www.sgk.gofin.pl Strona 1
Zeszyty Metodyczne Rachunkowości
nr z dnia 2010-10-01 nr kolejny 283
19
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., www.sgk.gofin.pl
Ustalenie zmiany stanu produktów
Jesteśmy jednostką produkcyjną i sporządzamy rachunek zysków i strat w wersji porównawczej. Jak
powinniśmy ustalić zmianę stanu produktów?
1. W jakim celu i na jakim koncie ustala się zmianę stanu
Zmianę stanu produktów przedstawia saldo konta 49 "Rozliczenie kosztów". Ustalają ją jednostki, które sporządzają rachunek
zysków i strat w wersji porównawczej. Zmiana stanu produktów koryguje koszty, doprowadzając ich wielkość do wysokości
kosztów rzeczywiście poniesionych w danym roku obrotowym na sprzedaną produkcję. W wersji porównawczej rachunku zysków
i strat saldo konta 49 "Rozliczenie kosztów" wykazuje się w pozycji A.II. "Zmiana stanu produktów (zwiększenie - wartość
dodatnia, zmniejszenie - wartość ujemna)".
Saldo Wn konta 49 "Rozliczenie kosztów" oznacza zmniejszenie stanu produktów, a saldo Ma - zwiększenie stanu
produktów. Saldo konta 49 na koniec roku obrotowego przenosi się na wynik finansowy, zapisem:
- Wn/Ma konto 86 "Wynik finansowy",
- Ma/Wn konto 49 "Rozliczenie kosztów".
Zmiana stanu produktów jest związana z funkcjonowaniem tzw. zamkniętego kręgu kosztów. Zamknięty krąg kosztów
tworzą następujące konta:
49 "Rozliczenie kosztów",
zespołu 5 i 6 oraz
70-1 "Koszt sprzedanych produktów".
W przypadku sporządzenia porównawczego rachunku zysków i strat, na stronę Wn konta 49 "Rozliczenie kosztów"
przenosi się koszt sprzedaży produktów, zapisem: Wn konto 49, Ma konto 70-1
, a na stronę Ma przeksięgowuje się
koszty proste (w tym wymagające rozliczeń w czasie), zapisem: Wn konto zespołu 5 i konto 64, Ma konto 49
.
Wielkość salda konta 49 powinna odpowiadać wartości zmiany stanu produkcji w toku i produktów niesprzedanych oraz
rozliczeń międzyokresowych kosztów. Ustalając tę zmianę należy wziąć pod uwagę salda początkowe i końcowe
następujących kont:
60 "Produkty gotowe i półprodukty",
62 "Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów",
63 "Produkcja w toku" (lub stan z konta 50 - gdy produkcja w toku nie jest przenoszona na konto zespołu 6),
64 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów".
http://www.sgk.gofin.pl/11,2362,126218,ustalenie-zmiany-stanu-produktow.html 2010-12-08 08:29:12
www.sgk.gofin.pl Strona 2
W praktyce zazwyczaj nie zachodzi zgodność pomiędzy zmianą stanu produktów ustaloną na koncie 49 a wartością
zmiany stanu obliczoną przez porównanie stanów początkowych i końcowych kont 60, 62, 63 i 64. Może to być
spowodowane w szczególności:
przekazaniem wytworzonych wyrobów na rzecz środków trwałych w budowie,
przeniesieniem kosztów utrzymania własnych obiektów socjalnych,
usuwaniem szkód losowych,
przekazaniem własnych wyrobów do własnego sklepu,
wystąpieniem niedoborów wyrobów gotowych.
Wskazane jest wówczas ujmowanie powyższych operacji za pośrednictwem kont obrotów wewnętrznych, tj. na kontach:
79-0 "Obroty wewnętrzne" po stronie Ma tego konta,
79-1 "Koszty obrotów wewnętrznych" po stronie Wn tego konta.
Przykładowo przekazanie wytworzonych wyrobów na rzecz środków trwałych w budowie można ująć w księgach
rachunkowych, zapisem: Wn konto 79-1, Ma konto 60 oraz Wn konto 08, Ma konto 79-0
.
Na koniec roku saldo konta 79-0 przenosi się na wynik finansowy (konto 86), a konta 79-1 przeksięgowuje się na
saldo
konto 49. Taki sposób ewidencji powoduje, że koszty, które wyszły z kręgu i zostały ujęte na koncie 79-1, zamykają
konto 49 (czyli zamykają krąg kosztów).
