną w ramach jednostki modułowej
MO JM.02.
Przed przystąpieniem do tej jednostki szkoleniowej uczeń powinien:
" Korzystać z różnych z
ródeł informacji
" Zapoznać się z materiałem szkoleniowym dla tej jednostki szkoleniowej;
" Znać podstawowe pojęcia prawa
" Znać podstawowe zasady interpretacji testu aktu prawnego;
" Określać podstawy prawne funkcjonowania podmiotów leczniczych i płatnika;
" Wskazywać podstawowe prawa pacjenta;
" Określać warunki i zakres udzielania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych;
" Wyjaśnić istotę i zasady powszechnego obowiązkowego i dobrowolnego ubezpieczenia
zdrowotnego;
" Umieć wyrażać myśli na piśmie i w mowie.
2. Efekty szkolenia
Po zakończeniu realizacji tej jednostki szkoleniowej będziesz potrafił:
" określić podstawowe instytucje i pojęcia prawa pracy
" określać obowiązki i prawa pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i
higieny pracy
" stosować przepisy prawa pracy, w tym umieć odróżniać umowy o pracę od umów
cywilnoprawnych w zatrudnieniu
" wskazywać elementy, jakie powinna zawierać umowa o pracę, a także określać rodzaje
umów o pracę
" określić sposoby rozwiązania określonych umów o pracę i umieć je zastosować w konkretnych
sytuacjach
" znać zasady, wymiar i tryb udzielania urlopu wypoczynkowego
" rozróżniać zadania i uprawnienia służb działających w zakresie ochrony pracy.
3. Metody nauczania i uczenia siÄ™
Zajęcia w części wstępnej oraz części dotyczącej metod nauczania problemowych i
aktywizujących prowadzone będą w formie pogadanki, dyskusji dydaktycznej i metody
przypadków, z jednoczesnym omówieniem:
" instytucji stosunku pracy i jego stron, tj. pracodawcy i pracownika;
" podstawowych obowiązków i uprawnień pracownika oraz pracodawcy, w tym w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy;
" różnic i podobieństw między stosunkiem pracy a umowami cywilnoprawnymi;
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 5
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
" elementów umowy o pracę i jej rodzajów;
" sposobów rozwiązywania umowy o pracę;
" instytucji urlopu wypoczynkowego.
W oparciu o przeprowadzoną pogadankę, dyskusję dydaktyczną i metodę przypadków stawiasz
wnioski dotyczÄ…ce:
" zakresu podmiotowego i przedmiotowego pojęć pracownik i pracodawca;
" cech konstytutywnych stosunku pracy
" podstawowych obowiązków i uprawnień pracownika oraz pracodawcy
" sposobów rozwiązywania umów o pracę, w tym na mocy porozumienia stron;
" zasad i warunków udzielania urlopów wypoczynkowych.
W ramach metody tekstu przewodniego oraz metody ćwiczeń realizowanych w trakcie zajęć:
" wskazujesz osoby i podmioty, które mają status pracownika i pracodawcy;
" określasz obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;
" redagujesz umowę o pracę na okres próbny;
" rozróżniasz rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem od rozwiązania umowy o
pracÄ™ na mocy porozumienia stron i rozwiÄ…zania umowy o pracÄ™ bez wypowiedzenia;
" określasz tryby udzielania urlopów wypoczynkowych, a także obliczasz długość urlopu
wypoczynkowego dla poszczególnych pracowników;
" przedstawisz pozycje prawną, zadania i kompetencji Państwowej Inspekcji Pracy.
Ćwiczenia przeprowadzane będą co do zasady indywidualnie. Podczas ćwiczeń korzystaj z
materiałów szkoleniowych, pomocy wykładowcy oraz aktów normatywnych, w tym zwłaszcza
Kodeksu pracy i Kodeksu cywilnego. Po niektórych ćwiczeniach odbędzie się dyskusja z innymi
uczniami i prowadzącym. Jeśli w trakcie ćwiczeń będziesz miał jakieś trudności pytaj
prowadzÄ…cego.
4. Sposoby oceniania
Podczas ćwiczeń prowadzący będzie oceniał twoje wykonanie zadania (ćwiczenia) na podstawie
obserwacji, a także na podstawie twoich wypowiedzi formułowanych zarówno w formie
pisemnej, jak i ustnej. Na podstawie wykonanego ćwiczenia otrzymasz zaliczenie ćwiczenia, co
jest z kolei potrzebne do zaliczenia jednostki szkoleniowej. Jeżeli będziesz przygotowany(a) do
zajęć i poprawnie wykonasz ćwiczenia otrzymasz dodatkowo plusa. W przypadku, gdy otrzymasz
sumarycznie 4 plusy, wówczas otrzymujesz bardzo dobry z aktywności na zajęciach, jeżeli zaś
otrzymasz 3 plusy  otrzymujesz dobry z aktywności na zajęciach. Ewentualna ocena z
aktywności  obok zasadniczej oceny ze sprawdzianu z całej jednostki modułowej i ocen z
poszczególnych jednostek szkoleniowych  będzie wliczana do oceny z całej jednostki
modułowej MO JM.02.
