RYNKI FINANSOWE
Rynek kapitałowy
Klaudia Kaczmarek
Katedra Polityki Pieniężnej i Rynków Finansowych
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
Rok akademicki 2014/2015
Literatura
1. Czekaj J., Rynki, instrumenty i instytucje finansowe,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
2. Dębski W., Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy
teorii i praktyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
3. Ostaszewski, J. (red.), Finanse, Difin, Warszawa 2010.
4. Pietrzak, B., Polański, Z., Wozniak, B. (red.), System
finansowy w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2006.
5. Ustawy (por. pózniej)
6. Strony www GPW, Catalyst, NewConnect, KDPW
Plan wykładu
1. Relacja między rynkiem kapitałowym a rynkiem
finansowym
2. Istota i funkcje rynku kapitałowego
3. Uwarunkowania instytucjonalne rynku kapitałowego w
Polsce
4. Aktualny stan rynku kapitałowego w Polsce (GPW,
Catalyst, NewConnect)
5. & ?
Przypomnienie
Kilka istotnych pojęć:
" Instrument finansowy
" Papier wartościowy
" Rynek pierwotny
" Rynek wtórny
Rynek kapitałowy - umiejscowienie
Rynek
pieniężny
Rynek
Rynek
instrumentów
kapitałowy
pochodnych
Rynek
finansowy
Rynek Rynek
kredytowy
walutowy
yródło: Dębski 2012, s. 21; Ostaszewski 2010, s. 461.
Rynek kapitałowy
- Część rynku finansowego
- Transakcje długoterminowymi instrumentami finansowymi
- Termin realizacji praw dłuższy niż 1 rok
- Emitent?
- Inwestor?
- Instrument?
Funkcje rynku kapitałowego
1. Mobilizacja kapitału
2. Wycena kapitału
3. Transformacja kapitału
4. Efektywna alokacja kapitału
5. Redystrybucja dochodów
6. Prognozowanie
Cechy rynku kapiatłowego
" Przejrzystość
" Rzetelność
" Efektywność
" Płynność
" Innowacyjność
Efektywność rynku
" E.F. Fama: efektywność słaba, półsilna i silna
" 4 warunki R.A. Haugena a efektywność rynku
Efektywność Spełnione warunki
słaba I, III
średnia II, III
silna IV
yródło: Ostaszewski 2010
Podmioty rynku kapitałowego w Polsce
" Komisja Nadzoru Finansowego
" Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych
" Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.
" BondSpot S.A.
" Izba rozliczeniowa KDPW_CCP
" Bank rozliczeniowy
" Firmy inwestycyjne
" Domy i biura maklerskie
" Fundusze inwestycyjne i ich towarzystwa
" Emitenci
" Inwestorzy
" &
Rynek kapitałowy w Polsce akty prawne
" Ustawa z 21.06.2007 o nadzorze nad rynkiem finansowym
" Ustawa z 29.07.2005 o nadzorze nad rynkiem kapitałowym nadzór
" Ustawa z 29.07.2005 ofercie publicznej i warunkach wprowadzania
instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu o
spółkach rynek pierwotny
" Ustawa z 29.07.2005 o obrocie instrumentami finansowymi rynek
wtórny
" Ustawa z 5.12.2014 o zmianie ustawy o obrocie instrumentami
finansowymi oraz niektórych innych ustaw
" Ustawa z 27.05.2004 o funduszach inwestycyjnych
" Ustawa z 15.01.2015 o obligacjach
" Ustawa z 29.06.1995 o obligacjach
" Ustawa 29.08.1997 o listach zastawnych i bankach hipotecznych
" &
Ustawa o nadzorze nad rynkiem
finansowym
Ustawa tworzy ogólne ramy nadzoru nad rynkiem
finansowym w Polsce.
Nadzór ma charakter zintegrowany i pełniony jest przez
Komisję Nadzoru Finansowego, która wykonuje swoje
zadania przy pomocy Urzędu Komisji Nadzoru
Finansowego.
Skład KNF:
" Przewodniczący
" 2 zastępców
" 4 członków
Ustawa o nadzorze nad rynkiem
finansowym zasięg nadzoru
Art. 1 ust. 2:
" Nadzór bankowy
" Nadzór emerytalny
" Nadzór ubezpieczeniowy
" Nadzór nad rynkiem kapitałowym
" Nadzór nad instytucjami płatniczymi itp.
" Nadzór nad agencjami ratingowymi
" Nadzór uzupełniający
" Nadzór nad spółdzielczymi kasami oszczędnościowo-
kredytowymi i Krajową Spółdzielczą Kasą
Oszczędnościowo-Kredytową
Ustawa o nadzorze nad rynkiem
kapitałowym - nadzorca
Art. 3. 1. Organem nadzoru nad rynkiem kapitałowym
oraz rynkiem instrumentów finansowych, będących
przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na
takim rynku, w rozumieniu aktów prawnych wydawanych
przez instytucje i organy Unii Europejskiej, jest Komisja
Nadzoru Finansowego, zwana dalej Komisją .
Ustawa o nadzorze nad rynkiem
kapitałowym - cel
Art. 4. 1. Celem nadzoru jest zapewnienie prawidłowego
funkcjonowania rynku kapitałowego, w szczególności
bezpieczeństwa obrotu oraz ochrony inwestorów i innych
jego uczestników, a także przestrzegania reguł uczciwego
obrotu.
Ustawa o nadzorze nad rynkiem
kapitałowym zadania nadzorcy
Art. 7. 1. Do zadań Komisji należy:
1) podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu
rynku kapitałowego;
2) sprawowanie nadzoru nad działalnością podmiotów nadzorowanych
oraz wykonywaniem przez te podmioty obowiązków związanych z ich
uczestnictwem w obrocie na rynku kapitałowym, w zakresie określonym
przepisami prawa;
3) podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie
funkcjonowania rynku kapitałowego;
4) wykonywanie innych zadań określonych ustawami.
2.Do zadań Komisji należy również przygotowywanie projektów aktów
prawnych związanych z funkcjonowaniem rynku kapitałowego.
3. Komisja może występować do właściwych organów z wnioskami o
wydanie lub zmianę przepisów wykonawczych przewidzianych
przepisami ustaw.
