AB
Rynek finansowy
Rynek finansowy
dr Adam Barembruch
Po co rynki finansowe? Pojęcie
Rozwój gospodarczy jest praktycznie Rynek na którym zawierane są transakcje
Rozwój gospodarczy jest praktycznie Rynek, na którym zawierane są transakcje
niemożliwy bez sprawnie i efektywnie finansowe polegające na zamianie
funkcjonujących rynków finansowych. pieniądza na mniej płynny, dochodowy
instrument finansowy, który może mieć
Rynki finansowe pełnią funkcję przesyłania
Rynki finansowe pełnią funkcję przesyłania
albo charakter wierzycielski (dłużny) albo
funduszy od ludzi, którzy zaoszczędzili
własnościowy.
nadwyżkę, wydając mniej niż wynosiły ich
dochody, do ludzi którzy potrzebują Płynność instrumenty finansowego 
RYNKI FINANSOWE 
funduszy ponieważ zamierzają wydać wyraża się w jego zdolności do zamiany
funduszy, ponieważ zamierzają wydać wyraża się w jego zdolności do zamiany
więcej niż posiadają. na instrument o najwyższym stopniu
płynności (pieniądz) po cenie niewiele
KOMPENDIUM
Przekazywanie funduszy od osób
różniącej się od ostatniej ceny rynkowej
MATERIAA
UZUPEA
NIAJ
CY DO WYKA
ADÓW Z RYNKÓW FINANSOWYCH oszczędzających do tych, które inwestują
MATERIAA
UZUPEA
NIAJ
CY DO WYKA
ADÓW Z RYNKÓW FINANSOWYCH oszczędzających do tych które inwestują
Rynek niepłynny = płytki
jest ważne dla gospodarki, ponieważ
ludzie gromadzący oszczędności
Ceną pieniądza na rynku finansowym jest
najczęściej nie są tymi samymi ludz
mi,
stopa procentowa
którzy mają dostęp do zyskownych
którzy mają dostęp do zyskownych
Rynek finansowy wraz z instytucjami
inwestycji.
finansowymi tworzy system finansowy
Dr Adam Barembruch
AB AB
Funkcje rynków finansowych
Funkcje rynków finansowych
Klasyfikacja rynków finansowych
Klasyfikacja rynków finansowych
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Kryterium rodzaju instrumentów finansowych będących przedmiotem obrotu
Kryterium rodzaju instrumentów finansowych będących przedmiotem obrotu
J. Czekaj  Rynki, instrumenty,
Rynek pieniężny
Uniwersalne funkcje
instytucje
Rynek kapitałowy
Rynek walutowy
Rynek walutowy
Mobilizacja kapitału
Mobilizacja kapitału
Elastyczne k t łt i j
El t kształtowanie czasowej
Rynek pochodnych instrumentów finansowych
struktury konsumpcji i inwestycji skarpeta, bank czy giełda? :&
Kryterium podmiotu oferującego instrumenty finansowe
Oszczędzający = zyski z inwestycji
Zwiększenie efektywności
Zwiększenie efektywności
Rynek pierwotny
Rynek pierwotny
Inwestujący = niższy koszt kapitału
wykorzystania zasobów w
Rynek wtórny
gospodarce Transformacja kapitału
Kryterium dostępności oferowanych instrumentów
Rynek publiczny
Rynek publiczny
Oszczędności = Inwestycje (nie
Oszczędności = Inwestycje (nie
Umożliwia różnicowanie
U żli i óż i i
konsumpcja jak banku) Rynek prywatny
posiadanych pakietów aktywów
Kryterium terminu rozliczenia transakcji
Optymalna alokacja
Ograniczanie ryzyka
gy y
Rynek natychmiastowy (spot, kasowy)
Rynek natychmiastowy (spot kasowy)
Środki tam gdzie największy zysk
Ś dki t d i j i k k
Rynek terminowy
Wycena kapitału
Wartość pojedynczej transakcji
obiektywna, stosunkowo tania,
y , ,
Rynek detaliczny
Rynek detaliczny
bezpieczna
Rynek hurtowy
AB
Instrumenty finansowe a papiery
wartościowe
t ś i
dr Adam Barembruch
Instrumenty finansowe Papiery wartościowe
Instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca
Instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca
Papier wartościowy (zwany również walorem) to
Papier wartościowy - (zwany również walorem) to
2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z dnia 23
dokument o ściśle określonej przez prawo formie,
września 2005 r.) są:
stwierdzający określone prawa majątkowe, które
1) papiery wartościowe; przysługują jego posiadaczowi.
2) niebędące papierami wartościowymi:
USTAWA z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami
finansowymi
finansowymi
a) tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania,
) t t ł t i t i t t j h bi i t i
b) instrumenty rynku pieniężnego,
Art. 3.
c) finansowe kontrakty terminowe oraz inne równoważne
Ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych
instrumenty finansowe rozliczane pieniężnie, umowy forward
dotyczące stóp procentowych, swapy akcyjne, swapy na stopy - rozumie się przez to:
procentowe, swapy walutowe,
p py
akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z
k j b i i i ó t
d) opcje kupna lub sprzedaży instrumentów finansowych, opcje
dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych
na stopy procentowe, opcje walutowe, opcje na takie opcje, oraz
inne równoważne instrumenty finansowe rozliczane pieniężnie, (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z póz
n. zm.), prawa do akcji,
warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje,
e) prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub
pośrednio od wartości oznaczonych co do gatunku rzeczy, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne
określonych rodzajów energii, mierników i limitów wielkości
określonych rodzajów energii, mierników i limitów wielkości
papiery wartościowe w tym inkorporujące prawa
papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa
produkcji lub emisji zanieczyszczeń (pochodne instrumenty
majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji
towarowe),
lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie
f) inne instrumenty, jeżeli zostały dopuszczone do obrotu na rynku
właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,
INSTRUMENTY FINANSOWE
regulowanym na terytorium państwa członkowskiego lub są
przedmiotem ubiegania się o takie dopuszczenie.
inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w
2. Maklerskimi instrumentami finansowymi są instrumenty wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub
2 Maklerskimi instrumentami finansowymi są instrumenty wyniku emisji inkorporujące uprawnienie do nabycia lub
finansowe, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i pkt 2 lit. a-d.
objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub
wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia
Dr Adam Barembruch
pieniężnego (prawa pochodne).
AB AB
Instrumenty finansowe - zestawienie
Instrumenty finansowe zestawienie
Klasyfikacja papierów wartościowych
Klasyfikacja papierów wartościowych
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
ze względu na rodzaj praw zawartych w papierach wartościowych:
ze względu na rodzaj praw zawartych w papierach wartościowych:
Pozostałe instrumenty finansowe
papiery wierzytelnościowe (dłużne)
Papiery wartościowe
niebędące papierami wartościowymi papiery udziałowe (własnościowe)
ze względu na sposób przenoszenia tytułu własności:
ze względu na sposób przenoszenia tytułu własności:
akcje tytuły uczestnictwa w instytucjach
k j t t ł t i t i t t j h
papiery na okaziciela
zbiorowego inwestowania
papiery na zlecenie
prawa poboru
papiery imienne
instrumenty rynku pieniężnego
instrumenty rynku pieniężnego
prawa do akcji
prawa do akcji
ze względu na funkcje pełnione w gospodarce
finansowe kontrakty terminowe,
lokacyjne papiery wartościowe
warranty subskrypcyjne
dowodowe papiery wartościowe
forward, swapy
kwity depozytowe
kwity depozytowe
rozliczeniowe papiery wartościowe
rozliczeniowe papiery wartościowe
opcje
ze względu na długość okresu do wykupu :
obligacje
papiery krótkoterminowe
pochodne instrumenty towarowe
listy zastawne
y
p p y
papiery średnioterminowe
papiery długoterminowe
certyfikaty inwestycyjne
ze względu na charakter dochodu:
papiery przynoszące stały dochód
papiery przynoszące zmienny dochód
AB
Uczestnicy rynków finansowych
Uczestnicy rynków finansowych
dr Adam Barembruch
Instytucje regulujące i nadzorujące rynek
I t t j l j i d j k
Instytucje organizujące obrót instrumentami finansowymi
Giełda Papierów Wartościowych i rynek pozagiełdowy (OTC)
Giełda Papierów Wartościowych i rynek pozagiełdowy (OTC)
Depozyt Papierów Wartościowych
Domy maklerskie
Domy maklerskie
Firmy zarządzające aktywami
Emitenci
Inwestorzy
Pośrednicy finansowi
Banki
RYNEK PIENI
ŻNY
Zakłady (towarzystwa, firmy) ubezpieczeniowe
Fundusze inwestycyjne
F nd s e in est c jne
Fundusze emerytalne Dr Adam Barembruch
AB AB
Dlaczego rynek finansowy ma fundamentalne
Rynek pieniężny
Rynek pieniężny
znaczenie dl d ki i t finansowego?
i dla gospodarki i systemu fi ?
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Istota rynku pieniężnego
Znaczenie Funkcje
rynek na którym kształtuje się popyt i podaż na najbardziej płynne
zarządzanie płynnością
d i ł ś i
Jest miejscem kształtowania
J t i j k t łt i
instrumenty finansowe
bazowych stóp procentowych, które
realizacja określonej polityki
obrót instrumentami finansowymi o terminie wykupu do jednego
warunkują poziom cen wszystkich monetarnej
roku
roku
instrumentów rynku finansowego!!!
zarządzania ryzykiem stopy
wiarygodne podmioty dopuszczone do obrotu procentowej
długoterminowe inwestowanie i
długoterminowe inwestowanie i
Wysoka płynność
Wysoka płynność
zaciąganie pożyczek (proces
rolowania)
Krótkoterminowość
AB AB
Uczestnicy rynku pieniężnego
Uczestnicy rynku pieniężnego
Instrumenty rynku pieniężnego
Instrumenty rynku pieniężnego
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Depozyty międzybankowe
Strona podażowa Strona popytowa
Bony skarbowe
y
Skarb Państwa NBP
Sk b P ń t NBP
Bony pieniężne NBP
NBP Banki komercyjne
Banki komercyjne Przedsiębiorstwa
Banki komercyjne Przedsiębiorstwa
Certyfikaty depozytowe
Certyfikaty depozytowe
Przedsiębiorstwa Instytucje finansowe
Papiery komercyjne
osoby fizyczne
y y
Warunkowe transakcje repo i sell-buy-back
Swapy walutowe
Swapy walutowe
AB AB
Segmenty rynku pieniężnego Depozyty / lokaty międzybankowe
Segmenty rynku pieniężnego Depozyty / lokaty międzybankowe
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Depozyt międzybankowy transakcja, polegająca na przyjęciu lub
Depozyt międzybankowy  transakcja polegająca na przyjęciu lub
Ze względu na wielkość transakcji
udzieleniu przez jeden bank drugiemu określonej kwoty środków
pieniężnych, przy czym stopa procentowa oraz termin ustalane są z góry
Rynek hurtowy
Podział depozytów ze względu na termin:
P d i ł d tó l d t i
Rynek detaliczny
Krótkoterminowe (od 1 dnia do 1 m-ca)
Długoterminowe (od 1 m-ca do 1 roku)
g( )
Klasyczny podział:
Klasyczny podział:
Depozyty jednodniowe:
Rynek międzybankowy ( rynek zamknięty )
Overnight (O/N)
Tomorrow next (T/N)
Tomorrow next (T/N)
Rynek krótkoterminowych papierów dłużnych (otwarty)
Rynek krótkoterminowych papierów dłużnych (otwarty)
Spot Next (S/N)
Wszystkie depozyty poza o/n i t/n zwyczajowo rozpoczynają się od daty
waluty spot, czyli w drugi dzień roboczy po dniu zawarcia transakcji.
l t t li d i d i ń b d i i t k ji
Nie wszystkie depozyty międzybankowe mają ustalony termin
zapadalności!!!