W ramach jednostki szkoleniowej zostanie przeprowadzony jeden sprawdzian testowy
jednokrotnego wyboru. W załączniku 6  Sprawdzian postępów do niniejszego poradnika
podany został przykład takiego sprawdzianu wraz ze skalą ocen. W celu sprawdzenia, czy
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 6
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
opanowałeś materiał tej jednostki szkoleniowej, odpowiedz na pytania testowe znajdujące się w
tym załączniku.
Ponadto na ostatnich zajęciach, prowadzonych w ramach jednostki modułowej, napiszesz
sprawdzian z całej jednostki modułowej, który jest konieczny do jej zaliczenia.
5. Materiały dla ucznia
Przed rozpoczęciem zajęć oraz w ich trakcie prowadzący przekaże Ci niezbędne materiały w postaci
różnych tekstów z
ródłowych (oznaczone jako załącznik M0.01.02.01/mat). Podczas zajęć prowadzący będzie
w ramach dyskusji i ćwiczeń przywoływał informacje zawarte w tych materiałach, będzie wskazywał na
istotne elementy. Również w ramach Twojej samodzielnej pracy w domu, będziesz mógł powrócić do
informacji tam zgromadzonych w celu utrwalenia wiadomości.
5.1. Podstawowe pojęcia prawa pracy. Najistotniejsze obowiązki i prawa
pracownika oraz pracodawcy, w tym w zakresie bezpieczeństwa i higieny
pracy.
5.1.1 Treści szkoleniowe  załącznik MO JM.02/JS.05 M1
Podstawowe pojęcia i instytucje z zakresu prawa pracy:
1. pracownik  jest to osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania,
wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę (art. 2 Kodeksu pracy). W świetle
tego przepisu statusu pracownika nie majÄ… osoby zatrudnione na podstawie umowy
cywilnoprawnej, np. umowy zlecenie czy umowy agencyjnej. Statusu pracownika nie majÄ…
także osoby fizyczne mające status przedsiębiorcy wykonującego określone czynności na
podstawie umów cywilnoprawnych.
2. pracodawca  jest to jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej,
a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników (art. 3 Kodeksu pracy). W
konsekwencji status pracodawcy mają osoby fizyczne, osoby prawne, a także jednostki
organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, jeżeli zatrudniają one pracowników w
rozumieniu art. 2 Kodeksu pracy. Do osób prawnych, które mają najczęściej status
pracodawcy zaliczamy np. spółki kapitałowe, spółdzielnie czy też banki, o ile zatrudniają
one pracowników w rozumieniu art. 2 Kodeksu pracy. Z kolei katalog jednostek
organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, które mają status przedsiębiorcy
jest dosyć szeroki. Są to bowiem spółki osobowe, urzędy i wszystkie inne podmioty nie
majÄ…ce statutu osoby prawnej bÄ…dz
osoby fizycznej, które zatrudniają pracowników.
3. stosunek pracy  zgodnie z art. 22 ż 1 Kodeksu pracy przez nawiązanie stosunku pracy
pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz
pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez
pracodawcÄ™, a pracodawca  do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Cechami
charakterystycznymi dla stosunku pracy są: kierownictwo pracodawcy, ściśle określony
czas pracy, obowiązek osobistego świadczenia pracy przez pracownika, praca musi być
wykonywana za wynagrodzeniem, nawet wtedy, gdy strony w treści umowy go nie
określiły, a ponadto praca jest wykonywana na  ryzyko pracodawcy .
Podstawowy katalog obowiązków pracownika określa art. 100 Kodeksu pracy, zgodnie z
którym pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do
poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub
umową o pracę. Pracownik jest obowiązany w szczególności:
1) przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,
2) przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 7
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
3) przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów
przeciwpożarowych,
4) dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje,
których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,
5) przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach,
6) przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.
W zakresie przestrzegania przepisów i zasad bhp pracownik jest obowiązany:
1) znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z
tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym,
2) wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy
oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych,
3) dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu
pracy,
4) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony
indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,
5) poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim
i stosować się do wskazań lekarskich,
6) niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo
zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby
znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie,
7) współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących
bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 211 Kodeksu pracy).
W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają
bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego
praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od
wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego (art. 210 ż 1 Kodeksu
pracy).
