ANALIZA OTOCZENIA ORGANIZACJI

Otoczenie organizacji jest zbiorem różnych elementów, zjawisk, procesów instytucji, które nie wchodzą w skład organizacji firmy, przedsiębiorstwa, ale wpływają na jej funkcjonowanie. Wszystkie elementy i zjawiska pozostają w jakichś relacjach z firmą, z organizacją. Istnieją co najmniej 3 powody, dla których analiza otoczenia i jego parametrów związane jest z interesem funkcjonowania firmy:

1. w otoczeniu znajdują się zasoby, których pozyskaniem zainteresowana jest firma,

2. w otoczeniu firma lokalizuje swoje wytwory działalności (bądź usługi)

3. otoczenie formułuje pod adresem podmiotów rynkowych określenie żądania co do ilości lub jakości produktów lub usług

MAKROOTOCZENIE

DDDE

Najprostszy podział otoczenia firmy klasyfikuje je na tzw.: makrootoczenie i mikrootoczenie. Makrootoczenie określane jest również otoczeniem dalszym, a mikrootoczenie bliższym. Ilości składników (uczestników) oraz wpływ między nimi mówimy o otoczeniu prostym i złożonym.

OTOCZENIE PROSTE ma charakter stały i posiada następujące cechy:

1. rodzaj produktów lub usług w otoczeniu nie ulega zmianom

2. w technice i technologii wytwarzania nie zachodzą istotne zmiany, nie ma zatem innowacji

3. krąg dostawców i odbiorców rynkowych jest stały, nie pojawiają się nam konkurenci

4. system ekonomiczny (ład ekonomiczny, polityczny i społeczny nie podlega zakłóceniom, ma charakter utrwalony)

5. polityka gospodarcza i fiskalna jest ustabilizowana

OTOCZENIE ZMIENNE charakteryzuje się następującymi cechami:

1. liczba produktów lub usług polega częstym i permanentnym zmianom

2. w technice i technologii wytwarzania następują szybkie zmiany czego konsekwencjom są coraz krótsze cykle życia produktów

3. bardzo szybko przekształcają się i zmieniają gusty i upodobania klientów i w ślad za tym muszą się zmieniać upodobania uczestników rynku

4. następują częste zmiany w polityce państwa wobec organizacji gospodarczej

5. następują zmiany w postawach i wartościach ludzi

OTOCZENIE BURZLIWE stawia największe wymagania wobec uczestników rynku, które charakteryzują się tym, że wszystkie wyżej wymienione parametry ulegają bardzo często zakłóceniom, są bardzo trudne do przewidzenia, a podmioty rynkowe na ogół nie mają wpływu. Firma nie może kształtować polityki państwa.

ANALIZA MAKROOTOCZENIA

Makrootoczenie to zespół warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa wynikających z tego, że działa ono w określonym kraju lub regionie w określonych warunkach prawnych, ekonomicznych, społecznych a nawet w danej strefie klimatycznej.

CECHĄ MAKROOTOCZENIA jest to, że kształtuje ono warunki rozwojowe firm, a firmy nie mają wpływu na te warunki.

Parametry makrootoczenia są odczytywane jako zjawiska dane, firma może je zaakceptować albo nie.

Analiza makrootoczenia powinna ułatwić firmie uzyskanie odpowiedzi na nast. problemy:

1. czynniki makrootoczenia są lub mogą być szansą rozwojową dla firmy,

2. jak długo te korzystne trendy będą się utrzymywać

3. które jakie są niezbędne umiejętności zapewniające wykorzystanie tych szans

4. które czynniki są lub mogą być zagrożeniami dla firmy

5. w jakim czasie te niekorzystne trendy będą występować

6. czy jest sens inwestowania w przedsiębiorstwo przy danym układzie szans i zagrożeń

7. czy zmienić dziedziny działalności , albo terenu działania stworzy korzystniejszy układ makrootoczenia

WARTO WIEDZIEĆ, ŻE:

1. makrootoczenie tworzy szanse i zagrożenia dla uczestników

2. makrootoczenie nie jest jednakowe dla wszystkich przedsiębiorstw

3. makrootoczenie składa się z segmentów między którymi występują zależności i w których warto lokalizować określone trendy i tendencje

4. do analizy makrootoczenia najbardziej przydatne okazują się metody scenariuszowe