p
Depozyty typu call  strona inicjująca decyduje o terminie wypowiedzenia
(najczęściej 24 lub 48 godzin)
AB AB
Stopy procentowe na rynku
Lokaty międzybankowe
Lokaty międzybankowe
międzybankowym
i d b k
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
O/N overnight
O/N  o ernight
Stopy procentowe na rynku Czynniki wpływające na wysokość
to termin jednodniowy Bank pożyczający pieniądze otrzymuje je w dniu
międzybankowym stóp procentowych
zawarcia transakcji, a zwraca w następnym dniu roboczym. Te
Ceną depozytu międzybankowego
Ceną depozytu międzybankowego
wysokość stóp procentowych
k ść tó t h
transakcje są b d l lokat podlegają znacznym
k j bardzo popularne, a ceny l k dl j
jest stopa procentowa
wahaniom. (Dni wolne od pracy są na rynku  martwe"), najmniej (bazowych), ustalanych przez bank
fortunnym dniem zaciągnięcia pożyczki O/N jest piątek, ponieważ środki BID  stopa procentowa, po której
centralny
d bank j t t j ć
dany b k jest gotowy przyjąć
otrzymuje się na 1 dzień a płaci oprocentowanie za 3 dni
otrzymuje się na 1 dzień a płaci oprocentowanie za 3 dni
podaż i popyt na pieniądz w
depozyt
T/N  tom/next
gospodarce
OFFER  stopa procentowa, po
są zawierane na jeden dzień, ale pieniądze docierają do banku
są zawierane na jeden dzień, ale pieniądze docierają do banku
której dany bank jest gotowy oddać
której dany bank jest gotowy oddać
wiarygodność kontrahenta transakcji
i d ść k t h t t k ji
biorącego depozyt następnego dnia po transakcji, zwracane są
depozyt, czyli udzielić pożyczki
na rynku międzybankowym
natomiast w kolejnym dniu roboczym,
Stawki referencyjne
S/N spot/next
S/N spot/next
LIBOR London I t b k Offered
LIBOR  L d Interbank Off d
Rate
dotyczy transakcji jednodniowych, ale bank dający lokatę przekazuje
pieniądze dopiero w drugim dniu roboczym po zawarciu umowy, a
LIBID  London Interbank Bid Rate
zwrotu domaga się następnego dnia roboczego
zwrotu domaga się następnego dnia roboczego
EURIBOR  Euro Interbank Offered
Rate
AB AB
Bony skarbowe (weksle skarbowe) Emisja bonów skarbowych
Bony skarbowe (weksle skarbowe) Emisja bonów skarbowych
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
dokonywana na przetargach w pierwszy roboczy dzień tygodnia
dokonywana na przetargach w pierwszy roboczy dzień tygodnia
Pojęcie
Pojęcie
krótkoterminowe papiery wartościowe (najczęściej o terminie zapadalności 13, 26 oraz 52 tygodnie) organizatorem i agentem emisji jest NBP
emitowane przez Skarb Państwa; zwane również wekslami skarbowymi; emitowane w celu
udział w przetargach mogą brać wyłącznie banki, rokrocznie wybierane przez ministra finansów na tzw.
zarządzania płynnością budżetu.
dealerów skarbowych papierów wartościowych (DSPW)
y p p y ( )
Po raz pierwszy bony skarbowe zostały wyemitowane w maju 1991 r.
przed każdym pierwszym w danym miesiącu przetargiem minister finansów ogłasza list emisyjny
Od 1995 r. mają postać zdematerializowaną.
list emisyjny dotyczy emisji bonów skarbowych, oferowanych na przetargach w danym miesiącu i jest
Wszelkie informacje dotyczące stanu i zmian stanu posiadania bonów skarbowych rejestrowane są
podawany do wiadomości publicznej w prasie o zasięgu ogólnokrajowym lub za pomocą innych
w Rejestrze Papierów Wartościowych (RPW) prowadzonym przez Narodowy Bank Polski.
w Rejestrze Papierów Wartościowych (RPW), prowadzonym przez Narodowy Bank Polski
środków przekazu
środków przekazu
Cechy: minister finansów jest zobowiązany do podania daty przetargu, przewidywalnej wartości nominalnej
bonów skarbowych o danym terminie wykupu oferowanych do sprzedaży na przetargu i okresów, na
Wartość nominalna 10.000
jakie bony są emitowane
Instrument dyskontowy
Instrument dyskontowy
ofertę zakupu bonów składają banki w imieniu własnym i na własny rachunek, podając liczbę bonów,
Rentowność liczona na bazie 360 dni
jaką chcą nabyć, oraz cenę (z dokładnością do 1 grosza), którą gotowe są zapłacić za dany walor (cenę
przetargową).
Emitowane na okres od 1 do 52 tygodni
Emitowane na okaziciela przetargi odbywają się w systemie aukcji amerykańskiej nabywca płaci cenę, po której składał ofertę,
Emitowane na okaziciela przetargi odbywają się w systemie aukcji amerykańskiej  nabywca płaci cenę, po której składał ofertę,
o ile została ona zaakceptowana; wszystkie oferty zakupu z ceną wyższą od najniższej przyjętej zostają
Emisja na przetargach organizowanych w pierwszy dzień roboczy tygodnia (poniedziałek) przez
zrealizowane w całości, natomiast z ceną równą najniższej przyjętej cenie przetargowej mogą być
NBP, który jest agentem emisji
przyjęte w całości lub częściowo
W przetargach mogą brać udział wyłącznie banki wybierane przez MF na tzw. DSPW  dealerów
płatność za bony skarbowe dealerzy zobowiązani są uiścić na drugi dzień roboczy od przetargu
płatność za bony skarbowe dealerzy zobowiązani są uiścić na drugi dzień roboczy od przetargu
skarbowych papierów wartościowych
skarbowych papierów wartościowych
rezultat przetargu musi być również podany do wiadomości publicznej
AB AB
Wtórny rynek bonów skarbowych Bony pieniężne NBP
Wtórny rynek bonów skarbowych Bony pieniężne NBP
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Emitowane przez NBP
Emitowane przez NBP
Tworzony jest przez oferty kupna i sprzedaży bonów
(od lipca 1990 r.) ze względu na nadpłynność
1992  przerwa dwuletnia  bony pieniężne stanowiły konkurencję dla bonów skarbowych
składane przez podmioty (banki, inwestorzy
1996 postać zdematerializowana (RBP Rejestr Bonów Pieniężnych NBP)
1996  postać zdematerializowana (RBP  Rejestr Bonów Pieniężnych NBP)
instytucjonalni oraz indywidualni) chcące nabyć lub
Cechy:
Wartość nominalna 10000
sprzedać bony skarbowe między przetargami
Instrument dyskontowy
Instrument dyskontowy
Rentowność liczona na bazie 360 dni
ERSPW  Elektroniczny Rynek Skarbowych Papierów
Emitowane na okresy: 1-7 dni, 14, 28, 91, 182, 273, 364
wartościowych od 2002 r. był prowadzony przez MTS Emitowane na okaziciela
wartościowych od 2002 r. był prowadzony przez MTS- Emitowane na okaziciela
Na rynku pierwotnym sprzedawane w przetargach, które organizowane są w każdy piątek
CeTo S.A. na którym organizowany jest hurtowy obrót
w przetargach mogą brać udział wyłącznie banki mające status dealera rynku pieniężnego a także BFG
Płatność w dniu przetargu!!!!
papierami wartościowymi
papierami wartościowymi
Na rynku wtórnym bony pieniężne mogą nabywać pozostałe banki w tym oddziały banków
zagranicznych w Polsce
(obecnie) Rynek Treasury BondSpot Poland
Od początku 2005 r. w ofercie są wyłącznie bony emitowane na okres 7 dni!!!!
AB AB
Rynek pierwotny Certyfikaty depozytowe
Rynek pierwotny Certyfikaty depozytowe
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
KBDP krótkoterminowe bankowe papiery dłużne (obligacje oraz bankowe papiery
KBDP  krótkoterminowe bankowe papiery dłużne (obligacje oraz bankowe papiery
Na rynku pierwotnym bony sprzedawane są na
wartościowe instrumenty emitowane na podstawie ustawy Prawo bankowe, nazywane
także certyfikatami depozytowymi)
przetargach, w których udział mogą brać wyłącznie banki
Papier wartościowy emitowany przez banki komercyjne w celu finansowania jego
p y y p yj j g
działalności
posiadające status dealera rynku pieniężnego, a także
Papier ten stwierdza zdeponowanie sumy pieniężnej wg określonej stopy procentowej na
ustalony okres
Bankowy Fundusz Gwarancyjny.
Stopa procentowa zazwyczaj wyższa od bonów skarbowych ponieważ yzyko
niewypłacalności jest wyższe&
Nabywcy zobowiązani są dokonać płatności w dzień
Emitowane na okaziciela w okrągłych najczęściej wysokich kwotach
przetargu.
przetargu.
Termin wykupu najczęściej do 1 roku, ale zdarza się że do 5 lat
Termin wykupu - najczęściej do 1 roku ale zdarza się że do 5 lat
Oprocentowanie
Na rynku wtórnym bony mogą nabywać nie tylko
o stałym oprocentowaniu  inwestor ma gwarancję, że stopa procentowa (określana mianem kuponu,
ustalana w dniu emisji certyfikatu) nie zmieni się
dealerzy rynku pieniężnego ale również pozostałe banki
dealerzy rynku pieniężnego, ale również pozostałe banki
o zmiennym oprocentowaniu  stopa procentowa zmienia się co pewien z góry ustalony czas, istotne jest
ustalenie formuły, według której dokonywane są zmiany, formuła taka składa się ze stopy referencyjnej
(WIBID/LIBID/rentowność bonów skarbowych) oraz ewentualnej marży (wielkość niezmienna)
krajowe, a także oddziały banków zagranicznych
dyskontowe  są instrumentem emitowanym poniżej ceny nominalnej, czyli z tzw. dyskontem; w terminie ich
zapadalności bank wykupuje je według wartości nominalnej
zapadalności bank wykupuje je według wartości nominalnej
działające w Polsce
działające w Polsce.
AB AB
Krótkoterminowe papiery dłużne Formy prawne papierów komercyjnych
Krótkoterminowe papiery dłużne Formy prawne papierów komercyjnych
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
KPD (commercial papers bony komercyjne) to instrumenty finansowe o terminach zapadalności nie
KPD (commercial papers, bony komercyjne) to instrumenty finansowe o terminach zapadalności nie
Formy prawne papierów komercyjnych (różnorodność formy prawnej KPD
Formy prawne papierów komercyjnych (różnorodność formy prawnej KPD
dłuższych niż jeden rok, emitowane przez podmioty spoza sektora finansowego, głównie
sprawia, że podlegają one różnym ustawom  ustawie o obligacjach,
przedsiębiorstwa.
ustawie Prawo wekslowe oraz ustawie kodeks cywilny):
Instrument dyskontowy,
weksel własny  bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty sumy wekslowej w
k l ł b k i ł t k l j
Wysoki nominał jednostkowy (min. 50 tys.)
określonym terminie przez wystawcę weksla;
Krótki okres zapadalności (od tygodnia do roku)
jest on wyłączony spod rygorów publicznego obrotu; stosowanie go wymaga
W ramach programu emisji są uruchamiane w transzach, przy czym istnieje możliwość rolowania, czyli
korzystania z szczegółowych postanowień umów z inwestorami oraz z emitentem;
korzystania z szczegółowych postanowień umów z inwestorami oraz z emitentem;
wykupu poprzedniej transzy za pomocą środków z kolejnej transzy
wykupu poprzedniej transzy za pomocą środków z kolejnej transzy
obligacje krótkoterminowe  emisja może nastąpić w formie publicznej
Wady:
Sztywne terminy spłaty poszczególnych transz subskrypcji bądz
prywatnej oferty skierowanej do indywidualnie określonych
Ujawnianie poufnych informacji w memorandum informacyjnym
j p y j yj y
adresatów; w praktyce wykorzystywana jest jedynie oferta prywatna;
; p y y y y j j y p y ;
Ograniczona dostępność
barierą przy zastosowaniu obligacji jako formy emisji krótkoterminowych papierów
Inne nazwy:
dłużnych jest konieczność uiszczenia 2% opłaty skarbowej od dokonywanego obrotu
Bon dłużny
obligacjami na rynku wtórnym pomiędzy instytucjami niefinansowymi
Bon inwestycyjny
y yj y
i j dł i ó k d k il b i i it t d
(KWIT) Komercyjny weksel inwestycyjno-terminowy emisja według przepisów kodeksu cywilnego  zobowiązanie emitenta do
Bon handlowy
spełnienia, w stosunku do aktualnego posiadacza papieru, świadczenia, jakim
Weksel komercyjny
jest zwrot określonej nominałem kwoty;
(WOI) weksel obrotowo-inwestycyjny
(WIK) weksel inwestycyjno komercyjny
(WIK) weksel inwestycyjno-komercyjny
wadą tej formy KPD jest fakt, iż nie zabezpieczają one w pełni interesów inwestorów
wadą tej formy KPD jest fakt iż nie zabezpieczają one w pełni interesów inwestorów,
commercial paper
procedura dochodzenia roszczeń jest długotrwała i skomplikowana
KPDP  krótkoterminowy papier dłużny przedsiębiorstw
AB
27
Pojęcia
Pojęcia
28 dr Adam Barembruch
Krajowe środki płatnicze pieniądze, Wartość dewizowa obejmuje:
Krajowe środki płatnicze  pieniądze Wartość dewizowa obejmuje:
które są prawnym środkiem płatniczym
zagraniczne środki płatnicze,
(waluta polska) oraz pełniące funkcję
złoto, platynę w stanie nie przerobionym
płatniczą weksle, czeki, czeki
(w postaci sztab, monet), półfabrykaty (z
( p , ), p y y (
podróżnicze akredytywy polecenia
podróżnicze, akredytywy, polecenia
wyjątkiem stosowanych w technice
wypłat, przekazy i inne dokumenmty
dentystycznej) oraz wyroby ze złota i
bankowe i finansowe płatne w walucie platyny zazwyczaj nie wytwarzane z tych
polskiej. kruszców,
papiery wartościowe wystawione w
Zagraniczne środki płatnicze:
walutach obcych (nie będące środkami
Waluty obce  pieniądze będące
płatniczymi).