Ustawa o nadzorze nad rynkiem
kapitałowym podmioty objęte nadzorem
" Firmy inwestycyjne
" Agenci firm inwestycyjnych
" Banki powiernicze
" Spółki prowadzące rynek regulowany
" Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A.
" Spółki prowadzące izbę rozliczeniową
" Spółki prowadzące izbę rozrachunkową
" Fundusze inwestycyjne i towarzystwa
" Maklerzy papierów wartościowych i maklerzy giełd towarowych
" Doradcy inwestycyjni
" Emitenci dokonujący oferty publicznej lub których papiery
dopuszczone są do obrotu na rynku regulowanym
" &
Ustawa o nadzorze nad rynkiem
kapitałowym inne podejmowane
zagadnienia
" sposób wymiany informacji między organami nadzoru w
wymiarze międzynarodowym
" sposób przeprowadzania postępowania kontrolnego i
wyjaśniającego
" stosowane kary
Nadzór KNF nad rynkiem kapitałowym
" Udzielanie zezwoleń np. na działalność maklerską,
prowadzenie rynku etc. oraz prowadzenie rejestrów (np.
firm inwestycyjnych i ich agentów)
" Zatwierdzanie statutów i regulaminów
" Analizowanie informacji okresowo przekazywanych przez
niektóre podmioty nadzorowane (domy maklerskie,
fundusze inwestycyjne etc.)
" Prowadzenie kontroli i wydawanie zaleceń oraz
nakładanie kar (postępowanie kontrolne, wyjaśniające,
administracyjne)
" Zatwierdzanie prospektów emisyjnych i memorandów
informacyjnych
" Licencjonowanie maklerów i doradców
Harmonizacja polskiego rynku
kapitałowego z rynkiem UE
1. Zasada jednolitej licencji wynika z podstawy tworzenia
unii, czyli swobody przepływu osób, swobody świadczenia
usług i swobody przepływu kapitału jeśli instytucja
finansowa otrzymała licencję na prowadzenie działalności w
jednym z krajów członkowskich to może prowadzić ją także w
pozostałych (filie, oddziały)
2. Zasada nadzoru kraju macierzystego - nadzoruje ten, kto
wydał zezwolenie na działalność
3. Zasada jednolitego paszportu emitent, którego dokument
ofertowy został zatwierdzony przez organ nadzoru jednego
państwa członkowskiego, może szukać kapitału na rynkach
pozostałych państw członkowskich.
Muszą istnieć wspólne standardy!
Ustawa o ofercie
kluczowe pojęcie:
Oferta publiczna
Ofertą publiczną jest udostępnianie, co najmniej 150
osobom lub nieoznaczonemu adresatowi, w dowolnej
formie i w dowolny sposób, informacji o papierach
wartościowych i warunkach ich nabycia, stanowiących
wystarczającą podstawę do podjęcia decyzji o nabyciu tych
papierów wartościowych. (Ustawa o ofercie, art. 3 ust. 1)
Oferta niepubliczna (prywatna)
Oferta, która nie spełnia definicji oferty publicznej jest ofertą
prywatną.
Rozróżnienie między ofertą publiczną a prywatną ma
kluczowe znaczenie dla określenia wymogów
informacyjnych.
Co do zasady prostsza i szybsza jest oferta prywatna.
Ustawa o ofercie zakres regulacji
" Zasady i warunki oferty publicznej, prowadzenia
subskrypcji i sprzedaży oraz ubiegania się o
dopuszczenie i wprowadzenie instrumentów do obrotu na
rynku regulowanym
" Obowiązki emitentów tych instrumentów i innych
podmiotów zaangażowanych w obrót nimi
" Skutki uzyskania statusu spółki publicznej
Prospekt emisyjny
Oferta publiczna lub dopuszczenie papierów
wartościowych do obrotu na rynku regulowanym wymaga
udostępnienia do publicznej wiadomości prospektu
emisyjnego. (Ustawa o ofercie, art. 7, ust.1)
Od tej reguły przewidziany jest szereg wyjątków (w tym
papiery nieudziałowe emitowane przez Skarb Państwa lub
NBP).
Prospekt emisyjny istota
Powinien zwierać prawdziwe, rzetelne i kompletne
informacje i podane w sposób zrozumiały dla potencjalnych
inwestorów. Powinny one uwzględniać specyfikę emitenta i
proponowanych papierów wartościowych. Na ich podstawie
potencjalny inwestor powinien być w stanie ocenić
aktualną sytuację emitenta oraz perspektywy jego
rozwoju oraz poznać prawa i obowiązki wynikające z
proponowanych papierów, a tym samym podjąć decyzję
o nabyciu papierów wartościowych.
Prospekt emisyjny - zawartość
Reguluje rozporządzenie Komisji (WE) nr 809/2004 z
29.04.2004 r. wykonujące dyrektywę( 2003/71/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie informacji
zawartych w prospektach emisyjnych oraz formy, włączenia
przez odniesienie i publikacji takich prospektów emisyjnych
oraz rozpowszechniania reklam
Jednolity dokument lub zestaw dokumentów obejmujący
(dokument rejestracyjny, dokument ofertowy i dokument
podsumowujący).
Oferta publiczna i prospekt emisyjny
Prospekt podlega zatwierdzeniu przez KNF.
Prospekt emisyjny a memorandum informacyjne.
Ustawa o obrocie - zakres
" Zasady i warunki podejmowania działalności w zakresie
obrotu papierami wartościowymi i pozostałymi
instrumentami finansowymi
" Prawa i obowiązki podmiotów uczestniczących w obrocie
" Wykonywanie nadzoru
Ustawa o obrocie instrument finansowy
Art. 2. ust. 1:
" 1) papiery wartościowe;
" 2) niebędące papierami wartościowymi:
" a) tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,
" b) instrumenty rynku pieniężnego,
" c) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową,
" inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaznik
rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaznik finansowy, które są wykonywane przez dostawę
lub rozliczenie pieniężne,
" d) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których
instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez
rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
" e) opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które
są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w
alternatywnym systemie obrotu,
" f) niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje, kontrakty terminowe,
swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być
wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych
instrumentów finansowych,
" g) instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
" h) kontrakty na różnicę,
" i) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne
odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych
danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie
pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do
aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskazników, które wykazują właściwości innych pochodnych
instrumentów finansowych.