Z kolei obowiązki pracodawcy określa art. 94 Kodeksu pracy, w myśl którego pracodawca jest
obowiązany w szczególności:
1) zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem
wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz ich podstawowymi uprawnieniami,
2) organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również
osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej
wydajności i należytej jakości pracy,
3) organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy
monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie,
4) przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć, wiek,
niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową,
pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas
określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy,
5) zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie
pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
6) terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie,
7) ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych,
8) stwarzać pracownikom podejmującym zatrudnienie po ukończeniu szkoły prowadzącej
kształcenie zawodowe lub szkoły wyższej warunki sprzyjające przystosowaniu się do należytego
wykonywania pracy,
9) zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników,
10) stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich pracy,
11) prowadzić dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe
pracowników,
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 8
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
12) przechowywać dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta
osobowe pracowników w warunkach niegrożących uszkodzeniem lub zniszczeniem,
13) wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.
Ponadto pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w
zakładzie pracy, a także jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie
bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i
techniki.
5.1.2. Ćwiczenia i zadania  załącznik MO JM.02/JS.05 CW1
Ćwiczenie 1. Strony stosunku pracy
W tym zadaniu nauczysz się rozróżniać osoby wykonujące pracę na podstawie stosunku pracy od
osób świadczących pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej, a także pracodawców od
podmiotów zatrudniających  pracowników na podstawie stosunku cywilnoprawnego.
Sposób wykonania:
1. Na początku przeanalizuj przepisy ogólne Kodeksu pracy i materiał szkoleniowy.
2. Następnie spośród podmiotów niżej wymienionych, wybierz te, które mają status
pracownika bÄ…dz
pracodawcy w rozumieniu Kodeksu pracy. Uzasadnij swój wybór.
Podmioty:
a) kucharz zatrudniony na umowę o pracę na okres próbny w wymiarze 3 miesięcy;
b) tłumacz przysięgły wykonujący tłumaczenia na podstawie umowy o dzieło;
c) bank zatrudniający pracowników w rozumieniu Kodeksu pracy;
d) szkoła policealna zatrudniająca nauczycieli na podstawie umowy zlecenie;
e) Jan Kowalski powołany na stanowisko dyrektora departamentu prawnego określonego
ministerstwa;
f) Informatyk zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony w wymiarze 2 lat;
g) Szkoleniowiec prowadzący zajęcia z rachunkowości na podstawie umowy zlecenie;
h) Spółka komandytowa  Goz
dzik zatrudniająca 5 osób na podstawie umowy zlecenie i
jednego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony;
i) Jan Wiśniewski wykonujący prace pomocnicze w szpitalu na podstawie umowy wolontariatu.
Ćwiczenie 2. Obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
W tym zadaniu przyswoisz sobie wiadomości w zakresie obowiązków pracodawcy w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania:
1. Na początku przeanalizuj materiał szkoleniowy i przepisy Kodeksu pracy w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy.
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 9
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
2. Następnie wybierz jedną prawidłową odpowiedz
.
Do obowiązków pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy należy:
a) wykonywanie pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i
higieny pracy;
b) poddawanie siÄ™ okresowym badaniom profilaktycznym;
c) przestrzeganie czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy;
d) zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim
wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.
Åšrodki dydaktyczne:
1. Tekst ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.  Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94,
z póz
n. zm.);
2. Materiał Szkoleniowy;
3. Papier A4, pisaki
5.2. Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne w zatrudnieniu. Rodzaje umów
o pracÄ™.
5.2.1 Treści szkoleniowe  załącznik MO JM.02/JS.05 M1
Umowa o pracę nie jest definiowana przez Kodeks pracy. W literaturze przyjmuje się że jest to
zgodne oświadczenie woli pracownika i pracodawcy. Umowa o pracę powinna określać wszystkie
warunki, które strony między sobą uzgodniły. Niemniej jednak art. 29 ż 1 Kodeksu pracy
stanowi, iż każda umowa o pracę powinna określać strony umowy, rodzaj umowy, miejsce
wykonywania pracy, wynagrodzenie za pracÄ™ odpowiadajÄ…ce rodzajowi pracy, ze wskazaniem
składników wynagrodzenia, wymiar czasu pracy oraz termin rozpoczęcia pracy.
Podstawowe rodzaje umów o pracę:
1. umowa o pracę na czas nieokreślony  podstawowy rodzaj umowy o pracę; jest to umowa
bezterminowa. Umowa ta trwa do czasu jej ustania na skutek oświadczeń woli pracownika i
pracodawcy (porozumienie rozwiÄ…zujÄ…ce) lub jednego z nich  wypowiedzenie albo
rozwiązanie bez wypowiedzenia. Umowa o pracę na czas nieokreślony trawa również do
czasu zajścia zdarzenia, z którym przepisy prawa pracy wiążą skutek wygaśnięcia stosunku
pracy.
2. umowa o pracę na czas określony  jest umowa terminowa, która z reguły zawierana jest
na okres kończący się datą określoną przez strony stosunku pracy jako konkretna data
kalendarzowa. Niemniej jednak możliwe jest określenie zdarzenia, którego ziszczenie
skutkować będzie rozwiązaniem stosunku pracy.