prawnym środkiem płatniczym w innych
krajach oraz międzynarodowe jednostki
krajach oraz międzynarodowe jednostki
rozrachunkowe:
wymienialne (uznane za takie przez
prezesa NBP),
inne waluty obce;
inne waluty obce;
Dewizy  pełniące funkcję płatniczą
weksle, czeki, czeki podróżnicze,
RYNEK WALUTOWY
akredytywy, polecenia wypłat, przekazy i
inne dokumenty bankowe i finansowe
inne dokumenty bankowe i finansowe
płatne w walutach obcych.
2011-01-10
Dr Adam Barembruch
AB AB
Kurs walutowy
Kurs walutowy
Waluta bazowa i kwotowana
Waluta bazowa i kwotowana
29 dr Adam Barembruch 30 dr Adam Barembruch
Walutą bazową jest pierwsza waluta w kwotowaniu, natomiast druga jest
Walutą bazową jest pierwsza waluta w kwotowaniu natomiast druga jest
walutą kwotowaną (zmienną).
Definicja Funkcje
Dla kwotowania:
informacyjna - kurs waluty
informacyjna kurs waluty
cena j d j waluty wyrażona w
jednej l t ż
EUR/USD  EUR jest walutą bazową, a USD walutą kwotowaną.
dostarcza bezpłatnej informacji
drugiej walucie
PLN/USD  PLN jest walutą bazową, a USD walutą kwotowaną.
osobom fizycznym i prawnym o
Kurs walutowy informuje, za ile ktoś jest skłonny kupić lub sprzedać walutę
Kurs walutowy informuje za ile ktoś jest skłonny kupić lub sprzedać walutę
cenie walut obcych
cenie walut obcych
bazową za walutę kwotowaną.
cenotwórcza - polega na
Przykład:
przenoszeniu, poprzez kurs waluty,
zagranicznego układu cen na Kwotowanie dla USD/PLN
i kł d K t i dl USD/PLN:
3,9260 / 75
krajowy wraz ze wszystkimi
wynikającymi stąd konsekwencjami
dla gospodarki krajowej; funkcja ta
dla gospodarki krajowej; funkcja ta
BID OFFER
BID OFFER
występuje przy istnieniu
wymienialności walut i może być
3,9260 to kurs kupna USD za PLN przez bank  BID
,p p
ograniczana przez system ceł opłat
ograniczana przez system ceł, opłat
3,9275 to kurs sprzedaży USD za PLN przez bank - OFFER
itp.
AB AB
Pojęcia Marża i spread - schemat
Pojęcia Marża i spread schemat
31 dr Adam Barembruch 32 dr Adam Barembruch
Rodzaje kwotowań dewaluacja
Rodzaje kwotowań dewaluacja
Rożnicę między kursem BID i OFFER nazywamy spreadem.
Marża to wielkość, jaka bank dodaje kursu sprzedaży i odejmuje od kursu kupna waluty
Kwotowanie bezpośrednie polega na skokowym
kwotowanej na rynku międzybankowym.
obniżeniu kursu waluty
wyrażenie w danym kraju
y y j
Rynek hurotwy
Rynek hurotwy
k j j b l t b h
krajowej wobec walut obcych,
waluty obcej w jednostkach
monetarnych waluty krajowej, [możliwa w warunkach stałych
np. USD/PLN w Polsce
kursów walutowych]
3,1370 3,1380 ,3,2226
,, 3,2216 ,
Kwotowanie pośrednie
K t i ś d i
rewaluacja
MARŻASPREADMARŻA
wyrażenie w danym kraju
oznacza skokowe
waluty krajowej w
podwyższenie kursu waluty
podwyższenie kursu waluty
jednostkach monetarnych
jednostkach monetarnych
Rynek detaliczny
krajowej w stosunku do walut
waluty obcej, np. PLN/USD w
obcych; płaci się możliwa w
Polsce
Przykład 1.
warunkach stałych kursów
y
Kurs międzybankowy wynosi: USD/PLN: BID  3,1380, OFFER  3,2216
walutowych]
Bank kwotuje dla klientów: USD/PLN 3,1370  3,226
aprecjacja
deprecjacja Jeżeli sytuacja na rynku jest spokojna, to spread jest  wąski . A
t i j jest określić wartość
deprecjacja J ż li t j k j t k j t d j t ki A
atwiej j t k ślić t ść
waluty. Im sytuacja jest trudniejsza do rozpoznania i im mniej uczestników, tym różna
pomiędzy ceną kupna i sprzedaży jest większa.
AB AB
Podział kursów walutowych Czynniki wpływające na kurs walutowy
Podział kursów walutowych Czynniki wpływające na kurs walutowy
33 dr Adam Barembruch 34 dr Adam Barembruch
Ek i P lit P h l i S k l j
Ekonomiczne Polityczne Psychologiczne Spekulacyjne
Podział kursów
walutowych
" podaż i popyt na " wpływ czynników " przewidywania " mają charakter
waluty obce na politycznych na rozwoju ekonomiczny
krajowym rynku poziom kursu koniunktury i
krajowym rynku poziom kursu koniunktury i
" polegają przede
" polegają przede
walutowym waluty (nasilenia gospodarki w
Czas funkcjonowania Liczebność
wszystkim na grze
się jej presji danym kraju przez
" stan bilansu na zwyżkę lub
zniżkowej lub międzynarodowe
handlowego i zniżkę kursów
zwyżkowej) koła gospodarcze i
zwyżkowej) koła gospodarcze i
płatniczego walut na
płatniczego walut na
Kurs płynny
uwidacznia się w finansowe;
rynkach
Kurs jednolity " różnice w stopach
(elastyczny)
czasie napięć
" optymistyczne walutowych
procentowych i
politycznych,
przewidy-wania
stopach inflacji
zaostrzenia sytuacji
zaostrzenia sytuacji
wpływają z reguły
wpływają z reguły
między danym
między danym
Kurs stały
międzynarodowej
na umacnianie, a
krajem a innymi
krótkookresowy Kurs dualny
lub w czasie
pesymistyczne - na
krajami
(pełzający)
występowania
osłabienie kursu
" przepływy
konfliktów
waluty
waluty
kapitałów
kapitałów
Kurs stały o szerokiej regionalnych
marży wahań wokół Kurs różnicowany " stopień
kursu centralnego
reglamentacji
walutowej
" polityka walutowa i
pieniężno-
Kurs sztywny
kredytowa
(restrykcyjna bądz

k )
AB AB
Pozycje przyjmowane przez uczestników
Pozycja walutowa - schemat
Pozycja walutowa schemat
rynku d i
k dewizowego
35 dr Adam Barembruch 36 dr Adam Barembruch
Długa pozycja walutowa (long)
Długa pozycja walutowa (long)
Występuje, gdy suma wszystkich wpływów w danej walucie obcej przewyższa sumę
Pozycja
wszystkich wypływów w tej walucie (nadwyżka aktywów w walutach obcych nad
pasywami w walutach obcych).
pasywami w walutach obcych).
walutowa
walutowa
Kiedy spodziewamy się wzrostu kursu danej waluty obcej to kupujemy ją za PLN!!
Długą pozycją walutową są:
Waluty obce na rachunku bankowym
Waluty obce na rachunku bankowym
Składniki kapitału denominowane w walutach obcych
Należności w walutach obcych
Zamknięta Otwarta
ę
Krótka pozycja walutowa (short)
Krótka pozycja walutowa (short)
Występuje, gdy suma wszystkich wpływów w danej walucie jest mniejsza niż suma
wszystkich wypływów w tej walucie (nadwyżka pasywów w walutach obcych nad
aktywami w walutach obcych).
aktywami w walutach obcych).
Kiedy spodziewamy się spadku kursu danej waluty obcej to sprzedajemy ją za PLN!
Krótką pozycją walutową są zobowiązania w walutach obcych
Długa Krótka
Długa Krótka
AB AB
Sytuacja uczestnika rynku w pozycji
Pytania problemowe
Pytania problemowe
dł i j/k ó ki j
długiej/krótkiej:
37 dr Adam Barembruch 38 dr Adam Barembruch
Otrzymałeś dwustronne kursy USD oraz GBP wobec walut kwotowanych przez 6 kreatorów
Otrzymałeś dwustronne kursy USD oraz GBP wobec walut kwotowanych przez 6 kreatorów
Otwarta pozycja walutowa
Ot t j l t
rynku. Jako użytkownik rynku musisz zidentyfikować najlepszy dostępny kurs:
Jest to różnica między sumą wszystkich wpływów a sumą
GBP / USD
wszystkich wypływów w danej walucie obcej (pozycja
s ys c yp y ó da ej a uc e obcej (po ycja
Dealer A 1,8905 / 15
Dealer A 1,8905 / 15
Dealer B 1,8907 / 17
długa/krótka są pozycjami otwartymi).
Dealer C 1,8900 / 10
Zamknięta pozycja walutowa
Dealer D 1,8902 / 12
Dealer E 1 8903 / 13
D l E 1,8903 / 13
W przypadku, gdy suma wszystkich wpływów jest równa sumie
Dealer F 1,8906 / 13
wszystkich wypływów w danej walucie obcej to taki stan
Któremu dealerowi sprzedałbyś GBP?
nazywamy brakiem pozycji (zamykaniem pozycji)  nie ma ani
y y p y j ( y p y j )
Któremu dealerowi sprzedałbyś USD?
Któremu dealerowi sprzedałbyś USD?
pozycji długiej, ani krótkiej.
USD / JPY
Dealer A 102,95 / 10
Wzrost kursu waluty Spadek kursu waluty
Dealer B 102,90 / 05
obcej obcej
obcej obcej
Dealer C 102,93 / 08
Pozycja długa Zysk Strata Dealer D 102, 92 / 07
Dealer E 102,89 / 04
Dealer F 102,91 / 06
Dealer F 102,91 / 06
Pozycja krótka Strata Zysk
Pozycja krótka Strata Zysk
Któremu dealerowi sprzedałbyś USD?
Któremu dealerowi sprzedałbyś JPY?
AB
Funkcje rynku kapitałowego
Funkcje rynku kapitałowego
dr Adam Barembruch
Alokacyjna
Alokacyjna
Rozmieszczenie rozporządzalnych czynników produkcji w różnych rodzajach
działalności, alokacja w czasie oznacza podział dochodów na część
konsumowaną i część akumulowaną alokacja przestrzenna związana jest ze
konsumowaną i część akumulowaną, alokacja przestrzenna związana jest ze
zmianą udziału sektora publicznego i prywatnego w gospodarce
Informacyjna
Polega na dostarczeniu informacji oferentom środków k it ł h
P l d t i i f ji f t ś dkó kapitałowych oraz
poszukującym tych środków
Transformacyjna
Polega na zamianie oszczędności w kapitał przynoszący dochód
Wyceniająca
Przejawia się w wycenie jednostek kapitałowych
Przejawia się w wycenie jednostek kapitałowych
Dyscyplinująca
RYNEK KAPITAA
OWY I GPW
Właściciele majątku mają możliwość monitorowania i stymulowania kadry
kierowniczej zarządzającej ich majątkiem
kierowniczej zarządzającej ich majątkiem
Dr Adam Barembruch
AB AB
Giełda Papierów Wartościowych w Regulacje prawne polskiego rynku
Wi S A k i ł
Warszawie S.A. kapitałowego
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
powstała 12 kwietnia 1991 roku
powstała 12 kwietnia 1991 roku
24 paz
dziernika 2005 roku obowiązująca U t dnia
24 z
d i ik 2005 k b i j Ustawa z d i
wzorowana jest na giełdzie w
21 sierpnia 1997 r. "Prawo o publicznym obrocie papierami
Lyonie;
wartościowymi" została zastąpiona trzema nowymi ustawami
wartościowymi została zastąpiona trzema nowymi ustawami
jest najważniejszą częścią wtórnego
j t j ż i j ś i tó
rynku papierów wartościowych w
regulującymi rynek kapitałowy w Polsce.