Ustawa o obrocie - ważne pojęcia
" Rynek regulowany vs ASO
" Rynek giełdowy vs pozagiełdowy
Rynek wtórny
zorganizowany niezorganizowany
regulowany ASO
giełdowy pozagiełdowy
Rynek regulowany
Rynkiem regulowanym, w rozumieniu ustawy, jest
działający w sposób stały system obrotu
instrumentami finansowymi dopuszczonymi do tego
obrotu, zapewniający inwestorom powszechny i równy
dostęp do informacji rynkowej w tym samym czasie
przy kojarzeniu ofert nabycia i zbycia instrumentów
finansowych, oraz jednakowe warunki nabywania i
zbywania tych instrumentów, zorganizowany i
podlegający nadzorowi właściwego organu na zasadach
określonych w przepisach ustawy, jak również uznany
przez państwo członkowskie za spełniający te warunki, i
wskazany Komisji Europejskiej jako rynek
regulowany. (Ustawa o ofercie, art. 17 ust. 1)
Alternatywny system obrotu
[& ] organizowany przez firmę inwestycyjną lub podmiot
prowadzący rynek regulowany, poza rynkiem regulowanym,
wielostronny system kojarzący oferty kupna i
sprzedaży instrumentów finansowych w taki sposób,
że do zawarcia transakcji dochodzi w ramach tego
systemu, zgodnie z określonymi zasadami; nie stanowi
alternatywnego systemu obrotu rynek organizowany przez Narodowy
Bank Polski, jak również organy publiczne, którym powierzono
zarządzanie długiem publicznym lub które uczestniczą w takim
zarządzaniu, w tym lokując środki pochodzące z tego
długu. (Ustawa o obrocie, art. 3 ust. 2)
Dematerializacja
Papiery wartościowe:
" 1) będące przedmiotem oferty publicznej lub
" 2) dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, lub,
" 3) wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu, lub
" 4) emitowane przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski
nie mają formy dokumentu od chwili ich zarejestrowania na
podstawie umowy, której przedmiotem jest rejestracja tych
papierów wartościowych w depozycie papierów wartościowych
(dematerializacja). (Ustawa o obrocie, art. 5 ust. 1)
-> emitent musi zawrzeć umowę z KDPW o rejestrację w
depozycie! SP może zawrzeć umowę z NBP (też prowadzi
rejestr, przede wszystkim dla własnych papierów)
Dematerializacja c.d.
Papiery wartościowe:
" 1) będące przedmiotem oferty publicznej, które nie będą
podlegać dopuszczeniu do obrotu na rynku regulowanym,
albo
" 2) wprowadzone wyłącznie do alternatywnego systemu
obrotu
mogą nie podlegać dematerializacji, o której mowa w ust.
1, jeżeli emitent tak postanowi. (Ustaw o obrocie, art. 5
ust. 3)
Dematerializacja c.d.
Prawa ze zdematerializowanych papierów wartościowych
powstają z chwilą zapisania ich po raz pierwszy na
rachunku papierów wartościowych i przysługują osobie
będącej posiadaczem tego rachunku. (Ustawa o obrocie,
art. 7 ust. 1)
Rachunek papierów wartościowych
Rachunkami papierów wartościowych są rachunki, na których zapisywane są
zdematerializowane papiery wartościowe, prowadzone wyłącznie przez:
" 1) domy maklerskie i banki prowadzące działalność maklerską, banki
powiernicze, zagraniczne firmy inwestycyjne i zagraniczne osoby prawne
prowadzące działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w
formie oddziału, Krajowy Depozyt, spółkę, której Krajowy Depozyt przekazał
wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 1 pkt 1,
oraz Narodowy Bank Polski jeżeli oznaczenie tych rachunków pozwala na
identyfikację osób, którym przysługują prawa z papierów wartościowych;
" 2) inne podmioty będące uczestnikami depozytu papierów wartościowych lub
systemu rejestracji papierów wartościowych prowadzonego przez Narodowy Bank
Polski, pośredniczące w zbywaniu papierów wartościowych emitowanych przez
Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski jeżeli dokonywane przez nie zapisy
dotyczą tych papierów i pozwalają na identyfikację osób, którym przysługują
prawa z papierów wartościowych. (Ustawa o ofercie, art. 4 ust. 1).
" Ilekroć w ustawie jest mowa o rachunkach papierów wartościowych, rozumie się
przez to również rachunki, na których są zapisywane niebędące papierami
wartościowymi ani instrumentami pochodnymi, instrumenty finansowe
dopuszczone do obrotu zorganizowanego. (Ustawa o obrocie, art. 4 ust. 3)
Świadectwo depozytowe
Świadectwo potwierdza legitymację do realizacji
uprawnień wynikających z papierów wartościowych
wskazanych w jego treści, które nie są lub nie mogą być
realizowane wyłącznie na podstawie zapisów na
rachunku papierów wartościowych, z wyłączeniem prawa
uczestnictwa w walnym zgromadzeniu. (Ustawa o obrocie,
art. 9 ust. 2)
Świadectwo wystawiane jest na wniosek posiadacza
rachunku przez podmiot prowadzący rachunek.
Świadectwo ma określony termin ważności!
Krajowy Depozyt Papierów
Wartościowych S.A.
