Choroby trzustki
Diagnostyka chorób trzustki
1. USG
2. ERCP
3. KT
4. MR
5. przezskórna pankreatografia pod kontrolą USG lub KT
6. BAC
Ostre zapalenie trzustki
" ciężka choroba ogólnoustrojowa
" istotą jest samostrawienie gruczołu i tkanek przylegających do niego
" czynnik wyzwalający zapalenie: zarzucanie soku dwunastniczego do przewodów
trzustkowych
Przyczyny
1. kamica żółciowa
2. alkoholizm
Objawy
1. ból
" ostry
" bardzo silny
" trudny do zlokalizowania
" może promieniować do kręgosłupa, klatki piersiowej, lewej łopatki
2. nudności, wymioty
3. ciężki stan ogólny
4. brzuch wzdęty, miękki, bez obrony mięśniowej, bolesny przy palpacji
5. opory patologiczne pojawiajÄ… siÄ™ 1-2 dobach
6. osłuchowo cechy niedrożności  bark perystaltyki
Diagnostyka laboratoryjna
" diastazy (amylazy) we krwi i w moczu
" morfologia  HCT i WBC
" poziom glukozy
" gazometria
" poziom Ca2+ w surowicy
" LDH
" CRP
" transaminazy
" Ä…1-antytrypsyna
" Ä…2-makroglobulina
1/5
Badania dodatkowe
1. RTG klatki piersiowej + ew. jamy brzusznej
2. USG jamy brzusznej
3. KT jamy brzusznej
Postacie
1. postać obrzękowa  lekka
2. postać krwotoczna  ciężka
Rokowanie
Skala Ransona-Imrie (po 1 pkt.):
1. w momencie przyjęcia
a. wiek >55 lat
b. WBC >15.000
c. glikemia >10 mmol/l
d. LDH >600 U/l
e. AspAT >100 U/l
2. po 48 godzinach:
a. wzrost BUN między dwoma kolejnymi badaniami o 5%
b. PO2 <60 mmHg
c. [Ca2+] <2 mmol/l
d. [albumin] <3,2 g/l
e. sekwestracja płynów powyżej 6 l/dobę
5 punktów  więcej  stan ciężki.
Skala McMahona  ocena ilościowa i jakościowa płynu z jamy otrzewnej płynu z jamy
otrzewnej po wykonaniu dializy otrzewnowej.
Skala Banka i APACHE II  oparta na ocenie wydolności poszczególnych układów.
Leczenie
1. ograniczenie nacieku trzustkowego
a. zahamowanie zewnÄ…trzustkowej sekrecji
" odsysanie treści żołądkowej
" H-2 blokery
" leki antycholinergiczne
" Somatostatyna
b. hamowanie enzymów trzustkowych
" EACA
" plazma
" insulina
" inhibitory trypsyny
c. prostaglandyny, kortykosteroidy
2. zapobieganie powikłaniom
" antybiotyki
" H-2 blokery
" Heparyna
" leki fibrynolityczne
2/5
" Dekstran niskoczÄ…steczkowy
" dializa otrzewnowa
3. wsparcie niewydolnych narządów
" uzupełnienie objętości łożyska naczyniowego
" uzupełnienie elektrolitów
" leczenie niewydolności oddechowej, nerek
" uzupełnienie niedoborów energetycznych  całkowite odżywianie
pozajelitowe
" leczenie przeciwbólowe  dożylnie leki narkotyczne, ciągłe znieczulenie
nadoponowe
" leczenie przeciwkrzepliwe
Leczenie chirurgiczne
1. resekcja trzustki  największa śmiertelność okołoperacyjna
2. laparostomia  tzw. operacja Bradleya III  powłoki brzuszne pozostawia się
otwarte, jamę otrzewnową i przestrzeń zaotrzewnową płucze się wielokrotnie
3. nekrosektomia z drenażem zamkniętym  usunięcie tkanki martwiczej i założenie
drenów
Torbiele trzustki
Podział
1. prawdziwe  otoczone torebką nabłonkową, zwykle wrodzone
2. rzekome  są to otorbione tkanką łączną zbiorniki płynu trzustkowego; powstają w
efekcie ostrego zapalenia trzustki  początkowo płyn jest nieotorbiony  tzw. torbiel
niedojrzała, póz
niej następuje wykształcenie torebki łącznotkankowej  powstaje
torbiel dojrzała
Tylko torbiele dojrzałe można leczyć przy pomocy drenażu.
Objawy
1. ból
2. nudności, wymioty
3. wyczuwalny opór w nadbrzuszu
Diagnostyka
1. USG
2. KT
3. ERCP
Powikłania
1. zakażenie ropień trzustki
2. ucisk dwunastnicy zwężenie
3. krwawienie
4. pęknięcie
3/5
Leczenie
1. operacyjne
2. operacja Jurasza  zespolenie torbieli trzustki z żołądkiem lub dwunstanicą
3. drenaż pod kontrolą USG lub KT
4. wewnętrzny drenaż endoskopowy  endoskopwy wariant operacji Jurasza
Przewlekłe zapalenie trzustki
Przyczyny
1. alkoholizm
2. kamica żółciowa
3. urazy
4. ostre zapalenie trzustki
Objawy
1. ból brzucha promieniujący do pleców lub barków
2. “! masy ciaÅ‚a
3. dolegliwości dyspeptyczne
4. biegunka i/lub stolce tłuszczowe
5. żółtaczka
Postacie
1. przemijająca  lżejsza
2. utrwalona  cięższa
Leczenie operacyjne
1. zabiegi drenażowe
a. operacja Puestowa-Gillesby ego  podłużne otwarcie przewodu
trzustkowego i zespolenie go bok do boku z jelitem czczym
b. operacja Duvala  zespolenie koniec do końca kikuta trzustki z jelitem
czczym
2. zabiegi resekcyjne
a. operacja Whipple a  resekcja głowy i trzonu trzustki, dwunastnicy,
pęcherzyka żółciowego i 1/3 dolnej żołądka, a następnie odtworzenie
ciągłości przewodu pokarmowego
b. operacja Longmire a-Traversa  jw. bez resekcji żołądka
c. operacja Childa  resekcja trzustki z zachowaniem dwunastnicy i części
głowy
d. całkowita resekcja trzustki
e. resekcja obwodowej części trzustki
4/5
Nowotwory trzustki
Podział
1. łagodne  najczęściej są to wypiaki:
a. insulinoma  z komórek ą
b. glukagonoma  z komórek ²
c. gastrinoma
2. złośliwe  najczęściej jest to adenocarcinoma
a. z części przewodowej  powolny wzrost
b. z części gruczołowej
Objawy
" żółtaczka
" bóle nadbrzusza
" cechy rozsianej choroby nowotworowej
" objaw Curvoisiera  niebolesny guz w prawym nadbrzuszy i żółtaczka
Diagnostyka
1. USG
2. KT
3. USG endoskopowe
4. ERCP
5. PTC  przezskórna przezwątrobowa cholangiografia
6. BAC
5/5