Polsce;
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. oobrocie instrumentami
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r o obrocie instrumentami
jest spółką akcyjną, której
jest spółką akcyjną której
akcjonariuszami są: banki, domy finansowymi.
maklerskie oraz Skarb Państwa;
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach
Skarb Państwa 98,80 % udziału w
Skarb Państwa - 98 80 % udziału w
kapitale zakładowym,
wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego
banki, domy maklerskie oraz emitenci
systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.
papierów wartościowych - 1,20 %
udziału w kapitale zakładowym.
udziału w kapitale zakładowym.
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. onadzorze nad rynkiem
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r o nadzorze nad rynkiem
obrót na GPW odbywa się zgodnie z
kapitałowym.
wymogami przepisów, a wszystkie
notowane papiery zostały wcześniej
p p y y j
Us a a d a pca 006 o nadzorze nad rynkiem
Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o ad o e ad y e
dopuszczone do publicznego obrotu
finansowym.
przez KPWiG (KNF)
AB AB
Cel organy giełdy Podział akcji wg segmentów
Cel, organy giełdy Podział akcji wg segmentów
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
CELEM GPW jest:
CELEM GPW jest
segmenty zostały wprowadzone 1 kwietnia 2007 roku,
organizowanie publicznego obrotu papierami wartościowymi
zwiększają przejrzystość rynku i ułatwiają inwestorom
ę ją p j y y ją
promowanie obrotu papierami wartościowymi
promowanie obrotu papierami wartościowymi
upowszechnianie informacji związanych z tym obrotem
analizy,
ORGANAMI GPW są:
segmenty skupiają akcje wszystkich spółek notowanych
segmenty skupiają akcje wszystkich spółek notowanych
Walne Zgromadzenie
na rynku regulowanym,
dokonywanie zmian w Statucie GPW
zatwierdzanie Regulaminu Rady Giełdy
gy y
aktualnie wyróżniamy 5 segmentów na GPW
kt l i óż i 5 tó GPW.
wybór członków Rady Giełdy i Zarządu Giełdy
Rada Nadzorcza zwana Radą Giełdy
nadzorowanie działalności GPW
nadzorowanie działalności GPW
uchwalanie Regulaminu Giełdy oraz wszelkich jego zmian
Zarząd zwany Zarządem Giełdy
kierowanie sprawami i zarządzanie majątkiem Spółki
reprezentowanie GPW na zewnątrz
AB AB
Segmenty
Segmenty
Instrumenty notowane na GPW
Instrumenty notowane na GPW
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Akcje, prawa Program
Instrumenty Strefa Niższej
do akcji, prawa Inne instrumenty Wspierania
pochodne Płynności
poboru Płynności
250 PLUS segment, któ k i MINUS 5 segment, któ k i
250 PLUS  t który skupia MINUS 5  t który skupia
Akcje wg Akcje wg Kontrakty Certyfikaty
Krótka
indeksów segmentów terminowe inwestycyjne
sprzedaż
spółki o kapitalizacji powyżej 250 spółki o kapitalizacji poniżej 5 mln
mln euro, euro,
Produkty
Produkty
WIG20 250 PLUS O j
WIG20 250 PLUS Opcje
strukturyzowane
50 PLUS  segment, który skupia Lista Alertów  segment spółek o
spółki o kapitalizacji od 50 do 250 akcjach groszowych, których kurs
Jednostki Obligacje
mWIG40 50 PLUS
indeksowe skarbowe
mln euro charakteryzuje się wysoką
mln euro, charakteryzuje się wysoką
zmiennością, spółek w stanie
5 PLUS  segment, który skupia
sWIG80 5 PLUS ETFy
upadłości oraz takich, w których
spółki o kapitalizacji od 5 do 50 mln
nastąpiło otwarcie likwidacji
nastąpiło otwarcie likwidacji
euro
RESPECT MINUS 5
emitenta. Akcje w/w spółek nie
wchodzą w skład indeksów.
Lista Alertów
AB
Podstawowe instrumenty rynku
k i ł
kapitałowego
dr Adam Barembruch
Obligacje papier wartościowy potwierdzający nabycie przez jego posiadacza
Obligacje  papier wartościowy potwierdzający nabycie przez jego posiadacza
prawa do otrzymania w określonym terminie wartości nominalnej obligacji oraz
ewentualnie odsetek; nabywca obligacji udziela kredytu jej emitentowi;
Dłużny, wierzytelnościowy papier wartościowy
Dłużny wierzytelnościowy papier wartościowy
Akcje  papiery emitowane przez przedsiębiorstwa będące spółką akcyjną.
Nabywca akcji staje się współwłaścicielem spółki, uzyskując prawo do
uczestniczenia w podziale dochodów spółki;
uczestniczenia w podziale dochodów spółki;
Udziałowy papier wartościowy
List zastawny  papier wartościowy imienny lub wystawiony na okaziciela, którego
podstawą emisji są udzielone kredyty zabezpieczone hipotecznie lub skupione
podstawą emisji są udzielone kredyty zabezpieczone hipotecznie lub skupione
wierzytelności innych banków z tytułu udzielania tego rodzaju kredytów;
Certyfikaty inwestycyjny - to papier wartościowy na okaziciela emitowany przez
WYBRANE INSTRUMENTY
fundusze inwestycyjne typu zamkniętego. W przeciwieństwie do jednostek
y yj yp ę g p j
uczestnictwa, ich odpowiednika w przypadku funduszy otwartych certyfikat
inwestycyjny może być przedmiotem obrotu giełdowego
RYNKU KAPITAA
OWEGO
Prawo poboru  występuje przy emisji nowych akcji i oznacza prawo do zakupu
y ę j y j y j
nowych akcji po cenie emisyjnej w określonej proporcji, może być sprzedawane
lub kupowane na rynku
Dr Adam Barembruch
AB
Akcja i podstawowe pojęcia z nią związane
Akcja i podstawowe pojęcia z nią związane
dr Adam Barembruch
Istota Pojęcia
Wartość nominalna
Wartość nominalna
papier wartościowy łączący w sobie
i t ś i ł bi
wartość kapitału akcyjnego spółki przypadająca na
jedną akcje,
prawa o charakterze majątkowym i
Wartość emisyjna
niemajątkowym, wynikające z
cena po jakiej akcja jest sprzedana przez emitenta
cena po jakiej akcja jest sprzedana przez emitenta
uczestnictwa akcjonariusza w
jej pierwszemu właścicielowi.
Wartość księgowa
spółce akcyjnej.
wartość aktywów netto spółki przypadająca na
jedną akcję ,
jedną akcję
ogół praw i obowiązków
ogół praw i obowiązków
Wartość rynkowa
akcjonariusza w spółce lub część
powstaje w wyniku spotkania się na rynku popytu i
kapitału akcyjnego
podaży na akcje spółki,
Dywidenda
Dywidenda
wielkość zysku do podziału między akcjonariuszy.
Wielkość zysku do podziału wynika z różnicy
AKCJA
zysku netto i zysku zatrzymanego,
przeznaczonego na dalszy rozwój spółki. Wielkość
zysku zatrzymanego, a zysku do podziału wynika z
k t k d d i ł ik
polityki dywidendowej przedsiębiorstwa.
Dr Adam Barembruch
AB AB
Prawa akcjonariusza
Prawa akcjonariusza
Cena rynkowa a cena emisyjna akcji
Cena rynkowa a cena emisyjna akcji
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Prawa korporacyjne Prawa majątkowe
Cena rynkowa (bieżąca)
Prawo głosu na walnym Prawo własności
P ł l P ł ś i
zgromadzeniu akcjonariuszy
Prawo do udziału w zysku spółki
Ewentualna nadwyżka
Prawo do kontroli zarządzania
Prawo do kontroli zarządzania
Prawo do udziału w podziale
Prawo do udziału w podziale
C i j k j d
Cena emisyjna ceny rynkowej nad
spółką
ceną emisyjną
majątku spółki w przypadku jej
Prawo wyborcze likwidacji
Prawa mniejszości Prawo do zakupu akcji nowej emisji
Nadwyżka ponad cenę
Cena nominalna nominalną uzyskana
przez emitenta
Korzyść dla
y
K it ł k j K it ł
Kapitał akcyjny Kapitał zapasowy
akcjonariuszy
AB AB
Rodzaje akcji Prawo poboru
Rodzaje akcji Prawo poboru
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Rodzaje akcji Jak ocenić czy akcja jest tania? Istota Opis
Prawo poboru to prawo akcjonariusza Spółki, które potrzebują nowego kapitału
Prawo poboru to prawo akcjonariusza Spółki które potrzebują nowego kapitału
Zwykłe
Z kł
Wskaz
nik cena zysk (P/E)
W k z
ik k (P/E)
do zakupu akcji nowej emisji po na rozwój działalności decydują się często
Uprzywilejowane
jest to iloraz ceny akcji i zysku netto
ustalonej cenie emisyjnej na emisję nowych akcji.
Co do głosu - dają ich posiadaczom spółki przypadającego na jedną
Przywilej pierwszeństwa przy zakupie Aby jednak zapobiec zmniejszeniu udziału
Przywilej pierwszeństwa przy zakupie Aby jednak zapobiec zmniejszeniu udziału
(akcjonariuszom) prawo do więcej niż
akcję,
nowych akcji spółki przez jej w spółce przez dotychczasowych
jednego głosu na Walnym
dotychczasowych akcjonariuszy
akcjonariuszy (na przykład przez
znajdz
spółki o niskim wskaz
niku P/E
Zgromadzeniu Akcjonariuszy (max 2)
proporcjonalnie do liczby akcji już
założycieli firmy posiadających
(cena do zysku)
posiadanych
posiadanych.
większościowy udział) przeprowadzają
większościowy udział), przeprowadzają
Co d dywidendy
C do d id d
 Niski wskaz
nik to P/E o wartości
często tak zwaną emisję z prawem
5-10 albo
Zasadniczo posiadacz prawa poboru
Co do udziału w masie likwidacyjnej
poboru.
ma trzy możliwości:
nieco wyższe, ale niskie na tle
innych spółek tej samej branży.
innych spółek tej samej branży.
Dzięki wykorzystaniu prawa poboru
Dzięki wykorzystaniu prawa poboru
wykonać prawo poboru i kupić akcje
wykonać prawo poboru i kupić akcje
nowej emisji dotychczasowi akcjonariusze mają
możliwość zachować swój udział w
sprzedać prawo poboru innemu
kapitale zakładowym spółki decydując się
inwestorowi,
na objęcie akcji nowej emisji zgodnie z
na objęcie akcji nowej emisji zgodnie z
zatrzymać prawo poboru aż do dnia
przysługującym im przywilejem.
jego ustania i nie wykonać go
AB AB
Teoretyczna wartość prawa poboru -
Teoretyczna wartość prawa poboru
Teoretyczna wartość prawa poboru
podstawiamy d
d i do wzoru
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Wzór Przykład
Na rynku jest 500 tys. akcji spółki Obecna
Na rynku jest 500 tys akcji spółki. Obecna
cena akcji wynosi 100 złotych. Spółka
podejmuje decyzję o emisji 125 tys.
nowych akcji, po cenie emisyjnej równej 80
zł.
Jaki dodatkowy kapitał pozyska spółka?