3. umowa o pracę na czas wykonywania określonej pracy  umowa terminowa, której
termin końcowy wyznacza wykonanie określonego zadania  np. zebranie określonej ilości
jabłek, lub wykonanie określonego dzieła  np. wybudowanie jachtu. Z nadejściem tak
wyznaczonego terminu umowa co do zasady wygasa.
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 10
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
4. umowa o pracę na okres próbny  umowa terminowa, która może być zawarta
maksymalnie do trzech miesięcy i ulega rozwiązaniu z nadejściem umówionego terminu.
Zasadniczym celem umowy o pracę na okres próbny jest ocena przez pracodawcę
przydatności pracownika do wykonywania określonej pracy, a przez pracownika ocen
warunków zatrudnienia.
Opracowano na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.  Kodeks pracy Kodeksu pracy i Komentarza do
Kodeks pracy, K. Jaśkowski, E. Maniewska, LEX/el. 2011.
Podkreślić też należy, że w niektórych przypadkach strony mogą zawrzeć umowę
cywilnoprawną na wykonywanie określonej pracy. Praca taka jednak nie może być wykonywana
w warunkach określonych art. 22 Kodeksu pracy, gdyż wtedy konieczne byłoby nawiązanie
stosunku pracy.
Do podstawowych rodzajów umów cywilnoprawnych w zatrudnieniu zaliczamy:
1. umowÄ™ zlecenie  zgodnie z tym stosunkiem prawnym przyjmujÄ…cy zlecenie zobowiÄ…zuje siÄ™
dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (zleceniodawcy)  art. 734 ż 1
Kodeksu cywilnego.
2. umowę o dzieło  istotą tej umowy jest to, że przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do
wykonania określonego dzieła, natomiast zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowa o
dzieło tym się różni od umowy zlecenie, że przewiduje ona obowiązek osiągnięcia
określonego, indywidualnego rezultatu (np. uszycie garnituru, wybudowanie domu).
3. umowa agencyjna  przez umowÄ™ agencyjnÄ… przyjmujÄ…cy zlecenie (agent) zobowiÄ…zuje siÄ™,
w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośrednictwa, za
wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie
przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu (art. 758 ż 1 Kodeksu cywilnego).
5.2.2. Ćwiczenia i zadania  załącznik M0 JM.02/JS.04 CW2
Ćwiczenie 1.- Konstruowanie wzoru umowy o pracę na okres próbny.
W tym ćwiczeniu nabędziesz umiejętność sporządzenia wzoru umowy o pracę na okres próbny.
Tekst przewodni.
Twoim zadaniem jest sporządzenie wzoru umowy o pracę na okres próbny. Zaznaczyć należy, że
umowa ma trwać 1 miesiąc, a termin rozpoczęcia pracy przez przyszłego pracownika został
wyznaczony na 1 września 2011 r. Stronami umowy mają być Jan Kowalski (pracownik) i spółka
z.o.o.  Plik (pracodawca). Strony ustaliły rodzaj pracy (stanowisko pracy)  informatyk,
miejscem wykonywania pracy ma być siedziba spółki. Ponadto strony ustaliły miesięczne
wynagrodzenie wysokości 4000 zł. (brutto).
Faza I  Informacje.
Odpowiedzi na poniższe pytania pomogą tobie przygotować się do zaplanowania i zredagowania
wzoru umowy o pracę na okres próbny. Pytania są następujące.
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 11
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
1. Jakie elementy powinna zawierać umowa o pracę na okres próbny ?
2. Jaki jest cel i istota umowy o pracę na okres próbny?
3. Jakie warunki przyszłej umowy strony między sobą uzgodniły?
4. Czy w umowie o pracę na okres próbny jest potrzeba regulowania kwestii jej
wypowiedzenia?
5. W jakiej formie powinna zostać zawarta umowa o pracę na okres próbny?
Faza II  Planowanie.
Przeanalizuj dokładnie podane ww. informacje uszczegółowione przez nauczyciela oraz
odpowiednie przepisy Kodeksu pracy dotyczące umowy o prace na okres próbny oraz
elementów, jakie powinna zawierać każda umowa o pracę.
Faza III- Ustalanie.
Przedstaw nauczycielowi algorytm postępowania podczas sporządzania umowy o pracę na okres
próbny. W szczególności zaprezentuj, jakie elementy według ciebie powinna zawierać o pracę na
okres próbny w przedmiotowym przypadku.
Faza IV- Realizacja.
SporzÄ…dz
wzór umowy o pracę na okres próbny.
Faza V  Sprawdzenie.
Porównaj swoje spostrzeżenia z wnioskami innych uczniów i nauczyciela prowadzącego zajęcia, a
także z przykładowym wzorem umowy o pracę na okres próbny.
Faza VI  Analiza.
Dokonaj analizy prawidłowości sporządzonego wzoru umowy o pracę na okres próbny. W razie
stwierdzenia nieprawidłowości zasugeruj dalszy ciąg postępowania.