Depozyt papierów wartościowych jest to prowadzony
przez Krajowy Depozyt lub spółkę, której Krajowy Depozyt
przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o
których mowa w art. 48 ust. 1 pkt 1, system rejestracji
zdematerializowanych papierów wartościowych,
obejmujący rachunki papierów wartościowych, rachunki
zbiorcze i konta depozytowe prowadzone przez podmioty
upoważnione do tego przepisami ustawy (Ustawa o
obrocie, art. 3 pkt. 21)
KDPW zadania:
" 1) prowadzenie depozytu papierów wartościowych;
" 2) wykonywanie czynności w zakresie prowadzenia systemu rejestracji
" instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi ani
instrumentami pochodnymi, które zostały dopuszczone do obrotu na rynku
regulowanym lub wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu;
" 3) nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczbą papierów
wartościowych, zarejestrowanych w depozycie papierów wartościowych,
znajdujących sie( w obrocie;
" 4) obsługa realizacji zobowiązan emitentów wobec uprawnionych z
papierów wartościowych zarejestrowanych w depozycie papierów wartościowych;
" 5) wykonywanie czynności związanych z wycofywaniem papierów
wartościowych z depozytu papierów wartościowych;
" 6) dokonywanie rozrachunku w instrumentach finansowych i środkach
pieniężnych w związku z transakcjami zawieranymi na rynku regulowanym oraz
transakcjami zawieranymi w alternatywnym systemie obrotu w zakresie
instrumentów finansowych zarejestrowanych w Krajowym Depozycie;
" 7) zapewnienie prawidłowego funkcjonowania obowiązkowego systemu
rekompensat, o którym mowa w art. 133 ust. 1. (Ustawa o obrocie, art. 48 ust. 1)
" Nadaje kody: LEI, ISIN i FISN.
System rekompensat i fundusz
rekompensat
" Działa od 2001 r.
" Cel: CZŚCIOWE zrekompensowanie należnych
inwestorowi środków pieniężnych w zakresie czynności
objętych ochroną i utraconych instrumentów finansowych
(jeśli zbyte bez zgody i wiedzy właściciela)
" Zobowiązani do uczestnictwa w systemie: domy
maklerskie, banki prowadzące działalność maklerską,
banki powiernicze
" Fundusz finansowany z wpłat uczestników środki mogą
być wykorzystane wyłącznie na wypłaty rekompensat w
przypadku niewypłacalności domu maklerskiego
" Objęci ochroną: inwestorzy (katalog wykluczeń art., 132
ustawy o obrocie)
System rekompensat i fundusz
" Przedmiot: środki pieniężne i instrumenty finansowe
powierzone przez inwestorów uczestnikom systemu z
tytułu świadczenia przez nich usług maklerskich
" Kiedy uruchomienie?
" Ogłoszenie upadłości
" Prawomocne oddalenie przez sąd wniosku o ogłoszenie upadłości
(majątek < koszty postępowania)
" Stwierdzenie przez KNF stanu niewypłacalności
" Zakres: do 3000 EUR 100% + 90% nadwyżki, ale max
granica środków objętych systemem rekompensat to
22000 EUR
" Ile wynosi zatem maksymalna rekompensata?
Struktura systemu rekompensat
yródło: http://www.kdpw.pl/pl/uslugi/system-rekompensat/Strony/default.aspx
KDPW S.A.
" Akcje KDPW są imienne
" Akcjonariusze: spółki prowadzące giełdę, spółki prowadzące
rynek pozagiełdowy, firmy inwestycyjne, banki, Skarb Państwa,
Narodowy Bank Polski, międzynarodowe instytucje finansowe,
których członkiem jest Rzeczpospolita Polska, a także osoby
prawne lub inne jednostki organizacyjne, które prowadzą
działalność w zakresie rejestrowania papierów wartościowych,
rozliczania lub rozrachunku transakcji zawieranych w obrocie
papierami wartościowymi lub organizowania rynku
regulowanego, posiadające siedzibę na terytorium państwa
członkowskiego lub państwa należącego do OECD i
podlegające nadzorowi właściwego organu nadzoru tego
państwa . (Ustawa o obrocie, art. 46, ust 3)
" W praktyce: GPW, NBP, SP (po 1/3)
Uczestnicy KDPW
" Depozytariusze krajowi i zagraniczni
" Deponenci
" Domy i biura maklerskie
http://www.kdpw.pl/pl/Uczestnicy/bezposredni/Strony/
Lista_uczestnikow.aspx
KDPW w liczbach (dane na koniec 2013 r.)
" Uczestnicy bezpośredni 77 (dane za 2015 r.)
" Emitenci 1134 (krajowi 1059, zagraniczni 75)
" Liczba zdeponowanych emisji akcji - 1085
" Kapitalizacja zdeponowanych akcji 580,05 mld zł
" Liczba zdeponowanych emisji obligacji skarbowych 268
" Kapitalizacja zdeponowanych obligacji skarbowych
610,31 mld zł
" Liczba zdeponowanych emisji obligacji pozaskarbowych 499
" Kapitalizacja zdeponowanych obligacji pozaskarbowych
59,08 mld zł
" Liczba transakcji rozrachowanych przez KDPW (2013) 17,39 mln
" Wartość transakcji rozrachowanych przez KDPW 12 157,48 mld zł
yródło: Raport roczny KDPW 2013, http://www.kdpw.pl/pl/KDPW/
publikacje/Documents/Raporty/raport2013.pdf
Izba rozliczeniowa KDPW_CCP
" Powstała w 2011 r. w wyniku wydzielenia ze struktur
Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych izby
rozliczeniowej międzynarodowe standardy wymagają
rozgraniczenia między ryzykiem świadczenia rozliczeń a
ryzkiem prowadzenia depozytu papierów wartościowych
odrębne osobowości prawne
" Przejęła funkcję prowadzenia rozliczeń transakcji
zawieranych na rynku regulowanym i w ASO oraz funkcję
prowadzenia systemu zabezpieczeń płynności rozliczeń;
KDPW nadal dokonuje rozrachunku transakcji
" Kapitał KDPW_CCP może być wykorzystany w ramach
systemu gwarantowania rozliczeń (jest też rezerwowy
zasób celowy)
Relacja między KDPW a KDPW_CCP
KDPW KDPW_CCP
Centralny Depozyt Rozliczenie
Rozrachunek System Zarządzania Ryzykiem
Repozytorium transakcji
Relacja między KDPW a KDPW_CCP
yródło: http://www.kdpwccp.pl/pl/kdpw_ccp/Strony/KDPW_CCP-na-rynku.aspx
Rynek giełdowy w ustawie o obrocie
" Rozdział 2, oddział 1 ustawy o obrocie
" Prowadzony przez spółkę akcyjną, której wyłącznym
przedmiotem działalności jest organizowanie obrotu i
powiązane czynności
" Wygórowane wymagania wobec emitentów i
instrumentów
" Zawieranie transakcji wymaga udziału pośredników
Przymus pośrednictwa
Stronami transakcji zawieranych na rynku giełdowym mogą być wyłącznie:
" 1) firmy inwestycyjne;
" 2) zagraniczne firmy inwestycyjne nieprowadzące działalności maklerskiej na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
" 3) Krajowy Depozyt albo spółka, której Krajowy Depozyt przekazał
" wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 2 pkt 1 i 3
w przypadku, o którym mowa w art. 59 ust. 3;
" 4) spółka prowadząca izbę rozliczeniową w przypadku, o którym mowa w art.