Jaka jest teoretyczna wartość prawa
Dzięki otrzymaniu prawa poboru akcjonariusz otrzymał dodatkową wartość równą 4 zł
poboru?
poboru?
za każde prawo poboru:
Dzięki prawu poboru akcjonariusz posiadający 4 akcje starej emisji może nabyć jedną
Spółka pozyskuje kapitał w wysokości 10
akcję nowej emisji  w sumie kosztuje go to
mln zł (125 tysięcy razy 80 zł)
mln zł (125 tysięcy razy 80 zł).
4 x 100 + 1 80 = 480 zł co oznacza, że ś d i k ji wynosi 480/5 96 ł
4 100 1x 80 480 ł ż średnia cena akcji i 480/5 = 96 zł
Z zadania wynika że na jedną akcję nowej
Bez prawa poboru, akcjonariusz musiałby zapłacić za 5 akcji sumę 5x 100 = 500 zł, co
emisji przypadają cztery akcje notowane na
oznacza średnią cenę akcji równą 100 zł  jest to o 4zł drożej i tyle właśnie wynosi
rynku (125 tys. nowych i 500 tys. starych).
W t j sytuacji spółka emituje 500 tys. praw teoretyczna wartość prawa poboru
W tej t ji ółk it j 500 t teoretyczna wartość prawa poboru
poboru, przy czym do zakupu jednej akcji
nowej emisji potrzebne są 4 prawa poboru.
AB AB
Split Prawo do akcji (PDA)
Split Prawo do akcji (PDA)
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Jego istnienie wynika z faktu, że w przypadku emisji akcji od dnia zapisania się
Jego istnienie wynika z faktu że w przypadku emisji akcji od dnia zapisania się
Split (podział) akcji jest to operacja przeprowadzana przez
S lit ( d i ł) k ji j t t j d
inwestora na akcje do pierwszego notowania akcji na giełdzie upływa długi okres,
spółkę akcyjną, polegająca na tym, że następuje obniżenie
gdyż wydanie akcji może nastąpić (zgodnie z prawem) po rejestracji podwyższenia
wartości nominalnej akcji przy zachowaniu tej samej kapitału akcyjnego przez sąd. W tym okresie inwestor nie może sprzedać akcji.
j j p y j j p yj g p ą y p j
Ponadto również w tym okresie nie ma możliwości zakupu akcji przez innego
wielkości kapitału akcyjnego.
inwestora.
Odpowiednio obniża się wtedy wartość rynkowa akcji.
W wyniku zastosowania PDA inwestor otrzymuje tyle praw do akcji, ile zostało mu
yy j y p j
przydzielonych akcji.
Split często ma na celu zwiększenie płynności obrotu daną
Prawem do akcji można obracać na giełdzie w okresie, w którym podwyższenie
akcją.
kapitału akcyjnego nie zostało jeszcze zarejestrowane.
Przykład:
P kł d
Prawo do akcji daje posiadaczowi te same uprawnienia wobec spółki, jakie
posiada akcjonariusz.
Akcje pewnej spółki na giełdzie kosztują 400 złotych. Wartość
Dzięki prawu do akcji uzyskuje się następujące korzyści:
ę pj y j ę ęp ją y
nominalna każdej akcji wynosi 10 zł. W sumie jest 1 milion akcji.
j j y jj
skraca się okres, w którym środki akcjonariusza są  zamrożone ;
Spółka dokonuje splitu, obniżając wartość nominalną do 1 zł. W
ten sposób w efekcie tego na rynku jest 10 milionów akcji, każda inwestor, któremu nie zostały przydzielone akcje, może nabyć prawa do akcji, w
konsekwencji stając się posiadaczem akcji
o wartości nominalnej 1 zł, zaś wartość rynkowa akcji wynosi 40
o wartości nominalnej 1 zł, zaś wartość rynkowa akcji wynosi 40
Nie mylić z prawem poboru!!!!
zł.
AB AB
Kiedy kupować kiedy sprzedawać akcje?
Kiedy kupować kiedy sprzedawać akcje?
Wycena akcji
Wycena akcji
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Wycena akcji, podobnie jak wycena innych Modele dyskontowe:
Wycena akcji podobnie jak wycena innych Modele dyskontowe:
instrumentów finansowych, polega na
Model zdyskontowanych dywidend:
ustaleniu jej wartości w celu zidentyfikowania
P0 = D1/ (1+ r)+ D2 / (1+r)^2 + D3 / (1+r)^3
akcji niedowartościowanych (które można
+ D4/(1+r)^4+& &
kupić) lub akcji przewartościowanych (które
p ) j p y (
Dt  dywidenda
Dt d id d
można sprzedać).
r  stopa dyskontowa wolna od ryzyka
Modele dyskontowe  ustalają dzisiejszą
wartość akcji na podstawie przyszłych Model zerowego wzrostu dywidendy:
dochodów
D1 D2 D3 ... D
D1 = D2 = D3 = ...= D
Modele empiryczno  indukcyjne  ustalają
P0 = D/r
wartość akcji na podstawie modelu regresji, w
którym zmiennymi objaśniającymi są czynniki
ekonomiczne, mające wpływ na dochodowość
danej akcji.
j j
Wartość rzeczywista akcji (teoretyczna,
wewnętrzna), do której zmierza cena akcji w
długim okresie, ustalona na podstawie
dostępnych informacji
dostępnych informacji
WWA jest wyższa niż jej cena - akcja
niedowartościowana - kupno akcji,
WWA akcji jest niższa niż jej cena - akcja
przewartościowana - sprzedaż akcji
p p j
AB
Istota i podstawowe pojęcia związane z
obligacją
bli j
dr Adam Barembruch
Istota Pojęcia
Wartość nominalna obligacji
Wartość nominalna obligacji
Obligacja jest to papier wartościowy
Obli j j t t i t ś i
wartość określona na dokumencie który potwierdza wyemitowanie
obligacji jest to jednocześnie wartość którą emitent zobowiązuje
oznaczający nabycie przez jej się wypłacić po upływie terminu określonego w obligacji
Wartość rynkowa obligacji
posiadacza prawa do uzyskania w
rzeczywista wartość obligacji, tzn jej cena na giełdzie
rzeczywista wartość obligacji tzn. jej cena na giełdzie
określonym terminie sumy
Termin wykupu
termin po upływie którego emitent jest zobowiązany wykupić
pieniężnej określonej w obligacji
obligację, tzn. zwrócić dług zaciągnięty u posiadacza obligacji
Odsetki
oraz ewentualnych odsetek; emitent
y;
są płacone posiadaczowi obligacji co pewien ustalony okres do
momentu wykupu ( nie od wszystkich rodzajów obligacji są
obligacji jest dłużnikiem nabywcy
płacone odsetki  obligacje zerokuponowe)
obligacji
Cena emisyjna
cena, po której obligacja jest sprzedawana w momencie emisji jej
pierwszemu posiadaczowi
pierwszemu posiadaczowi.
Obligatariusz  beneficjent obligacji,
Obligatariusz beneficjent obligacji
Kurs obligacji
podmiot udzielający kredytu
podawany w procentach wartości nominalnej obligacji i nie
OBLIGACJE
obejmuje odsetek, które narastają każdego dnia (począwszy od
emitentowi obligacji
dnia, w którym dokonana była poprzednia płatność odsetek);
Cena rozliczeniowa obligacji
C li i bli ji
Emitent obligacji podmiot
Emitent obligacji  podmiot
ostateczna cena, jaką płaci się w transakcji za obligację; cena ta
zgłaszający popyt na kapitał
obejmuje również odsetki narosłe od ostatniej płatności,
Dr Adam Barembruch
AB AB
Rodzaje obligacji występujących na
Cena rozliczeniowa obligacji
Cena rozliczeniowa obligacji
rynkach światowych
k h ś ih
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Obligacje o stałym oprocentowaniu
Obligacje o stałym oprocentowaniu
najczęściej spotykany rodzaj obligacji, często emitowany przez rządy; są charakteryzowane przez wartość nominalną, wartość
odsetek, częstość płacenia odsetek oraz termin wykupu
Cena rozliczeniowa Przykład
Obligacje indeksowane
Dana jest obligacja, której oprocentowanie wynosi
Dana jest obligacja której oprocentowanie wynosi
odsetki jak i wartość wypłacana po upływie terminu wykupu są powiększane ( indeksowane) o procent wynikający ze zmiany
odsetki jak i wartość wypłacana po upływie terminu wykupu są powiększane ( indeksowane) o procent wynikający ze zmiany
8% płatne raz w roku  1 lipca. Wartość nominalna pewnego indeksu, najczęściej inflacji; jest to dość atrakcyjny papier wartościowy dla inwestora, gdyż indeksowanie zabezpiecza go
przed stratą;
obligacji wynosi 10 000 złotych. Obligacją tą obraca
się na giełdzie. 25 lipca kurs obligacji na giełdzie
Obligacje o zmiennym oprocentowaniu
wynosi 99,5. Jest to 99,5% wartości nominalnej
obligacje w przypadku których oprocentowanie zmienia się częściej niż raz w roku i zależy od stopy dochodu krótkoterminowych
g j p yp y p ę ę j y py y
obligacji czyli 9950 złotych. Odsetki narastają
obligacji, czyli 9950 złotych Odsetki narastają
instrumentów finansowych np. bonów skarbowych
proporcjonalnie do liczby dni od ostatniej płatności.
Jaka jest cena rozliczeniowa obligacji. Obligacje o zmiennym oprocentowaniu
obligacje, których oprocentowanie zmienia się co najwyżej raz roku, zależy od stopy dochodu krótkoterminowych instrumentów
Dla uproszczenia proszę przyjąć, że rok=360 dni. W
finansowych
praktyce zwykle bierze się pod uwagę rzeczywistą
li b dni k i d k d i
liczbę d i w okresie odsetkowym od pierwszego
Obligacje zerokuponowe
dnia okresu odsetkowego, (z włączeniem tego dnia)
są to obligacje, z tytułu posiadania których nie otrzymuje się odsetek; sprzedaż tego typu obligacji dokonywana jest z dyskontem;
do dnia sprzedaży (z wyłączeniem tego dnia) oraz
po upływie terminy wykupu emitent obligacji zwraca obligatariuszowi wartość nominalną obligacji
rzeczywistą liczbę dni w roku/ okresie odsetkowym
Euroobligacje
Cena rozliczeniowa
Cena rozliczeniowa
obligacje sprzedawane w innym kraju niż kraj, w którym zostały wyemitowane
0,995x10.000 +24/360x0,08*10.000=10.003,33
Obligacje zamienne
nabywca ma prawo do zamiany ich do terminu wykupu na inne instrumenty, z reguły akcje emitenta, na określonych warunkach
AB AB
Podział obligacji ze względu na
Obligacje detaliczne - przykład
Obligacje detaliczne przykład
emitentów
it tó
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
OBLIGACJE
DA
UŻNE PAPIERY SKARBOWE
DA
UŻNE PAPIERY POZASKARBOWE
SKARB PAC
STWA GMINY I MIASTA PRZEDSI
BIORSTWA
SKARB PAC
STWA GMINY I MIASTA PRZEDSI
BIORSTWA
-Obligacje skarbowe -Komunalne - Gminy -Commercial papers
-Municypalne - Miasta
AB AB
Emisje obligacji detalicznych - przykład Wartość obligacji
Emisje obligacji detalicznych przykład Wartość obligacji
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Wartość obligacji jest sumą wartości obecnej przepływów
pieniężnych, które inwestor otrzyma w okresie
posiadania obligacji, innymi słowy przepływy pieniężne
są zdyskontowane, czyli  przeliczone na moment
dokonywania wyceny
AB AB
Przykład Wycena obligacji o stałym oprocentowaniu
W bli ji ł i (odsetki płatne częściej niż raz w roku)
Wycena obligacji o stałym oprocentowaniu ( d ki ł ś i j i k )
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Dana jest obligacja o terminie wykupu przypadającym za d lata. Wartość nominalna tej
D j t bli j t i i k d j dwa l t W t ść i l t j
Rozpatrzmy hi bli j i i k d j d l
R hipotetyczną obligację o terminie wykupu przypadającym za dwa lata.
obligacji wynosi 100, oprocentowanie 6%, odsetki płacone są co pół roku. Wymagana stopa
Wartość nominalna tej obligacji wynosi 100, oprocentowanie 6%, odsetki płacone
dochodu wynosi 5% (w skali rocznej).
są co roku. Wyznaczymy wartość obligacji przy założeniu następujących wartości
Po podstawieniu do wzoru i uwzględnieniu faktu, iż wymagana stopa dochodu w skali pół
wymaganej stopy dochodu: 5%, 6%, 7%.
