Jeżeli w obwodzie elektrycznym płynie prąd zmienny, to obwod ten znajduje się w zmiennym polu
magnetycznym, ktore sam wytwarza. Spowoduje to wyindukowanie się w obwodzie siły
elektromotorycznej. Zjawisko to nazywamy samoindukcją, a wytworzona siłę
elektromotorycznÄ… indukcji.
Natężenie pola wewnątrz solenoidu: H(t)=
Indukowana siła elektromotoryczna indukcji:
Indukcyjność - współczynnik indukcji własnej:
Jednostka 1 henr(H)
O zjawisku indukcji wzajemnej mowimy wtedy, jeśli siła elektromotoryczna indukcji wzbudzona
jest w przewodniku, który znajduje się w polu magnetycznym innego przewodnika.
Współczynnik indukcji wzajemnej:
Obwód zamknięty prądu indukowanego tworzy się samorzutnie w obszarze przewodnika. Z tego
powodu mają one charakter prądów wirowych(prądy Foucaulta)
Natężenie prądu wirowego:
Ś  strumień indukcji pola magnetycznego obejmowany przez obwód prądu,
R  opór obwodu prądu wirowego.
Atom jest najmniejszą ilością pierwiastka chemicznego. Atomy mogą łączyć się ze sobą tworząc
molekuły. Jednostką, którą stosuje się do określenia masy atomów i molekuł jest atomowa jednostka
masy (a. j. m.).
Względną masą atomową (cząsteczkową), nazywamy stosunek masy atomu (cząsteczki) m
wyrażonej w kilogramach do atomowej jednostki masy:
Ilość materii, w której znajduje się taka sama liczba atomów (molekuł) jak liczba atomów zawarta w
0.012 kg izotopu węgla nazywamy molem. Zatem w jednym molu substancji znajduje się taka sama
liczba cząsteczek (atomów), zwaną liczbą Avogadro:
Masę substancji zawartą w jednym molu nazywamy masą molową (ź).
Jeżeli energia jest wymieniana między chaotycznie poruszającymi się molekułami, to tę formę
przekazywania energii nazywamy ciepłem.
W wyniku wzajemnego oddziaływania ciał makroskopowych energia uporządkowanego ruchu
jednego z tych ciał przechodzi w energię uporządkowanego ruchu drugiego z tych ciał. Taki rodzaj
przekazywania energii nazywamy pracÄ….
Kierunek przekazywania energii w formie ciepła wyznacza wielkość fizyczna, którą nazywamy
temperaturę - definiujemy jako wielkość fizyczną proporcjonalną do średniej energii kinetycznej
ruchu cieplnego molekuł.
Jeśli więc między dwoma ciałami nie ma wymiany ciepła, to ich temperatury są równe. Mówimy
wtedy, że ciała te są w równowadze termicznej (termodynamicznej). Aby możliwe było
wprowadzenie pojęcia temperatury, konieczne jest przyjęcie założenia: Jeżeli ciała A i B są w
równowadze termicznej z ciałem C, to ciała A i B są w równowadze termicznej ze sobą. Powyższy
postulat nazywa siÄ™ zerowÄ… zasadÄ… termodynamiki.
Gazem doskonałym nazywamy gaz, w którym można zaniedbać oddziaływania pomiędzy
molekułami, z wyjątkiem oddziaływań występujących bezpośrednio podczas zderzeń. Dodatkowo
zakładamy, że zderzenia te są sprężyste.
Liczbą stopni swobody ciała nazywamy liczbę niezależnych współrzędnych, które należy podać, aby
całkowicie określić położenie ciała.
Zasada ekwipartycji energii: Dostępna energia zależy wyłącznie od temperatury i rozkłada się w
równych porcjach na wszystkie sposoby w jakie cząstki mogą ją absorbować.
Układem termodynamicznym nazywamy mikroskopijny zbiór molekuł. Stan takiego układu jest
określony przez wielkości fizyczne mierzalne makroskopowo nazywane parametrami
termodynamicznymi.
Równanie stanu: dla gazu doskonałego: ;
R  uniwersalna stała gazowa =8.3144 , n  liczba moli gazu
W przypadku rozpatrywania układów termodynamicznych mówiąc o energii wewnętrznej mamy na
myśli energię kinetyczną ruchu cieplnego molekuł oraz ich energię potencjalną. Mówimy, że energia
wewnętrzna jest funkcją stanu.
I zasada termodynamiki: Zmiana energii wewnętrznej układu przy przejściu z jednego stanu do
drugiego "U równa się sumie pracy wykonanej nad układem "W i ciepła dostarczonego układowi "Q.
II zasada termodynamiki stwierdza, że niemożliwe jest skonstruowanie silnika cieplnego, który
pobrane z grzejnika ciepło całkowicie zamienił by na pracę.
Proces nazywamy odwracalnym, jeśli za pomocą nieskończenie małej zmiany otoczenia można
wywołać proces odwrotny do niego, tzn. przebiegający po tej samej drodze w przeciwnym kierunku.