68c ust. 3.
" 2. Stronami transakcji zawieranych na rynku giełdowym mogą być również, na
warunkach określonych w regulaminie giełdy, inne podmioty nabywające i
zbywające instrumenty finansowe we własnym imieniu i na własny
rachunek:
" 1) będące uczestnikami Krajowego Depozytu lub spółki, której Krajowy Depozyt przekazał
wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 1 pkt1 lub 2, lub spółki
prowadzącej izbę rozliczeniową i izbę rozrachunkową, o której mowa w art. 68a;
" 2) niebędące uczestnikami podmiotu, o którym mowa w pkt 1, pod warunkiem wskazania
podmiotu będącego uczestnikiem podmiotu, o którym mowa w pkt 1, który zobowiązał się do
wypełniania obowiązków w związku z rozliczaniem zawartych transakcji. (Ustawa o obrocie, art.
31, ust. 1)
Giełda Pierów Wartościowych w
Warszawie SA
" dedykowana organizacji obrotu instrumentami
finansowymi, w szczególności prowadzeniu rynku
giełdowego
" Grupa GPW organizuje i prowadzi obrót na:
" Głównym Rynku GPW
" NewConnect
" Catalyst
" Treasury BondSpot Poland
" Rynkach TGE
" Organy: Walne Zgromadzenie, Rada Giełdy, Zarząd
Giełdy
" Prowadzi działalność od 1991 r.
Akcjonariat GPW w Warszawie SA
" Debiut na GPW w Warszawie w listopadzie 2010
" Skarb Państwa (akcje uprzywilejowane) 35% (ale
51,76% głosów na Walnym Zgromadzeniu)
" Free float (akcje w wolnym obrocie, na okaziciela)
64,79% (ale tylko 47,92% głosów na walnym
Zgromadzeniu) przede wszystkim krajowi inwestorzy
instytucjonalni 33,8%
yródło: http://www.gpw.pl/grupa_kapitalowa
Członkowie giełdy
" Tylko oni mogą bezpośrednio obracać instrumentami
finansowymi na GPW por. przymus pośrednictwa
" O członkostwo ubiegać się mogą (po spełnieniu pewnych
wymogów):
" Firmy inwestycyjne (transakcje na rachunek własny lub klienta)
" Inny uczestnik KDPW (transakcje tylko na rachunek własny)
" Inny podmiot nie będący uczestnikiem KDPW pod warunkiem, że
członek KDPW zobowiąże się wypełnić obowiązki związane z
rozliczeniem transakcji (transakcje tylko na rachunek własny)
" O przyznaniu członkostwa decyduje Zarząd GPW
" Członkostwo wiąże się z ponoszeniem pewnych opłat
" Aktualnie 30 członków lokalnych (domy i biura maklerskie
licencjonowane przez KNF lub firmy zagraniczne, które mają
oddział na terenie RP) i 26 członków zdalnych
Osoba fizyczna nie może uzyskać statusu członka giełdy!
Giełda Papierów Wartościowych w
Warszawie Główny Rynek
" Pierwsza sesja 16 kwietnia 1991 r.
" Rynek kierowany zleceniami (alternatywą rynek
kierowany cenami)
" Regulacje: Statut GPW, Regulamin Giełdy, SZOG
GPW Instrumenty: akcje
" Notowane na rynku podstawowym lub równoległym
(decyduje spełnienie regulacji Giełdy)
" Warunki dopuszczenie:
" http://www.gpw.pl/warunki_dopuszczenia
" Notowania ciągłe (9.00 do 17.05) lub jednolite z dwoma
fixingami (11.00 i 15.00)
Lista alertów
" Uchwała 1387/2013 Zarządu GPW
" Kwalifikacja: średni kurs akcji < 50 gr
" Kwalifikacja oznacza:
" Usunięcie akcji z indeksów
" Przeniesienie do systemu notowań jednolitych
" Szczególne oznaczenie nazwy w serwisach i Cedule
" Niemożność dokonywania krótkiej sprzedaży tych akcji
" Ponowna kwalifikacja (z rzędu) wymaga przedstawienia
planu naprawczego
" Szósta z rzędu kwalifikacja -> zawieszenie, a następnie
wykluczenie
Strefa niższej płynności
Segment spółek, których papiery charakteryzują się niską
płynnością obrotu i nie przystąpiły do Programu Wspierania
Płynności (proszę koniecznie sprawdzić ten program!).
Niska płynność średnia liczba transakcji <= 10/sesja i
średnia wartość obrotów <= 25 tys. zł/sesja
Kwalifikacja oznacza:
" Usunięcie akcji z indeksów
" Przeniesienie do systemu notowań jednolitych
" Szczególne oznaczenie nazwy w serwisach i Cedule
Prawa poboru
" Przywilej pierwszeństwa przy zakupie akcji nowych emisji
przez dotychczasowych akcjonariuszy
" Umożliwia zachowanie dotychczasowego udziału w
kapitale
" Samodzielny papier wartościowy
" Przedmiot obrotu
" Teoretyczna wartość prawa poboru:
" (a-b)/(1+n/m)
gdzie:
" a - ostatni kurs akcji "z prawem poboru",
b - cena emisyjna akcji nowej emisji,
n - liczba akcji "z prawem poboru",
m - liczba akcji nowej emisji.