roku to 2,5%, jak również faktu, iż półroczne odsetki wynoszą 3
Przepływy pieniężne z tytułu obligacji:
Przepływy pieniężne
p y y p ę
1 rok  6 ł
1 k 6 zł
1 rok
2 rok  6 zł + 100 zł = 106 zł
1 półrocze - 3
2 półrocze 3
2 półrocze - 3
2 rok
1 półrocze - 3
2 półrocze 103
2 półrocze - 103
AB
Systemy notowań giełdowych
Systemy notowań giełdowych
dr Adam Barembruch
Notowania ciągłe Notowania jednolite
W czasie notowań ciągłych kupujący i
W czasie notowań ciągłych kupujący i
Notowania w systemie kursu
Notowania w systemie kursu
sprzedający składają zlecenia, które
jednolitego opierają się na procedurze
po przekazaniu na giełdę są
tzw. fixingu, czyli wyznaczenia ceny
realizowane na bieżąco, pod
papieru wartościowego na podstawie
papieru wartościowego na podstawie
warunkiem zgodności cen, lub trafiają
ki d ś i l b t fi j
zleceń złożonych przed rozpoczęciem
do arkusza zleceń i oczekują ofert
notowań
przeciwnych o odpowiedniej cenie,
umożliwiających zawarcie transakcji.
ją yj
Kurs jednolity określany jest na
Kurs jednolity określany jest na
Cena papierów wartościowych lub podstawie zleceń maklerskich
instrumentów finansowych nie jest
zawierających limit ceny oraz nie
SESJA GIEA
DOWA I
sztywnie określana, lecz zmienia się
zawierających tego limitu. Z chwilą
ją y g ą
pod ł transakcji t h i t
d wpływem t k ji natychmiast
ogłoszenia kursu jednolitego staje się
po wprowadzeniu zlecenia.
on ceną, po której zawierane są
ZLECENIA GIEA
DOWE
Przykład: zlecenie sprzedaży 10 akcji
transakcje giełdowe.
nie taniej niż po 25zł jest realizowane
nie taniej niż po 25zł jest realizowane,
gdy pojawi się zlecenie kupna 10 akcji
za cenę 25zł lub więcej.
AB AB
Harmonogram (fazy)sesji giełdowej w systemie Harmonogram (fazy)sesji giełdowej w systemie
WARSET  notowania j d lit d fixingami
WARSET t i jednolite z dwoma fi i i
WARSET  notowania ciągłe - k j
WARSET t i i ł akcje
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Przyjmowanie zleceń na przed otwarciem: składanie zleceń na otwarcie, publikowanie TKO
przed otwarciem: składanie zleceń na otwarcie,
8.00  11.00
otwarcie (Teoretycznego Kursu Otwarcia), brak transakcji
8:00-9.00 Przyjmowanie zleceń na otwarcie publikowanie TKO (Teoretycznego Kursu Otwarcia),
brak transakcji
Określenie kursu
Określenie kursu
11.00 fixing: określenie kursu jednolitego i realizacja zleceń
otwarcie (fixing): określenie kursu otwarcia, realizacja
jednolitego (fixing)
Określenie kursu na otwarciu
9:00 zleceń wprowadzonych do systemu w fazie przed
(fixing)
dogrywka: składanie i realizacja zleceń po cenie równej kursowi
otwarciem, brak nowych zleceń
11.00  11.30 Dogrywka
g y
jednolitemu - cenie z fixingu
jednolitemu cenie z fixingu
notowania ciągłe: przyjmowanie zleceń i ich realizacja
9:00-17:20 Notowania ciągłe
Przyjmowanie zleceń na zgodnie z sytuacją rynkową
11.30  15.00 przed otwarciem: składanie zleceń na kolejną sesję
otwarcie
Przyjmowanie zleceń na p ę ę
yj przed zamknięciem: składanie zleceń na zamknięcie,
17:20 17:30
17:20-17:30
zamknięcie brak transakcji
Określenie kursu
15.00
jednolitego (fixing) zamknięcie (fixing): określenie kursu zamknięcia,
Określenie kursu na zamknięciu
17:30 realizacja zleceń wprowadzonych do systemu w fazie
(fixing)
(fixing)
15.00  15.30 Dogrywka przed zamknięciem
dogrywka - składanie i realizacja zleceń po cenie równej
17:30-17:35 Dogrywka
Przyjmowanie zleceń na
kursowi zamknięcia
15.30  17.35
otwarcie nast sesji
otwarcie nast. sesji
AB
Harmonogram (fazy)sesji giełdowej w systemie
WARSET  notowania ciągłe - k t kt
WARSET t i i ł kontrakty
dr Adam Barembruch
przed otwarciem: składanie zleceń na otwarcie,
8:00-8.30 Przyjmowanie zleceń na otwarcie publikowanie TKO (Teoretycznego Kursu Otwarcia),
brak transakcji
otwarcie (fixing): określenie kursu otwarcia, realizacja
Określenie kursu na otwarciu
8:30 zleceń wprowadzonych do systemu w fazie przed
(fixing)
otwarciem, brak nowych zleceń
notowania ciągłe: przyjmowanie zleceń i ich realizacja
8:30-17:20 Notowania ciągłe
zgodnie z sytuacją rynkową
Przyjmowanie zleceń na p ę ę
yj przed zamknięciem: składanie zleceń na zamknięcie,
17:20 17:30
17:20-17:30
zamknięcie brak transakcji
zamknięcie (fixing): określenie kursu zamknięcia,
Określenie kursu na zamknięciu
17:30 realizacja zleceń wprowadzonych do systemu w fazie
(fixing)
(fixing)
przed zamknięciem
dogrywka - składanie i realizacja zleceń po cenie równej
ZLECENIA GIEA
DOWE
17:30-17:35 Dogrywka
kursowi zamknięcia
Dr Adam Barembruch
AB AB
Jak wygląda arkusz zleceń Zlecenie giełdowe
Jak wygląda arkusz zleceń Zlecenie giełdowe
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Zlecenie nabycia lub zbycia papierów wartościowych
Zl i b i l b b i i ó t ś i h
stanowi ofertę kupna lub sprzedaży notowanych na giełdzie
papierów wartościowych lub praw majątkowych.
p p y p ją y
jest ono sporządzane przez członka giełdy w imieniu
własnym na rachunek klienta albo na rachunek własny, w
Kurs otwarcia
Kurs otwarcia
f i k śl j Z d
formie określonej przez Zarząd.
Kurs min
Inwestor składając zlecenie określa:
Kurs maks
Kurs maks
rodzaj oferty (kupno/sprzedaż)
rodzaj oferty (kupno/sprzedaż)
limit ceny lub rodzaj zlecenia bez limitu ceny
Kurs zamknięcia
termin ważności zlecenia
termin ważności zlecenia
Liczba zleceń
Liczba zleceń
nazwę instrumentu finansowego
Kupno  ilość
liczbę papierów wartościowych (wolumen)
Sprzedaż - ilość
Sprzedaż - ilość
dodatkowe warunki wykonania zlecenia
AB AB
Kolejność realizacji zleceń giełdowych Rodzaje zleceń giełdowych
Kolejność realizacji zleceń giełdowych Rodzaje zleceń giełdowych
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Zlecenie maklerskie złożone na giełdę trafia do tzw. arkusza zleceń Kryterium ceny
Zlecenie maklerskie złożone na giełdę trafia do tzw arkusza zleceń. Kryterium ceny
Z limitem ceny
W arkuszu zleceń, wszystkie zlecenia na dany instrument są automatycznie
porządkowane i czekają na realizację.
Bez limitu ceny
Po k żd j i PKC
P każdej cenie  PKC
CENA najważniejsza:
CENA  j ż i j
Po cenie rynkowej  PCR
zlecenia zakupu z wyższym limitem realizowane są przed zleceniami o niższym limicie
Po cenie rynkowej na otwarcie  PCRO
zlecenia sprzedaży z niższym limitem są realizowane przed zleceniami o wyższym
Kryterium dodatkowych warunków realizacji
Kryterium dodatkowych warunków realizacji
li i i
limicie
Z warunkiem minimalnej wielkości wykonania (Wmin)
CZAS
Z wielkością ujawnioną (WUJ)
dwa zlecenia tego samego typu i z tą samą ceną są realizowane według czasu
zarejestrowania systemie giełdowym
arejestro ania w s stemie giełdo m
Z limitem aktywacji (LimAkt)
Z li it kt ji (Li Akt)
Stop loss
Kolejność
Stop limit
PKC
Kryterium termin ważności
Kryterium termin ważności
z limitem wyższym (zlecenia kupna) lub niższym (zlecenia sprzedaży)
Wykonaj lub anuluj (WuA)
PCRO
Ważne do pierwszego wykonania (WiN)
z limitem ceny równym określonemu kursowi
Ważne d końca sesji (DZIEN)
W do k ń ji (DZIEN)
wśród zleceń PKC lub z tym samym limitem ceny jako ostatnie realizowane są zlecenia
z warunkiem limitu aktywacji
Ważne bezterminowo  domyślnie (DOM)
AB
Przykładowe zadanie  realizacja zleceń
giełdowych
i łdh
dr Adam Barembruch
Kupno Sprzedaż
Kupno Sprzedaż
Ilość Cena Cena Ilość
40 122 123 10
40 122 123 10
10 121 124 30
30 120 125 30
10 119 126 20
20 118 127 60
1. zlecenia kupna 100 akcji z limitem 125
2. zlecenie kupna 200 akcji z limitem 125 i minimalną wielkością wykonania 100
p j ą ą y
3. zlecenie kupna 100 akcji PCR
4. zlecenie kupna 100 akcji PKC
" Jaka jest średnia cena zakupu akcji?
5. zlecenie kupna 100 akcji z limitem 125 ważne do pierwszego wykonania
6. zlecenie kupna 100 akcji z limitem 125 z warunkiem wykonaj lub anuluj
RYNEK CATALYST
7. zlecenie kupna 100 akcji z limitem aktywacji 125 i limitem realizacji 127
Dr Adam Barembruch
AB AB
Idea rynku CATALYST BondSpot
Idea rynku CATALYST BondSpot
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Wszystkie cechy i zalety obligacji można w Catalyst jest prowadzonym przez Giełdę
Wszystkie cechy i zalety obligacji można w Catalyst jest prowadzonym przez Giełdę
BondSpot SA (d i j MTS-CeTO SA) powstała w
B dS t S.A. (dawniej MTSC TO S.A.) t ł
pełni wykorzystać w warunkach, gdy na rynku Papierów Wartościowych w Warszawie i
mamy dostęp do wielu rodzajów obligacji, BondSpot S.A. detaliczno-hurtowym rynkiem
które można z łatwością kupić i sprzedać. dłużnych instrumentów finansowych, który styczniu 1996 r. pod nazwą Centralna Tabela Ofert S.A.
rozpoczął działalność 30 września 2009 r.
p ą
Taką właśnie rolę pełni nowy rynek obligacji
Taką właśnie rolę pełni nowy rynek obligacji
z inicjatywy ponad 20 największych polskich banków i
z inicjatywy ponad 20 największych polskich banków i
Catalyst. Jest przeznaczony dla nieskarbowych
instrumentów dłużnych - obligacji
Na nim koncentrować się będzie rozproszony
domów maklerskich.
korporacyjnych, komunalnych i listów
do tej pory obrót papierami dłużnymi
zastawnych.
zastawnych.
emitowanymi przez jednostki samorządu
emitowanymi przez jednostki samorządu
Od listopada 2000 r. S ółk jd j i i
Od li t d 2000 Spółka znajduje się w grupie
terytorialnego i przedsiębiorstwa. Rynek Catalyst obejmuje:
szansa, z jednej strony, na rozwój rynek regulowany prowadzony przez GPW
kapitałowej Giełdy Papierów Wartościowych w
finansowania przedsięwzięć gospodarczych z (detaliczny),
wykorzystaniem emisji obligacji
wykorzystaniem emisji obligacji,
rynek regulowany prowadzony przez BondSpot
k l d B dS t
Warszawie S A
Warszawie S.A.