Åšrodki dydaktyczne:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 .  Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z póz
n.
zm.);
2. Materiał szkoleniowy;
3. Przykładowy wzór umowy o pracę na okres próbny;
4. Papier A4, pisaki.
5.3. Sposoby rozwiązywania umów o pracę.
5.3.1 Treści szkoleniowe  załącznik MO JM.02/JS.05 M3
Kodeks pracy przewiduje następujące sposoby rozwiązania umowy o pracę:
1. Porozumienie stron  jest to umowa zawarta między pracodawcą a pracownikiem,
której skutkiem jest rozwiązanie umowy o pracę. Kodeks pracy nie precyzuje elementów,
jakie powinny być zawarte w porozumieniu stron. W doktrynie przyjmuje się jednak, że
poza oznaczeniem stron porozumienia stron, jak i datÄ… zawarcia, porozumienie stron
powinno określać datę ustania stosunku pracy.
2. Wypowiedzenie  jest to jednostronne oświadczenie woli pracownika bądz
pracodawcy,
skutkujące ustaniem stosunku pracy z upływem jego okresu i co do zasady w terminie
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 12
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
ustalonym przez prawodawcę jako dzień, w którym może nastąpić ustanie stosunku
pracy.
3. Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia - jest to również jednostronne oświadczenie
woli pracodawcy bÄ…dz
pracownika, skutkujÄ…ce rozwiÄ…zaniem umowy o pracÄ™ w
momencie dojścia do wiadomości pracownika w taki sposób, że mógł się zapoznać z jego
treścią.
Odnośnie rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem wskazać należy, iż Kodeks pracy
określa długość okresów wypowiedzenia dla poszczególnych rodzajów umów. I tak okres
wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny wynosi:
a. 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
b. 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie;
c. 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
Z kolei okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest
uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
a. 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
b. 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
c. 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Odnośnie wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony, art. 33 Kodeksu pracy stanowi,
że przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą
przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego wypowiedzenia tej umowy za dwutygodniowym
wypowiedzeniem.
Opracowano na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.  Kodeks pracy Kodeksu pracy i Komentarza do
Kodeks pracy, K. Jaśkowski, E. Maniewska, LEX/el. 2011.
5.3.2. Ćwiczenia i zadania  załącznik MO JM.02/JS.05 CW3
Ćwiczenie 1 - Rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron a rozwiązanie
umowy o pracÄ™ za wypowiedzeniem
W tym ćwiczeniu nauczysz się rozróżniać rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem od
rozwiÄ…zania umowy o pracÄ™ na mocy porozumienia stron.
Sposób wykonania:
1. Na początku przeanalizuj przepisy Oddziału 2 i 3 Rozdziału II Kodeksu pracy i
materiał szkoleniowy.
2. Następnie przeczytaj poniższy stan faktyczny.
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 13
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
3. Kolejno przedstaw istotę porozumienia stron, a także określ, czy
w przedmiotowej sprawie doszło do zawarcia porozumienia stron. Uzasadnij
swoje stanowisko od strony formalno prawnej.
4. Na zakończenie odbędzie się dyskusja dydaktyczna dotycząca braku kompleksowej
regulacji instytucji  porozumienia stron w Kodeksie pracy. Zastanów się, czy brak
takiej regulacji należy odczytywać za lukę w prawie, czy też może świadomie
działanie ustawodawcy.
5. Przedstaw swoje stanowisko innym słuchaczom i nauczycielowi prowadzącemu
zajęcia.
6. Na końcu odbędzie się podsumowanie dyskusji dydaktycznej ze wskazaniem
najbardziej charakterystycznych i trafnych stanowisk zaprezentowanych podczas
niej.
Stan faktyczny:
Jan Kowalski jest zatrudniony od dnia 1 stycznia 2005 r. na podstawie umowy o pracÄ™ na
czas nieokreślony. W dniu 1 czerwca 2011 r. Jan Kowalski przyszedł do swojego
pracodawcy z pismem oznaczonym nazwÄ…  Porozumienie stron . Przedmiotowe pismo
było podpisane przez Jana Kowalskiego i określało datę ustania stosunku pracy na dzień
15 czerwca 2011 r. Pracodawca przeczytał niniejsze pismo, ale odmówił jego podpisania,
argumentując to tym, iż odejście Jana Kowalskiego z dniem 15 czerwca 2011 r. zakłóciło
by tok pracy w zakładzie. Jednocześnie zaproponował termin rozwiązania umowy
o pracę na czas nieokreślony z dniem 1 lipca 2011 r.
Ćwiczenie nr 2  Wypowiadanie umowy o pracę na czas określony.
W tym ćwiczeniu przyswoisz sobie zasady wypowiadania umów o pracę na czas określony.
Kazus.