Prawa do akcji
" Pomiędzy publiczną subskrypcją akcji a ich dopuszczeniem i
wprowadzeniem do obrotu występuje znacząca rozpiętość
czasowa:
Zapisy na akcje w publicznej subskrypcji
Formalny przydział
Rejestracja w sądzie
Złożenie w KDPW
Dopuszczenie i wprowadzenie do obrotu (decyduje Zarząd
GPW)
Prawa do akcji c.d.
" PDA mogą być przedmiotem obrotu jeszcze przed
zarejestrowaniem akcji w sądzie.
" Odnoszą się do nich te same zasady obrotu i rozliczania
transakcji co do akcji (są też notowane w tym systemie, w
którym mają być notowane akcje).
" Zamiana PDA na akcję ma miejsce z sesji na sesję.
" Jeśli akcje nie zostaną wprowadzone do obrotu emitent
oddaje posiadaczowi równowartość ceny emisyjnej akcji.
Inne instrumenty
" ETF-y
" Produkty strukturyzowane
" Instrumenty pochodne (kontrakty i opcje)
" Certyfikaty inwestycyjne
" &
Indeksy giełdowe
" Indeks dochodowy a indeks cenowy
Dochodowe Cenowe Strategii
WIG WIG20 WIG20short
WIGdiv mWIG40 WIG20lev
WIG20TR sWIG80
WIG30TR WIG30
WIG branżowe
Respect Index
WIG-CEE
WIG Poland
WIG Ukraine
System transakcyjny
" System UTP działający od 15 kwietnia 2013 r.
" Wcześniejszy system: Warset
" Możliwość obsługi większej liczby zleceń
" Możliwość wprowadzenia na rynek bardziej
wyrafinowanych instrumentów
" Umożliwia handel wysokich częstotliwości (oparty na
automatycznych strategiach transakcyjnych; duża liczba
transakcji i ich wolumen) i ułatwia handel algorytmiczny
(oparty na wcześniej zdefiniowanym algorytmie) liczy
się czas
" Zastąpienie starego systemu na wszystkich rynkach GPW
- Rynek Główny, NewConnect, Catalyst platformy GPW
RR i ASO (platformy BondSpot bez zmian)
Rynek Główny GPW w liczbach
" Stan na 18 maja 2015 r.
" Liczba spółek
Krajowe Zagraniczne Suma
Rynek 341 47 388
podstawowy
Rynek 81 5 86
równoległy
Suma 422 52 474
yródło: http://www.gpw.pl/analizy_i_statystyki
Rynek Główny GPW w liczbach
" Stan na 18 maja 2015 r.
" Kapitalizacja (mln zł)
Krajowe Zagraniczne Suma
Rynek 644 347,07 690 966,44 1 335 313,51
podstawowy
Rynek 10 911,21 777,62 11 688,83
równoległy
Suma 655 258,28 691 744,06 1 347 002,34
yródło: http://www.gpw.pl/analizy_i_statystyki
Rynek pozagiełdowy w ustawie o obrocie
" Rozdział 2, oddział 2 ustawy o obrocie
" Prowadzony przez spółkę akcyjną, której wyłącznym
przedmiotem działalności jest organizowanie obrotu i
powiązane czynności
" Zawieranie transakcji wymaga udziału pośredników
strony jak w przypadku rynku giełdowego
" Nieco mniejsze wymagania wobec emitentów i
instrumentów
Catalyst rynek papierów dłużnych
Instrumenty dłużne:
" Podstawowe inkorporowane prawo majątkowe
wierzytelność jednego podmiotu wobec drugiego.
" Samodzielna funkcja wierzytelności.
" W zależności od rodzaju, mogą inkorporować dodatkowe
uprawnienia.
" Rynki podział ze względu na termin zapadalności instrumentu:
Rynek krótkoterminowy (rynek pieniężny) zapadalność
instrumentów do 1 roku, cel emisji zarządzanie płynnością;
Rynek średnio i długoterminowy (rynek kapitałowy)
zapadalność instrumentów powyżej 1 roku, cel emisji
finansowanie inwestycji.
Catalyst
" zorganizowany rynek wtórny papierów dłużnych
" działa od 30.09.2009 r.
" 4 platformy obrotu:
2 GPW rynki regulowany i alternatywny jednostką
transakcyjną 1 obligacja,
2 BondSpot rynki regulowany i alternatywny jednostką
transakcyjną 100.000 PLN;
" nieskarbowe instrumenty dłużne wszystkie platformy;
" skarbowe rynki regulowane.
" wybór rynku - wielkość i charakterystyka emisji
" Rodzaj instrumenty i rynek notowań przekładają się na
warunki wprowadzenia/dopuszczenia do obrotu i zakres
ujawnianych informacji.
" Ewidencja instrumentów - KDPW
Wprowadzenie do ASO - warunki
" Sporządzenie dokumentu informacyjnego lub noty
informacyjnej
" Nieograniczona zbywalność
" W stosunku do emitenta nie toczy się postępowanie
upadłościowe lub likwidacyjne
Dokument informacyjny
" Dla spółek:
" Wskazanie doradców emitenta
" Opis czynników ryzyka
" Wskazanie osób odpowiedzialnych za sporządzenie dokumentu
informacyjnego
" Opis instrumentu
" Dane o emitencie
" Sprawozdanie finansowe
" Informacje dodatkowe
" Załączniki
Dokument informacyjny c.d.
" Dla emitenta komunalnego:
" Nazwa JST
" Dane o powierzchni i demografii
" Dane o aktywności gospodarczej danej JST
" Wydatki na realizację poszczególnych zadań
" Dochody JST
" Informacje o zaciągniętych zobowiązaniach
" Sprawozdanie z wykonania budżetu za ostatni rok + opinia RIO
Nota informacyjna
" Sporządzają emitenci (oferujący papiery w ofercie
prywatnej), których inne instrumenty są już w obrocie na
rynku regulowanym lub w ASO
" Mniej informacji, skupia się głównie na instrumencie
Autoryzowany Doradca
" Przygotowanie, nadzór i wsparcie emitenta przy
formalnościach związanych z debiutem na Catalyst (ASO)
" Sporządza (wspiera w sporządzeniu) dokument
informacyjny i zatwierdza go
" Reprezentuje emitenta przed organizatorami Catalyst
oraz KDPW
" Po wprowadzeniu do obrotu: wspiera emitenta w
wypełnieniu obowiązków informacyjnych
Wprowadzenie na rynek regulowany -
warunki
" Sporządzanie i zatwierdzenie przez KNF prospektu
emisyjnego
" Nieograniczona zbywalność
" W stosunku do emitenta nie toczy się postępowanie
upadłościowe lub likwidacyjne
" Wartość wprowadzonych obligacji min. 1 mln EUR
" JST nie muszą sporządzać prospektu.