MAKROOTOCZENIE EKONOMICZNE

1. Produkt Krajowy Brutto (PKB)

2. Stopa procentowa (cena pozyskania kapitału, jeżeli jest wysoka - zagrożenie, niska - szanse)

3. Inflacja (jeżeli jest wysoka to postrzegana jest jako zagrożenie)

4. Stopa bezrobocia (ilość ludzi na utrzymaniu państwa)

5. Kursy walut (mówią o kondycji polskiego pieniądza)

6. Zadłużenie gospodarki (wiarygodność na rynku

MAKROOTOCZENIE SPOŁECZNE

Są to określone trendy i tendencje występujące w danych społecznościach. Umiejętności, odkrycie ich, identyfikacja stwarza szanse rozwojowe (producenci zdrowej żywności, producenci sprzętu sportowego, producenci samochodów, producenci papierosów)

MAKROOTOCZNIE DEMOGRAFICZNE

Aktywa społeczne (od tego uzależniona jest demografia)

2. poziom edukacji

3. etyka pracy

4. postawy

5. kwalifikacje zawodowe

6. umiejętności pracy

7. rynek pracy (podaż siły roboczej)

MAKROEKONOMICZNE OTOCZENIE PRAWNE

Związane z regulacją zachowań i działań uczestników gospodarki

1. sfera podatkowa

2. sfera umów międzynarodowych

3. sfera traktatów międzynarodowych

4. członkostwo w organizacjach międzynarodowych

5. sfera ubezpieczeń społecznych

OTOCZENIE TECHNICZNO-TECHNOLOGICZNE

Jest dowodem nowoczesności gospodarki i zależy od :

1. części Dochodu Narodowego przeznaczonego na badanie i rozwój (0,5% w Polsce)

2. kwestia aktywności patentowej, skomercjalizowanie innowacji, wdrożeń nowych technologii

3. odkrycia i wynalazki

OTOCZENIE MIĘDZYNARODOWE

Odzwierciedla głównie uczestnictwo w blokach gospodarczych. Gwarancja siły uczestnictwa międzynarodowego.

ANALIZA MIKROOTOCZENIA ORGANIZACJI

Inaczej nazwane jest to otoczenie sektorowe, łatwiejsze do identyfikacji przez firmę. Jest ono bliższe i bardziej znane. W skład otoczenia konkurencyjnego wchodzą wszystkie podmioty gospodarcze, które mają z przedsiębiorstwem powiązania kooperacyjne lub konkurencyjne. D najważniejszych uczestników otoczenia konkurencyjnego zalicz się:

• dostawców

• odbiorców

• istniejącą lub potencjalną konkurencję

Cechą charakterystyczną jest to, że pomiędzy jego elementami a przedsiębiorstwem zachodzi sprzężenie zwrotne.

Podmioty otoczenia oddziaływają na firmę, na przedsiębiorstwo, ale przedsiębiorstwo ma również możliwość reagowania na te bodźce. Wzajemne relacje między uczestnikami mikrootoczenia mają charakter gry ekonomicznej.

WARTO WIEDZIEĆ, ŻE:

1. możliwości oddziaływania przedsiębiorstwa na mikrootoczenie są zróżnicowane,

2. możliwość kształtowania relacji między uczestnikami mikrootoczenia zależy od pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa,

3. do badania trendów i tendencji w mikrootoczeniu należą takie metody jak:

1. krzywa doświadczeń

2. cykl życia produktu

3. punktowa ocena atrakcyjności

4. analiza pięciu sił rynkowych Portera

WSPÓLCZESNE TRENDY I TENDENCJE W OTOCZENIU FIRM

1. Wzrost nowości zmian

2. Wzrost szybkości zmian

3. Wzrost złożoności otoczenia

4. Wzrost intensywności otoczenia

Ad.1. Wzrost nowości zmian polega na tym, że zmiany zachodzące w otoczeniu niejednokrotnie odbiegają od tych, które firmy wcześniej rozpoznały. Zgromadzony w przeszłości zasób wiedzy i doświadczeń okazuje się nieprzydatny. Wiedza przeszła nie pozwala trafnie interpretować teraźniejszości.

Ad.2. Wzrost szybkości zmian polega na tym, że zmiany zachodzą coraz częściej, świadome wprowadzanie tych zmian do firm ulega skracaniu.

Ad.3. Wzrost złożoności otoczenia polega na tym, że pojawiają się zupełnie nowe nie znane dotychczas elementy i komplikują system powiązań i zależności między firmą a otoczeniem.

Ad.4. Wzrost intensywności otoczenia oznacza, że utrzymanie relacji i interakcji ze wszystkimi uczestnikami rynku wymaga coraz większych nakładów finansowych, coraz większej uwagi i energii kierownictwa. I dlatego otoczenie współczesne jest coraz bardziej nowatorskie, kosztowne, szybkie, trudne do przewidzenia. Otoczenie jest coraz bardziej drogie lub niepewne.

DEMOGRAFICZNE MIĘDZYNARODOWE

PRAWNE

EKONOMICZNE TECHNOLOGICZNE

FIRMA

---