W dniu 1 czerwca 2011 r. strony zawarły umowę o pracę na czas określony w wymiarze 12
miesięcy. W umowie tej strony określiły rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, a także
wynagrodzenie. Nie zawarły jednak klauzuli o możliwości wcześniejszego rozwiązania umowy
o pracę na czas określony za dwutygodniowym wypowiedzeniem, co było podyktowane tym, iż
w trakcie negocjacji warunków tej umowy nie poruszały kwestii jej wypowiedzenia.
Oceń, czy któraś ze stron może rozwiązać przedmiotową umowę za wypowiedzeniem.
Åšrodki dydaktyczne:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.  Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z
póz
n. zm.);
2. Materiał szkoleniowy;
3. Papier A4, pisaki
5.4. Urlopy wypoczynkowe.
5.4.1 Treści szkoleniowe załącznik MO JM.02/JS.05 M4
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 14
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu
wypoczynkowego (art. 152 ż 1 Kodeksu pracy). Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu
wypoczynkowego ani przenieść go na innego pracownika. Ponadto urlop wypoczynkowy musi
być udzielony pracownikowi w naturze; wypłata ekwiwalentu pieniężnego jest dopuszczalna,
jeżeli wynika to wyraz
nie z przepisów prawa pracy (por. art. 171 ż 1 Kodeksu pracy).
Nabycie prawa do urlopu  w myśl art. 153 Kodeksu pracy pracownik podejmujący pracę po
raz pierwszy  w roku kalendarzowym  w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z
upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu
przepracowaniu roku (a więc 20 dni urlopu). Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa
w każdym następnym roku kalendarzowym.
Wymiar urlopy wypoczynkowego pracownika uzależniony jest od jego stażu pracy (art. 1541
Kodeksu pracy) i od jego wykształcenia (art. 155 Kodeksu pracy). Wymiar urlopu wynosi:
1) 20 dni  jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
2) 26 dni  jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat (art. 154 ż 1 kodeksu
pracy).
Podkreślić trzeba, że wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu
pracy ustala siÄ™ proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorÄ…c za podstawÄ™
wymiar urlop dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy. Nadto niepełny
dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
Kodeks pracy wymienia trzy tryby udzielania urlopów wypoczynkowych:
zgodnie z planem urlopów  plan urlopów ustala pracodawca, którzy bierze
pod uwagę wnioski pracowników i potrzebę zapewnienia normalnego toku pracy
w zakładzie pracy;
w porozumieniu z pracownikiem  ten tryb ma zastosowanie, jeżeli zakładowa
organizacja związkowa wyraziła na to zgodę, a także, gdy u pracodawcy nie
działa zakładowa organizacja związkowa;
na żądanie pracownika  pracodawca ma obowiązek udzielić na żądanie
pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w
każdym roku kalendarzowym. Pracownik zgłasza żądanie udzielenia urlopu
najpóz
niej w dniu rozpoczęcia urlopu (art. 1672 Kodeksu pracy).
5.4.2.Ćwiczenia i zadania  załącznik MO JM.01/JS.05 CW4
Ćwiczenie  Obliczanie długości urlopu wypoczynkowego pracownika
W tym ćwiczeniu nauczysz się obliczać długość urlopu wypoczynkowego pracownika
podejmującego pracę po raz pierwszy w swoim życiu.
Sposób wykonania:
1. Na poczÄ…tku przeczytaj ze zrozumieniem przepisy zawarte w art.153 i 154 Kodeksu
pracy oraz materiał szkoleniowy.
2. Następnie przeczytaj poniższy stan faktyczny.
 Absolwent liceum ogólnokształcącego podjął w dniu 1 stycznia 2011 r. pierwszą pracę
w swoim życiu na podstawie umowy o pracę na czas określony w wymiarze 12 miesięcy.
Wymiar czasu pracy w umowie został określony jak pół etatu.
3. Twoim zadaniem, jest obliczenie długości urlopu wypoczynkowego na dzień 1
paz
dziernika 2011 r.
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 15
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
Ćwiczenie nr 2  Wymiar urlopu udzielonego w trybie  na żądanie .
W tym ćwiczeniu przyswoisz sobie zasady związane z udzielaniem urlopu wypoczynkowego na
żądanie pracownika.
Sposób wykonania:
Zaznacz jedną prawidłową odpowiedz
.
Pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym:
a) nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym;
b) nie więcej niż 3 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym;
c) nie więcej niż 6 dniu urlopu w każdym roku kalendarzowym;
d) nie więcej niż 7 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym.
Åšrodki dydaktyczne:
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.  Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z
póz
n. zm.);
2. Materiały szkoleniowe;
3. Papier A4, pisaki.
5.5. Państwowa Inspekcja Pracy jako służba działająca w zakresie ochrony
pracy.