Przemiana izotermiczna: Przemianę tę definiuje warunek "T = 0. Zatem dla gazu doskonałego "U =
0 i pierwsza zasada termodynamiki
Przemiana izobaryczna: Przemiana ta jest zdefiniowana przez warunek "p = 0.
Przemiana izochoryczna: PrzemianÄ™ tÄ™ wyznacza warunek "V = 0.
Przemiana adiabatyczna: W procesie adiabatycznym nie zachodzi wymiana ciepła z otoczeniem.
Stabilność jądra złożonego z protonów i neutronów nie daje się wytłumaczyć oddziaływanie
elektromagnetycznym. Występujące tu oddziaływanie jest silniejsze niż odpychanie protonów i nosi
nazwę oddziaływania silnego.
Protony i neutrony nazywane są nukleonami. Liczbę protonów w jądrze Z nazywa się liczbą
atomową, a liczbę nukleonów A liczbą masową. Jądra o takiej samej liczbie Z i różnej N nazywamy
izotopami, natomiast izobary to jądra o tej samej liczbie nukleonów.
Różnica między całkowitą energią jądra a sumą energii poszczególnych nukleonów nazywa się
energiÄ… wiÄ…zania tego jÄ…dra.
Jeśli dwa lekkie jądra łączą się w jądro o średniej masie, uwalnia się energia, ponieważ powstające
jądro ma większą energię wiązania. Energia wydziela się także wtedy, gdy ciężkie jądro rozszczepia
się na dwa jądra o średniej masie. Procesy te nazywamy odpowiednio syntezą i rozszczepieniem
jÄ…drowym.
Promieniowanie Ä…: w polu magnetycznym odchyla siÄ™ nieznacznie. StanowiÄ… go jÄ…dra helu. Gdy jÄ…dro
atomowe o liczbie atomowej Z emituje czÄ…stkÄ™ Ä…, powstaje jÄ…dro atomowe o liczbie atomowej Z-2:
Promieniowanie ²: skÅ‚ada siÄ™ z elektronów (Å‚adunek  e), lub pozytonów (Å‚adunek +e). CzÄ…stki te sÄ…
odchylane silniej w polu magnetycznym niż cząstki ą (mają znacznie mniejszą masę). Gdy jądro
atomowe o liczbie atomowej Z emituje elektron, powstaje jÄ…dro atomowe o liczbie atomowej Z+1. W
wyniku emisji pozytonu powstaje jÄ…dro o liczbie atomowej Z-1.
Promieniowanie ł: to wysokoenergetyczne ( o dużej częstotliwości) fale elektromagnetyczne.
Promieniowanie to nie odchyla siÄ™ w polu magnetycznym.
Prawo rozpadu promieniotwórczego.
Parametr  nosi nazwę stałej rozpadu
Czas połowicznego rozpadu:
Szybkość rozpadu jąder w danej próbce (ilość rozpadów zachodzących w jednostce czasu) nazywana
jest aktywnością próbki. W układzie SI jednostką aktywności jest bekerel:
Dawka pochłonięta, to miara dawki promieniowania (wyrażona jako energia na jednostkę masy
napromieniowanej substancji) faktycznie zaabsorbowana przez dane ciało.
Równoważnik dawki pochłoniętej pozwala określić skutki biologiczne dzięki pomnożeniu dawki
pochłoniętej przez pewien współczynnik liczbowy WSB.
Reakcjami jądrowymi nazywamy zazwyczaj przemiany jądrowe wywołane przez cząstki padające
na jÄ…dra.
Wynikiem rozpadu może być pierwotne jądro oraz taka sama cząstka, ale o mniejszej energii. Jądro
końcowe znajduje się wówczas w stanie wzbudzonym (o wyższej energii niż stan początkowy) i może
następnie powrócić do stanu podstawowego emitując kwanty ł. Tego rodzaju reakcja nazywa się
rozpraszaniem niesprężystym. Jądro złożone może też wysłać inną cząstkę niż cząstka padająca.
Wynikiem takiej reakcji jest jądro końcowe różne od jądra początkowego. Mówimy wówczas , że
nastąpiła transmutacja jądra.
Rozróżnia się również reakcje syntezy, w których z dwóch jąder lekkich pierwiastków powstaje
jądro cięższego pierwiastka i np. kwant ł.
Promieniotwórczość sztucznie wytworzonych izotopów, w odróżnieniu od promieniotwórczości
izotopów występujących w przyrodzie (promieniotwórczość naturalna), nazywamy sztuczną
promieniotwórczością.
Reakcja nazywa się reakcjąegzotermiczną, jeżeli całkowita energia spoczynkowa końcowych
produktów reakcji jest mniejsza od energii spoczynkowej produktów początkowych.
Reakcja nosi nazwę endotermicznej, jeżeli energia spoczynkowa końcowych produktów reakcji jest
większa od energii spoczynkowej produktów początkowych. W wyniku reakcji endotermicznej masa
spoczynkowa rośnie.
rozszczepienie jądra (podział jądra na dwaz grubsza jednakowe fragmenty).