z drugiej - korzystnego i elastycznego (hurtowy),
lokowania wolnych środków w instrumenty
alternatywny system obrotu prowadzony przez
dłużne przez większą niż dotąd grupę
BondSpot S.A. prowadzi regulowany rynek pozagiełdowy
Giełdę (detaliczny),
inwestorów
alternatywny system obrotu prowadzony przez
alternatywny system obrotu prowadzony przez
instytucjonalnych i indywidualnych. i może tworzyć platformy elektronicznego obrotu
i może tworzyć platformy elektronicznego obrotu
BondSpot (hurtowy)
Dzięki Catalyst system finansowania poprzez
papierami wartościowymi i instrumentami finansowymi
papiery dłużne stanie się przez to bardziej
atrakcyjny, płynny, elastyczny i sprawny.
także na rynku nieregulowanym
także na rynku nieregulowanym
AB
Architektura rynku Catalyst
Architektura rynku Catalyst
dr Adam Barembruch
INSTRUMENTY POCHODNE
Dr Adam Barembruch
AB AB
Geneza i funkcje instrumentów
Instrumenty pochodne - definicja
Instrumenty pochodne definicja
pochodnych
h d h
87 dr Adam Barembruch 88 dr Adam Barembruch
Pochodny instrument finansowy (instrumenty pochodne, pozabilansowe
Pochodny instrument finansowy (instrumenty pochodne pozabilansowe,
derywaty, derywatywy), to taki instrument finansowy, którego wartość
Geneza Funkcje
zależy od wartości innego instrumentu bazowego, na który pochodny
instrument został wystawiony. Hedging
instrument został wystawiony Hedging
Geneza instrumentów pochodnych
Geneza instrumentów pochodnych
zabezpieczenie - transakcje zawierane w
sięga średniowiecza, jednak ich
Instrumentem bazowym mogą być:
celu ograniczenia strat wynikających z
dynamiczny rozwój rozpoczął się w
inwestycji na rynku kasowym, czyli
instrumenty finansowe, np.:
zabezpieczenie inwestora przed zmianami
zabezpieczenie inwestora przed zmianami
latach siedemdziesiątych XX wieku
latach siedemdziesiątych XX wieku.
ceny obligacji ceny instrumentu podstawowego
Wzrost zmienności kursów walutowych
kursy wymiany walut
Spekulacja
i stóp procentowych;
stopy procentowe zawierane w celu osiągnięcia zysku
Procesy deregulacji w wielu krajowych
Procesy deregulacji w wielu krajowych
wynikającego z przekonania o wzroście lub
wynikającego z przekonania o wzroście lub
inne instrumenty pochodne
systemach finansowych; spadku wartości instrumentu pochodnego,
uzyskanie ponadprzeciętnych dochodów
indeksy giełdowe
Wzrost cen akcji i cen towarów;
przy założeniu, że inwestor poniesie ryzyko
Instrumenty towarowe, np.:
większe niż przeciętne
ę p ę
Międzynarodowy kryzys zadłużenia;
Międzynarodowy kryzys zadłużenia;
płody rolne
Arbitraż
Globalizacja gospodarki, a w związku
metale
zawierane w celu osiągnięcia zysku bez
z tym umiędzynarodowienie transakcji
ponoszenia ryzyka dzięki jednoczesnemu
surowce energetyczne
finansowych;
y
zawarciu transakcji na rynku kasowym i
zawarciu transakcji na rynku kasowym i
artykuły spożywcze terminowym
Postęp techniczny i technologiczny w
telekomunikacji i łączności;
AB AB
Podział instrumentów pochodnych Podział instrumentów pochodnych
ze względu na miejsce dokonywania obrotu:
l d i j d k i b t
ze względu na profil ryzyka:
l d fil k
89 dr Adam Barembruch 90 dr Adam Barembruch
Pochodne giełdowe Pochodne pozagiełdowe Symetryczne Niesymetryczne
są przedmiotem obrotu na często k t banki, obie strony kontraktu mają t ki I t t i t
d i t b t t konstruowane przez b ki bi t k t kt j takie Instrumenty o niesymetrycznym
zorganizowanych giełdach, są to dostosowywane do indywidualnych same prawa i obowiązki, oraz profilu ryzyka.
kontrakty standaryzowane, cechuje potrzeb klienta, płynność raczej ponoszą podobne ryzyko
Jeśli chodzi o opcje to strata
kupującego jest ograniczona do
je duża płynność. ograniczona.
kontrakty forward
wysokości zapłaconej premii.
Opcje (amerykańska, europejska) Opcje
futures
Natomiast sprzedający tę opcję
ponosi teoretycznie nieograniczone
ponosi teoretycznie nieograniczone
Kontrakty futures Kontrakty forward
Kontrakty futures Kontrakty forward
swapy
swapy
ryzyko straty, przy ustalonej z góry
(np. FRA- Forward Rate Agreement)
Warranty
kwocie zysku - zatem brak jest
Swapy (np. walutowe, IRS)
równości praw i obowiązków stron
transakcji, a także różny profil ryzyka
ponoszonego przez strony.
Opcje
Warranty
AB
Podział instrumentów pochodnych
Podział instrumentów pochodnych
dr Adam Barembruch
Podział ze względu na stopień Podział ze względu na rodzaj
złożoności: instrumentu bazowego:
Podstawowe struktury instrumentów, Pochodne fi i t t
P d t t kt i t tó P h d finansowe - instrumentem
zwane generic lub plain vanilla, takie bazowym są zmienne finansowe,
jak swapy odsetkowe (IRS), swapy np. indeksy giełdowe, waluty, stopy
walutowo- odsetkowe (CCS) procentowe;
Instrumenty non-generic i struktury Pochodne towarowe - instrumentem
hybrydowe bazowym są fizyczne towary, np
hybrydowe bazowym są fizyczne towary np.
ropa naftowa, zboża, metale
szlachetne;
Pozostałe - instrumentem bazowym
są nowe indeksy bazowe, np.
KONTRAKTY FORWARD
dotyczące cen nieruchomości.
y ą
Dr Adam Barembruch
AB AB
Istota kontraktu forward Cechy kontraktu forward
Istota kontraktu forward Cechy kontraktu forward
93 dr Adam Barembruch 94 dr Adam Barembruch
Istota Pojęcia Cechy Przykładowe instrumenty bazowe
Otwarcie pozycji nie występują w obrocie giełdowym i nie mają
Otwarcie pozycji nie występują w obrocie giełdowym i nie mają
to umowa k lub sprzedaży Metale
t kupna l b d ż M t l
określonych standardów oraz powszechnie
każde nowe wejście na rynek  bez względu na to
przyjętych warunków obrotu
czy jest to kupno czy też sprzedaż kontraktu
określonego aktywu w określonym
Surowce energetyczne
moment dostawy, rodzaj przedmiotu, cena forward
Zamknięcie pozycji
dniu w przyszłości, po określonej
są indywidualnie negocjowane między dwiema
wygaśnięcie kontraktu lub wcześniejsze
wygaśnięcie kontraktu lub wcześniejsze
Stopy procentowe
Stopy procentowe
stronami każdej umowy
cenie
zlikwidowanie pozycji to jej zamknięcie.
kończą się z reguły fizyczną dostawą przedmiotu
Aby całkowicie zamknąć długą pozycję należy
Kursy wymiany walut
kontraktu w określonym terminie
Jedna ze stron zobowiązuje się do
sprzedać tyle kontraktów, ile wcześniej się kupiło,
zaś do zamknięcia krótkiej pozycji trzeba złożyć
wiążą się z ryzykiem (rynkowym i kontrahenta)
dostarczenia określonej ilości
dostarczenia określonej ilości
zlecenie kupna dokładnie tylu kontraktó ile
lecenie k pna dokładnie t l kontraktów, ile
dotyczącym obu stron gdyż żadna z nich nie ma
wcześniej zostało sprzedanych
możliwości rezygnacji z wypełnienia warunków
danego przedmiotu w ustalonej
zawartej umowy, nie może się wycofać z podpisanej
Pozycja długa
umowy ani dokonać zmian w warunkach kontraktu,
chwili w przyszłości, druga zaś jest
zajmuje ją ta strona, która godzi się na zakup
nawet w sytuacji, gdy jest jasne ze poniesie ona
określonego rodzaju aktywów w określonym dniu
określonego rodzaju aktywów, w określonym dniu
zobowiązana do uiszczenia w chwili
zobowiązana do uiszczenia w chwili znaczne straty w wyniku realizacji tego kontraktu
w przyszłości, po określonej cenie
mogą więc wymagać jakiegoś zabezpieczenia,
przyjmowania dostawy określonej
Pozycja krótka
gwarantującego wywiązanie się przeciwnej strony
zajmuje ja ta strona, która zobowiązuje się do
opłaty, tzw. ceny terminowej kontraktu ze zobowiązań. (np. w postaci
sprzedaży aktywów p j ,
p y y po określonej cenie, w
zdeponowanego pakietu papierów wartościowych)
zdeponowanego pakietu papierów wartościowych)
określonym dniu w przyszłości
AB
Przykład kontraktu forward
Przykład kontraktu forward
95 dr Adam Barembruch
Inwestor kupił d b k l t kontrakt forward
I t k ił od banku walutowy k t kt f d
wystawiony na 1000 USD z terminem realizacji 24.03.2004 i
ceną realizacji 3,87 PLN.
ą j ,
W dniu 24.03.2004 musi on bankowi zapłacić za otrzymane
1000 USD sumę 3870 PLN. Jeśli w tym dniu kurs dolara
wynosi na przykład 4,00 PLN, wówczas otrzymane d l
i kł d 4 00 PLN ó t dolary
inwestor sprzeda na rynku walutowym. Wtedy dochód
inwestora wyniesie:
inwestora wyniesie:
+ 4000 PLN (przychód ze sprzedaży dolarów)
- 3870 PLN (koszt zakupu dolarów w kontrakcie terminowym)
= 130 PLN.
KONTRAKTY FUTURES
Jeśli zaś w tym dniu kurs dolara jest niższy niż 3,87 PLN,
wówczas inwestor poniesie stratę gdyż musi kupić dolary od
wówczas inwestor poniesie stratę, gdyż musi kupić dolary od
banku po wyższej cenie niż kurs walutowy.
Dr Adam Barembruch
AB AB
Kontrakt futures
Kontrakt futures
Podział kontraktów futures
Podział kontraktów futures
97 dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Istota Standaryzacja
Kontrakty
Umowa kupna lub sprzedaży
Umowa kupna lub sprzedaży
Rodzaj aktywa pierwotnego, który
R d j kt i t któ
f t
futures
określonych aktywów w określonym
jest podstawą umowy
momencie w przyszłości po określonej
cenie.
Wielkość kontraktu, czyli ilość
Wielkość kontraktu, czyli ilość
Obrót odbywa się na giełdach w
aktywów, która powinna być
systemie ciągłym, co zapewnia
dostarczona w ramach jednego
odpowiednią płynność, dzięki czemu
Towarowe Finansowe
kontraktu
kontraktu
każda pozycja może zostać zamknięta
każda pozycja może zostać zamknięta
w dowolnym momencie przed
Termin dostawy aktywów
upływem ważności kontraktu.
Miejsce dostawy aktywów określane
jy y
Zobowiązanie kupna lub sprzedaży
Zobowiązanie kupna lub sprzedaży
nie jest kategoryczne i wygasa wraz
jest przez giełdę
zamknięciem pozycji.
Cenę kontraktu futures w dniu
W żadnym wypadku nie ma Walutowe Procentowe Indeksowe
zawarcia k t kt
i kontraktu
obowiązku utrzymywania kontraktu do
b i k i k k d
momentu wygaśnięcia.
AB AB
Cechy i ceny kontraktów futures
Cechy i ceny kontraktów futures
Depozyt zabezpieczający
Depozyt zabezpieczający
99 dr Adam Barembruch 100 dr Adam Barembruch
Najważniejszą cechą kontraktów futures jest to, że nie trzeba wnosić całej
Najważniejszą cechą kontraktów futures jest to że nie trzeba wnosić całej
kwoty, na jaką opiewa poszczególny kontrakt, wystarcza tylko jej niewielka
Cechy Ceny
część.