5.5.1 Treści szkoleniowe załącznik MO JM.02/JS.05 M4
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89,
poz. 589, z póz
n. zm.), Państwowa Inspekcja Pracy jest organem powołanym do sprawowania
nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa
i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w
zakresie określonym w ustawie. Jest ona przy tym organem niezależnym od sektora administracji
rządowej oraz samorządowej, gdyż podlega Sejmowi. Nadzór nad Państwową Inspekcją Pracy
w zakresie określonym w ustawie sprawuje Rada Ochrony Pracy. Państwową Inspekcją Pracy
kieruje Główny Inspektor Pracy przy pomocy zastępców. Do zadań Państwowej Inspekcji Pracy
należy między innymi:
1) nadzór i kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów dotyczących stosunku pracy, wynagrodzenia za pracę i
innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, czasu pracy, urlopów, uprawnień
pracowników związanych z rodzicielstwem, zatrudniania młodocianych i osób
niepełnosprawnych;
2) kontrola legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej;
3) ściganie wykroczeń przeciwko prawom pracownika określonych w Kodeksie pracy, wykroczeń,
o których mowa w art. 119 123 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 16
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001, z póz
n. zm.4)), a także innych wykroczeń, gdy
ustawy tak stanowią oraz udział w postępowaniu w tych sprawach w charakterze oskarżyciela
publicznego.
Należy wskazać, że postępowanie kontrolne zostało szczegółowo unormowane w Rozdziale 4
ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy. W ramach tego postępowania inspektor pracy ma prawo:
1) swobodnego wstępu na teren oraz do obiektów i pomieszczeń podmiotu kontrolowanego;
2) przeprowadzania oględzin obiektów, pomieszczeń, stanowisk pracy, maszyn i urządzeń oraz
przebiegu procesów technologicznych i pracy;
3) żądania od podmiotu kontrolowanego oraz od wszystkich pracowników lub osób, które są lub
były zatrudnione, albo które wykonują lub wykonywały pracę na jego rzecz na innej podstawie
niż stosunek pracy, w tym osób wykonujących na własny rachunek działalność gospodarczą, a
także osób korzystających z usług agencji zatrudnienia, pisemnych i ustnych informacji w
sprawach objętych kontrolą oraz wzywania i przesłuchiwania tych osób w związku z
przeprowadzanÄ… kontrolÄ…;
4) żądania okazania dokumentów dotyczących budowy, przebudowy lub modernizacji oraz
uruchomienia zakładu pracy, planów i rysunków technicznych, dokumentacji technicznej i
technologicznej, wyników ekspertyz, badań i pomiarów dotyczących produkcji bądz
innej
działalności podmiotu kontrolowanego, jak również dostarczenia mu próbek surowców i
materiałów używanych, wytwarzanych lub powstających w toku produkcji, w ilości niezbędnej do
przeprowadzenia analiz lub badań, gdy mają one związek z przeprowadzaną kontrolą;
5) żądania przedłożenia akt osobowych i wszelkich dokumentów związanych z wykonywaniem
pracy przez pracowników lub osoby świadczące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy;
6) zapoznania siÄ™ z decyzjami wydanymi przez inne organy kontroli i nadzoru nad warunkami
pracy oraz ich realizacjÄ…;
7) utrwalania przebiegu i wyników oględzin, o których mowa w pkt 2, za pomocą aparatury i
środków technicznych służących do utrwalania obrazu lub dz
więku;
8) wykonywania niezbędnych dla celów kontroli odpisów lub wyciągów z dokumentów, jak
również zestawień i obliczeń sporządzanych na podstawie dokumentów, a w razie potrzeby
żądania ich od podmiotu kontrolowanego;
9) sprawdzania tożsamości osób wykonujących pracę lub przebywających na terenie podmiotu
kontrolowanego, a także osób korzystających z usług agencji zatrudnienia, ich przesłuchiwania i
żądania oświadczeń w sprawie legalności zatrudnienia lub prowadzenia innej działalności
zarobkowej;
10) korzystania z pomocy biegłych i specjalistów oraz akredytowanych laboratoriów (art. 23 ust. 1
ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy).
5.5.2. Ćwiczenia i zadania  załącznik MO JM.02/JS.05 CW3
Ćwiczenie  Pozycja prawna, zadania i kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy.
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 17
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
W tym ćwiczeniu przyswoisz sobie podstawowe wiadomości z zakresu struktury, zadań
i kompetencji Państwowej Inspekcji Pracy.
Sposób wykonania:
1. Na początku zapoznaj się z materiałem szkoleniowym i ustawą z dnia 13 kwietnia
2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy .
2. Następnie zaznacz, które z poniższych zadań jest prawdziwe, a które fałszywe. .
1. Państwowa Inspekcja Pracy jest centralnym organem administracji rządowej.
PRAWDA FAA
SZ
2. Państwowa Inspekcja Pracy podlega Senatowi RP.
PRAWDA FAA
SZ
3. Jednym z zadań Państwowej Inspekcji Pracy jest kontrola legalności zatrudnienia.
PRAWDA FAA
SZ
4. Rada Ochrony Pracy sprawuje nadzór nad Państwową Inspekcją Pracy.
PRAWDA FAA
SZ
4. W toku postępowania kontrolnego inspektor pracy ma prawo żądania przedłożenia akt
osobowych i wszelkich dokumentów związanych z wykonywaniem pracy przez pracowników .