2. Przykład ustalenia zmiany stanu produktów w jednostce stosującej konta zespołu 4 i 5
Przykład
I. Założenia:
1. Przedsiębiorstwo produkcyjne prowadzi ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5 oraz sporządza
rachunek zysków i strat w wersji porównawczej. Wyroby gotowe przyjmowane są do magazynu według cen
sprzedaży netto. Różnice między ceną sprzedaży netto a kosztem wytworzenia są odnoszone na konto 62
"Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów". Produkcja w toku na początek i koniec roku nie występuje.
2. W bilansie otwarcia salda kont zespołu 6 wynoszą odpowiednio:
a) saldo Wn konta 60 "Produkty gotowe i półprodukty": 96.000 zł,
b) saldo Ma konta 62 "Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów": 18.000 zł,
c) saldo Wn konta 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów": 15.000 zł.
3. Koszty według rodzajów w okresie sprawozdawczym wynoszą ogółem: 168.000 zł, z tego odniesiono:
a) na koszty produkcji podstawowej: 108.000 zł,
c) na koszty zarządu: 56.700 zł,
d) na rozliczenia międzyokresowe czynne, jako ubezpieczenie majątku: 3.300 zł.
http://www.sgk.gofin.pl/11,2362,126218,ustalenie-zmiany-stanu-produktow.html 2010-12-08 08:29:12
www.sgk.gofin.pl Strona 3
4. Operacje gospodarcze jakie wystąpiły w danym okresie sprawozdawczym i na dzień bilansowy
zaksięgowano w sposób zaprezentowany na poniższym schemacie.
II. Dekretacja:
Konto
Opis operacji Kwota
Wn Ma
1. PK - odniesienie w koszty zarządu kwoty z BO konta 64-0 15.000 zł 55 64-0
2. Zapisy w okresie sprawozdawczym:
a) PK - przeniesienie kosztów wytworzenia wyrobów
108.000 zł 58 50
na konto 58
b) Pw - przyjęcie wyrobów gotowych z produkcji 141.000 zł 60 58
c) PK - przeniesienie na odchylenia różnicy na koncie 58 33.000 zł 58 62
d) PK - rozliczenie odchyleń przypadających na
32.100 zł 62 70-1
wyroby sprzedane
e) Wz - wydanie z magazynu sprzedanych wyrobów 135.600 zł 70-1 60
3. PK - przeksięgowanie na dzień bilansowy:
a) kosztów według rodzajów 168.000 zł 86 40
b) kosztów zarządu 71.700 zł 49 55
c) kosztów sprzedanych produktów 103.500 zł 49 70-1
III. Księgowania:
IV. Ustalenie zmiany stanu produktów:
1) na koniec roku salda kont zespołu 6 wynoszą:
a) saldo Wn konta 60 "Produkty gotowe i półprodukty": 101.400 zł,
b) saldo Wn konta 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów": 3.300 zł,
c) saldo Ma konta 62 "Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów": 18.900 zł,
2) ustalenie i zaksięgowanie zmiany stanu produktów:
http://www.sgk.gofin.pl/11,2362,126218,ustalenie-zmiany-stanu-produktow.html 2010-12-08 08:29:12
www.sgk.gofin.pl Strona 4
Stan na
Stan na koniec Zmiana stanu
Nazwa konta początek
okresu produktów
okresu
Konto 60 "Produkty gotowe
96.000 zł 101.400 zł (+) 5.400 zł
i półprodukty" (saldo Wn)
Konto 62 "Odchylenia od cen
(-) 18.000 zł (-) 18.900 zł (-) 900 zł
ewidencyjnych produktów" (saldo Ma)
Konto 64-0 "Czynne rozliczenia
15.000 zł 3.300 zł (-) 11.700 zł
międzyokresowe kosztów" (saldo Wn)
Razem 93.000 zł 85.800 zł (-) 7.200 zł
Zmiana stanu produktów i rozliczeń międzyokresowych kosztów wynosi: 7.200 zł i jest zgodna z saldem konta 49.
Kwotę: 7.200 zł należy wykazać w rachunku zysków i strat w wersji porównawczej w pozycji A.II. "Zmiana stanu
produktów" ze znakiem (-).
V. Dekretacja:
Konto
Opis operacji Kwota
Wn Ma
1. PK - przeniesienie zmiany stanu produktów na wynik finansowy 7.200 zł 86 49
VI. Księgowania:
http://www.sgk.gofin.pl/11,2362,126218,ustalenie-zmiany-stanu-produktow.html 2010-12-08 08:29:12