Wytworzenie w wyniku reakcji rozszczepienia większej liczby neutronów (średnio 2, lub 3) otwiera
drogę do reakcji łańcuchowej, Neutrony uwolnione w reakcji (4.4.1) mają dużą energię kinetyczną i
żeby mogły wywołać reakcję trzeba je spowolnić. Służą do tego tak zwane moderatory, Ilość
neutronów biorących udział w reakcji łańcuchowej kontroluje się przy pomocy tzw. Prętów
regulacyjnych wykonanych z kadmu lub boru, które wydajnie pochłaniają powolne neutrony.
Płyny (do których zaliczamy ciecze i gazy)
W wielu zastosowaniach technicznych, przyjmuje się, że ciecz ma cechy cieczy doskonałej, tzn.
wykazuje brak ściśliwości oraz brak lepkości.
Ciśnienie definiujemy jako stosunek wartości siły prostopadłej do powierzchni, do wielkości tej
powierzchni:
Wynikiem działania siły grawitacji jest występowanie wewnątrz ciśnienia, którego wartość jest
proporcjonalna do odległości danego elementu cieczy od powierzchni cieczy, tzn. od głębokości, na
jakiej znajduje się ten element. Ciśnienie to nazywane ciśnieniem hydrostatycznym
gdzie Á jest gÄ™stoÅ›ciÄ… cieczy, h wysokoÅ›ciÄ… sÅ‚upa cieczy znajdujÄ…cego siÄ™ nad danym elementem cieczy,
g jest natomiast przyspieszeniem ziemskim.
Prawo Pascala głosi, że ciśnienie wywierane na ciecz zamkniętą w jakimś naczyniu jest przenoszone
bez zmiany wartości na każdy element tej cieczy i ścianki zawierającego ją naczynia. Ciecz znajdująca
się w naczyniu naciska na ścianki tego naczynia siłą, która jest zawsze prostopadła do tych ścianek.
Siłę tą nazywamy parciem hydrostatycznym.
Prawo Archimedesa - siła wypierająca cylinder jest równa ciężarowi wypartej cieczy. Ogólnie
możemy powiedzieć, że na ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu równa ciężarowi wypartej
przez to ciało cieczy i nie zależy ona od kształtu zanurzonego ciała.
Przepływ płynu nazywamy ustalonym (laminarnym), kiedy prędkość płynu jest w dowolnie
wybranym punkcie stała w czasie. W przepływie nieustalonym (nielaminarnym) prędkości
cząsteczek płynu w danym punkcie są funkcją czasu.
Równanie ciągłości.
Równanie Bernoulliego:
w którym p nosi nazwę ciśnienia statycznego, a ciśnienia dynamicznego.
Jeżeli w dwóch stykających się ze sobą warstwach rzeczywistych płynów prędkości przepływającego
płynu są różne, to zachodzą procesy dążące do wyrównania prędkości w obu warstwach. Procesy te
noszą nazwę tarcia wewnętrznego, lub lepkości.
Liczba Reynoldsa l oznacza liniowy wymiar ciała poruszającego się w płynie w kierunku
prostopadłym do wektora prędkości, lub średnicę przewodów z płynem.
twierdzenie o podobieństwie przepływów, które stwierdza, że jeżeli różne płyny płyną z różnymi
prędkościami w przewodach o różnych średnicach (l we wzorze (1.7.3.2)), to charakter ruchu tych
płynów) jest jednakowy, gdy liczby Reynoldsa charakteryzujące te przepływy są sobie równe.
Wzór Stokesa: Ń Ń Ń Ń Ń Ń
Ruchem drgającym (oscylacją) nazywamy ruch ciała wokół stałego położenia równowagi.Rozróżnia
siÄ™ ruchy drgajÄ…ce okresowe i nieokresowe.
Ruch okresowy, to taki ruch, w którym położenie powtarza się w jednakowych odstępach czasu,
zwanych okresem drgań T.
"
Częstotliwość własna -
Ruchem falowym (falą) nazywamy przenoszenie się zaburzenia w ośrodku. Należy podkreślić, że
sam ośrodek, jako całość nie przemieszcza się wraz z falą. W przypadku, gdy fala rozchodzi się w
ośrodku sprężystym nazywamy ją falą sprężystą (mechaniczną).
Zjawisko polegajÄ…ce na przenoszeniu energii bez przenoszenia materii nazywamy transportem
energii.
Ze względu na kierunek, w jakim odbywają się drgania fale dzielimy na: fale poprzeczne  gdy
kierunek drgań jest prostopadły do kierunku propagacji fali. fale podłużne  gdy kierunek drgań jest
równoległy do kierunku propagacji fali.
Fala harmoniczna jest wytwarzana przez z
ródło wykonujące drgania harmoniczne.
liczbÄ… falowÄ….
Fale elektromagnetyczne to rozchodzÄ…ce siÄ™ w przestrzeni zaburzenia pola elektrycznego i
magnetycznego.