PRAWDA FAA
SZ
Åšrodki dydaktyczne:
1. Ustawa z dnia z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz.
589, z póz
n. zm.);
2. Materiały szkoleniowe;
3. Papier A4, pisaki.
6. Przykładowy sprawdzian nabytej wiedzy i umiejętności -załącznik
załącznik MO JM.01/JS.05 SP1
Jeśli opanowałeś materiał tej jednostki szkoleniowej powinieneś odpowiedzieć na poniższe 12
pytań testowych (jednokrotnego wyboru). Za każdą prawidłową odpowiedz
otrzymujesz 1 pkt, za
nieprawidłową natomiast 0 pkt. Skala ocen przedstawia się następująco:
" bardzo dobry  12 pkt;
" dobry z plusem  11 pkt;
" dobry-10-9 pkt;
" dostateczny z plusem -8 pkt;
" dostateczny-7 pkt;
" dopuszczajÄ…cy-6 pkt;
" niedostateczny- 5 pkt
1) Pracownikiem w rozumieniu Kodeksu pracy nie jest:
a) osoba zatrudniona na podstawie mianowania;
b) osoba zatrudniona na podstawie umowy agencyjnej;
c) osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas określony.
2) Niezbędnym elementem umowy o pracę jest określenie:
a) rodzaju pracy;
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 18
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
b) wymiaru urlopu wypoczynkowego;
c) wysokości premii.
3) UmowÄ… o pracÄ™ bezterminowÄ… jest:
a) umowa na czas wykonywania określonej pracy;
b) umowa o pracę na okres próbny;
c) umowa o pracę na czas nieokreślony.
4) Umowa o pracę na okres próbny może być zawarta na okres:
a) 4 miesięcy;
b) 5 miesięcy;
c) 1 miesiÄ…ca.
5) Najmniej konfliktowym sposobem rozwiÄ…zania umowy o pracÄ™ jest:
a) wypowiedzenie umowy przez którąś ze stron stosunku pracy;
b) rozwiÄ…zanie umowy bez wypowiedzenia;
c) porozumienie stron.
6) Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny w wymiarze 2 tygodni
wynosi:
a) 3 dni robocze;
b) 1 tydzień
c) 4 dni robocze.
7) Przyczynę wypowiedzenia pracodawca ma obowiązek podać przy wypowiedzeniu umowy o
pracÄ™:
a) na czas określony;
b) na czas nieokreślony;
c) na czas wykonywania określonej pracy.
8) Podstawowym trybem udzielania pracownikom urlopu wypoczynkowego jest:
a) na żądanie;
b) zgodnie z planem urlopów;
c) w porozumieniu z pracownikami.
9) Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego krócej niż 10 lat wynosi:
a) 15 dni;
b) 22 dni;
c) 20 dni.
10) Wykształcenie pracownika:
a) nie ma wpływu na długość urlopu wypoczynkowego;
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 19
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
b) ma wpływ na długość urlopu wypoczynkowego;
c) ma wpływ na długość urlopu wypoczynkowego, jeżeli układ zbiorowy pracy tak stanowi.
11) ObowiÄ…zkiem pracownika jest:
a) terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie;
b) przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów
przeciwpożarowych
c) organizowanie pracy w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy.
12) Państwową Inspekcją Pracy kieruje:
a) Główny Inspektor Sanitarny przy pomocy zastępców;
b) Główny Inspektor Pracy przy pomocy zastępców;
c) Naczelny Inspektor Pracy przy pomocy zastępców.
7. Literatura uzupełniająca MO JM.02/JS.05 LU
1. L. Florek, Prawo pracy. Wyd. 12, C. H. Beck 2010 r.
2. Komentarz do ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.  Kodeks pracy, K. Jaśkowski, E.
Maniewska, LEX/el. 2011.
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 20
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
3. Wykaz aktów normatywnych:
a) ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.  Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 . Nr 21, poz. 94, z
póz
n. zm.);
b) ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r.  Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z póz
n.
zm.);
c) ustawa z dnia z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89,
poz. 589, z póz
n. zm.).
4. Internet:
a) www.sejm.gov.pl;
b) www.rcl.gov.pl
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 21
C o l l e g i u m S z k o ł a S ł u ż b M e d y c z n y c h , u l S t a w k i 1 0 , 0 0 - 1 9 3 W a r s z a w a
T e l . / f a x . 2 2 8 4 9 8 3 0 2 , w w w . c o l l e g i u m . c o m . p l
8.Wymagania BHP  załącznik MO JM.02/ JS.05 BHP 1
Zajęcia odbywają się zgodnie z przepisami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki
Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
(Dz. U z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z póz
n. zm.) oraz z przepisami zawartymi w rozporzÄ…dzeniu
Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69, z
póz
n. zm.).
© Copyright by Collegium Sp. z o. o. , 2011 r 22