Autoryzacja Catalyst
" Autoryzacja = poddanie się emitenta obowiązkom
informacyjnym
" Wymagania:
" Przygotowanie raportu o emitencie
" Zobowiązanie do przestrzegania Zasad działania Catalyst
" Przekazywanie informacji bieżących i okresowych zgodnie z
Zasadami
" Dla inwestora wystandaryzowane informacje o
emitencie i emisji, informacje bieżące i okresowe
" Obligacje autoryzowane przez Catalyst mogą być
przedmiotem obrotu poza rynkiem zorganizowanym (nie
muszą być zdematerializowane)
Obowiązki informacyjne emitentów
" Instrumenty autoryzowane przez Catalyst:
" Wszelkie informacje mogące mieć wpływ na sytuację gospodarczą,
majątkową lub finansową emitenta
" Spółki: roczne sprawozdanie finansowe + opinia biegłego
rewidenta
" JST: roczne sprawozdanie z wykonania budżetu + opinia RIO
" Instrumenty w ASO:
" Wszelkie informacje mogące mieć wpływ na sytuację gospodarczą,
majątkową lub finansową emitenta
" Informacje o emisji obligacji
" Raporty roczne
" Raporty półroczne (nie dotyczy JST)
Obowiązki informacyjne emitentów c.d.
" Instrumenty w obrocie na rynku regulowanym:
" Wszelkie informacje mogące mieć wpływ na sytuację gospodarczą,
majątkową lub finansową emitenta
" Informacje o emisji obligacji
" Raporty roczne
" Raporty półroczne (nie dotyczy JST)
" Raporty kwartalne (nie dotyczy emitentów instrumentów
notowanych na rynku równoległym)
Catalyst - uczestnicy
" Tylko oni mogą prowadzić działalność na Catalyst
(składać zlecenia i zawierać transakcje na rachunek
własny lub klienta)
" Uczestnicy:
" Firmy inwestycyjne
" Zagraniczne firmy inwestycyjne
" Instytucje kredytowe
" Inne podmioty, spełniające wymogi określone we właściwych
przepisach prawa, dający rękojmię prawidłowego wykonywania
obowiązków związanych z działaniem na Catalyst
Catalyst - notowania
" Takie same zasady dla rynków regulowanych i ASO
" Ceny wyrażone w procentach wartości nominalnej
" Na rynku detalicznym ograniczenia wahań kursów, brak
ograniczeń dla rynku hurtowego
" Notowania ciągłe (rynek detaliczny kierowane
zleceniami, rynek hurtowy hybrydowe)
" Możliwość zwierania transakcji negocjowanych tylko na
rynku hurtowym
Catalyst - instrumenty
" Obligacje korporacyjne
" Obligacje komunalne
" Obligacje spółdzielcze
" Obligacje skarbowe
" Listy zastawne
Rekomendowany standard dla obligacji
komunalnej lub korporacyjnej
" Wartość nominalna 100 zł lub 1000 zł
" Oprocentowanie stałe lub zmienne (baza + marża)
" Stopa bazowa: WIBOR ustalany na 3 dni przed
rozpoczęciem okresu odsetkowego (podobnie całe
oprocentowanie)
" Konwencja dla odsetek: actual/365, actual/actual
" Data emisji: pomiędzy 1 a 28 dniem miesiąca
" Okresy odsetkowe 3, 6 lub 12 miesięcy
" Data wypłaty odsetek ostatni dzień okresu odsetkowego
" Data wykupu ostatni dzień ostatniego okresu
odsetkowego
Catalyst oznaczenia obligacji
Nazwa skrócona (kod) obligacji definiuje obligację ze
względu na rodzaj emitenta lub rodzaj oprocentowania i
okres na jaki została wyemitowana. W każdym przypadku
druga część kodu określa termin zapadalności instrumentu.
" XXXMMRR
" Przykłady:
" Obligacje nieskarbowe
" BTG1113 obligacja Blue Tax Group z terminem
zapadalności w listopadzie 2013 r.
Catalyst oznaczenia obligacji
Obligacje skarbowe przykład:
" PS0414 pięcioletnia obligacja stałoprocentowa Skarbu
Państwa z terminem zapadalności w kwietniu 2014 r.
" OK - obligacja zerokuponowa;
" PS - obligacja stałoprocentowa;
" DS - obligacja stałoprocentowa;
" WS - obligacja stałoprocentowa;
" WZ - obligacja zmiennoprocentowa (WIBOR);
" IZ - obligacja indeksowana stopą inflacji;
" PP - private placement.
Praktyka rynku
" obligacje korporacyjne - spotykane na wszystkich rynkach
" obligacje banków spółdzielczych - aktualnie tylko na ASO
(BS i GPW) - to są małe emisje
" listy zastawne - tylko rynki regulowane
" obligacje komunalne - GPW ASO i rynki regulowane
" obligacje skarbowe - tylko rynki regulowane
Catalyst statystyki: instrumenty dłużne
notowane (denominowane w PLN) 2015 r.
Korporacyjne Spółdzielcze Komunalne Skarbowe Razem
(w tym listy
zastawne)
Liczba 150 22 19 1 192
emitentów
Liczba serii 374 39 60 30 503
Wartość emisji 54,38 0,68 3,20 503,18 561,44
(mld PLN)
yródło: http://www.gpwcatalyst.pl/podstawowe_statystyki
Catalyst statystyki: instrumenty dłużne
notowane (denominowane w EUR) 2015 r.