Obrót giełdowy Cena w dniu zawarcia kontraktu Dopuszczenie do zawarcia kontraktu terminowego jest uwarunkowane
Ob ót i łd C d i i k t kt Di d i k t kt t i j t k
dokonaniem wpłaty wstępnego depozytu rozliczeniowego na specjalny
po takiej cenie zostanie zawarta
Standaryzacja  ściśle określona
rachunek prowadzony przez firmę brokerską, będącą członkiem właściwej
transakcja w przyszłości
ilość przedmiotu kontraktu oraz
ilość przedmiotu kontraktu oraz
izby rozrachunkowej
izby rozrachunkowej.
termin dostawy (charakterystyki te
Cena na rynku
Wysokość początkową depozytu zabezpieczającego ustala zarząd giełdy
określa giełda)
taki sam kontrakt zawarty dzień
aby wyeliminować ryzyko niewypłacalności.
póz
niej ma prawdopodobnie inną
póz
niej ma prawdopodobnie inną
Rozliczanie na zasadzie marking to
R li i d i ki t
Kupujący kontrakty terminowe spodziewa się wzrostu cen towaru lub
cenę
market
aktywów finansowych, na które ten kontrakt jest wystawiony, i chce
Cena bieżąca przedmiotu kontraktu
osiągnąć zysk dzięki tej zwyżce. Z kolei sprzedający zamierza osiągnąć
Zawierane wyłącznie za
y ą
zysk ze spadku cen.
k dk
pośrednictwem izby rozrachunkowej
Jeśli wartość salda depozytu rozliczeniowego pewnego inwestora spadnie
poniżej ustalonego z góry poziomu, otrzymuje on wezwanie do
p j g g y p , y j
uzupełnienia salda rachunku do tego poziomu, jeśli tego nie uczyni jego
pozycja jest automatycznie zamykana przez izbę rozrachunkową.
AB
Gra o sumie zerowej
Gra o sumie zerowej
101 dr Adam Barembruch
Rozliczanie pozycji każdego z inwestorów jest
R li i ji k żd i t ó j t
dokonywane po zakończeniu każdej sesji giełdy
kontraktów terminowych
kontraktów terminowych.
Oznacza to, że saldo depozytu rozliczeniowego zmienia
się codziennie w zależności od wahań cen futures 
i d i i l ż ś i d h ń f t
procedura ta znana jest jako dzienna aktualizacja
depozytu (marking to market)
depozytu (marking to market)
W przypadku długiej pozycji przy wzroście ceny futures
depozyt rozliczeniowy jest powiększany o odpowiednią
depozyt rozliczeniowy jest powiększany o odpowiednią
OPCJE
kwotę a salda depozytów rozliczeniowych inwestorów
zajmujących w tym samym kontrakcie krótkie pozycje są
zajmujących w tym samym kontrakcie krótkie pozycje, są
obniżane o tę samą kwotę, na rzecz tych pierwszych. Dr Adam Barembruch
AB AB
Pojęcie opcji Niesymetryczność opcji
Pojęcie opcji Niesymetryczność opcji
103 dr Adam Barembruch 104 dr Adam Barembruch
Definicja Czym jest opcja? Prawa i obowiązki Schemat praw i obowiązków
Opcja jest transakcją pomiędzy
Opcja jest transakcją pomiędzy
Opcja to instrument dający jej
Opcja to instrument dający jej
nabywca k t kt (holder) posiada
b kontraktu (h ld ) i d
dwoma inwestorami.
nabywcy prawo do:
prawo do zakupu lub sprzedaży
Nabywcą opcji  holder (inwestorem
kupna (opcja kupna) lub sprzedaży
określonego instrumentu
zajmującym pozycję długą),
j ją y p y ję gą)
(opcja sprzedaży)
(opcja sprzedaży)
pierwotnego, w zamian za określone
Wystawca opcji  writer (inwestorem
w przyszłym terminie
zajmującym pozycję krótką).
świadczenie pieniężne (premię),
po określonej z góry cenie zwanej
Nabywca opcji za swoje prawo płaci
ceną wykonania natomiast sprzedający (writer)
ceną wykonania natomiast sprzedający (writer)
sprzedawcy opcji (wystawcy) premię
d ji ( t ) i
określonej ilości instrumentu opcyjną (cena opcji), w zamian za kontrakt zobowiązany jest do
bazowego dla tej opcji premię wystawca przyjmuje
wykonania wszelkich nabytych praw
zobowiązanie do:
ą
Przykłady:
Przykłady:
przez kupującego w zamian za z
przez kupującego w zamian za z
Opcja kupna 100 akcji spółki X po sprzedaży instrumentu bazowego (w
góry określoną premię
cenie 12 zł za sztukę w terminie 19
przypadku opcji kupna)
grudnia 200X r.
kupna instrumentu bazowego (w
Opcja sprzedaży 500 akcji spółki A p
p j p y j p po
przypadku opcji sprzedaży) na
przypadku opcji sprzedaży) na
cenie 100 zł za sztukę w terminie 19
żądanie posiadacza opcji
marca 200X r.
AB AB
Instrumenty bazowe i inne pojęcia
Instrumenty bazowe i inne pojęcia
Cena opcji i czynniki ją kształtujące
Cena opcji i czynniki ją kształtujące
105 dr Adam Barembruch 106 dr Adam Barembruch
cena wykonania (cena rozliczeniowa)
k i ( li i )
Instrumenty bazowe Pojęcia
jest to cena, po jakiej opcja będzie mogła być zrealizowana
instrument bazowy
instrument bazowy
Waluta
W l t
przez i t
inwestora.
taki instrument, na który została
Akcje
Jest ona ustalana w momencie wystawienia opcji i nie
wypisana opcja (np. opcja akcyjna -
znaczy to iż opcja została wypisana
znaczy to, iż opcja została wypisana
Obligacje, bony skarbowe
Obligacje bony skarbowe
zmienia się
zmienia się
na akcje)
Indeks rynku
cena opcji (tzw. premia)
termin wygaśnięcia opcji
Towary
Towary
jest to termin po upływie którego
jest to termin po upływie którego
to cena praw, które nabywa posiadacz opcji (dot. przyszłych
t któ b i d ji (d t ł h
opcja nie może być wykonana i traci
Inne instrumenty finansowe
swoją ważność; warunków sprzedaży bądz
kupna instrumentu pierwotnego).
termin wykonania opcji
termin wykonania opcji
Jest to wartość rynkowa opcji zmieniająca się w czasie.
Jest to wartość rynkowa opcji zmieniająca się w czasie
jest to termin, w którym opcja jest
wykonana.
cena instrumentu pierwotnego
wystawienie opcji
wystawienie opcji
bieżąca wartość k instrumentu, którego opcja dotyczy
bi ż t ść rynkowa i t t któ j d t
proces sprzedaży opcji
AB AB
Klasyfikacja opcji
Sposób rozliczenia opcji
Sposób rozliczenia opcji
w zależności od możliwej daty wykonania
l ż ś i d żli j d t k i
107 dr Adam Barembruch 108 dr Adam Barembruch
Rozliczenie wykonania opcji może następować przez:
Opcje amerykańskie Opcje europejskie
dostawę instrumentu bazowego lub
mogą b ć k t lk d i
być wykonane tylko w dniu
mogą b ć k d l
być wykonane w dowolnym
rozliczenie różnicy między:
wygaśnięcia (czyli termin
momencie przed upływem terminu
wygaśnięcia =termin wykonania)
wygaśnięcia (stanowią większość
Dla opcji kupna - ceną instrumentu bazowego (cena
p j p ą g (
kontraktów!)
rozliczeniowa) a ceną wykonania,
Dla opcji sprzedaży  ceną wykonania a ceną instrumentu
bazowego (cena rozliczeniową).
( )
Sposób rozliczenia określa standard opcji
AB
109
Przykładowe zadanie
Przykładowe zadanie
110 dr Adam Barembruch
Cena wykonania opcji europejskiej  100, a premia
(cena opcji)  10. Przedstaw na wykresie jak kształtuje
się zysk w zależności od ceny instrumentu bazowego w
następujących przypadkach:
nabywcy opcji kupna
wystawcy opcji kupna
ysta cy opcj up a
nabywcy opcji sprzedaży
wystawcy opcji sprzedaży
wystawcy opcji sprzedaży
WYKRESY OPCJI
Dr Adam Barembruch
AB AB
Opcja kupna - pozycja długa Opcja sprzedaży - pozycja długa
Opcja kupna pozycja długa Opcja sprzedaży pozycja długa
dr Adam Barembruch dr Adam Barembruch
Z/S
Z/S
Z/S
90
Profil wypłaty
OTM ITM
ATM
ITM ATM ATM
100 110
S
90
100
S
Profil wypłaty
10
0
AB AB
Opcja kupna Opcja sprzedaży
Opcja kupna Opcja sprzedaży
P. DA
UGA
113 dr Adam Barembruch 114 dr Adam Barembruch
PROFIL WYA
ATY
Z/S
Z/S
Z/S
P. KRÓTKA
90
100
90
S
S
P. DA
UGA
90
P. KRÓTKA
AB
Pojęcie swapu
Pojęcie swapu
116 dr Adam Barembruch
Swap jest to transakcja polegająca na jednoczesnym
dokonaniu zakupu i sprzedaży podobnych instrumentów
bazowych za równoważną kwotę, przy czym wymiana
warunków finansowania zapewnia obu stronom możliwie
największe korzyści ekonomiczne
Inaczej mówiąc swap jest to transakcja między dwiema
Inaczej mówiąc swap jest to transakcja między dwiema
stronami, w której jedna strona zobowiązuje się do
dokonywania płatności na rzecz drugiej i jednocześnie
dokonywania płatności na rzecz drugiej i jednocześnie
druga strona zobowiązuje się do dokonywania płatności
SWAPY
na rzecz pierwszej
na rzecz pierwszej.
AB AB
Zalety i wady stosowania transakcji
Cechy i rodzaje swapów
Cechy i rodzaje swapów
swapowych:
h
117 dr Adam Barembruch 118 dr Adam Barembruch
Cechy Rodzaje Zalety Wady
zmniejszenie kosztów finansowania
zmniejszenie kosztów finansowania
negocjonowane i d id l i t nie są wystandaryzowane
j indywidualnie na procentowe i t d
(swapy umożliwiają dostęp do rynków
rynku pozagiełdowym
nieosiągalnych tradycyjnymi metodami) (nie można nimi obracać na wolnym
towarowe
rynku)
elastyczność
dostosowywane do specyficznych
dostosowywane do specyficznych
indeksowe
indeksowe
(rynek pozagiełdowy oznacza, że
wymagań
duże ryzyko kredytowe
praktycznie istnieje nieograniczona ilość
Inne
warunków na jakich zawiera się kontrakt
(ryzyko niewypłacalności partnera)
dostępne głównie dla dużych
swapowy, co umożliwia dopasowanie
swapu do specyficznych potrzeb obu stron)
swapu do specyficznych potrzeb obu stron)
k ji i b kó
korporacji i banków
jednorazowa transakcja
występuje ryzyko kredytowe
(pojedynczy swap może zapewnić wymianę
płatności na długi okres, nie występuje
p g y ęp j
związane z niewypłacalnością
ą yp ą
potrzeba wielokrotnego zawierania
partnera
kontraktów)
ubezpieczenie
(swapy są stosowane w celu wymiany
(swapy są stosowane w celu wymiany
ryzyka i jako forma zabezpieczenia od
ryzyka rynkowego)
AB AB
Przykład  swap klasyczny Transakcja swap
Przykład swap klasyczny Transakcja swap
119 dr Adam Barembruch 120 dr Adam Barembruch
Zakładamy, że d d i bi i ć k d koszt pozyskania Stopa Firma X Firma Y
Z kł d dwa przedsiębiorstwa pragną zaciągnąć kredyt a k k i
Stała 12,00% 15%
kapitału jest dla nich różny, co ilustruje poniższa tabela:
Zmienna LIBOR + 0,8 % LIBOR + 1,5 %
Stopa Firma X Firma Y
Preferencje/ Wymagana baza Zmienna Stała
Stała 12,00% 15%
LIBOR
Zmienna LIBOR + 0,8 % LIBOR + 1,5 %
12 % LIBOR + 1,5%
Preferencje/ Wymagana baza Zmienna Stała
Firma X Firma Y
Firma X Firma Y
Firma X pragnie zaciągnąć kredyt o oprocentowaniu zmiennym, natomiast Firma Y 12 %
wybiera oprocentowanie stałe.
Zarówno dl Firmy X i Y opłacalne staje się w tym momencie zawarcie transakcji Firma X Firma Y
Z ó dla Fi X i Y ł l t j i t i i t k ji
swapowej w celu zmniejszenia kosztu pozyskania kapitału.
Płaci 12% + LIBOR LIBOR + 1,5% + 12%
Otrzymuje 12% LIBOR
Płatności netto LIBOR 13,5%
Koszty bez
LIBOR + 0,8% 15%
zawarcia kontraktu
Oszczędności 0,8 % 1,5 %