Korporacyjne Spółdzielcze Komunalne Skarbowe Razem
(w tym listy
zastawne)
Liczba 7 0 0 1 8
emitentów
Liczba serii 22 0 0 3 25
Wartość emisji 2,12 0 0 4,68 6,80
(mld PLN)
http://www.gpwcatalyst.pl/podstawowe_statystyki
Catalyst statystyki: instrumenty dłużne autoryzowane
(denominowane w PLN) 2015 r.
Korporacyjne Spółdzielcze Komunalne Skarbowe Razem
(w tym listy
zastawne)
Liczba 1 0 3 0 4
emitentów
Liczba serii 1 0 5 0 6
Wartość emisji 0 0 0,02 0 0,02
(mld PLN)
http://www.gpwcatalyst.pl/podstawowe_statystyki
NewConnect
" Rynek akcji
" Prowadzony przez GPW w Warszawie SA
" Rynek zorganizowany, ASO
" Start sierpień 2007 r.
" Przeznaczony dla małych i średnich przedsiębiorstw o
wysokim potencjalne wzrostu (w zamyśle miały to być
spółki z obszaru nowych technologii, jak jest w
rzeczywistości?) poszukujących kapitału rzędu od kilkuset
tysięcy do kilkudziesięciu milionów zł
" Wyższe ryzyko, ale potencjalnie wyższe stopy zwrotu
Dlaczego NewConnect?
" Mniejsze wymogi formalne w stosunku do rynku
regulowanego
" Niskie koszty debiutu i notowań
" Prestiż wejścia na rynek organizowany przez GPW w
Warszawie SA
" Dobry start przed wejściem na GPW
Możliwości wejścia
" Oferta prywatna
" Oferta publiczna
" Do 2,5 mln EUR konieczność sporządzenia memorandum
informacyjnego
" > 2,5 mln EUR konieczność sporządzenia prospektu emisyjnego
Oferta prywatna:
" Konieczność współpracy z Autoryzowanym Doradcą
" http://www.newconnect.pl/index.php?
page=lista_autoryzowanych_doradcow&full=1
Rola: wsparcie przygotowania i zatwierdzenie dokumentu
wprowadzającego, wsparcie w wykonaniu obowiązków informacyjnych i
doradztwo w zakresie funkcjonowania na NC (3 lata)
Autoryzowani przez GPW
Dokument informacyjny
" Szczegóły nt. zawartości załącznik nr 1 do Regulaminu
Alternatywnego Systemu Obrotu:
" Wstęp
" Czynniki ryzyka
" Oświadczenia osób odpowiedzialnych za informacje zawarte w
dokumencie informacyjnym
" Dane o instrumentach wprowadzonych do ASO
" Dane o emitencie
" Sprawozdanie finansowe
" Załączniki
http://www.newconnect.pl/pub/regulacje_prawne/
Regulamin_ASO_UTP_zal_1.pdf
Animator rynku
" Firma inwestycyjna
" Dba o zachowanie płynności akcji emitenta
" Konieczność nawiązania współpracy na okres co najmniej 2 lat
" Może być ten sam podmiot co pełniący funkcję
Autoryzowanego Doradcy
" ż 3 1. Animator Rynku zobowiązany jest do podejmowania
wszelkich czynności mających na celu jak najefektywniejsze
wspomaganie płynności danego instrumentu finansowego, a w
szczególności składania zleceń kupna i zleceń sprzedaży
danego instrumentu finansowego na własny rachunek.
(Załącznik Nr 6 do Regulaminu Alternatywnego Systemu
Obrotu)
Polityka informacyjna
" Obowiązek przekazywania raportów bieżących i
okresowych
" Raporty bieżące: wszelkie informacje o okolicznościach
lub zdarzeniach mogących mieć istotny wpływ na sytuację
gospodarczą, majątkową lub finansową emitenta lub w
jego ocenie mogą mieć wpływ na cenę instrumentów
" Raporty okresowe: roczne i kwartalne (w tym co najmniej
skrócone sprawozdanie finansowe)
Członkowie NewConnect
" Tylko członkowie GPW
" Na własny wniosek
Lista członków:
http://www.newconnect.pl/index.php?
page=lista_czlonkow_rynku
Segmenty
" Segmenty rynku (kryterium płynności):
" NC Lead
" NC High Liquidity Risk
" NC Super High Liquidity Risk
Część spółek znajduje się poza w/w segmentami.
http://www.newconnect.pl/index.php?
page=segmenty_rynku_newconnect
Indeksy
" NCIndex dochodowy, poziom bazowy 1000 pkt.
wszystkie spółki z NewConnect
" NCIndex30 dochodowy, poziom bazowy 1000 pkt. 30
najbardziej płynnych spółek z NewConnect (decyduje
mediana obrotów z ostatnich 6 miesięcy przed
kwalifikacją)
NewConnect - statystyki
IV 2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007
Spółki 431 431 445 429 351 185 107 84 24
w tym zagraniczne 11 10 11 8 7 3 2 1 0
liczba debiutów 6 22 42 89 172 86 26 61 24
liczba wycofań 6 36 26 11 6 8 3 1 0
Kapitalizacja 9347 8752 10445 10805 8384 4971 2457 1396 1185
krajowe (mln zł)
Kapitalizacja 378 370 583 283 104 167 97 41 ---
zagraniczne
(mln zł)
Stopa zwrotu NCIndex 6,31% -20,67% 10,5% -20,09% -34,39% 27,65% 30,14% -73,51% 44,17%
yródło: http://www.newconnect.pl/index.php?page=statystyki_rynku_roczne
Dziękuję za uwagę i życzę powodzenia na egzaminie:&
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
rynki finansowe wykład 3Rynki finansowe WYKŁAD 2008rynki finansowe wykład 2Międzynarodowe rynki finansowe wykładnotatek pl rynki finansowe wykladyRynki Finansowe wykładywykłady rynki finansoweFINANSE wykład 1finanse wyklady ciumanFINANSE WYKŁADY(2)analiza finansowa wyklad KONRynki finansoweanaliza finansowa wyklad Analiza wstepna i poziomaAnaliza Finansowa Wykład 05 02 12 09analiza finansowa wykładyRGK Metody konsolidacji sprawozdan finansowych wykład 2FINANSE wykład 8analiza finansowa wyklad Zdolnosc obslugi dluguwięcej podobnych podstron